Lübnanlılar, sağlık sektörünün ilaç ve tıbbi malzeme yetersizliği, hemşire sayısının ciddi bir seviyede yetersiz olması, elektriğin katı bir şekilde karne ile dağıtılması ve jeneratörler için yakıt kıtlığı sonucunda daha önce görülmemiş bir krize tanık oluyor. Aynı zamanda Lübnanlılar, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) vakalarındaki hızlı artış ve hastaneye kaldırılması gereken vaka oranları nedeniyle yaklaşmakta olan bir sağlık felaketinin yaşanmasından korkuyor.
Sağlık Komitesi Başkanı Milletvekili Asım Araci, Cuma günü kaydedilen vaka sayısının Çarşamba gününe kıyasla 200 vaka arttığını ve hastaneye kaldırılan 17 hastadan 5’inin suni solunuma ihtiyacı olduğunu açıkladı ve bu sayıların çökmekte olan sağlık sektörünün gölgesinde son derece endişe verici olduğunu belirtti.
Araci, geniş çaplı bir salgın senaryosu ile karşı karşıya kalmamak için koruyucu önlemlere uyulması, ülkeye gelenlerin takip edilmesi ve aşı olunması çağrısında bulundu.
Aynı çerçevede, ülkede koronavirüs hastalarını kabul eden en büyük devlet hastanesi olan Refik Hariri Üniversite Hastanesi’nin müdürü Firas el-Abyad, şu anda tüm hastanelerin ülkeyi etkisi altına alan bir önceki dalgaya göre daha az hazırlıklı olduğunu açıkladı. Abyad doktor ve hemşirelerin yurtdışına göç ettiğini, ilaçların tükendiğini ve Refik Hariri Üniversite Hastanesi’nin bile bu yükü taşımakta zorluk çektiğini belirtti.
Hemşireler Sendikası, Lübnan lirasının çöküşü nedeniyle maaşları değerlerinin yüzde 90’ından fazlasını kaybetmeleri ile 2019 yılından bu yana Lübnan’dan ayrılan ve yurtdışında iş fırsatları arayan deneyimli hemşire sayısı bin 600’ü aşması sonucunda hemşirelik sektöründe görülmemiş bir göç olduğuna yönelik birden fazla kez uyarıda bulunmuştu.
Lübnan’da iki yıldır ciddi bir kriz mevcut
Lübnan, özellikle 9 aydan uzun bir süredir hükümet kurulamaması sebebiyle potansiyel bir çözümlerin olmaması ile iki yıldır ciddi bir kriz yaşıyor. Dünya Bankası bu krizi 19.yüzyılın ortalarından bu yana yaşanan en kötü küresel krizler arasında sınıflandırdı.
Abyad, elektrik krizine ve hastaneleri tehdit eden yakıt sıkıntısına da dikkat çekti ve vaka sayılarının yükselmesi ile oluşan baskının yanı sıra yakıt kıtlığı nedeniyle çalışmaya devam edemeyeceklerine yönelik endişeler yaşanırken, hastanenin iki veya üç saat elektrik aldığını, geri kalan zamanlarda ise jeneratörlerin elektrik sağladığını belirtti.
Abyad, hastanelerin birçok kez antibiyotik, anestezi ilaçları yetersizliği sebebiyle sıkıntı çektiğini, bu nedenle hasta yakınlarının ilaçları diğer hastanelerden veya eczanelerden talep etmek zorunda kaldıklarını açıkladı ve vaka sayısındaki artışın Lübnan’ın yılbaşında tanık olunana benzer derecede büyük bir artışa yol açması durumunda bir felaket yaşayacağı uyarısında bulundu.
Gözlemcilerin belirttiğine göre, Lübnan’daki ilaç krizi, özellikle de ilaç şirketlerinin günlerdir greve girmesi ve ilaç ithal etmeyi ve eczanelere dağıtmayı bırakmasının ardından giderek daha karmaşık bir hal alıyor.
Sağlık Bakanlığı yakın bir zamanda, döviz rezervlerindeki azalma sebebiyle ithal ilaçları dolarların resmi fiyattan yani, 1 dolar başına 1500 Lübnan lirası ile temin edemeyeceğini duyuran Lübnan Bankası’nın ilaç ithalatını finanse etmesi için faturalarını düşürdü. Bir dizi ilaç için destek değeri 12 bin Lübnan lirasına düşerken, kronik veya tedavisi olmayan hastalıklarda kullanılan ilaçlara yönelik finansal destek aynı kaldı.
Bu kararın ardından ithalatçılar, resmi fiyat bazında finansman sağlanan ilaçların ithalatını durdurdu. İthalatçılar, Lübnan Bankası’ndan ilaç ihraç eden üretici firmalar lehine 600 milyon doları aşan birikmiş ve düzenlenmiş ödemelerin kapatılmasını talep ettiler. Mali desteğin azaltıldığı ilaçları ithal etmeyi de durduran ithalatçılar Sağlık Bakanlığı’nın talep ettiği gibi bir dolara karşı 12 bin Lübnan lirası fiyatı üzerinden eczanelere ilaç sağlayamayacaklarını zira çok büyük zarara uğrayacaklarını belirtiler.
Lübnan Ocak ve Şubat aylarında, çoğu hastanenin hasta kapasitesini aşması ile ciddi bir koronavirüs salgınına tanık olmuş ve hastaları koridorlarda ve otoparklarda tedavi etmek zorunda kalmıştı.
Lübnan koronavirüs vaka sayılarında aylarca istikrarını korudu ancak gurbetçilerin yaz tatilini geçirmek üzere ülkeye akın etmesi ile vaka sayıları yükselmeye başladı. Lübnan dün 744 yeni vaka kaydetti böylece salgının başlangıcından bu yana kaydedilen toplam vaka sayısını 553 bin 615’e ulaştı.
Batı Şeria'da İsrail polisi (Reuters)
SDG mensupları, Suriye'nin kuzeydoğusunda (AFP)