Libya’nın yeni Cumhurbaşkanı adaylarından Dr. Aref Ali Nayed, Şarku’l Avsat’a konuştu. Libya İleri Araştırmalar Enstitüsü ve İhya Libya Partisi Başkanı ve aynı zamanda Libya’nın eski Dubai Büyükelçisi olan Nayed, Cumhurbaşkanlığı ve Genel Seçimlerinin planlandığı tarihte yapılması gerektiğini belirtti.
Merkezi Trablus’ta bulunan Libya İleri Araştırmalar Enstitüsü, “İhya Libya 2030 Vizyonu” adlı ulusal bir vizyon programı üzerine çalışıyor. Enstitü Kaddafi sonrası istikrarı yakalayamayan Libya’nın demokratik geçiş süreci üzerine sivil toplum etkinlikleri ve think tank faaliyetleri yürütüyor.
İhya Libya Başkanı ve diplomat Nayed, ülkenin doğrudan Libyalılar tarafından seçilen Cumhurbaşkanı’nın ve yeni Meclis’in, bölünmeyi sona erdirmek ve ülkenin güvenlik yapısını inşa etmek için birlikte çalışacağına inandığını dile getirdi.
Şarku'l Avsat'a verdiği röportajda Nayed “Libya'daki paralı askerler ve yabancı güçlerin durumu ve onları ülkeden çıkarmanın yolu, Libya'daki silahlı milisler sorunu ve silahların nasıl toplanacağı” konularına değinen Nayed, bu zor dosyanın sorunlarını çözmek için ayrıntılı teknik planların olduğunu ileri sürdü.
İkinci Berlin Konferansı’nın sonuçları
Yaklaşan seçimlerde cumhurbaşkanlığına aday olma niyetini yenileyen eski Büyükelçi Nayed, İkinci Berlin Konferansı’nın sonuçlarına değindi ve uygulanabilirliğine dair inancını dile getirdi. Nayed, seçimlerin 24 Aralık'ta planlanan tarihin ötesine ertelenmesi halinde "çok sayıda çatışmaya yol açabilecek kitlesel bir halk ayaklanmasının" patlak vermesinden korktuğunu kaydetti.
Libya İleri Araştırmalar Enstitüsü ve İhya Libya Partisi Başkanı Dr. Aref Ali Nayed’in Şarku'l Avsat'a verdiği röportajın tam metni:
-İlk olarak, Libya konulu İkinci Berlin Konferansı’nın sonuçlarını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Mükemmel, çünkü Birinci Berlin Konferansı’nda önemli ve olumlu olan her şey yeniden vurgulandı. İkinci Berlin Konferansı tarihi belirlenen seçimlerin yapılmasını ve tüm yabancı güçlerin ve “paralı askerlerin” ülkeden çıkışını yerel, bölgesel ve uluslararası düzeyde bir uzlaşma meselesi haline getirdi. Bunlar, Libya halkının kamuoyu yoklamaları, blok toplantıları, dernekler, siyasi partiler, sivil toplum kuruluşları ve sosyal konseyler aracılığıyla açıkça ifade ettiği haklı talepleridir.
-Bazıları konferansın bir dizi sonuçları olduğunu, ancak bunların sahada nasıl uygulanacağına dair gerçek garantilerin olmadığını iddia ediyor?
Seçimlerin yapılmasının ve tüm yabancı güçlerin ve “paralı askerlerin” ülkeden çıkışının gerçek garantisi, tüm Libya halkının açık ve ciddi kolektif iradesinde temsil edilmektedir ve bu taleplere yönelik halk desteği en önemli garantidir. Ayrıca seçimlerin ertelenmesinin ve yurtta yabancı güçlerin varlığının halk tarafından tamamen reddedilmesi, tüm bu iddiaların reddedilmesinin en önemli garantisidir. ABD ve diğer BM Güvenlik Konseyi üyelerinin bu kez İkinci Berlin Konferansı kararlarını uygulama konusunda ciddi oldukları ve Güvenlik Konseyi'nin son kararlarına dayanarak seçimlerin yapılması ve yabancı güçlerin derhal sınır dışı edilmesi konularında Libya ve uluslararası iradenin hayata geçirilebileceği çok açık.
-Libya cumhurbaşkanlığı için potansiyel bir aday olarak, paralı askerleri ve yabancı savaşçıları Libya'dan çıkarma düşüncenizden bahseder misiniz?
Tüm yabancı güçleri ve “paralı askerleri” Libya topraklarından çıkarma operasyonlarını yönetmenin en iyi yolu, Ortak Askeri Komite (5+5) tarafından müzakere edilen ve İkinci Berlin Konferansı’nda ek ivme kazanan metodolojidir. Ayrıca profesyonel, eş zamanlı, sıralı ve etkili bir şekilde istenileni gerçekleştirebilecek çok önemli teknik Amerikan ve Fransız teklifleri de bulunmakta.
-Seçimlerin zamanında yapılacağını düşünüyor musunuz?
