Teksas’daki coğrafi yer isimleri ırkçılıkla mücadele kapsamında değiştiriliyor

Federal makamların onayını da gerektiren resmi süreçte eyalet yönetimi 16 yeri ismini değiştirmeye çalışıyor.

Houston yakınlarındaki Baytown'daki Negrohead Gölü'nün (kölenin başı) Henry Doyle Gölü'ne dönüşmesi bekleniyor (AFP)
Houston yakınlarındaki Baytown'daki Negrohead Gölü'nün (kölenin başı) Henry Doyle Gölü'ne dönüşmesi bekleniyor (AFP)
TT

Teksas’daki coğrafi yer isimleri ırkçılıkla mücadele kapsamında değiştiriliyor

Houston yakınlarındaki Baytown'daki Negrohead Gölü'nün (kölenin başı) Henry Doyle Gölü'ne dönüşmesi bekleniyor (AFP)
Houston yakınlarındaki Baytown'daki Negrohead Gölü'nün (kölenin başı) Henry Doyle Gölü'ne dönüşmesi bekleniyor (AFP)

Onlarca yıldır süren bir mücadeleden sonra Teksas, yerel makamların talep ettiği bir değişiklikle, göller, nehirler ve dağlar da dahil olmak üzere eyaletteki yaklaşık 15 bölgenin adını ırkçı çağrışımları nedeniyle değiştirmeyi planlıyor. Değişiklik talebinin 10 Haziran’da federal makamlarca onaylanması bekleniyor.
Bugün hala "Negrohead (Kölenin başı) Gölü" ve "Negro (Zenci/Köle) Deresi" gibi doğal alanlar, köleliğin uygulandığı Güney Amerika eyaletlerinden biri olan Teksas'ın karanlık geçmişin kalıntılarına tanıklık ediyor.
Amerikan İç Savaşı sırasında köleliği destekleyerek devam etmesi için  için mücadele eden Teksas bugün kültürel çeşitliliğin yaşandığı bir eyalet haline geldi. 1991 yılında ise ırkçı çağrışımlara sahip yer isimlerinin değiştirilmesi için bir yasa çıkarılmıştı.
Afro Amerikalı George Floyd'un 25 Mayıs 2020’de beyaz bir polis memurunun dizinin altında boğularak öldürülmesi, Konfederasyon savaş generallerinin onurlandırılması için verilen yer adları veya heykeller de dahil olmak üzere Amerika Birleşik Devletleri'nin ırkçı geçmişini coğrafi adlar açısından kınamayı amaçlayan girişimlere yeni bir ivme kazandırdı.

16 Yer
Kuruluşu 130 yıl önceye dayanan Coğrafi Adlar Bürosu adlı federal kurumun Teksas’daki 16 yerin isimlerinin değiştirilmesi ile ilgili talebi 10 Haziran’da onaylaması bekleniyor.
Eyaletin en büyük şehri Houston’ın da bağlı olduğu Harris County’nin delegesi Rodney Ellis AFP’ye konuyla ilgili olarak: “Bu kararla harika bir ferahlama oldu. Adımın atılması için geç kalındı. Ancak hiç olmamasından daha iyi” değerlendirmesinde bulundu.
Ellis 1991 yılında Senatodayken, bu yerlerin adlarının değiştirilmesi için yasa çıkarılması mücadelesine öncülük etti.
BGN Ulusal İsimler Komitesi'nin yaklaşık 15 üyesi, ABD’deki coğrafi yerlerin isimlerini adlandırmayı veya değiştirmeyi amaçlayan 250-300 teklifin bazıları hakkında 10 Haziran’da bir karar yayınlayacak.

Örnekler
Tekliflerin büyük bir kısımı çoğu zaman, bölge sakinleri tarafından halihazırda kullanılan isimlerin onaylanması gibi önemsiz istekler. Ancak komisyonun coğrafya konusunda uzman olan yönetim kurulu üyesi Jennifer Runion, saldırgan olarak kabul edilen isimlerin değiştirilmesinin giderek artan bir ilgi gördüğünü açıkça belirtiyor.
Örneğin, Coğrafi İsimler Bürosu’nun, Amerikalı yerli kadınlar için olumsuz bir terim olan ve Oregon'da bir vadi ve bir nehir, Wisconsin'de bir göl olmak üzere iki şehirde kullanılmaya devam eden “kızılderili” teriminin kullanılmaya devam edip etmeyeceğine karar vermesi gerekecek. Yeni isimlerin federal düzeyde onaylanması için ofisin desteğine sahip olmaları gerekiyor.

