عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

İsrail Genelkurmay Başkanı'nın ABD ziyaretinde ana gündemi: Gazze Savaşı

İsrail Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi.
İsrail Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi.
    Tel Aviv/Şarku’l Avsat
TT
TT

İsrail Genelkurmay Başkanı'nın ABD ziyaretinde ana gündemi: Gazze Savaşı

İsrail Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi.
İsrail Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi.

Yaklaşık iki aylık bir gecikmenin ardından İsrail Genelkurmay Başkanı Korgeneral Aviv Kochavi, hükümetin, son savaşta kaybedilen silah ve mühimmat için tazminat talebini görüşmek üzere Cumartesi günü Washington'a gideceğini duyurdu. Kochavi geçtiğimiz Nisan ayında güvenlik durumunda yaşanan bozulma nedeniyle ertelediği ziyaretinde ordunun savaştan çıkardığı ders ve stratejik meseleleri tartışmayı planlıyor.
Tel Aviv siyasi kaynakları, Kochavi’nin Gazze Şeridi’ndeki savaş operasyonlarının vahşetine duyulan öfkenin yanı sıra ABD merkezli Associated Press News’in (AP) aralarında bulunduğu Gazze'deki medya kuruluşlarına ev sahipliği yapan el Cela kulesinin bombalanması sebebiyle eleştiri veya gösterilerle karşılaşabileceği endişesi taşıdığını belirletiyor. Kochavi yıkımı haklı çıkarmaya çalışan açılamalarında, “Kulenin yıkımı haklıydı… Bu binayı hedef almanın neden olduğu güçlü uluslararası kınamaya ve İsrail'in küresel imajına verdiği zarara rağmen hiç pişman değilim” şeklinde konuştu. İsrail Genelkurmay Başkanı, Gazze’deki ajans gazetecilerinin kulenin zemin katında bulunan kafeteryada bilinçli veya farkında olmadan Hamas’ın elektronik uzmanlarıyla sabah kahvesi içtiğini ima etti.  Kochavi’nin açıklamalarını yalanlayan AP, “Binada kafeterya yoktu. Bu tür temelsiz iddialar AP gazetecilerin güvenliğini riske atıyor” açıklaması yaptı. Kaynaklar, Kochavi’nin ajansla özel bir görüşme yaparak özür dilediğini belirtti ancak İsrail'de bu olayın, Kochavi'nin ABD’de göreceği muamele ve gündeme getireceği önemli konuları etkileyeceği konusunda endişeler hakim.
İsrail Genelkurmay Başkanı’nın  İsrail istihbarat servisi Mossad'ın Başkanı Yossi Cohen, İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Meir Ben Shabat, Askeri İstihbarat Başkanı ve bir grup genelkurmay generaliyle birlikte iki ülke arasındaki ilişkiler tarihinde ABD'yi ziyaret edecek en yüksek güvenlik heyetine başkanlık edeceği biliniyor. Daha önce iptal edilen ziyarette İsrail heyeti Kochavi’siz ABD’ye gitmişti. Ancak, İsrail'in, ABD'nin P5 + 1 ülkelerinin katılımıyla nükleer anlaşmayı canlandırma müzakerelerinde ilerleme hakkında özellikle İran konusunda Viyana'dan gelen raporlarla ilgili endişelerini ifade etmek de dahil olmak üzere, orada dile getirmeyi planladığı temel konular kaldı.
İsrail resmi televizyon kanalı KAN 11 kaynaklarına göre, Kochavi İran dosyasında İsrail’in politikasını tanımlayan üç eksen etrafından dönen sorunları gündeme getirmeyi planlıyor. Bunlardan biri, ABD’ye karşı diplomatik çizgide pek çok farklılık var ve bunlardan en önemlisi, İsrail'in İran’ın uranyum zenginleştirme önlemlerini durdurmadan yaptırımları kaldırma konusudur. Ancak İran’ın son üç yılda geliştirdiği santrifüjleri imha etmek için net ve güvenilir bir askeri seçeneğe hazırlanması konusun uzun bir zaman alır. Diğer konular ise ABD’nin nükleer anlaşmaya dönmesiyle İran’ın Ortadoğu’daki konumuna karşı savaş.
Kochavi ABD ziyareti sırasında, İran ile yapılacak herhangi bir anlaşma, balistik füzeler, İran'ın bölgesel düşmanca faaliyetleri, Suriye'deki konumu, Lübnan, Suriye, Irak, Yemen ve bölgedeki diğer ülkelerdeki silahlı örgütlere destek ve İran'daki Uluslararası Atom Enerji Kurumu’nun (IAEA) gözlemcilerinin yetkilerinin artırılması konusunu talep edecek.
Kchavi’nin ABD Genelkurmay Başkanı General Mark Milley, ABD Dışişleri Bakanı Antonhy Blinken ve ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ile bir araya gelmesi bekleniyor. Görüşmelerin büyük bir kısmı Gazze’deki savaş ile olması planlanıyor.

