Nasıl uzay turisti olunur?

Milyarder Richard Branson özel uzay gemisinde. (Reuters)
Milyarder Richard Branson özel uzay gemisinde. (Reuters)
TT

Nasıl uzay turisti olunur?

Milyarder Richard Branson özel uzay gemisinde. (Reuters)
Milyarder Richard Branson özel uzay gemisinde. (Reuters)

Uzay turizmi, dünyayı yukarından izlemek isteyen ve benzersiz deneyimler arayanların taleplerini karşılamak için yeni ufuklara kapı açıyor. Ancak bu deneyimi yaşamak için yüklü miktarda para ve sabır gerekiyor.
AFP’nin haberine göre Jeff Bezos’un Blue Origin ve Richard Branson’ın Virgin Galactic şirketleri uzayda birkaç dakikayı geçmeyen kısa yolculuklara imza atıyor.
Blue Origin’in aracı dikey olarak havalanıyor ve yolculuk paraşütler yardımı ile sonlanmadan önce 100 kilometre yükseğe kadar sürüyor. Yolcuların oturduğu kapsül belirli bir irtifada ayrılıyor.
Virgin Galactic ise geleneksel olarak tabir edilen bir pistten kalkıyor ve bunun için büyük bir nakil uçağı kullanıyor. Alçalmadan önce 80 kilometre yüksekliğe ulaşan uçak büyük bir özel jete benziyor.
Her iki araçta da 10 yolcu yerçekimsiz ortamda hareket etmek ve dünyayı görebilmek için ayağa kalkabiliyor.
Virgin Galactic, son zamanlarda iki deneme uçuşu yaptıktan sonra 2022 yılının başlarında düzenli ticari seferlere başlayacağını duyurdu. Bekleme listesi çok uzun. Şu ana kadar 600 bilet satıldı. Yılda her bir üsten en fazla 400 uçuş yapılması bekleniyor.
İlk uçuşlara katılmak için kura yöntemi ile iki kişi belirlenecek. Kura çekimi 1 Eylül tarihine kadar devam edecek.
Blue Origin şirketi uçuşların başlaması için henüz bir tarih açıklamadı. Yapılan açıklamada “Jeff Bezos’un gezisinden sonra bu yıl iki sefer daha planlıyor. 2022 tarihinde de bir çok uçuş yapılması bekleniyor” denildi.
2023’te Uluslararası Uzay İstasyonu’na seyahat edebilmek için bir diğer şans da ‘Space Hero (Uzay Kahramanı)’ şovunun birincisi olmak.
Virgin Galactic’in ilk biletlerinin fiyatları 200 bin ile 250 bin dolar arasında değişiyor. Ancak şirket ileriki dönemde satılacak biletlerin fiyatlarının daha pahalı olacağını açıkladı.
Blue Origin’in fiyatları ise henüz belli değil. Ancak ilk bilet bir açık artırmada 28 milyon dolara satıldı.
Kişi başı daha az bir fiyata, 125 bin dolara 30 kilometre yükseklikte uçmak da mümkün. Space Perspective ile dünyadan uzak, uzay manzaraları izleyebilirsiniz. Yerçekiminin olmadığı ortamda bulunmak için her yıl 200 bilet satılıyor. 2024 yılının biletleri satılmış durumda. Ancak 2025 için halen bilet alınabilir.
Uçuşlara katılmak isteyenler için iyi bir fiziksel kondisyona sahip olmak dışında herhangi bir koşul yok. Virgin Galactic uçuşlarının tatbikatları sadece 5 gün sürüyor.
Blue Origins’in ilk uçuşunda 82 yaşındaki bir pilot olacak. Pilot, uzaya çıkan en yaşlı kişi unvanını kazanacak.
Uçuşa katılmak için müzayedede belirlenen koşullar arasında kişinin başının dönmemesi, 90 saniyeden kısa bir sürede 7 kata eşit merdivenleri çıkabilmesi ve ağırlığının 100 kiloyu geçmemesi var.
SpaceX’in ise daha büyük hedefleri var. Daha uzun mesafeli ve süreli uçuşlar yapmayı amaçlıyor. Dragon uzay aracındaki Falcon 9 roketli uçuş on milyonlarca dolara mal olacak.
Eylül ayında milyarder Jared Isaacman, ‘Inspiration 4’ isimli yolculukta üç yolcunun dünya çevresinde yeni bir göreve başlayacağını duyurdu. Ocak 2022 tarihinde de 3 iş insanı deneyimli bir astronotla birlikte Uluslararası Uzay İstasyonu’na gidecek.
X1 isimli görev uçuş Axiom Space tarafından düzenleniyor. SpaceX ile başka uzay yolculuklarının gerçekleşmesi için de anlaşmalar yapıldı.
Milyarder Elon Musk’ın sahibi olduğu şirket, Space Adventures tarafından düzenlenen ve 4 kişinin katılacağı bir uçuş gerçekleştirecek. Şirket aynı zamanda Japon milyarder Yusaku Maezawa’nun aralık ayında gerçekleşecek Rus Soyuz yolculuğundan de sorumlu.
Yusako Maezawa, 2023 senesinde ayın etrafında SpaceX tarafından halen geliştirilmekte olan Starship isimli bir roketle yolculuk yapacak. Milyarder Maezawa, beraber yolculuk yapacağı 8 kişinin halen seçilmediğini söyledi. Uzaya çıkmak için seçimlere katılmanın da artık mümkün olmadığını kaydetti.



