Cebel ez-Zaviye’den Türkiye sınırına göç sürüyor

Suriye'nin kuzeybatısındaki bombardımanda aralarında HTŞ üyelerinin de bulunduğu birçok kişi öldü.

Suriye ve Rusya'nın dün İdlib'in güneyinde düzenlediği bombalı saldırının ardında bıraktığı enkaz. (AFP)
Suriye ve Rusya'nın dün İdlib'in güneyinde düzenlediği bombalı saldırının ardında bıraktığı enkaz. (AFP)
TT

Cebel ez-Zaviye’den Türkiye sınırına göç sürüyor

Suriye ve Rusya'nın dün İdlib'in güneyinde düzenlediği bombalı saldırının ardında bıraktığı enkaz. (AFP)
Suriye ve Rusya'nın dün İdlib'in güneyinde düzenlediği bombalı saldırının ardında bıraktığı enkaz. (AFP)

Türkiye ile Rusya arasında Mart 2020'de imzalanan anlaşma kapsamında en az bir yıldır yürürlükte olan ateşkese rağmen rejim güçleri perşembe günü Suriye'nin kuzeybatısında füze saldırıları düzenledi. Aralarında Heyetu Tahriru’ş Şam (HTŞ) üyelerinin ve sözcüsünün de bulunduğu 10 kişi öldürüldü.
Muhalif eylemci Muhammed Ferica, rejim güçleri ve onları destekleyen milislerin askeri harekatı sonucunda İdlib'in güney bölgelerinden Suriye'nin kuzeyine doğru bir göç dalgasının yaşandığını aktardı. İdlib'in güney ve doğusundaki Ablin, Kefer Avid, Sufuhun, el-Bara, Ehsim, el-Fatira, Marzaf, Mantef, San ve Mecdeliya bölgelerinden yaklaşık 300 bin sivilin yerinden olması bekleniyor.
AFP’nin fotoğrafçısı tarafından servis edilen görüntülerde bombalamanın gerçekleştiği olay yerinde cesetler, yıkılan bir ev ve yanan bir araba olduğu görüldü.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'nin (SOHR) bildirdiğine göre güney İdlib'deki bölge, beş gündür rejim güçlerinin ve Rus uçaklarının sürekli bombardımanlarına maruz kalıyor. Rejim güçleri, İdlib'in güney kırsalındaki Ablin kasabasındaki bir evin yakınında, park halindeki bir aracı güdümlü füze ile hedef aldı. HTŞ ve diğer gruplardan militanlar da olay yerine varmalarının ardından başka bir güdümlü füze ile vuruldular. En az 10 kişinin öldüğü, ağır yaralıların da bulunduğu kaydedildi. Bir adam, kadın ve çocuğu olmak üzere 3 sivilin yanı sıra HTŞ ve müttefiki bir gruptan 7 militanın öldürüldüğü aktarıldı.
WhatsApp gruplarından açıklamada bulunan HTŞ, askeri sözcüsü Ebu Halid eş-Şami ve medya ilişkileri ofisinden iki kişinin öldürüldüğünü doğruladı.
Görgü tanığı İbrahim Harmuş yaptığı açıklamada “Sabah komşumuzun evine düşen top atışlarının sesiyle uyandık... Yaralılar için toplanıldığı sırada ikinci füze düştü” dedi.
HTŞ ve diğer küçük gruplar İdlib’in neredeyse yarısı ile Halep, Hama ve Lazkiye vilayetlerindeki sınırlı alanları kontrolleri altında tutuyorlar. Buralarda yaşayan 3 milyon nüfusun yarısı yerinden edilmiş durumda.
Rejim güçlerinin Rus desteğiyle yaklaşık üç ay yürüttüğü, Birleşmiş Milletler’in bildirdiğine göre yaklaşık 1 milyon insanı yaşadıkları yerlerden kaçmaya zorlayan geniş çaplı saldırının ardından Şam'ı destekleyen Moskova ve Ankara’nın İdlib ve çevresinde ilan ettiği ateşkes 6 Mart 2020'den bu yana yürürlükte. Söz konusu ateşkes, Rus hava saldırılarının tekrarlanan ihlallerine rağmen halen büyük ölçüde devam ediyor.