 

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

İsrail ordusu, Gazze'de bir Hamas liderinin öldürüldüğünü duyurdu

Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısında hedef alınan bir araç (AFP)
Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısında hedef alınan bir araç (AFP)
TT
TT

İsrail ordusu, Gazze'de bir Hamas liderinin öldürüldüğünü duyurdu

Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısında hedef alınan bir araç (AFP)
Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısında hedef alınan bir araç (AFP)

İsrail ordusu, Gazze şehrinde bir Hamas liderini öldürdüğünü duyurdu. Şarku’l Avsat’ın İ24 NEWS’ten aktardığına göre dün Gazze şehrinde bir araca düzenlenen İsrail saldırısında dört kişi hayatını kaybetti. Saldırının Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın Operasyon Komutanı Ala el-Hadidi'yi hedef aldığı belirtildi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi dün, Hamas’ın Yahudi devletiyle olan kırılgan ateşkes anlaşmasını ihlal ettiğini gerekçe göstererek, İsrail'in Gazze Şeridi'nde beş üst düzey Hamas yetkilisini öldürdüğünü açıkladı.

Netanyahu'nun ofisi tarafından X platformu üzerinden yapılan paylaşımda şu ifadeler yer aldı: “Bugün Hamas, İsrail askerlerine saldırmak için teröristleri İsrail kontrolündeki bölgelere göndererek ateşkes anlaşmasını bir kez daha ihlal etti. Buna karşılık İsrail, beş üst düzey Hamas teröristini ortadan kaldırdı.”

DÜNYA

Cenevre Görüşmeleri… ABD’den Ukrayna Savaşı’nı sonlandırma planına açık kapı

Cenevre Görüşmeleri… ABD’den Ukrayna Savaşı’nı sonlandırma planına açık kapı
TT
TT

Cenevre Görüşmeleri… ABD’den Ukrayna Savaşı’nı sonlandırma planına açık kapı

Cenevre Görüşmeleri… ABD’den Ukrayna Savaşı’nı sonlandırma planına açık kapı

ABD, Ukrayna ve Avrupa’dan yetkililer pazar günü İsviçre’nin Cenevre kentinde bir araya gelerek, ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna’ya yönelik barış planını ele alacak. Kiev’de ise bu planın “zorunlu bir teslimiyet” anlamına gelebileceği endişesi hâkim. Washington ise önerinin nihai bir teklif olmadığını vurguluyor.

Trump, yaklaşık dört yıldır süren savaşın sona erdirilmesine yönelik planına Kiev’in 27 Kasım tarihine kadar onay vermesini istemişti. Ancak Ukrayna, taslakta Rusya lehine görülen bazı maddelerde değişiklik yapılmasını talep ediyor.

Rus vizyonu tartışması

ABD yönetimi, planın Amerikan resmi politikasını yansıttığını belirterek, Senato üyelerinin Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun planı “Rusya’nın dilek listesi” olarak nitelediği iddiasını reddetti.

xscd
ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg, Kiev'de Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile bir araya geldi (Reuters)

28 maddelik taslak, Ukrayna’nın bazı topraklardan vazgeçmesini, ordusunun küçültülmesini ve ülkenin NATO’ya katılmama taahhüdünü içeriyor.

Trump, cumartesi günü yaptığı açıklamada planın “nihai teklif” olmadığını, amacının çatışmaları “bir şekilde” durdurmak olduğunu söyledi. ABD’nin Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg da metni “devam eden bir çalışma” olarak nitelendirdi.

Avrupalı müttefikler ise hazırlık sürecine dahil olmadıkları plana temkinli yaklaşıyor ve daha fazla geliştirilmesi gerektiğini belirtiyor. G20 zirvesi sırasında Kiev’in elini güçlendirecek karşı öneriler üzerinde çalışıldı.

ABD Heyeti Cenevre’de

Dışişleri Bakanı Marco Rubio bugün (Pazar)Cenevre’ye ulaştı. ABD’nin diplomatik temsilcilerinden Steve Whitkov’un da görüşmelere katılması bekleniyor. ABD Kara Kuvvetleri Sekreteri Daniel Driscoll ise Kiev’de Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile görüştükten sonra Cenevre’ye geçiş yaptı.

Rubio sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, barış planının ABD tarafından hazırlandığını belirterek, “Bu, devam eden müzakereler için güçlü bir çerçeve sunuyor. Rusya’nın katkılarının yanı sıra Ukrayna’nın önceki ve mevcut önerilerini de içeriyor” dedi.

Rusya’nın katılımı belirsiz

Zelenskiy, başmüzakereci görevine Andriy Yermak’ın getirildiğini duyurdu. Kararnamede müzakerelere “Rusya Federasyonu temsilcilerinin” de katılmasının öngörüldüğü ifade edildi; ancak Moskova’dan bu konuda resmi bir açıklama gelmedi.