Meta, yapay zekâ ihtiyaçları için nükleer enerjiye yöneliyor

Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
TT

Meta, yapay zekâ ihtiyaçları için nükleer enerjiye yöneliyor

Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)

Meta, Constellation Energy'den nükleer enerji satın almak için 20 yıllık bir anlaşma imzalayarak, teknoloji devlerinin veri merkezlerinin artan enerji ihtiyaçlarını karşılamak için sektörle iş birliği yapma eğilimini sürdürdü.

Meta, Haziran 2027'den itibaren Constellation'ın Illinois'deki Clinton Temiz Enerji Merkezi'nden yaklaşık 1,1 gigavat güç satın alacak. Bu, tesisin tek nükleer reaktörünün toplam çıktısını temsil ediyor.

İki şirket, uzun vadeli anlaşmanın santralin devam eden işletimini ve yeniden lisanslanmasını destekleyeceğini doğruladı.

Şarku’l Avsat’ın CNBC'den aktardığına göre Meta'nın taahhüdü olmadan santral, 2017'den bu yana kullandığı emisyonsuz kredinin süresi dolduğunda kapanma riskiyle karşı karşıyaydı.

Constellation Başkanı ve CEO'su Joe Dominguez, “Meta ile ortaklık yapmaktan gurur duyuyoruz... Meta, mevcut santrallerin yeniden lisanslanmasını ve genişletilmesini desteklemenin yeni enerji kaynakları bulmak kadar etkili olduğunu fark etti” ifadelerini kullandı.

Clinton Centre'ın üretimini de 30 megawatt artıracak olan anlaşmanın şartları açıklanmadı. Santral doğrudan Meta'nın veri merkezlerini beslemeyecek; teknoloji devinin yüzde 100 temiz enerji üretme hedefine katkıda bulunurken bölgesel şebekeye güç sağlamaya devam edecek.

Bu duyuru, büyük teknoloji şirketleri ile nükleer endüstri arasında yapılan bir dizi anlaşmanın sonuncusu. Eylül ayında Constellation, Three Mile Island'ı yeniden çalıştıracağını ve 20 yıllık bir anlaşma kapsamında Microsoft'a enerji satacağını duyurmuştu.

Google geçtiğimiz yıl küçük modüler nükleer reaktörler (SMRs) geliştiren Kairos Power ile yaptığı iş birliğinin ardından üç yeni nükleer tesisin geliştirilmesini finanse etme sözü verdi. Amazon ise ekim ayında bu reaktörlerin geliştirilmesi için 500 milyon dolardan fazla yatırım yaptı ve Mart 2024'te Susquehanna Nükleer Santrali’nde faaliyet gösterecek bir veri merkezi kompleksi satın aldı. Amazon, Google ve Meta gibi teknoloji devleri mart ayında Dünya Nükleer Birliği öncülüğünde 2050 yılına kadar nükleer enerjinin küresel olarak üç katına çıkarılması çağrısında bulunan bir taahhüdü imzaladılar.

Ancak Constellation ile yapılan anlaşma, Meta'nın nükleer enerji sektörüne ilk resmi girişi anlamına geliyor. Şirket aralık ayında, ABD'de bir ila dört gigawatt arasında yeni nükleer kapasite ekleme arzusunu belirterek, ortak olacak nükleer enerji geliştiricileri bulmak için bir teklif talebinde bulundu. Gelişmiş nükleer enerjiye odaklanan bu teklif halen değerlendirme aşamasında ve şirketin Clinton tesisine verdiği destekten farklı.

Meta Küresel Enerji Başkanı Urvi Parekh şunları söyledi: “Yapay zekâ hedeflerimizi ilerletmeye devam etmek için temiz ve güvenilir enerjiyi güvence altına almak şart. Clinton tesisinin önümüzdeki yıllarda da faaliyet göstermesine katkıda bulunmaktan ve bu tesisin ABD'nin enerji liderliğini ilerletmenin önemli bir parçası olduğunu göstermekten gurur duyuyoruz.”

Başkan Donald Trump kısa bir süre önce, 2050 yılına kadar ABD'nin nükleer kapasitesini dört katına çıkarma hedefiyle nükleer enerjinin yaygınlaştırılmasını hızlandırmayı amaçlayan dört kararname imzaladı. Bu kararnameler, diğer hususların yanı sıra, Nükleer Düzenleme Komisyonu'nun elden geçirilmesini ve yerli bir nükleer yakıt tedarik zinciri kurulmasını öngörüyor.

Beyaz Saray ayrıca, küçük modüler reaktörler de dahil olmak üzere reaktörlerin düzenleyici onayının hızlandırılması çağrısında bulundu. Geçmişte nükleer projeler yüksek ön maliyetlerden ve uzun inşaat programlarından mustaripti. Sektör, küçük nükleer reaktörlerin nükleer enerjiyi genişletmek için daha uygun maliyetli bir yol olacağını umuyor. Şu anda ABD'de faaliyette olan küçük nükleer reaktör bulunmuyor.

Diğer yandan Constellation dün yaptığı açıklamada, Clinton sahasında küçük bir nükleer reaktör inşa etme olasılığı için Nükleer Düzenleme Komisyonu'ndan yeni bir lisans almayı değerlendirdiğini duyurdu.