İdlib’de en az 7 kişinin ölümüne neden olan bombardımanlar meydana geldi. Bölgeye bu yılın başlarında düzenlenen saldırıda bir grubun 11 üyesi rejim güçleri tarafından öldürüldü. Ayrıca geçtiğimiz mart ayında rejim güçlerinin Atarib şehrindeki bir hastaneyi hedef aldığı bombalı saldırıda 8 sivil yaşamını yitirmişti.
Rus savaş uçaklarının dün sabah yeniden harekete geçtiğini aktaran SOHR, güney ve doğu İdlib kırsalındaki Fatira, el-Muzara, Kefer Avid, San ve Mecdeliya köyü ve kasabaları çevresini hedef aldıklarını kaydetti. Ancak ölüm ya da yaralanma meydana gelip gelmediği ile ilgili bir açıklama yapılmadı.
Rus hava saldırıları, Suriye rejim güçlerinin Muzara, Ehsim, Fatira, Ablin, Kansafra, Bare, Kafr Avid, Sufuhun, er-Ruveyha, Felifel, Benin ve Marata’da devam eden en az 140 top ve füze atışıyla aynı zamana denk geldi.
İdlib kırsalından aktivist Uday Ahmed, HTŞ’nin askeri sözcüsü Ebu Halid eş-Şami, HTŞ medya koordinatörü Ebu Musab el-Hamasi ve beraberlerinde bulunan bir kişinin rejim güçlerinin saldırısında öldürüldüğünü doğruladı. Rejim güçleri insansız hava aracı kullanarak lazer güdümlü bir top mermisi ile İdlib’in güneyindeki Ablin köyünü hedef aldığını, bu sırada söz konusu kişilerin İdlib'in güneyinde bulunan, silahlı Suriye muhalefet gruplarına ait gelişmiş irtibat noktalarından dönmekte olduklarını aktardı. Grubun Ablin’de aynı şekilde hedef alınan bir aileye yardım etmeye çalıştıklarını kaydetti.
Rejim güçlerinin Rus uçakları aracılığıyla lazer kılavuzlu Rus Krasnopol silahları kullandığına dikkat çeken Ahmed, İdlib'in güneyinde, muhalif grupların kontrolü altındaki sivil bölgelerde sivil veya askeri ayrımı yapılmadan her türlü hareketliliğin hedef alındığını vurguladı. Aynı tip silahların daha önce Halep’in batısında yer alan Atarib’deki bir hastanenin ve Suriye çölündeki diğer bölgelerin bombalanmasında kullanıldığına dikkat çekti.
Aktivist Muhammed Ferica, İdlib'in güneyindeki sivil bölgelerde tansiyonu yükselten rejim güçleri ve Rusya'nın Cebel ez-Zaviye’deki hamlelerinin Türkiye ile sınır kapılarından yardım girişini engellemeyi amaçladığını söyledi.
Ablin’in bombalanmasına yanıt olarak bölgedeki gruplar, İdlib'in güney kırsalında farklı bölgelerde, Suriye rejim güçlerinin Um bölgesindeki mevzilerine ağır topçu ve füze bombardımanı başlattı. Söz konusu gruplar, sivillerin Cebel ez-Zaviye’nin farklı bölgelerinden daha güvenli bölgelere doğru göç etmeleri nedeniyle rejimin İdlib'in doğu kırsalındaki Serakib şehri ve çevresindeki mevzilerini hedef aldılar.
Suriye rejimi, İdlib'in güney kesimine ve İdlib'in doğu, Hama kırsalındaki Gab Ovası, Lazkiye'nin kuzeyi ve Halep'in batısına yönelik saldırılarını artırdı. Bu alanlar, kuzeybatı Suriye'deki gerilimi azaltma bölgeleri anlaşması kapsamında yer alıyor.
Yerinden edilenler bu hafta başı itibariyle tarım ürünlerini hasat etmek için kısmen geri dönmeye başladı. Zira zor koşullar altında yaşayan nüfus geçimini güvence altına almak için bu ürünlere güveniyor.
Rus haber ajansının çarşamba günü aktardığına göre Suriye'nin doğusundaki Haseki devriye gezen bir araç yola döşenen bomba nedeniyle infilak etti. Olayda bi Rus askeri ölürken üçü de yaralandı.
Rus ordusundan yapılan açıklamada hastaneye kaldırılan üç askerin hayati tehlikesi olmadığı kaydedildi.



‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’... Gazze Şeridi'ni neler bekliyor?

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
TT

‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’... Gazze Şeridi'ni neler bekliyor?

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)

Son iki gündür Gazze Şeridi'ne ilişkin dosyada ‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’ gibi yeni isimler öne çıkmaya başladı. Bu gelişme, ABD’nin arabuluculuğu ile Arap ve uluslararası desteğe rağmen İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçişin sekteye uğradığı bir dönemde yaşanıyor.

İsrail basınındaki haberlere göre hükümet, ABD’nin kararına boyun eğerek orduya Refah’ın doğusunda ‘Yeşil Refah’ adıyla yeni bir kent kurulmasına yönelik saha çalışmalarına başlaması için izin verdi. İlk hazırlıklar kapsamında ağır iş makinelerinin bölgeye sokularak molozların temizlenmesi ve arazinin düzenlenmesi planlanıyor.

İsrail’in geciktirme girişimleri

İsrail medyasında yer alan bilgilere göre Tel Aviv yönetimi, bu çalışmaların henüz geçiş yapılmamış olan anlaşmanın ikinci aşamasına dahil olduğu gerekçesiyle haftalarca süren bir geciktirme çabasına girişti. Ancak Washington’un artan baskıları sonucunda İsrail, planın bir sonraki etabına yönelik hazırlıkları başlatmak zorunda kaldı.

Bu çalışmalar; işgal altındaki topraklarda Refah’ın doğusunda bir insani bölge ve yeni bir kent inşasını içeriyor. Washington yönetimi, söz konusu adımla Filistinlilere ‘umut şehri’ modelini sunmayı ve ‘Hamas’ın kontrolündeki eski, yıkılmış ve karanlık Gazze’nin’ karşısına ‘yeni, modern ve gelişen bir Gazze’ örneği koymayı hedefliyor.

İsrail, planın ikinci aşamasında atılacak bu tür adımların Refah Sınır Kapısı’nın açılmasına yol açacağı, ayrıca Gazze Şeridi’nin başka bölgelerinden çekilmeyi ve yerlerine uluslararası güçlerin konuşlanmasını gerektireceği gerekçesiyle itiraz etti. Söz konusu ülkeler, İsrail’in taleplerini karşılamanın zorluğu ve bölgedeki işgal koşulları nedeniyle kuvvet göndermeyi reddetti.

Şarku’l Avsat’ın İsrail Kanal 12 televizyonundan aktardığına göre, İsrail’in bu tutumu üzerine Washington yönetimi Tel Aviv’i süreci oyalamakla suçladı ve çok uluslu güce katılmaktan çekilen ülkelerin sorumluluğunu İsrail’e yükledi. Bu baskının ardından İsrail geri adım atarak yeni kentin inşasına başlanmasını kabul etti.

İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, İsrail’in ‘gelecek hafta bölgede geniş çaplı moloz temizliği başlatmak üzere ağır iş makinelerini Refah’a sokmaya hazırlandığını’ ve bunun ‘Hamas unsurlarından arındırılmış yeni insani bölgenin oluşturulması’ amacıyla yapıldığını bildirdi.

Silahlı milislerden destek

Habere göre İsrail ordusu, ‘İsrail’le koordineli çalışan silahlı milislere’ atılacak adımlar konusunda bilgi verdi. ABD planına göre bir sonraki aşama, ‘İsrail’in kısmen kontrol ettiği bölgelerde yabancı bir askeri gücün faaliyete geçmesini’ öngörüyor.

i24NEWS ise İsrail ordusunun Refah’ın doğusunda Filistinliler için ‘Yeşil Refah’ adıyla yeni bir kent kurulmasına yönelik geliştirme çalışmalarına fiilen başladığını bildirdi. Kanal, bölgede gelecek hafta kapsamı genişletilecek hazırlıkların sürdüğünü, bunların ‘moloz ve patlayıcı kalıntılarının temizlenmesini’ içerdiğini aktardı.

