Nasıl uzay turisti olunur?

Milyarder Richard Branson özel uzay gemisinde. (Reuters)
Milyarder Richard Branson özel uzay gemisinde. (Reuters)
TT

Nasıl uzay turisti olunur?

Milyarder Richard Branson özel uzay gemisinde. (Reuters)
Milyarder Richard Branson özel uzay gemisinde. (Reuters)

Uzay turizmi, dünyayı yukarından izlemek isteyen ve benzersiz deneyimler arayanların taleplerini karşılamak için yeni ufuklara kapı açıyor. Ancak bu deneyimi yaşamak için yüklü miktarda para ve sabır gerekiyor.
AFP’nin haberine göre Jeff Bezos’un Blue Origin ve Richard Branson’ın Virgin Galactic şirketleri uzayda birkaç dakikayı geçmeyen kısa yolculuklara imza atıyor.
Blue Origin’in aracı dikey olarak havalanıyor ve yolculuk paraşütler yardımı ile sonlanmadan önce 100 kilometre yükseğe kadar sürüyor. Yolcuların oturduğu kapsül belirli bir irtifada ayrılıyor.
Virgin Galactic ise geleneksel olarak tabir edilen bir pistten kalkıyor ve bunun için büyük bir nakil uçağı kullanıyor. Alçalmadan önce 80 kilometre yüksekliğe ulaşan uçak büyük bir özel jete benziyor.
Her iki araçta da 10 yolcu yerçekimsiz ortamda hareket etmek ve dünyayı görebilmek için ayağa kalkabiliyor.
Virgin Galactic, son zamanlarda iki deneme uçuşu yaptıktan sonra 2022 yılının başlarında düzenli ticari seferlere başlayacağını duyurdu. Bekleme listesi çok uzun. Şu ana kadar 600 bilet satıldı. Yılda her bir üsten en fazla 400 uçuş yapılması bekleniyor.
İlk uçuşlara katılmak için kura yöntemi ile iki kişi belirlenecek. Kura çekimi 1 Eylül tarihine kadar devam edecek.
Blue Origin şirketi uçuşların başlaması için henüz bir tarih açıklamadı. Yapılan açıklamada “Jeff Bezos’un gezisinden sonra bu yıl iki sefer daha planlıyor. 2022 tarihinde de bir çok uçuş yapılması bekleniyor” denildi.
2023’te Uluslararası Uzay İstasyonu’na seyahat edebilmek için bir diğer şans da ‘Space Hero (Uzay Kahramanı)’ şovunun birincisi olmak.
Virgin Galactic’in ilk biletlerinin fiyatları 200 bin ile 250 bin dolar arasında değişiyor. Ancak şirket ileriki dönemde satılacak biletlerin fiyatlarının daha pahalı olacağını açıkladı.
Blue Origin’in fiyatları ise henüz belli değil. Ancak ilk bilet bir açık artırmada 28 milyon dolara satıldı.
Kişi başı daha az bir fiyata, 125 bin dolara 30 kilometre yükseklikte uçmak da mümkün. Space Perspective ile dünyadan uzak, uzay manzaraları izleyebilirsiniz. Yerçekiminin olmadığı ortamda bulunmak için her yıl 200 bilet satılıyor. 2024 yılının biletleri satılmış durumda. Ancak 2025 için halen bilet alınabilir.
Uçuşlara katılmak isteyenler için iyi bir fiziksel kondisyona sahip olmak dışında herhangi bir koşul yok. Virgin Galactic uçuşlarının tatbikatları sadece 5 gün sürüyor.
Blue Origins’in ilk uçuşunda 82 yaşındaki bir pilot olacak. Pilot, uzaya çıkan en yaşlı kişi unvanını kazanacak.
Uçuşa katılmak için müzayedede belirlenen koşullar arasında kişinin başının dönmemesi, 90 saniyeden kısa bir sürede 7 kata eşit merdivenleri çıkabilmesi ve ağırlığının 100 kiloyu geçmemesi var.
SpaceX’in ise daha büyük hedefleri var. Daha uzun mesafeli ve süreli uçuşlar yapmayı amaçlıyor. Dragon uzay aracındaki Falcon 9 roketli uçuş on milyonlarca dolara mal olacak.
Eylül ayında milyarder Jared Isaacman, ‘Inspiration 4’ isimli yolculukta üç yolcunun dünya çevresinde yeni bir göreve başlayacağını duyurdu. Ocak 2022 tarihinde de 3 iş insanı deneyimli bir astronotla birlikte Uluslararası Uzay İstasyonu’na gidecek.
X1 isimli görev uçuş Axiom Space tarafından düzenleniyor. SpaceX ile başka uzay yolculuklarının gerçekleşmesi için de anlaşmalar yapıldı.
Milyarder Elon Musk’ın sahibi olduğu şirket, Space Adventures tarafından düzenlenen ve 4 kişinin katılacağı bir uçuş gerçekleştirecek. Şirket aynı zamanda Japon milyarder Yusaku Maezawa’nun aralık ayında gerçekleşecek Rus Soyuz yolculuğundan de sorumlu.
Yusako Maezawa, 2023 senesinde ayın etrafında SpaceX tarafından halen geliştirilmekte olan Starship isimli bir roketle yolculuk yapacak. Milyarder Maezawa, beraber yolculuk yapacağı 8 kişinin halen seçilmediğini söyledi. Uzaya çıkmak için seçimlere katılmanın da artık mümkün olmadığını kaydetti.



Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)
TT

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Şempanzelerin insan yüz ifadelerini taklit eden bir android robottan esneme "kapabildiğini" öne süren yeni araştırma, bu davranışın evrimsel kökenleri hakkında daha fazla soru işareti yaratıyor.

Esnemenin dikkat değişiklikleri, vücut ısısının düzenlenmesi ve dinlenmeyle uyarılma arasındaki geçişle ilişkili olduğu biliniyor.

Bulaşıcı esnemeyse, bir hayvanın başka birinin aynı davranışı sergilediğini gördükten sonra esnediği tuhaf bir davranış.

Bu davranışın bulaşıcı yönü, empati ve taklit gibi bazı sosyal etkileşim unsurlarıyla ilişkilendiriliyor.

Bugüne kadar memelilerde ve bazı balıklarda gözlemlenen bulaşıcı esnemenin evrimsel kökenleri hâlâ bilinmiyor.

Bilim insanları bu davranışın insanlarda, şempanzelerde ve köpeklerde yavaş yavaş ortaya çıktığını, insanlarda yaklaşık 4 ve şempanzelerde 5 yaşında, köpeklerdeyse yaklaşık 7 ayda belirginleştiğini söylüyor.

Görsel kaldırıldı.
Şempanzelerin esneme ve uzanma davranışları sergiledikleri örnekler (RMJM/Aline Sardin-Damasso/Mona)


Perşembe günü hakemli dergi Nature'da yayımlanan yeni bir araştırma, şempanzelerin bir android robotun esnemesine tepki olarak hem esneme hem de uzanma davranışı sergilediğini ortaya koydu.

Bulgular, başka bir bireyin esnemesini gözlemlemenin şempanzelerde otomatik bir tepkiyi tetiklemekten ziyade, dinlenme işareti işlevi görebileceğini düşündürüyor.

Bilim insanları çalışmada yüz ifadelerini taklit edebilen bir android kafa kullanarak 10 ila 33 yaşındaki 14 yetişkin şempanzenin tepkilerini test etti.

Android kafada esneme gibi yüz ifadelerini oluşturan kas görevi gören 33 adet dönme motoru vardı ve her ifade 10 saniye sürüyordu.

Çalışmadaki şempanzeler, androidin esneme, ağzını açma ve nötr yüz ifadeleri sergilediği 15 dakikalık 4 seansa sokuldu.

Bilim insanları bu seansları kamerayla kaydetti ve her şempanzenin tepki verme derecesiyle uzanarak geçirdiği süre puanlandı.
 

Görsel kaldırıldı.Android kafa ağzını açma ve esneme davranışı sergiliyor (Aline Sardin-Damasso/Mona)


14 şempanzeden 8'inin, androidin "esneme" ifadesine tepki olarak esnediği saptandı.

Araştırmacılar şöyle yazıyor: 

Sonuçlar, yetişkin şempanzelerin bireyler arası esneme bulaşıcılığını değişen derecelerde sergilediğini gösterdi: En yüksek bulaşıcılık, android ağzını tamamen açtığında meydana geldi, ağzı kısmen açık olduğunda tepki azaldı ve androidin ağzı kapalıyken bulaşma görülmedi.

8 şempanze de esneme karşısında uzandı ve bazıları uzanmadan önce yatak malzemesi topladı.

Bilim insanları, "Şempanzeler, androidin esnemesini izlerken yatak malzemesi toplamak, yuva yapmak ve uzanmak gibi uyku haliyle ilişkili davranışlar sergiledi" diye yazıyor.

Araştırmacılara göre bulgular, cansız bir model kaynaklı bulaşıcı esnemenin ilk örneğini sunuyor gibi görünüyor.

Bilim insanları bu sonuçların, primatların bulaşıcı davranışlara yatkınlığına daha fazla ışık tuttuğunu söylese de burada tam olarak hangi biyolojik mekanizmaların rol oynadığının belirsizliğini koruduğunu ekliyor.

Araştırmacılar, gelecekteki çalışmaların robotların gerçekleştirdiği diğer eylemlerin de hayvanlar için bulaşıcı olup olmadığını ortaya çıkarmasını umuyor.


 Independent Türkçe, independent.co.uk/news