Rus ve rejim güçlerinin Suriye’nin kuzeybatısındaki saldırıları sürüyor

Türkiye sınırı yakınlarındaki Atme’de yerinden edilenlerin kaldığı bir kamp. (AP)
Türkiye sınırı yakınlarındaki Atme’de yerinden edilenlerin kaldığı bir kamp. (AP)
TT

Rus ve rejim güçlerinin Suriye’nin kuzeybatısındaki saldırıları sürüyor

Türkiye sınırı yakınlarındaki Atme’de yerinden edilenlerin kaldığı bir kamp. (AP)
Türkiye sınırı yakınlarındaki Atme’de yerinden edilenlerin kaldığı bir kamp. (AP)

Rejim güçlerinin Suriye'nin kuzeybatısındaki İdlib'in güneyinde ve Halep'in batısında sürdürdüğü topçu saldırıları sonucunda 1’i çocuk 5 sivil öldürüldü. Ardından Rusya’nın da İdlib eteklerini bombaladığı bildirildi. Rejim güçlerinin iki Türk noktasını hedef almaya çalışmasının ardından Türkiye’nin İdlib'in güneyine ve doğusuna takviye güçleri gönderdiği öne sürüldü.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), bir Rus uçağının İdlib eteklerindeki Ayn Şib bölgesine ardı ardına üç hava saldırısı düzenlediğini bildirdi. Ancak kayıplara yönelik herhangi bir bilgi verilmedi. Aynı zamanda Rus savaş ve keşif uçaklarının da gerginliği azaltma bölgesi hava sahasında uçtuğu gözlemlendi.
Aktivistlerin aktardığı bilgilere göre rejim güçleri ve destekçi milisleri bu sabah İdlib'in güneyindeki el-Fatira, Sufuhun, Kefer Avid, Şinen ve Benin köylerini Rus Krasnopol silahları ile yoğun bir şekilde ateşe tuttu. Bir sivil yaşamını yitirirken bir diğeri de yaralandı. Aynı silahlarla İdlib'in doğusundaki Afes ve Mantef köylerini ve Neyrab köyü çevresini bombalamaya devam eden rejim güçleri, 1’i kadın 3 sivili öldürdü. Saldırıda ağır yaralılar da olduğu bildirildi. Halep'in batısındaki Atarib şehri, Tukad ve Kefer Taal köylerini topçu ve füze atışlarıyla hedef alması üzerine ise bir çocuk yaşamını yitirdi.
SOHR’un gözlemlediğine göre Türk kuvvetleri ve Feth'ul Mubin Operasyon Odası’na bağlı gruplar da rejim güçleri ve 46. ​​birlikteki sadık milislerin mevzilerini ve Halep’in batı kırsalındaki Miznaz ve Kefer Halep’i füzeler ile bombaladı. Bu adım, Halep'in batısındaki Tukad, Belinta,el-Habata, Bahfiz, Kefer Amme ve diğer bölgeleri hedef alan rejim güçlerine yanıt olarak geldi. SOHR, rejim güçlerinin bir unsurunun İdlib'in güneyindeki Kefer Nebl eksenindeki gruplardan bir keskin nişancı tarafından öldürüldüğünü aktardı. Kensafra köyü (İdlib'in güneyi) ve Atarib şehri (Halep'in batısı) yakınlarında Türk kuvvetlerine ait iki gözlem noktasının hedef alındığı öne ve 3 Türk askerinin yaralandığı öne sürüldü. Serakib’in kuzeyinde Zerbeh ve ed*Devir ekseninde, Şam'ı Halep'e bağlayan M5 otobanı yolu üzerinde Türk kuvvetleri ve Feth'ul Mubin Operasyon Odası ile rejim güçleri arasında ağır makineli tüfeklerle çatışmalar yaşandığı da bildirildi.
SOHR dün, rejim güçlerinin İdlib kırsalındaki Afis köyünü vatandaşların cenaze çıkışı sırasında bombalaması sonucu 1’i çocuk 4 sivilin öldürüldüğünü, yaklaşık 6 sivilin ise yaralandığını belgelemişti. SOHR’un istatistiklerine göre 6 Haziran'dan bugüne kadar olan dönemde 6'sı kadın ve 4'ü çocuk olmak üzere 19 sivil, aynı zamanda başta Heyetu Tahriru’ş Şam (HTŞ) olmak üzere birçok gruptan 22 unsurun Rus yapımı füzelerin kullanıldığı kara bombardımanlarında öldürüldü. İdlib kırsalındaki Rus hava saldırılarında hamile bir kadın yaşamını yitirirken aralarında çocukların da olduğu çoğunluğu sivil en az 63 kişi yaralandı.
Halep'in kuzeydoğusunda Fırat Kalkanı olarak bilinen alanda ter alan Cerablus bölgesinin es-Sacur ekseninde Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile çıkan şiddetli çatışmalarda Suriye Milli Ordusu’ndan 4 üyesi öldürüldü. Suriye Milli Ordusu ve Türkiye’nin daha sonra Halep'in kuzeydoğusundaki Menbiç yakınlarındaki SDG askeri mevzilerine yönelik ortak topçu bombardımanı düzenlediği bildirildi.