Bilgi Eksikliği
1990'larda, Ellis tarafından çıkarılan yasayı takiben BGN, Teksas eyaletiyle ilgili önerileri değerlendirmeye başlamadan önce dört yıl bekledi.
Jennifer Runyon 1991 yılında çıkarılan yasaya rağmen, Coğrafi İsimler Bürosu o dönemde ırkçı yer isimlerine alternatif olarak seçilen isimler için "yerel makamlara yeterince danışılmadığını ve biyografik bilgi eksikliği olduğunu" değerlendirmesinde bulunduğunu söylüyor.
Değişiklik talebi dosyalarının, ilgili kişiler ile isimlerinin kullanılacağı yerler arasındaki bağlantıya dair kanıt içermesi gerekiyor.
Runyon, “Talebin reddinin ardından Coğrafi İsimler Bürosu talebin takip edilip yerel istişareler sonucu daha fazla ayrıntı ve kanıt gelmesini umuyordu. Ama bize hiçbir şey gönderilmedi" dedi.
Rodney Ellis, "Bir yasanın çıkarılmasının yeterli olduğunu düşündüm" diyor.

Yerli Amerikalıların yorumları
30 yıldır Teksas eyaletinde kullanılan isimlerle resmi isimlerden farklı. Son aylarda ırkçılık konusunda devam eden tartışmalar, dosyaların Coğrafi İsimler Bürosu'na tekrar gönderilmesine sebep oldu.
Federal kuralların gerektirdiği üzere, şu anda ülke çapındaki 574 Kızılderili kabilesinin Haziran ayında yapılacak oylamadan önce değerlendirme yaparak yorumlarını bildirmeleri için 60 günlük bir süre var.
Rodney Ellis, "Bize ilham veren insanları onurlandırmak için kamusal alanları kullanmalıyız" diyor.
Sonuç olarak, Houston yakınlarındaki Baytown'da bulunan Negrohead Gölü'ne (Köle Başı), Teksas'taki bir devlet üniversitesine kaydolan ilk siyahi hukuk öğrencisi olan Henry Doyle'ın isiminin verilmesi bekleniyor.
Ancak Ellis, Teksas'taki bu gelişmelerin yalnızca bir başlangıç ​​olduğuna ve ABD'nin geri kalan eyaletlerinde de uygulanması gerektiğine inanıyor. "Irkçı ve saldırgan nitelikteki isimler her yerde ve umarım bu değişim ülkenin tüm bölgelerini etkileyecektir" diyor.

 


Erdoğan: İsrail, Gazze'de hayatın normale dönmesine izin vermeli

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti'nin düzenlediği bir etkinlikte konuşurken, 9 Aralık 2025 (Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti'nin düzenlediği bir etkinlikte konuşurken, 9 Aralık 2025 (Cumhurbaşkanlığı)
TT

Erdoğan: İsrail, Gazze'de hayatın normale dönmesine izin vermeli

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti'nin düzenlediği bir etkinlikte konuşurken, 9 Aralık 2025 (Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti'nin düzenlediği bir etkinlikte konuşurken, 9 Aralık 2025 (Cumhurbaşkanlığı)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bugün yaptığı açıklamada, İsrail’in verdiği sözleri yerine getirmesi ve Gazze’de ateşkese tam anlamıyla uyması gerektiğini söyledi.

Erdoğan, İsrail’in Gazze Şeridi’nde hayatın yeniden normale dönmesine izin vermesi gerektiğini vurguladı.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ise İsrail’in Filistin’in birçok kentinde etnik temizlik uyguladığını ifade etti.

İstanbul’da konuşan Fidan, Türkiye’nin Gazze Şeridi’nde ateşkes anlaşmasının ihlallerini durdurmak için çalıştığını belirterek, ülkesinin bu anlaşmaya varılmasında arabulucularla birlikte etkin bir rol oynadığını kaydetti.

İsrail ile Hamas arasında, ABD Başkanı Donald Trump’ın barış planı çerçevesinde Şarm eş-Şeyh’te yapılan görüşmelerde mutabakata varılmış, anlaşma geçtiğimiz ekim ayında yürürlüğe girmişti.

Gazze’de iki yıldır süren çatışmayı sona erdirmeyi amaçlayan Trump planının bir sonraki aşamasını hayata geçirmek için görüşmeler sürüyor.

Plan, Gazze Şeridi'nde uluslararası bir barış konseyi tarafından denetlenen ve çok uluslu bir güvenlik gücü tarafından desteklenen geçici bir Filistin teknokrat yönetimi kurulmasını öngörüyor. Ancak bu gücün oluşturulması ve yetki alanı konusunda yürütülen müzakerelerin zorlu geçtiği belirtiliyor.


