عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Lübnan Cumhurbaşkanı, hükümeti kurmakla görevlendirilecek isim için meclis istişarelerine başladı

Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn (solda), eski Başbakan Necib Mikati ile bir araya geldi (EPA)
Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn (solda), eski Başbakan Necib Mikati ile bir araya geldi (EPA)
    Beyrut/ Şarku’l Avsat
TT
TT

Lübnan Cumhurbaşkanı, hükümeti kurmakla görevlendirilecek isim için meclis istişarelerine başladı

Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn (solda), eski Başbakan Necib Mikati ile bir araya geldi (EPA)
Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn (solda), eski Başbakan Necib Mikati ile bir araya geldi (EPA)

Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn, bu sabah ülkeyi hızlanan ekonomik çöküş sarmalından kurtarmak amacıyla iki hükümet kurma girişiminin başarısız olduğu bir yılın ardından yeni başbakan adayını belirlemek için meclis istişarelerine yeniden başladı.
İstişarelerin, eski başbakan ve milyarder Necib Mikati’nin görevlendirilmesiyle sona ermesi muhtemel. Mikati, göreve başlamasından 9 ay sonra hükümeti kurma görevini tamamlayamayarak yaklaşık 10 gün önce istifa eden eski Başbakan Saad Hariri de dahil, büyük parlamento bloklarının desteğini alması bekleniyor.
Avn’ın en önde gelen müttefiki olan Hizbullah, eski başbakanların destek verdiği Mikati’nin ismini önerdi. Fransız Haber Ajansı’na (AFP) göre Özgür Yurtsever Hareket Mikati’ye destek vermiyor.
Parlamento bloklarıyla yaptığı görüşmelerin sona ermesinin ardından Avn, Temsilciler Meclisi Başkanı Nebih Berri ile bir görüşme yapacak.
Mikati, 4 Ağustos 2020’de Beyrut limanında meydana gelen korkunç patlamanın ardından Hassan Diyab hükümetinin istifa etmesiyle Avn tarafından hükümeti kurmak üzere atanan üçüncü isim olacak. Patlamada 200’den fazla kişi hayatını kaybetmiş, 6 bin 500’den fazla kişi de yaralanmıştı.
Özellikle Fransa’nın siyasi sınıf üzerinde uyguladığı uluslararası baskılar, henüz başarıya ulaşamadı.
Bu ayın ortalarında Hariri, göreve başlamasından 9 ay sonra yeni bir hükümet kuramadığı için istifa etti. Cumhurbaşkanı ile ‘kotalar ve hükümet şekli’ üzerine yaşadığı sert siyasi anlaşmazlıklar, görevini tamamlamasını engelledi.
Hariri öncesinde ise Ağustos sonunda hükümeti kurmakla görevlendirilen Mustafa Edib, siyasi güçler arasındaki anlaşmazlıklar nedeniyle istifa etmişti.
Lübnan’ı ‘Dünya Bankası’nın geçen yüzyılın ortalarından bu yana dünyada en kötüleri arasında gösterdiği’ ekonomik krizden çıkarmak için ilk adım olarak gelecek hükümet, Uluslararası Para Fonu (IMF) ile bir anlaşmaya varma sorumluluğunu üstlenecek.
Lübnan’da başbakanlık görevi Sünni Müslümanlara ait. Lübnan’da hükümetin kurulması, siyasi bölünmeler dolayısıyla genellikler aylar alıyor. Ancak limandaki patlama ve koronavirüsün patlak vermesiyle daha da şiddetlenen ekonomik çöküş, hükümetin kurulmasını acil bir mesele haline getiriyor.
Mikati’nin hükümeti kurmakla görevlendirilmesi konusunda ufukta olumlu bir atmosfer mevcut.
Siyasi krizin devam etmesi, yarısından fazlası yoksulluk sınırının altında yaşayan Lübnanlıların acılarını her geçen gün derinleştiriyor. Ülke haftalardır yakıt krizine, ilaç sıkıntısına ve 22 saatlik elektrik kesintisine tanık oluyor. Kamu ve özel sektör, hizmetlerini güçlendirmek için destek talebiyle seslerini yükseltmeye başladı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.