Birleşmiş Milletler, Cezayir'de insan hakları konusunda "artan endişeyi" dile getirdi

Cezayir'de güvenlik güçleri başkentte güç kullanarak barışçıl gösterileri dağıttı (AP)
Cezayir'de güvenlik güçleri başkentte güç kullanarak barışçıl gösterileri dağıttı (AP)
TT

Birleşmiş Milletler, Cezayir'de insan hakları konusunda "artan endişeyi" dile getirdi

Cezayir'de güvenlik güçleri başkentte güç kullanarak barışçıl gösterileri dağıttı (AP)
Cezayir'de güvenlik güçleri başkentte güç kullanarak barışçıl gösterileri dağıttı (AP)

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, Cezayir'deki hak ve özgürlüklerin durumuna ilişkin "artan endişeyi" dile getirirken, ülkenin başkentinde dün düzenlenen Hirak gösterilerinde güvenlik güçleri aralarında Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü (RSF) Muhabiri Halid Dararni'nin de bulunduğu altı gazeteciyi tutukladı.
AFP’nin haberine göre, BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) Sözcüsü Rupert Colville, dün Cenevre'de düzenlediği bir basın toplantısında şunları söyledi: “BM, "düşünce özgürlüğü ve barışçıl toplanma hakkı gibi birçok temel hakkın hâlâ saldırı altında olduğu" Cezayir'deki durumla ilgili artan endişesini dile getiriyor.”
Cezayir'de haftalık olarak düzenlenen rejim karşıtı Hirak gösterilerinin 13 Şubat'ta yeniden başlamasından bu yana, BM’nin "barışçıl göstericilere karşı aşırı güç kullanımı ve tutuklamalara devam edildiğine" dair raporlar aldığını açıklayan Colville, “Cezayirli yetkililer "barışçıl gösterileri dağıtmak için şiddet kullanmayı bırakıp, düşünce, ifade ve barışçıl toplanma haklarını kullanan kişilerin keyfi olarak tutuklanmasına ve gözaltına alınmasına son vermeli. Nisan ve Mayıs aylarında dört kez öğrenci yürüyüşleri yasaklandı ve yetkililer gösterilerin toplanma noktalarına erişimini engellemeye devam etti. Geçtiğimiz iki ay içinde aktivistler, insan hakları savunucuları, öğrenciler, gazeteciler, blog yazarları ve sıradan vatandaşlara karşı kovuşturmalar devam etti. Hirak aktivistleri, bu yılın Şubat ayında ilan edilen Cumhurbaşkanlığı affından sonra dahi çok geniş yasalar temelinde yargılanıyor. Yetkililer insan hakları ihlallerine ilişkin tüm iddialara yönelik hızlı, tarafsız ve etkili soruşturmalar yürütmeli ve mağdurların tazminat almalarını sağlamalı" şeklinde konuştu.
Bu bağlamda aktivistler dün, polisin 11 aylık tutukluluğunun ardından geçen Şubat ayında hapisten çıkan Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü (RSF) Muhabiri Halid Dararni'yi tutukladığını söylediler. Ayrıca "El-Haber" gazetesinden Mustafa Bustami, "El-Vatan" gazetesinden Sami Harum ve "Interlini" haber sitesinden Feryal Buziz ve "Road News" haber sitesinden Hekim Hamiş de tutuklanan gazeteciler arasında yer aldılar.
Güvenlik güçleri, öğrencileri başkentteki "Şehitler Meydanı’nda” toplandıkları anda dağıtmak için güç kullandı ve birçoğunu gözaltına aldı. Gösterilerde yer alan Dil Fakültesi öğrencisi Mervan Razik, Şarku’l Avsat'a şunları söyledi: “Şiddet içermeyen siyasi sloganlar atan veya yasalarca suç sayılan herhangi bir şeye imza atmayan barışçıl öğrencilere karşı bu şiddetin nedenini açıkçası anlamıyoruz. Cumhurbaşkanı gösterilerin kendisini rahatsız etmediğini söylemedi mi?”
Tizi Ouzou ve Bejaia eyaletlerindeki (başkentin doğusundaki Kabiliye bölgesi) gazeteciler, güvenlik güçlerinin öğrenci gösterilerini alışılmadık bir şekilde engellediğini belirttiler. Çünkü, polis bu iki valilikteki düzenlenen gösterilerde aktivistlerle genellikle müdahalede bulunmadılar. Gözlemciler, son haftalarda protestolarda gözlenen "hatanın" hükümetin, önümüzdeki hafta başlayacak parlamento seçim kampanyası öncesinde bu gösterileri sona erdirmesine neden olabileceğini belirtiyor.
İçişleri Bakanlığı, Cuma günkü Hirak gösterilerinin düzenlenmesine izin vermeyeceği yönünde güçlü bir izlenim bıraktı. Pazar günü, "haftalık yürüyüşlerle ilgili tehlikeli karışıklıklar" konusunda uyaran Bakanlık, göstericilere gösteri izni için başvuruda bulunmalarını şart koştu.



