Cezayir seçimleri, Tebbun’un ‘Yeni Cezayir’ anlayışını başarısız kıldı

Cezayir'de her dört seçmenden üçünün boykot ettiği yasama seçimleri, otoritenin vaat ettiği yenilemeden uzak bir şekilde iktidar partilerinin zaferiyle sonuçlanırken, muhalifleri bunu bir "ileri kaçış" olarak değerlendirdi.

Analistlere göre, rejim karşıtı halk hareketinin başlamasından 30 ay sonra Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun’un ‘yeni Cezayir’ vaatlerine rağmen 12 Haziran’da gerçekleşen ve Ulusal Kurtuluş Cephesi’nin kazandığı seçimler eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika dönemi parlamentolarında çok da farklı olmayacak görünüyor. Cezayir resmi televizyonunun, seçimleri yöneten Bağımsız Ulusal Seçim İdaresinden (ANIE) aktardığı haberde, ülke geneli ve yurt dışındaki 24 milyondan fazla kayıtlı seçmenden yüzde 30,2'sinin sandığa giderek oy kullandığı duyurulmuştu.

Siyasi analist Mansur Kadir, sonuç olarak her şeyin aynı kalacağını yenilenme olacağını düşünmediğini belirtti.

Buteflika ile bağlantısı olan Ulusal Kurtuluş Cephesi ilk etapta çeşitli bağımsız ve İslamcılardan oluşan bir grup karşısında uzun süredir güçlü müttefiki olan Demokrat Ulusal Birlik’le seçim önde tamamladı. Siyaset Bilimi Profesörü Louisa Driss Ait Hamadouche konuyla ilgili AFP’ye yaptığı açıklamada, sonuçların Tebbun’un önceki Cumhurbaşkanı’nın sahip olduğundan farklı bir toplumsal tabanı harekete geçirmeyi başaramadığının göstergesi olduğunu söyledi.

Hamadouche’ye göre, sonuç olarak Tebbun’un kendisini yasadışı konseyin önünce bulacağını belirterek, seçimlere katılımın zayıf ve itibarsız siyasi partilerle gerçekleştiğini vurguladı.

Buteflika 1999 ila 2019 yılları arasındaki iktidarı sırasında Ulusal Kurtuluş Cephesi, Demokratik Ulusal Birlik ve Barış Toplumu Hareketi’ndeki İslamcıların desteğini aldı. Bu sebeple gözlemciler, özellikle 2012'de Buteflika'yı destekleyen cumhurbaşkanlığı koalisyonundan ayrılan Barış İçin Toplum Hareketi'nin önceki gün hükümete katılmak için her türlü teklifi incelemeye hazır olduğunu açıklamasından Ulusal Halk Meclisi’nin de aynı ittifaklara tanık olmasını bekliyor.

 Siyasi analist İsmail Dabash, “geleneksel partilerin zafer açıklamasını, adayların kazanmak için onlara güvenmeyi tercih etmelerinde bulduğunu” söyledi. Cezayir Bağımsız Ulusal Seçim İdaresi (ANİE) verilerine göre,  bu başarı yüzde 23,03 oranıyla Cezayir tarihindeki en zayıf katılımla gölgelendi. Analistler, çekimsek kalmayı ‘Cezayir’deki en büyük parti’ olarak tanımladı.

Seçimleri boykot çağrısı yapan laik ve sol muhalefetin bir parçası olan Hirak hareketi, yaşananları rejim tarafından ‘seçim saçmalığı’ ve ‘ileri kaçış’ olarak nitelendirdi. Ait Hamadouche, oy kullanmayan 18 milyon Cezayirlinin otoriteye olan güven eksikliği sebebiyle oy vermediğini, hareketin daha güçlü olduğunu kanıtladıklarını kaydetti.

Ayrıca seçimlerin Hirak hareketine büyük bir argüman verdiğini söyleyen Kadir ise, bu durumun gösterilerde söylenen her şeyin doğru olduğunu ve siyasi sistemin değişmeyi reddettiği anlamına geldiğini bildirdi.

Geçtiğimiz günlerde gerçekleşen seçin Cezayir’de 22 Şubat 2019'da  barışçıl gösterilerin patlak vermesinden bu yana tanık olduğu ilk parlamento seçimleri. Analistler, seçimin Tebbun’un 2019 yılının sonunda zayıf bir sonuçla seçilmesinden sonraki üçüncü başarısızlığı temsil ettiğine dikkati çekti.

Görünen o ki, otorite, kurumların çalışmalarını “normalleştirmeye” ve hareketin depreminden sonra durum üzerindeki kontrolü yeniden sağlamaya kararlı görünüyor. Ancak hukukun üstünlüğü, demokratik geçiş, halk egemenliği ve bağımsız bir yargı isteyen sokağın taleplerini görmezden geliyor. Gazeteci Yazar Abid Şerif, “Sonuç, kendi etrafında dönen bir otorite, durağan bir ülke, örgütlenmemiş bir toplum, içeriksiz kurumlar ve parçalanmış bir hareket ile büyük bir kayıp” yorumunda bulundu.

Bir sonraki adım ise, sonbaharda yapılması planlanan yerel seçimlerden önce Başbakan Abdelaziz Cerad’ın yeni hükümet kuracağına olan güveni tazelemek olabilir. Hamadouche, ülkenin ciddi bir siyasi, ekonomik ve sosyal krizle karşı karşıya olduğu bir zamanda "ilk zorluğun tutarlı bir hükümetin kurulması olacağı" konusunda uyarıda bulundu.