Seçimler, oyalama veya erteleme olmadan gerçekleşmelidir. On yıllık bir dışlama ve marjinalleşmeden sonra, temsilcilerini seçmek Libyalıların hakkıdır. Böylece Libya'yı başarısız bir devlet yapan “azınlık tiranlığı” sona erecektir. Seçimlerin zamanında yapılmasının gerekliliği konusunda ilk kez tanık olduğumuz uluslararası uzlaşıyı teşvik ettik. Aynı şekilde seçimlerin yapılmasını zorunlu kılan son iki Güvenlik Konseyi kararı da bizi cesaretlendiriyor.
-Bölünmenin devam ettiği ve güvenliğin olmadığı bir ortamda bu seçimler nasıl yapılacak?
Doğrudan Libyalılar tarafından seçilen cumhurbaşkanı ve yeni seçilen parlamento bölünmeyi sona erdirecek ve Libya'nın güvenlik altyapısını oluşturacaklar. Bölünmenin ve güvenlik kaygılarının sona ermesinin seçimlerin yapılması için şart olmaması çok önemlidir; birlik olmak ve güvenliği sağlamak için seçimlere ihtiyacımız var, tersi değil.
Şunu da söyleyeyim, mevcut durum, seçimlerin başarıyla gerçekleştiği 2012 ile 2014 yılları arasında yaşananlardan daha kötü değil. Seçimlerin başarı şansı, Afrika Birliği'nden yardım talep edilerek “5 + 5” komitesi tarafından denetlenen, uluslararası mevcudiyet ve izleme ve ortak bir güvenlik planının etkinleştirilmesiyle artırılabilir. Afrika Birliği mevcut durumumuzdan daha kötü durumda olan birkaç Afrika ülkesinde seçimlerin yapılmasını desteklemişti.
-Seçimleri ertelemenin ülkeye savaşı geri getireceğine inananlar var. Bu endişeleri paylaşıyor musunuz?
Evet, korkarım seçimleri oyalamaya veya ertelemeye yönelik herhangi bir girişim, kitlesel bir halk ayaklanmasına ve belki bir hatta birkaç savaşa yol açacak. Son on yılda kendilerini baskı altında ve dışlanmış hisseden binlerce Libyalı olduğunu unutmamalıyız. Bu insanlar, yeni liderlerini seçme ve ülkelerinin meşruiyetini ve egemenliğini yenileme konusunda doğuştan sahip oldukları haklarından mahrum bırakılmaları halinde sabırlı olmayacaklardır.
-Libya Cumhurbaşkanı olursanız ülke genelindeki milisleri dağıtma ve silah toplama konusundaki düşünceniz nedir?
Bu zor dosyanın sorunlarını çözmek için ayrıntılı teknik planlar var. Bunlar vizyonumuzun (Libya'yı İhya Vizyonu 2030) ayrıntılı planlarının bir parçası ve ana özellikleri "terörle mücadele" ve "hızlı müdahale" güçlerinin kurulmasının yanı sıra bir ordu ve bir polis gücüdür. Tüm bunlar, Libya'daki herhangi bir güvenlik altyapısının temelidir.
Şu anda silahlı gruplara katılan genç erkekler Libyalıdırlar. Onlara eğitim, öğretim, rehabilitasyon ve küçük ve orta ölçekli işletmeler aracılığıyla insan onuruna yakışır ve alternatif bir yaşam için gerçek fırsatlar verilmelidir. Güvenlik sektöründe kalmak isteyenler, toplu olarak değil, bireysel olarak ve sıkı sınavlardan ve mesleki eğitimden geçtikten sonra orduya, polise veya diğer güvenlik teşkilatlarına resmi olarak katılabilirler.
-Ulusal Mutabakat Hükümeti dönemi hakkındaki görüşünüz nedir?
Bu hükümet birçok olumlu beklentiyi çeşitli nedenlerle boşa çıkardı. Yetki alanı dışında hareket etmek, yabancı ülkelerle anlaşmaları ve mutabakatları yeniden tasdik etmek ve imzalamak, Bingazi şehri hakkında asla kabul edilemez açıklamalar yapmak ve "terörist olduğu bilinen kişilerin" katılımıyla askeri geçit törenleri düzenlemek de dahil olmak üzere birçok nedenden dolayı bu hükümet kendisi hakkındaki olumlu beklentileri boşa çıkardı. Bütün bunlar hayal kırıklığı yarattı ve doğrudan cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri tarihine bağlılık taleplerini daha da acil hale getirdi. Bu nedenle, bu hükümetin 24 Aralık'ta sona eren meşruiyetinin ardından bir gün ertelemeye izin verilmeden seçimler yapılmalıdır.
-Son olarak; cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday oldunuz, Libya için gerçekleştirmek istediğiniz hedefleriniz neler?
Hedeflerim, kapsamlı vizyonumuz (Libya'yı İhya Vizyonu 2030) aracılığıyla Libya halkının arzularını somutlaştırmaktır. Libya'yı birlikte canlandırmak amacıyla hazırlanan bu kapsamlı vizyonu formüle etmek üzere 70 seçkin uzman ve bilim adamından oluşan bir ekip çalıştı.