Uluslararası çağrılar sürüyor
Diğer yandan insani yardım kuruluşları ve sağlık örgütleri tarafından İdlib kırsalında ‘Hayat Damarı’ adı altında düzenlenen toplantıda yapılan ortak açıklamada, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) üye devletler insani yardım konusundaki taahhütlerini yerine getirmeye, Suriye’nin kuzeybatı sınırı üzerinden insani yardım operasyonlarına ilişkin kararları yenilemeye çağrıldı.
Uluslararası toplumdan sorumluluklarını yerine getirmesini talep eden kuruluşlar, hayat kurtaran sağlık yardımı dosyasının Rusya ve rejimin elinde bir şantaj unsuruna dönüştürülmesinin önlenmesini istediler.
Açıklamada, insani durumda veya barış sürecinde BM kararı uyarınca ilerleme kaydedilmediği sürece bu mekanizmadan vazgeçilemeyeceği vurgulandı. Aynı zamanda yardım giriş yetkisinin uzatılması kararının yenilenmemesinin insani durum üzerinde feci bir etkisi olacağı, kuzeybatı Suriye'de koronavirüs karşıtı aşı kampanyasının durdurulmasına yol açacağı konusun da uyarıda bulunuldu.
Söz konusu açıklamada gıda kolilerinin ayda 4,1 milyon kişiye ulaştırılamayacağı,  su ve kanalizasyon hizmetlerinin kesintiye uğrayacağı, tüm bunların hastalık oranlarını artıracağı, insanların çektiği acıları trajik bir şekilde şiddetlendireceği ve nüfus üzerinde ciddi yansımaları olacağı vurgulandı.
Nitekim her üç çocuktan birinin yetersiz beslendiği bölgede insani yardım programlarını aksatmaya çalışmak yerine erişim düzeyini artırmaya ve kapsamını genişletmeye yönelik acil adımlara ihtiyaç duyuluyor.
BMGK’nın 2014 tarihli 2165 sayılı kararı, Suriye’de insani yardımın ulaştırılmasını engelleyen koşullar sonucu alınmıştı. BM kurumları ve uygulamadaki ortaklarının sınır geçişleri yoluyla yardım ulaştırmalarının önü açılmıştı.

 


Lübnan siyasi suikast soruşturmalarını yeniden canlandırıyor

1989'da René Moawad'ın ölümüne yol açan patlamanın ardından yaşananlar (Getty)
1989'da René Moawad'ın ölümüne yol açan patlamanın ardından yaşananlar (Getty)
TT

Lübnan siyasi suikast soruşturmalarını yeniden canlandırıyor

1989'da René Moawad'ın ölümüne yol açan patlamanın ardından yaşananlar (Getty)
1989'da René Moawad'ın ölümüne yol açan patlamanın ardından yaşananlar (Getty)

Lübnan, son on yıllarda ülkede siyasetçileri, gazetecileri ve din adamlarını hedef alan siyasi suikastlarla ilgili soruşturmalarını yeniden başlattı. Soruşturmalar, bu vakaları soruşturmak ve faillerini tespit etmek için adli soruşturmacılar tarafından yürütüldü. Tüm bu suçlar Yargıya sevk ediliyor ve zamanla ortadan kalkmıyor.