sdfrt
Gazze Şeridi'nin Refah kentindeki İsrail askerleri (Arşiv – Reuters)

Maariv gazetesinin haberine göre, Refah’ta faaliyet gösteren Yaser Ebu Şebab milisleri, söz konusu yeni kentin bulunduğu bölgede İsrail güçlerinin temsilcileriyle ve ayrıca İsrail’in güneyindeki Kiryat Gat’ta bulunan ABD komuta merkezi adına bölgede bulunan sivil temsilcilerle birlikte görülmeye başladı.

Kabinede itirazlar

Siyasi kaynaklar, İsrail’in bu adımına kabinenin büyük bölümündeki bakanların karşı çıktığını, hatta tepkinin öfkeye dönüştüğünü aktardı. Bakanların, İsrail’in ‘sarı hat üzerinde inşaat yaparak Gazze çevresindeki yerleşimleri tehlikeye atmaması gerektiğini’ savunduğu belirtildi. Bazı sağ görüşlü medya organları haberi ‘utanç’ başlığıyla duyurdu.

Başbakan Netanyahu ise kararını savunarak hazırlık çalışmalarının ‘tünellere büyük miktarda beton dökme ve geniş bölgeleri izole etme’ işlemlerini içerdiğini söyledi. Netanyahu, söz konusu adımların ‘Hamas’ın askeri altyapısını yok etme yönündeki İsrail çıkarlarına hizmet ettiğini’ ifade etti.

gthy
Başbakan Binyamin Netanyahu, Ocak 2025'te İsrail kabine toplantısına başkanlık ediyor. (DPA)

Netanyahu, uluslararası güce katılmaktan vazgeçen Arap ve İslam ülkelerinin tutumunun Katar ve Türkiye’nin çıkarlarına hizmet ettiğini savundu. Bu nedenle İsrail’in ABD yönetiminin taleplerine yanıt vermesi ve Washington’la çatışmaya girmemesi gerektiğini kaydetti.

Filistin Yönetimi ve Hamas’ın itirazları

Filistin Yönetimi, İsrail’in ‘Gazze’yi yeniden inşa’ başlığı altında yürüttüğü çalışmalara karşı çıkıyor. Yönetim, farklı düzeylerde yaptığı açıklamalarda bu dosyadaki rolünü korumakta kararlı olduğunu ve Arap planına desteğini sürdürdüğünü vurguluyor.

Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa, perşembe günü bir İtalyan heyetini kabul ederken yaptığı açıklamada, “Gazze Şeridi için bir yeniden imar ve toparlanma planımız var. Bu planın bir icra programı bulunuyor ve Arap ile İslam ülkeleri tarafından benimsendi. Uluslararası toplum da New York Bildirgesi aracılığıyla destek veriyor. Kardeş Mısır’la birlikte Kahire’de bir yeniden imar ve toparlanma konferansı düzenlemek için çalışıyoruz” dedi.

Hamas, söz konusu projeyi ‘İsrail’in ateşkes anlaşmasını açık biçimde ihlal etmesini gerekçelendirmeye yönelik yeni bir aldatmaca’ olarak nitelendirdi. Hareket, yayımladığı açıklamada, “İsrail’in anlaşmayı çiğnediğini ve günlük ihlallerle daha ilk aşamayı ortadan kaldırdığını” belirtti.

Geçtiğimiz salı günü konuya ilişkin bilgi veren Mısırlı bir kaynak, Gazze’nin erken toparlanması ve yeniden inşasına yönelik Kahire Konferansı’nın kasım ayı sonunda yapılmasının planlandığını ancak toplantının erteleneceğini söyledi. Kaynak, “Konferans ay sonunda düzenlenmeyecek; biraz gecikmesi muhtemel. Özellikle şu anda paralel bir çaba yürütülüyor. Görünen o ki ABD, Refah’la ilgili kendi özel girişimini planlıyor” değerlendirmesinde bulundu. Bu açıklama, İsrail’in kontrolündeki bölgelerde oluşturulması öngörülen ‘yeşil bölgeye’ işaret olarak yorumlandı.

