İran'da cumhurbaşkanı adayları arasında rekabet kızıştı

İki İranlı cumhurbaşkanı adayları arasındaki tartışmayı izliyor. (AFP)
İki İranlı cumhurbaşkanı adayları arasındaki tartışmayı izliyor. (AFP)
TT

İran'da cumhurbaşkanı adayları arasında rekabet kızıştı

İki İranlı cumhurbaşkanı adayları arasındaki tartışmayı izliyor. (AFP)
İki İranlı cumhurbaşkanı adayları arasındaki tartışmayı izliyor. (AFP)

İran’da bu ay yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçimleri çerçevesinde adaylar bir televizyon programında birbirlerine sert eleştirilerde bulundu. Reuters’in aktardığına göre, adaylar birbirlerini vatana ihanet ve üç yıl önce ABD tarafından uygulanan yaptırımlarla zayıflayan ekonomiyi yürütme noktasında gerekli bilimsel yetkinliğe sahip olmamakla suçladı.
Beş muhafazakar aday sekiz yıllık iktidardan sonra giden ılımlı Hasan Ruhani’nin cumhurbaşkanlığını eleştirirken, ılımlı aday eski Merkez Bankası Başkanı Abdunnasır Hemmati, muhafazakarları Batı ile gerilimi körüklemekle suçlayarak, bu durumun İran ekonomisini daha da bozduğunu söyledi.
18 Haziran’da yapılması planlanan seçimlere hazırlık noktasında gerçekleştirilen 3 münazaranın birincisinde, eski Devrim Muhafızları Genel Komutanı Muhsin Rızai, ılımlı aday Hemmati’yi ABD yaptırımlarına tamamen boyun eğmekle suçladı. Hemmati’nin vatana ihanetten yargılanması gerektiğini söyledi.
Rızai televizyonda 3 saat boyunca yayınlanan bir tartışma programında, “Cumhurbaşkanı olursam Hemmati ve Ruhani hükümetinde bulunan diğer bazı yetkililere yaptırımlar uygulayacağım, ülkeden çıkışlarını yasaklayacağım. İhanetlerini mahkemede kanıtlayacağım” dedi.
Rızai’nin açıklamalarının ardından Hemmati, önde gelen muhafazakar adaylara ve İran Yargı Erki Başkanı İbrahim Reisi’ye şaka yollu şu soruyu sordu: “Sayın Reisi, bu programdan sonra hakkımda herhangi bir adli işlem yapılmayacağına dair garanti verir misiniz?”
Muhafazakarların çoğunlukta olduğu İran Anayasayı Koruyucular Konseyi’nin (Şurayi Nigehban AKK) önde gelen adayların adaylıklarını kabul etmemesi sonucu, seçimlere katılımın düşük olması bekleniyor.
İran cumhurbaşkanlığı seçimlerinde 7 aday bulunuyor. Adayların 5’i muhafazakar, 2’si ise reformist kimliğiyle tanınıyor.



Trump’ın yardım kesintileri 14 milyon kişiyi öldürecek

Trump yönetimi, birçok ülkeye yardım gönderen USAID’in Dışişleri Bakanlığı bünyesinde faaliyet göstermesini istiyor (AFP)
Trump yönetimi, birçok ülkeye yardım gönderen USAID’in Dışişleri Bakanlığı bünyesinde faaliyet göstermesini istiyor (AFP)
TT

Trump’ın yardım kesintileri 14 milyon kişiyi öldürecek

Trump yönetimi, birçok ülkeye yardım gönderen USAID’in Dışişleri Bakanlığı bünyesinde faaliyet göstermesini istiyor (AFP)
Trump yönetimi, birçok ülkeye yardım gönderen USAID’in Dışişleri Bakanlığı bünyesinde faaliyet göstermesini istiyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın küresel yardım kesintileri 5 yıl içinde 14 milyon kişinin ölümüne yol açabilir.

Hakemli dergi The Lancet’ın dün yayımladığı çalışmada, 133 ülkeden elde edilen veriler inceleniyor. ABD Uluslararası Kalkanıma Ajansı’nın (USAID) sağladığı fonların, gelişmekte olan ülkelerde 2001-2021’de 91 milyon kişinin ölümünü engellediği belirtiliyor.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, martta yaptığı açıklamada USAID’e bağlı programların yüzde 80’inin kapatıldığını duyurmuştu.

Araştırmada bu oranda bir kesintinin 2030’a kadar 14 milyon kişinin ölümüne yol açabileceğine dikkat çekiliyor.

Dünyanın açık ara en büyük insani yardım sağlayıcısı olan ABD’nin USAID sisteminde yapılan kesintiler nedeniyle 5 yaş altındaki 4,5 milyon çocuğun ölebileceğine de işaret ediliyor. Ajansın, 2001-2021’de 30 milyon çocuğun ölümünü engellediği vurgulanıyor. Çalışmada bu can kayıplarının fon kesintilerinin iptal edilmesi halinde önlenebileceği de belirtiliyor.

Araştırmanın yazarlarından Davide Rasella bulgulara dair şunları söylüyor:

Düşük ve orta gelirli birçok ülke için ortaya çıkacak şok, küresel bir salgın veya büyük bir silahlı çatışmayla karşılaştırılabilir ölçekte olacak.

Bilim insanı, fon kesintilerinin yoksul ülkelerde sağlık alanında “20 yıldır kaydedilen ilerlemeyi aniden durdurma, hatta tersine çevirme riski taşıdığını” da sözlerine ekledi.

Washington, geçen yıl yaklaşık 61 milyar dolar dış yardım sağladı ve bunların yarısı USAID aracılığıyla dağıtıldı.

Trump yönetimi, yeni modelde USAID’in daha verimli çalışacağını iddia ediyor. Ancak bir Birleşmiş Milletler yetkilisinin geçen ay BBC’ye yaptığı açıklamada, fon kesintilerinin ardından Kenya’daki mülteci kamplarında yüzbinlerce kişinin “yavaş yavaş açlıktan öldüğü” belirtilmişi.

Independent Türkçe, Reuters, BBC