Erdoğan, Karadeniz'in "çatışma bölgesine" dönüştürülmesine karşı uyarıda bulundu

Rusya'nın Ukrayna'nın Çornomorsk limanına düzenlediği saldırının ardından çıkan yangını söndürme çalışmaları (Reuters)
Rusya'nın Ukrayna'nın Çornomorsk limanına düzenlediği saldırının ardından çıkan yangını söndürme çalışmaları (Reuters)
TT

Erdoğan, Karadeniz'in "çatışma bölgesine" dönüştürülmesine karşı uyarıda bulundu

Rusya'nın Ukrayna'nın Çornomorsk limanına düzenlediği saldırının ardından çıkan yangını söndürme çalışmaları (Reuters)
Rusya'nın Ukrayna'nın Çornomorsk limanına düzenlediği saldırının ardından çıkan yangını söndürme çalışmaları (Reuters)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son haftalarda yaşanan bir dizi saldırının ardından, Karadeniz'in Rusya ve Ukrayna arasında bir "çatışma bölgesi" haline gelmemesi konusunda bugün uyarılarda bulundu.

Anadolu Ajansı’nın (AA) haberine göre Cumhurbaşkanı Erdoğan uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada, "Karadeniz bir çatışma bölgesi olarak görülmemeli. Bu ne Rusya'ya ne de Ukrayna'ya fayda sağlayacaktır. Karadeniz'de herkesin güvenli denizcilik yollarına ihtiyacı var" ifadelerini kullandı.

Dışişleri Bakanlığı bugün yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Çornomorsk limanında ticari gemilere yapılan saldırının, Ankara'nın mevcut savaşın Karadeniz'e sıçramasıyla ilgili endişelerini doğruladığını ifade etti.

Açıklamada, dün Ukrayna'nın Çornomorsk limanında Türk şirketine ait yabancı bandralı bir gemiye zarar veren saldırının, "bölgedeki devam eden savaşın Karadeniz'e sıçraması ve bunun deniz güvenliği ve seyrüsefer özgürlüğü üzerindeki etkisine ilişkin daha önce dile getirdiğimiz endişelerimizin geçerliliğini teyit ettiği" belirtildi.

Açıklama şöyle devam etti: "Bu vesileyle, Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşa acilen son verilmesinin önemini bir kez daha teyit ediyor ve Karadeniz'deki gerginliğin durdurulması amacıyla, her iki taraftaki denizcilik güvenliğini, enerji tesislerini ve liman altyapısını hedef alan saldırıların askıya alınması gerektiğinin altını çiziyoruz."


Hamaney'in halefliği mücadelesinde “gölge filo” petrol milyarderlerinin oynadığı rol

ABD Hazine Bakanlığı, Muhammed Hüseyin Şemhani'nin gölge filosunun büyüklüğünü 50'den fazla gemi olarak tahmin ediyor (AFP)
ABD Hazine Bakanlığı, Muhammed Hüseyin Şemhani'nin gölge filosunun büyüklüğünü 50'den fazla gemi olarak tahmin ediyor (AFP)
TT

Hamaney'in halefliği mücadelesinde “gölge filo” petrol milyarderlerinin oynadığı rol

ABD Hazine Bakanlığı, Muhammed Hüseyin Şemhani'nin gölge filosunun büyüklüğünü 50'den fazla gemi olarak tahmin ediyor (AFP)
ABD Hazine Bakanlığı, Muhammed Hüseyin Şemhani'nin gölge filosunun büyüklüğünü 50'den fazla gemi olarak tahmin ediyor (AFP)

The Maritime Executive dergisi, İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney'in sağlığının kötüye gittiğini belirten bir makale yayınladı. Makalede Hamaney’in halefi meselesinin artık açıkça tartışıldığı, bu durumun rejim içinde bir iktidar mücadelesinin yaşanma olasılığını artırdığı vurgulandı.

Bu gelişmeler, Batı'nın yaptırımlarını aşmak için ağlar kuran petrol milyarderleri için özellikle büyük önem taşıyor.

Makaleye göre İran rejiminin üst düzey yetkilileri, rejimin hayatta kalmasını ve iktidar çevresine yakın olanlara büyük karlar sağlayan yolsuzluk ağlarına ve suç gruplarına güveniyor.

