Sudan Kabine İşleri Bakanı Halid Ömer Yusuf, Şarku'l Avsat'a konuştu:Doğu Sudan'da gerginliği durduran bir anlaşma sağlandı

Sudan bakanlar heyeti, ülkenin doğusundaki Kızıldeniz bölgesine ziyaret gerçekleştirdi. (Kabine İşleri Bakanlığı)
Sudan bakanlar heyeti, ülkenin doğusundaki Kızıldeniz bölgesine ziyaret gerçekleştirdi. (Kabine İşleri Bakanlığı)
TT

Sudan Kabine İşleri Bakanı Halid Ömer Yusuf, Şarku'l Avsat'a konuştu:Doğu Sudan'da gerginliği durduran bir anlaşma sağlandı

Sudan bakanlar heyeti, ülkenin doğusundaki Kızıldeniz bölgesine ziyaret gerçekleştirdi. (Kabine İşleri Bakanlığı)
Sudan bakanlar heyeti, ülkenin doğusundaki Kızıldeniz bölgesine ziyaret gerçekleştirdi. (Kabine İşleri Bakanlığı)

Sudan Kabine İşleri Bakanı Halid Ömer Yusuf başkanlığındaki Sudanlı bir hükümet heyeti, Port Sudan kentinde ve genel olarak ülkenin doğusunda yaşanan şiddetli gerginliği, sivillerle ve yerel aktörlerle yürüttüğü bir dizi müzakere turunun ardından sonlandırmayı başardı. Müzakereler sonucunda gerilimin sonlandırılması ve ülkenin doğusundaki sorunları ele alan bir diyalog platformu oluşturulması için görüşmeler yürütülmesi konularında anlaşma sağlandı.
Sudan Kabine İşleri Bakanı Halid Ömer Yusuf, Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte şunları söyledi:
“Sudan hükümet heyeti, sivillerle ve yerel aktörlerle Doğu Sudan dosyasının tamamlanması, bölgeye özel bir forumun kurulması, ülkenin doğusundaki sorunların çözülmesi için diyalog ve müzakerenin temel alınması ve Doğu Sudan Yüksek Koordinasyonu ile krizin siyasi boyutlarının ve bölgenin tüm sorunlarının ele alınması konularını görüştü.”
Geçen hafta Port Sudan, 4 kişinin öldüğü bir şiddete tanık oldu. Şehirdeki bir kulüpte gerçekleşen saldırıda molotofkokteyli atıldığı belirlendi. Vatandaşlar arasında şiddet olaylarının sıkça tekrarlandığı şehirde ilk kez molotofkokteyli ile yapılan bir saldırı gerçekleşti. Daha önce, aşiret grupları, Port Sudan’da limanı Kızıldeniz'e ve ülkenin geri kalanına bağlayan kara yolunu kesmiş ve Hartum'daki merkezi yönetimin taleplerine yanıt vermemeleri halinde ana limandaki (Sudan Limanı) çalışmaları durdurmakla tehdit etmişlerdi.
Doğu Sudan Yüksek Koordinasyonu’nda temsil edilen gruplar, bölge için bir rotanın belirlendiği Juba Barış Anlaşması'nın kabul etmezken Doğu'nun tüm bileşenlerinin katıldığı ve Devrimci Cephe’ye bağlı grupla sınırlı olmayan yeni bir müzakere platformu çağrısında bulunuyorlar.