Hamas: Gazze’ye ve işgal altındaki topraklara her türlü vesayeti reddediyoruz

Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)
Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)
TT

Hamas: Gazze’ye ve işgal altındaki topraklara her türlü vesayeti reddediyoruz

Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)
Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)

Hamas, bugün (pazar) yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi üzerinde her türlü vesayet ve manda uygulamasını reddettiğini duyurdu. Hareket, yayımladığı bildiride, “Gazze’ye yönelik her türlü vesayet ve mandayı reddediyoruz. İşgal altındaki topraklarımızın herhangi bir karışı üzerinde de vesayeti kabul etmiyoruz; zorla yerinden etme girişimleri ve Gazze’nin yeniden mühendisliğine yönelik çabalarla uyumlu adımlara karşı uyarıyoruz” ifadelerini kullandı.

Açıklamada, “Ulusal birliğin sağlanması ve ulusal uzlaşı inşa edilmesi için seferber olunması, işgalin ve onu destekleyenlerin planlarıyla yüzleşmenin tek yoludur” denildi.

Hamas, arabuluculara ve ABD yönetimine de çağrıda bulunarak, İsrail’e baskı yapılmasını, anlaşmanın maddelerini uygulamaya zorlanmasını ve anlaşmaya yönelik süregelen ve sistematik ihlallerinin kınanmasını talep etti.

gth
Trump'ın planına göre Gazze'den çekilmenin aşamalarını gösteren harita (Beyaz Saray)

Öte yandan dün İsrailli yetkililer, ABD yönetiminin Gazze’de savaşı sona erdirmeyi hedefleyen planın ikinci aşamasını şekillendirmek üzere çalıştığını ve çok uluslu uluslararası bir gücün gelecek aydan itibaren Gazze’de göreve başlamasının planlandığını açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın İsrail Kamu Yayın Kurumu’ndan (Kan 11) aktardığı habere göre Amerikalı yetkililer bu bilgileri son günlerde yapılan görüşmelerde İsrailli muhataplarına iletti.

ABD planına göre, barış komitesinin başkanlığını Birleşmiş Milletler’in eski Orta Doğu Özel Temsilcisi Nikolay Mladenov’un üstlenmesi, Gazze’de konuşlandırılması öngörülen uluslararası gücün komutasının ise bir ABD’li general tarafından yürütülmesi öngörülüyor.

Amerikalı yetkililere göre söz konusu gücün; güvenlik istikrarının korunması, geçiş sürecinin güvence altına alınması ve askeri operasyonların durmasının ardından Gazze’de yeni siyasi ve idari düzenlemelere zemin hazırlanması gibi görevler üstlenmesi planlanıyor.


İsrail tarafından tutulan 23 Lübnanlı mahkumun belgeleri

İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
TT

İsrail tarafından tutulan 23 Lübnanlı mahkumun belgeleri

İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)

Lübnanlı Esirler ve Serbest Bırakılan Tutukluların Temsilciler Komitesi, İsrail tarafından tutulan Lübnanlı esirler dosyasını aktif hale getirilmesi, siyasi ve diplomatik önceliklerin en başına yerleştirmesi çağrısında bulundu. Bu çağrı, aralarında on yıllardır tutuklu bulunan 3 kişi de olmak üzere 23 Lübnanlı esirin yanı sıra son savaş sırasında ve sonrasında tutuklanan yeni esirler ve akıbeti hala bilinmeyen 42 kayıp kişi dikkate alınarak yapıldı.

Bu, ilgili makam tarafından Lübnan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Joseph Avn'a gönderilen resmi bir muhtıra ile dile getirildi. Bu konuda diplomatik, hukuki ve insani yardım da dahil olmak üzere kapsamlı bir ulusal yaklaşımın benimsenmesi ve yetkili uluslararası kurumlar aracılığıyla uluslararasılaştırılması çağrısında bulunuldu.