Dini Lider Hamaney'in halefi konusunda yapılan tartışmalarda iki isim öne çıkıyor. Her ikisi de İran petrolünün ihracatından sorumlu ‘gölge filosunun’ faaliyetlerinden büyük servetler elde ederken, bu faaliyetleri nedeniyle uluslararası yaptırımlar listesine alındı.

Dergi, bu kişilerin faaliyetlerinin kesin kayıtlarının, yarı yasal ticari cephelerin arkasında aracı rollerini gizleme yetenekleri nedeniyle kamuya tam olarak açık olmadığını vurguluyor. Ancak, mevcut bilgiler, kâr güdüsünün Batı'nın kısıtlamalarına uymaktan daha ağır bastığı için belirli faaliyetlere devam etmelerine rağmen, yaptırım listelerine dahil edilmelerini haklı göstermek için yeterliydi.

Hamaney’e yakınlığıyla bilinen eski Ulusal Güvenlik Danışmanı Ali Şemhani’nin oğlu Muhammed Hüseyin Şemhani, bu isimler arasında en öne çıkanlardan biri. Şarku’l Avsat’ın aktardığı Independent Persian kaynaklı analize göre 2011'den bu yana, şirketleri Admiral ve Milavous aracılığıyla ‘İran petrolünü Rusya petrolüyle karıştırmak ve sevkiyatların nereden yapıldığının anlaşılmasını engellemekle’ suçlanan Hüseyin Şemhani, yıllarca bu petrolü prestijli Batılı petrol şirketlerine satmayı başardı.

Aynı yıl Avrupa yaptırımlarına tabi tutuldu ve en son Avrupa yaptırım güncellemesinde Rusya’nın ‘gölge filosu’ operasyonlarının kilit ismi olarak tanımlandı. Buna rağmen Şemhani, Milavous'un faaliyetlerine veya İran'ın Rusya'ya insansız hava aracı (İHA) sevkiyatına herhangi bir şekilde dahil olduğunu reddediyor.

ABD Hazine Bakanlığı, 30 Temmuz 2025 tarihinde, bağlantılı oldukları gerekçesiyle aralarında Marvis, Armada Global, Koban Shipping, Kryos Shipping ve Fractal Marine şirketlerinin de olduğu Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki (BAE) onlarca şirkete de yaptırım uyguladı. Bakanlık, İran’ın gölge filosunda 50'den fazla geminin olduğunu tahmin ediyor.

Geniş bir bağlantı ağına sahip olan İranlı iş adamı Babek Zencani, 2013 yılında yolsuzlukla suçlandı ve tutuklandı. Uzun süre hapis yatan Zencani, 2021 yılında, organize yolsuzluk ve ticaret ağı aracılığıyla Petrol Bakanlığı'nın gelirlerinden 2,7 milyar dolar çalma suçlamasıyla ölüm cezasına çarptırıldı. Ancak 2024 yılında, Hamaney’in emriyle cezası 20 yıl hapis cezasına çevrildi ve daha sonra serbest bırakılarak faaliyetlerine geri döndü.

Zencani'nin sahibi olduğu BAE merkezli Sorinet Grup Holding, kozmetik, finans ve bankacılık hizmetleri, oteller, ticari havacılık, altyapı, inşaat malzemeleri, bilgi teknolojisi ve uluslararası gayrimenkul geliştirme alanlarında, Türkiye, Tacikistan, Malezya ve Çin'de faaliyet gösteriyor. Zencani, 2013 yılında net servetini yaklaşık 13,5 milyar dolar olarak açıklamıştı.

O yıla kadar sürdürdüğü ticari faaliyetleri, özellikle yaptırımları atlatmak amacıyla petrol ve ilgili fonların nakliyesinde oynadığı rol ve İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) ile bağlantılı kuruluşlarla iş birliği yapması nedeniyle, Avrupa ülkeleri ve ABD’nin yaptırım listelerine alınmasına neden oldu. Malezya'nın doğu kıyılarında gemiden gemiye petrol transferi yapmakla suçlandı.

Zencani, hapis cezasına çarptırıldıktan sonra, hükümet kurumları ve DMO ile bağlantılı kuruluşlarla olan bağlantıları sayesinde ‘Awan Group’ adı altında faaliyetlerine devam etti.

İranlı iş adamı 2 Aralık'ta sosyal medya platformu X hesabından Hamaney’in olası halefi olarak gösterilen eski İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'ye sert eleştirilerde bulundu.

The Maritime Executive dergisine göre Şemhani ve Zencani halen serbestçe seyahat edebiliyor gibi görünüyor, ancak son zamanlarda güvenliklerinden endişe duydukları için İran’da daha uzun süreler geçirmeyi tercih ediyorlar.

* Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.