Gazze İnsan Hakları Merkezi, ateşkesin başlamasından bu yana geçen 47 günde İsrail tarafından işlenen ihlallerde 350 Filistinlinin öldürüldüğünü açıkladı. Ölenler arasında 130 çocuk ve 54 kadın bulunuyor.

Merkez, aynı dönemde günlük ortalama 11’i aşan 535 ihlal kaydettiğini bildirerek ateşkesin yürürlüğe girdiği ilk andan itibaren ihlallerin sürdüğünü vurguladı.

Açıklamada, İsrail’in insani yardım girişlerini kısıtladığı, günde yalnızca 211 kamyonun geçişine izin verdiği, oysa 600 kamyona izin verildiği yönünde iddialarda bulunduğu aktarıldı. Ayrıca İsrail’in üzerinde mutabık kalınan çekilme haritasına uymadığı ve sivil bölgelere yönelik ateş kontrolünü sürdürerek zaman zaman bölgeye girdiği belirtildi.


İsrail’den Suriye'nin Beyt Cin kasabasına baskın: En az kişi 9 öldü

Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
TT

İsrail’den Suriye'nin Beyt Cin kasabasına baskın: En az kişi 9 öldü

Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)

Suriye kaynakları, İsrail devriyesinin bölgeye girmesi sonrası çatışma çıktığını; hava saldırılarının ardından yoğun sivil göç yaşandığını bildirdi.

Suriye medyası, Şam’ın güneyindeki Beyt Cin kasabasına düzenlenen İsrail baskının  ve hava saldırısının ayrıntılarını açıkladı. Suriye kaynakları, saldırılarda en az 9 kişinin öldüğünü aktardı.

Suriye’nin “El-İhbariyye” kanalı, kasabanın İsrail savaş uçaklarının yoğun bombardımanına hedef olduğunu, çok sayıda ölü ve yaralı bulunduğunu bildirdi.

Açıklamalara göre olay, İsrail’e ait bir askeri devriyenin bölgeye kara yoluyla girmesi, sakinlerle çatışma yaşanması ve devriyenin geri çekilmesi sonrası hava saldırılarının başlamasıyla tırmandı. Bölge üzerinde İsrail uçaklarının yoğun şekilde uçtuğu belirtildi.

Saldırıların ardından Beyt Cin’de büyük bir sivil göç hareketi yaşandı; çok sayıda kişi çevre kasabalara yöneldi.


Washington milislere: Irak'ta yeriniz yok

Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
TT

Washington milislere: Irak'ta yeriniz yok

Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)

aIrak'ın kuzeyindeki Süleymaniye'de bir doğalgaz sahasının insansız hava aracıyla (İHA) bombalanması öfkeli tepkilere yol açtı ve ABD'nin silahlı gruplara uyarıda bulunması ve hükümetin faillerin yakalanması için harekete geçmesiyle sonuçlandı.

Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne göre çarşamba akşamı Dana Gas tarafından işletilen Khor Mor gaz sahasını hedef alan bir İHA saldırısı, elektrik santrallerine gaz arzının tamamen kesilmesine neden oldu. ABD'nin Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya, saldırıyı "düşmanca dış amaçlarla hareket eden yasadışı grupları" gerçekleştirmekle suçladı.

Savaya, Bağdat'ı "bu saldırının sorumlularını tespit etmeye ve adalete teslim etmeye" çağırdı ve "tam egemen bir Irak'ta bu tür silahlı gruplara yer olmadığını" vurguladı.

Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur ​​Barzani ise Washington'a "sivil altyapıyı korumak için gerekli savunma ekipmanını sağlama" çağrısında bulundu. Barzani, "Bu tür saldırıların faillerinin geçmişte olduğu gibi cezadan kaçmaması gerektiğini" vurguladı.

Saldırıyı henüz üstlenen olmadı ancak Irak yetkilileri dün saldırıyı araştırmak üzere bir komite kurulduğunu duyurdu ve askeri bir sözcü de saldırıda yer alanların "cezalandırılacağına" söz verdi.