On yıllardır tutsaklar

Muhtıraya göre, üç Lübnanlı tutsak savaş öncesinden beri İsrail tarafından tutuluyor; biri 1978'den beri, ikincisi 1981'den beri ve üçüncüsü 2005'ten beri. Buna karşılık, son aşamada belgelenen tutsak sayısı 20 yeni tutsağa yükseldi; bunların 11'i Ekim 2024'teki askeri çatışma sırasında, 9'u ise Kasım 2024'teki büyük savaşın sona ermesinden sonra yakalanan sivillerdi.

Komisyon, yeni tutsakların, askeri operasyonlar bağlamı dışında ve bazı durumlarda doğrudan yaralanmaların ardından, balıkçılar, çobanlar, işçiler ve bir belediye polis memurunun dahil olduğu ayrı olaylarda kaçırıldığını belirtti.

d
Beyrut şehir merkezindeki ESCWA binasının önünde İsrail tarafından gözaltına alınan Lübnanlı tutukluların fotoğrafları sergileniyor (EPA)

Muhtırada ayrıca, aralarında öldürülenlerin de bulunduğu 42 kişinin kayıp olduğu ve İsrail'in Uluslararası Kızılhaç Komitesi ile herhangi bir iş birliği yapmaması nedeniyle cesetlerinin İsrail tarafından tutulup tutulmadığının bugüne kadar bilinmediği ifade edildi.

İhlal iddiaları ve harekete geçme talepleri

Komisyon, İsrail'i Uluslararası Kızılhaç ile iş birliği yapmayı reddetmeye devam etmekle, mahkumları ziyaret etmeyi engellemekle veya durumları hakkında bilgi vermeyi önlemekle suçladı. Son zamanlarda serbest bırakılan Filistinli mahkumların ifadelerine dayanarak, Lübnanlı mahkumların fiziksel ve psikolojik işkenceye, yiyecek ve sudan mahrum bırakılmaya, kasıtlı tıbbi ihmale ve özellikle yaralı olanlar için aşağılayıcı ve onur kırıcı muameleye maruz kaldıklarını vurguladı.

sdgt
İsrail tarafından esir tutulan Lübnanlı mahkumların akrabaları ve aileleri, Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenleyerek fotoğraflarını sergilediler (EPA)

Komisyon, Cumhurbaşkanlığı ve hükümete, yemin konuşmasında ve bakanlar açıklamasında belirtilen, tutuklular meselesinin ulusal bir öncelik olarak ele alınması yönündeki hususun, Dışişleri Bakanlığı tarafından Arap ve uluslararası düzeylerde, Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi ile koordinasyon içinde, ilgili Birleşmiş Milletler mekanizmalarından yararlanılarak ve dosyayı takip edecek bağımsız bir ulusal komite kurularak derhal hayata geçirilmesi çağrısında bulundu.


Hizbullah, uluslararası yaptırımlardan kaçınmak için mali yapısını yeniden düzenliyor

Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
TT

Hizbullah, uluslararası yaptırımlardan kaçınmak için mali yapısını yeniden düzenliyor

Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)

Hizbullah, uluslararası ve yerel yaptırımlardan ve kapatılması yönündeki baskılardan kaçmak için, Karz-ı Hasen Vakfı adlı mali kolunu parçalara ayırmaya başladı. Bu amaçla, Karz-ı Hasen’in eskiden güvendiği altın teminatına alternatif olarak, taksitler halinde altın satışı yapan bir kurum kurdu; bu girişim "yasal konumlandırma politikası" olarak görülüyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan finans kaynakları, bu önlemin ABD Hazine Bakanlığı'nı tatmin etmesinin pek olası olmadığını, Bakanlığın Lübnan'dan kurumu kapatmasını ve para sektöründeki kontrolsüz faaliyetlere son vermesini talep ettiğini belirtti. Kaynaklar, "Temel sorun devam ettiği sürece, şekli değiştirmek Amerikalıları tatmin etmeyecektir" değerlendirmesinde bulundu.

Bu sırada, Lübnan'ın güneyindeki Litani Nehri'nin güneyinde, Lübnan ve İsrail orduları arasında dolaylı bir çatışma yaşandı. İsrail, Lübnan ordusunun sabah saatlerinde arama yaptığı bir bina için tahliye uyarısı verdi. İletişim sayesinde bombardıman "geçici olarak" durduruldu, ancak ordu binayı tekrar aradı ve içinde herhangi bir silah bulamadı.