Sudan Kabine İşleri Bakanı Halid Ömer Yusuf başkanlığındaki Sudan hükümet heyetinde Dışişleri Bakanı Meryem Sadık el-Mehdi, Ulaştırma Bakanı Mirgani Musa, Yetkilendirmeyi Kaldırma Komitesi üyesi Taha Osman ve Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri Merkez Konseyi üyesi Kemal Bolad da yer aldı.
Heyete, Sudan'ın çeşitli eyaletlerinden çok sayıda müdür, belediye başkanı ve sivil yönetim lideri de katıldı. Heyet, yerel liderler, Kızıldeniz Eyaleti Valisi Abdullah Şangaray ve yerel yönetim liderleriyle kapsamlı görüşmeler gerçekleştirdi. Enformasyon Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre Kabine İşleri Bakanı Halid Ömer şu açıklamalarda bulundu:
“Ziyaretin hedefinde Doğu Sudan'daki tüm sorunlara köklü çözümler üretmek, adil barışı, sürdürülebilir kalkınmayı ve barış içinde bir arada yaşamayı sağlamak ve bölge vatandaşları arasındaki aşiret savaşlarını durdurmak konularını görüşmek vardı.”
Ziyarette, hükümet heyeti, Beca yöneticileri yüksek konseyi ve Arkaweet kentindeki doğu oluşumlarının bağımsız belediye başkanları yüksek komitesi ile ortak bir toplantı gerçekleştirdi. Heyet görüşmede, Sivil Yönetimler Yüksek Komitesi tarafından başlatılan bir girişimi ve yerel idarenin Doğu sorunu konusunda farklı toplumlar arasında barış içinde bir arada yaşamayı sağlayan çözümler bulmadaki rolünü gözden geçirdi.
Heyet, bölgenin tüm taleplerini yerine getirmek için Beca yöneticileri yüksek konseyi ve Arkaweet kentindeki doğu oluşumlarının bağımsız belediye başkanları yüksek komitesinin notasını ve Sivil Yönetimler Yüksek Komitesi'nin girişimini incelemek, bu girişimi geliştirmek ve en kısa sürede yanıt vermek üzere Bakanlar Kurulu'na sunma sözü verdi.
Sudan Kabine İşleri Bakanı Halid Ömer Yusuf, sürdürülebilir kalkınmayı inşa etmek için yeterli doğal kaynaklara sahip olunmasına rağmen Doğu Sudan'daki halkın yoksullaştırma ve cehalet politikalarının kurbanı olmaya devam ettiğini vurguladı.
Diğer yandan Ulaştırma Bakanı Mirgani Musa, Doğu Sudan'da kapsamlı bir barışa ulaşmanın geçiş hükümetinin arzusunu artıracağını, bölgenin tüm konularının tartışılmasını sağlayacağını, geniş bir diyaloga imkan vereceğini, çeşitli bileşenler arasında bir ortaklık inşa edilmesine yol açacağını ileri sürdü. Dışişleri Bakanı Meryem Sadık el-Mehdi de bölge sakinlerinin taleplerini "adil" olarak değerlendirdiği açıklamasında hükümetin " bir an önce köklü çözümler getirmek" için çalışacağı sözünü verdi.



