Sudan’dan Nahda Barajı sorunun çözümü için yeni şartlar

Sudan Sulama ve Su Kaynakları Bakanı Yasir Abbas dün Hartum’da düzenlediği basın toplantısında (AFP)

Sudan, Nahda Barajı'nın doldurulması ve işletilmesi konusundaki sorunların üstesinden gelmek için kısmi bir anlaşma imzalamayı kabul ederken, anlaşma için Sudan, Mısır ve Etiyopya tarafından önceki müzakerelerde varılan tüm anlaşmaları şart koştu.
Sudan Sulama ve Su Kaynakları Bakanı Yasir Abbas, zamanın daralması nedeniyle, barajın doldurulması ve işletilmesine ilişkin daha önce üzerinde anlaşmaya varılan tüm teknik konuların imzalanması şartıyla, ülkesinin geçici bir anlaşmayı kabul edebileceğini söyledi. Abbas, anlaşmanın başka bir anlaşma ile yenileninceye kadar geçerli kalması ve aşamaların müzakeresinin belirli bir takvime göre yapılması şartıyla olacağını bildirdi. Mısır, Sudan ve Etiyopya’nın çıkarlarını koruyan yasal bir anlaşmaya varak için Hartum ve Kahire arasındaki koordinasyona dikkati çeken Abbas, Mısır'ın BM Güvenlik Konseyi'ne hitabını ve Sudan'ın da aynı adımı atmak üzere olduğunu kaydetti.
Dün Hartum’da düzenlediği basın toplantısında konuşan Abbas, Afrika Birliği (AfB) Komisyonu Başkanı Musa Faki ve beraberindeki heyetin ülkesine gerçekleştirdiği ziyarette yeni bir şey olmadığını ifade ederek, ülkesinin, Nahda Barajı dosyasında AfB arabuluculuktan ayrılmasıyla değil, Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB) ve ABD’nin de bulunduğu dörtlü arabuluculuktan yana olduğunu vurguladı. Bugün Katar’ın başkenti Doha’da yapılacak Arap ülkelerinin dışişleri bakanları toplantısının Arap- Afrika uyumu olmadığını ancak Etiyopya'nın "inatçılığına", tek taraflı önlemlerde ısrar etmesine ve üç ülkenin ortak haklarına dayalı bir anlaşmaya varma konusundaki isteksizliğine hitaben yapılacağına dikkati çekti. Bakan, toplantının amacının Nahda Barajı dosyasındaki son gelişmeler ve Sudan’ın ulusal su güvenliğine yönelik tehditlere ışık tutmak olduğunu bildirdi.
Abbas ayrıca, ABD’nin Afrika Boynuzu Özel Elçisi Jeffrey Feltman'ın, üç ülke arasındaki farklılıklara net bir girişim veya belirli çözümler getirmediğini söyledi.
Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) Nahda Barajı krizini çözme girişimine de atıfta bulunan Abbas, BAE girişiminin gayri resmi olduğunu, anlaşma önerisi olduğunu ve henüz bir çerçeve anlaşmasına varmadığını kaydetti. Etiyopya’nın su paylaşımı konusunun anlaşmaya varmasının imkansız olduğuna dikkati çeken Bakan, Sudan’ın su paylaşımını Nahda Barajı'nın doldurulması ve işletilmesi dosyasına bağlamayı tamamen reddettiğini çünkü iki konu arasında bir ilişki olmadığını vurguladı.
Etiyopya geçtiğimiz Nisan'da Sudan'a barajın doldurulması konusunda bilgi alışverişi için kısmi bir anlaşmasının yanı sıra barajın sürekli işletilmesi için de anlaşma teklif etti ancak Sudan anlaşmayı reddetti.
Abbas, Sudan’ın Nahda Barajı’nın doldurulması ve işletilmesine ilişkin bir anlaşmanın olmamasının uluslararası hukuka göre kabul edilemez olduğu konusundaki tutumunu yineledi.
Baraj sorununu çözmek için ülkesinin askeri bir seçeneği reddettiğini söyleyen Abbas,  Sudan’ın yasal çözümlerde ısrar ettiğini dile getirdi. Sudan ve Mısır, geçtiğimiz hafta Hartum'da yapılan görüşmelerde bölgede ve Afrika kıtasında güvenlik, barış ve istikrarı korumak için koordinasyon ve eylemin önemi konusunda fikir birliğine vardı. Her iki devlet Etiyopya’nın baraj konusunda dayatma politikasını sürdürme riskini önlemek için uluslararası toplumun müdahalesini talep ediyor.