Suçların bir kısmı 1980'ler, 1990'lar ve içinde bulunduğumuz yüzyılın ilk on yılına dayanıyor. Suriye'nin Lübnan üzerindeki mandası sırasında uygulanan siyasi ve güvenlik kısıtlamaları nedeniyle bu suçlar kovuşturulmadılar.

Bir yargı kaynağı, kararın "Lübnan Adalet Bakanı ile Yüksek Yargı Konseyi arasında önerilen isimler konusunda yapılan önceki istişareler sonucunda" alındığını belirtti. Kaynak, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, yeni atamaların "bazı suçları soruşturan hâkimlerin ölümünün ve bazılarının emekliye sevk edilmesinin ardından" gerçekleştiğini ifade etti.


Gazze'deki Hamas lideri: Arabuluculardan garanti aldık, ABD de savaşın bittiğini teyit etti

TT

Gazze'deki Hamas lideri: Arabuluculardan garanti aldık, ABD de savaşın bittiğini teyit etti

Gazze'deki Hamas lideri: Arabuluculardan garanti aldık, ABD de savaşın bittiğini teyit etti

Gazze Şeridi'ndeki Filistin Hamas hareketinin lideri Halil el-Hayye, dün yaptığı açıklamada, hareketin "arabulucu kardeşlerden ve ABD yönetiminden, savaşın tamamen sona erdiğini teyit eden garantiler" aldığını söyledi.

Şarku'l Avsat'ın Reuters'ten aktardığına göre Hayye, "Kalan adımları tamamlamak için ulusal ve İslami güçlerle çalışmaya devam edeceğiz. Halkımızın çıkarlarını korumak ve bağımsız devletleri kurulana kadar kendi kaderlerini tayin etmelerini sağlamak için çalışacağız" ifadelerini kullandı.

Hamas lideri Usame Hamdan, dün sabah el-Arabiya televizyonuna verdiği röportajda, hareketin Donald Trump'ın, Gazze Şeridi'nin yönetimini geçici olarak denetlemek üzere ABD Başkanı'nın başkanlığında bir "Barış Konseyi" kurma önerisini reddettiğini duyurdu.

Hamdan, "Hiçbir Filistinli silah teslimini kabul etmeyecek ve halkımızın silaha ve direnişe acil ihtiyacı var" ifadesini kullandı.

İsrail ve Hamas, Mısır'daki dolaylı görüşmelerin ve Trump'ın planı kapsamında rehine ve tutuklu takasının ardından dün Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasına vardı. Bu anlaşma, on binlerce kişinin ölümüne ve insani bir felakete yol açan, Filistin topraklarında iki yıldır süren savaşı sona erdirme yolunda önemli bir adım teşkil ediyor.

Trump'ın ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılmasının yanı sıra 20 maddelik planı, Gazze'nin işlerinin Trump'ın başkanlığında ve eski İngiltere Başbakanı Tony Blair'in de yer aldığı bir "Barış Konseyi" gözetiminde, Filistinli teknokratlardan oluşan bir komite tarafından yönetilmesini öngörüyordu. Plana göre Hamas'ın Gazze Şeridi'nin yönetiminde hiçbir rolü olmayacaktı.

Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve hükümetinin böyle bir hamleyi engelleme sözü vermesine rağmen, Gazze anlaşmasının bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasına yol açacağı umudunu dile getirdi.

Hamdan, "Kimse manda ve sömürgecilik dönemine geri dönmeyi kabul etmeyecektir" diyerek, "Bize yardım etmek istiyorlarsa, Filistin halkının tüm haklarına kavuşmasına yardımcı olmalılar, onlara vesayet uygulamaya çalışmamalılar" ifadelerini kullandı.

Konseyin ayrıca, Filistin Yönetimi'nin reform programını tamamlaması ve Trump planında belirtildiği gibi Şeridin kontrolünü yeniden ele geçirmesi beklenirken, Gazze'nin yeniden inşası için finansmanı yönetmesi de bekleniyor.


Filistin Yönetimi savaştan sonra Gazze'de nasıl bir rol oynayacak?

İsrail ve Hamas'ın Gazze'de ateşkes planının ilk aşaması konusunda anlaşmaya varmasının ardından kutlama yapan Filistinliler (AP)
İsrail ve Hamas'ın Gazze'de ateşkes planının ilk aşaması konusunda anlaşmaya varmasının ardından kutlama yapan Filistinliler (AP)
TT

Filistin Yönetimi savaştan sonra Gazze'de nasıl bir rol oynayacak?