Zelenskiy, “Barışı sağlamak için atılması gereken adımlar konusunda ortaklarımızla istişarelerde bulunacağız” dedi. Ukrayna lideri, temsilcilerinin ülkenin ulusal çıkarlarını savunmayı bildiğini ve “Rusya’nın üçüncü kez saldırmasını engelleyecek” şekilde hareket edeceklerini vurguladı.

Avrupa’dan güvenlik vurgusu

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, üst düzey yetkililerin Cenevre’de “ilerleme kaydetmek” için bir araya geleceğini söyleyerek, Ukrayna’ya güçlü güvenlik garantileri verilmesinin önemini vurguladı. İngiltere’nin ulusal güvenlik danışmanı Jonathan Powell’ın da toplantıya katılacağı belirtildi.

cdfg
Trump ve Putin, geçen Ağustos ayında Ukrayna'daki savaşın sona erdirilmesini müzakere etmek için yaptıkları görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında el sıkışıyor (Reuters)

İtalya’nın güvenlik danışmanı Fabrizio Saggio’nun da Cenevre’ye gideceği bildirildi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise AB, Fransa ve Almanya’dan güvenlik yetkililerinin görüşmelere katılacağını açıkladı.

Johannesburg’daki G20 toplantısı sırasında Starmer, Macron ve Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, Trump’ın planını ele almak üzere bir araya geldi. Görüşmeye Avustralya, Kanada ve Japonya’dan yetkililer de katıldı.

Liderler, yayımladıkları ortak açıklamada ABD planının “üzerinde çalışılması gereken bir temel” olduğunu kaydetti. Açıklamada ayrıca “sınırların güç yoluyla değiştirilemeyeceği” ve Ukrayna ordusuna getirilebilecek kısıtlamaların ülkeyi gelecekte risk altında bırakabileceği uyarısı yer aldı.

fgb
Rusya Savunma Bakanlığı'nın 18 Kasım'da yayımladığı bir videodan alınan bir karede, bir Rus askerinin Ukrayna'da açıklanmayan bir konumda bulunan Ukrayna ordusu mevzilerine top mermisi ateşlediği görülüyor. (EPA)

Macron, planın Ukrayna’nın NATO ilişkileri ve AB’de dondurulan Rus varlıkları gibi Avrupa’yı ilgilendiren kritik konular içerdiğini belirterek, “Hepimiz güçlü ve kalıcı bir barış istiyoruz. Bu barış tüm Avrupalıların güvenliğini gözetmelidir” dedi.

Kiev’de kritik günler

Zelenskiy, cuma günü yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında Ukrayna’nın tarihinin en zor dönemlerinden birinden geçtiğini söyledi. Trump’ın planına alternatif öneriler sunacağını belirterek, ülkeye yönelik baskının “çok yoğun” olduğunu dile getirdi.

Ukrayna lideri, ülkesinin “onurunu kaybetmek ile en önemli müttefikini kaybetme riski arasında çok zor bir seçimle” karşı karşıya kalabileceğini ifade etti.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise planın nihai barış için “temel oluşturabileceğini” söyledi ancak Ukrayna’nın masadan çekilmesi halinde daha fazla toprak alacağı tehdidinde bulundu.

DÜNYA

İran: Batı’nın UAEA’ya müdahalesi uluslararası ilişkileri zedeliyor

İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü İsmail Bekayi (İRNA)
İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü İsmail Bekayi (İRNA)
TT
TT

İran: Batı’nın UAEA’ya müdahalesi uluslararası ilişkileri zedeliyor

İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü İsmail Bekayi (İRNA)
İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü İsmail Bekayi (İRNA)

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi bugün(Pazar) yaptığı açıklamada Batılı ülkelerin Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (IAEA/UAEA) çalışmalarına müdahale ettiğini savunarak, bu tutumun ajansın diğer ülkelerle ilişkilerini “ciddi şekilde zorlaştırdığını” söyledi.

Başkent Tahran’da düzenlediği basın toplantısında konuşan Bekayi, İran ile UAEA arasında herhangi bir arabuluculuğa ihtiyaç olmadığını vurgulayarak, Kahire’de taraflar arasında sağlanan son mutabakatın “geçerliliğini yitirdiğini” dile getirdi.

Washington’un nükleer müzakerelerde “ciddiyetten uzak davrandığını” öne süren Bekayi, ABD’nin diplomatik teamüllere uygun hareket etmediğini ifade etti. Sözcü, UAEA’nın da ABD ile İsrail’in “siyasi baskılarına boyun eğdiğini” iddia etti.

Bekayi, ABD’yi “dünyanın en büyük istikrarsızlık kaynağı” olarak tanımlarken, Sudan’daki çatışmalara ilişkin değerlendirmesinde de ülkedeki gelişmelerin “son derece kaygı verici” olduğunu belirtti. Sözcü, Sudan’daki gerilimin tırmanmasından “Washington’un sorumlu olduğunu” ileri sürdü.