İki video Suriye Adalet Bakanı'nın görevden alınması çağrılarına yol açtı

Videolardan birinde el-Veysi olayı cep telefonuyla kaydederken görülüyor, ikinci videoda ise infaz kararını okuyor. (Getty Images)
Videolardan birinde el-Veysi olayı cep telefonuyla kaydederken görülüyor, ikinci videoda ise infaz kararını okuyor. (Getty Images)
TT

İki video Suriye Adalet Bakanı'nın görevden alınması çağrılarına yol açtı

Videolardan birinde el-Veysi olayı cep telefonuyla kaydederken görülüyor, ikinci videoda ise infaz kararını okuyor. (Getty Images)
Videolardan birinde el-Veysi olayı cep telefonuyla kaydederken görülüyor, ikinci videoda ise infaz kararını okuyor. (Getty Images)

İnsan hakları örgütleri, Suriye’deki yeni yönetimin Adalet Bakanı Şadi el-Veysi'nin 2015 yılında internette dolaşan iki videoda iki kadının infazı sırasında hazır bulunduğunun görülmesi üzerine Suriye'nin yeni yetkililerini soruşturma yapmaya çağırdı.

Son günlerde iki video sosyal medya kullanıcıları tarafından yaygın bir şekilde paylaşıldı. Bu videolardan birinde, silahlı adamlar fuhuş yapmakla suçlanan peçeli bir kadından sokak ortasında diz çökmesini istiyor, ardından içlerinden biri kadını başından vurarak öldürüyor.

Ölüm cezası

Diğer videoda ise silahlı bir kişi, fuhuş suçlamasıyla hakkında ölüm kararı verilen bir kadını infaz kararı okunduktan sonra başından vuruyor.

İlk videoda el-Veysi'nin olayı cep telefonuyla çektiği görülürken, ikinci videoda el-Veysi'nin infaz kararını okuması ağır eleştirilere ve görevden alınması çağrılarına yol açtı.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) Direktörü Rami Abdurrahman, el-Veysi'nin söz konusu iki videoda yer aldığını doğruladı. Abdurrahman, el-Veysi'nin o dönemde, ertesi yıl El Kaide'den ayrıldığını ve adını Heyetu Tahriru’ş-Şam (HTŞ) olarak değiştirdiğini açıklayan Nusra Cephesi'nin şeriat yargıcı olduğunu söyledi.

Muhalif gruplar

HTŞ, Aralık 2024'te Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesine yol açan muhalif saldırıya liderlik etmişti.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığı habere göre  el-Veysi'nin videoda yer almasıyla ilgili sorusuna yeni Suriye yönetiminden bir kaynak ‘şu anda yorum yapılamayacağını’ söyledi.

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün (HRW) Ortadoğu ve Kuzey Afrika araştırmacısı Hibe Zeydan, el-Veysi'nin iki kadının sahada infaz edilmesinde açıkça yer almasının ‘hesap verebilirlik ve adaletle ilgili karmaşık soruları gündeme getirdiğini’ söyledi ve ‘şeffaf ve bağımsız bir soruşturmanın kritik önemde olduğunu’ bildirdi. Zeydan, iki videonun yayınlanmasına rağmen el-Veysi'nin hükümetteki rolünün devam etmesinin ‘yönetimin adalet ve hesap verebilirlik konusundaki kararlılığı hakkında rahatsız edici bir mesaj verdiğini’ belirtti.

HTŞ ve El Kaide

HTŞ yıllar önce El Kaide ile bağlarını koparmış olsa da birçok Suriyeli, yetkililerin çeşitli Suriyeli bileşenlere ve uluslararası topluma yönelik güven verici mesajlarına rağmen, grubun bileşenleri dışlayan ve kadınların rolünü marjinalleştiren katı bir dini rejim kurma yolunda ilerlediğinden endişe ediyor.

Suriye Adalet ve Hesap Verebilirlik Merkezi (SJAC) Direktörü, el-Veysi'nin görevden alınması çağrısında bulunarak, adalet bakanı olarak atanmasını bir ‘skandal’ olarak nitelendirdi. “Bu, Suriye'deki ve ötesindeki herkese en kötü mesajı gönderiyor. Bunlar sadece iki video ve işler aslında bundan daha kötü olabilir” diyen SJAC Direktörü, benzer olayların Suriye'deki yeni yönetimin ‘gerçek bir geçiş dönemi adaleti sürecine girmekten’ kaçınmasına yol açabileceğine dair korkularını dile getirdi.

Suriyelilerin öfkesi

Beşşar Esed'in 8 Aralık 2024'te devrilmesinin ardından Şam'ı ziyaret eden uluslararası delegeler, ülkedeki siyasi sürecin kapsayıcı olmasının ve sivil haklar ile temel özgürlüklere saygı gösterilmesinin önemini yineledi.

Her iki video da sosyal medyada Suriyeliler arasında öfkeye yol açtı.

Feminist aktivist Ruveyde Kenan Facebook hesabında şunları yazdı: “Şu anda ihtiyaç duyulan şey Adalet Bakanı Şadi el-Veysi'nin görevden alınmasıdır. Çünkü kendisi Suriye'nin, Suriyelilerin ve Suriyeli kadınların geleceği için bir felakettir.”