İsrail ve Hamas'ın Gazze'de ateşkes planının ilk aşaması konusunda anlaşmaya varmasının ardından kutlama yapan Filistinliler (AP)
İsrail ve Hamas'ın Gazze'de ateşkes planının ilk aşaması konusunda anlaşmaya varmasının ardından kutlama yapan Filistinliler (AP)

Filistinli yetkililer, Filistin Yönetimi'nin, ABD Başkanı Donald Trump'ın planında şimdilik kenara itilmiş olmasına rağmen, savaş sonrası dönemde Gazze Şeridi'nde önemli bir rol oynamayı beklediğini ve İsrail'in itirazlarına rağmen konumunu güvence altına almak için Arap desteğine güvendiğini söylüyor.

Gazze Şeridi yönetiminin geleceğine odaklanma, Trump'ın iki yıllık savaşı sona erdirme girişiminin ilk adımı olan ve bugün yürürlüğe girmesi beklenen ateşkesle başladı. Anlaşmanın bir sonraki aşaması, Hamas’ın silahsızlandırılması ve Gazze Şeridi’ndeki yönetiminin sona erdirilmesi talepleri gibi çetrefilli konuları ele alacak.

Hamas, 2007 yılında Gazze Şeridi'nin kontrolünü ele geçirdi. Trump'ın önerisi, savaştan sonra Gazze'nin uluslararası denetim altında Filistinli teknokratlardan oluşan bir komite tarafından yönetileceğini ve Filistin Yönetimi'nin yönetimi devralmadan önce reformlar yapmasını şart koşuyor.

Filistin Yönetimi, Trump'ın çabalarını memnuniyetle karşılarken, yetkilileri özel olarak hayal kırıklıklarını dile getirdi. Suudi Arabistan ve Fransa'nın geliştirdiği alternatif planda ise Filistin Yönetimi'nin Gazze'deki liderlik rolü vurgulanıyordu.

Abbas, yolsuzlukla mücadele, seçimler düzenleme ve Batı ülkeleri tarafından talep edilen diğer reformları uygulama sözü verdi. Bu adım, son haftalarda bazı Batı ülkelerinin Filistin'i tanımaya ikna edilmesine yardımcı oldu.

Hedefe ulaşıldı

Üç üst düzey Filistinli yetkili, Filistin Yönetimi'nin Gazze'ye daha fazla müdahil olmasını beklediklerini söyledi. Hamas'ın kontrolü ele geçirmesinden bu yana bölgede oynadığı rolü işaret ederek, on binlerce devlet memurunun maaşlarını ödediğini ve eğitim ve elektrik tedariki gibi temel hizmetleri denetlediğini belirttiler.

Başbakan Muhammed Mustafa, Reuters'a, “Biz zaten oradayız” dedi. Abbas, geçen yıl, dönemin ABD Başkanı Joe Biden'ın savaştan sonra reformdan geçmiş bir Filistin Yönetimi'nin Gazze'de sorumluluk almasını istediğini açıkça belirtmesinin ardından, Filistin Yönetimi’nin yeniden yapılandırılması kapsamında 71 yaşındaki Mustafa'yı Başbakan olarak atadı.

Mustafa, “Yardım ve denetim için geçici uluslararası düzenlemeler yapmak bir şey, ama yönetmek ve işleri halletmek başka bir şey” dedi.

Üç yetkili, Filistin Yönetimi'nin Filistinlilerin temsilci organı olarak uluslararası konumunu ve Filistin devleti kurma umudunu canlı tutmak amacıyla Gazze Şeridi ile Batı Şeria'yı yeniden birleştirmek isteyen Arap devletlerinin desteğini vurguladı.

Mustafa, Arap devletleri de dahil olmak üzere birçok ülkenin Filistin Yönetimi'nin Gazze'den ‘sorumlu’ olması gerektiğine inandığını, bunun temel nedeninin ise ‘işleri halletmenin tek pratik yolunun bu olduğunu bilmeleri’ olduğunu söyledi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun sözcüsü yorum talebine yanıt vermedi. ABD Dışişleri Bakanlığı ise Reuters'ın sorularını cevaplamadı.