Suriye: Dera’da yeni uzlaşı anlaşmasının ardından çatışmalar yaşandı

Suriye'nin güneyinde Esed rejimi güçleri heyeti ile Dera'daki Uzlaşı Merkezi (Dera Merkezi Komitesi) arasında anlaşmaya varıldı.

Suriye'nin güneyinde Dera el-Beled’e giden Saraya yolu kapatıldıktan sonra yeniden açıldı. (Şark’ul Avsat)
Suriye'nin güneyinde Dera el-Beled’e giden Saraya yolu kapatıldıktan sonra yeniden açıldı. (Şark’ul Avsat)
TT

Suriye: Dera’da yeni uzlaşı anlaşmasının ardından çatışmalar yaşandı

Suriye'nin güneyinde Dera el-Beled’e giden Saraya yolu kapatıldıktan sonra yeniden açıldı. (Şark’ul Avsat)
Suriye'nin güneyinde Dera el-Beled’e giden Saraya yolu kapatıldıktan sonra yeniden açıldı. (Şark’ul Avsat)

Dera kentinden yerel kaynaklar, Suriye rejim güçlerinin Dera el-Beled bölgesindeki el-Bahar mahallesini çok sayıda havan mermisiyle hedef aldığını bildirdi. Olayın, rejim güçlerinin Dera'daki çiftliklere ayrım gözetmeksizin ateş açması ve tarama operasyonları sırasında iki sivilin yaralanmasına tepki olarak bölge halkı ile rejim güçleri arasında karşılıklı ateş açılmasının ardından yaşandığı kaydedildi. Bununla eşzamanlı olarak, Beşşar Esed'in kardeşi Mahir Esed komutasındaki 4. Tümen askerleri bölgede konuşlandırılırken, 15. Tümen askerleri ise bölgenin etrafında konuşlandı. Ayrıca  rejim güçlerinin girdiği bölgede, Suriye-Ürdün sınırındaki Dera şehrinin güneyinde yer alan en-Nahle ve eş-Şeyah'daki ev ve çiftliklerde arama yapıldığı sırada silah seslerinin duyulduğu belirtildi.
Dera kentinden aktivist Abdullah Eba Zeyd, Şarku'l-Avsat'a yaptığı açıklamada, Suriye rejim güçlerinin kontrol ve güvenlik noktaları kurmak için Dera bölgesine girdiğini, ancak bu şekilde Esed rejimi güçleri heyeti ile Dera'daki Uzlaşı Merkezi (Deralı Merkezi Komite) arasında imzalanan ve şehrin çevresinde arama yapılması sürecinde şehirden ileri gelenlerin ve Merkezi Komite’nin varlığını şart koşan son anlaşmayı ihlal ettiklerini ifade etti. Suriye rejim güçleri, Deralı Merkezi Komite olmadan Dera çevresindeki çiftlikleri ararken ve bazı evlere baskın düzenledikten sonra es-Sed Yolu ve Dera bölgelerinin etrafında konuşlandı ve çevredeki çiftliklere ayrım gözetmeksizin ateş açtı. Dera el-Beled'de iki sivilin yaralanmasıyla sonuçlanan olayda, yaralanan siviller Dera Ulusal Hastanesi’ne nakledildiler. Ayrıca, Dera'daki Şebab binası ve postane binasına rejimin askeri noktaları kuruldu.
Aktivist açıklamasında, 135 aranan kişinin ve Dera şehrinin sakinlerinin de dahil olduğu Dera’nın el-Menşiyye semtindeki polis karakolunda başlayan uzlaşı sürecine ilişkin şunları söyledi:
“Merkez Komite, 26 Temmuz Pazartesi günü rejime bağlı Güvenlik Komitesi ile şehir için hazırlanan büyük bir askeri kampanyadan kaçınmak için bir anlaşma imzaladı. Anlaşma Dera şehrinden bir dizi hafif bireysel silahın teslim edilmesini ve rejim güçlerinin kente ve çevresine girmesini şart koşuyor. Ayrıca rejim güçleri tarafından kentin içinde ve çevresinde 3 askeri noktanın kurulması, Dera’ya giden tüm yolların açılması ve üzerindeki kuşatmanın kaldırılmasını içeriyor. Aynı zamanda rejim güçleri heyeti Merkez Komitesi’nden Dera şehrinde yeniden ortaya çıkacak silahların teslim edilmesini ve rejim güçlerinin silah depolarını veya askeri teçhizatı keşfettiği herhangi bir alana girerek bunlara el koymasını talep etti. Rejim tarafı, Suriye hükümetindeki siyasi otoriteye veya siyasi sembollere sosyal medya veya internet siteleri gibi çeşitli yollarla hakaret eden herhangi bir kişiyi rejimin tutuklama hakkına sahip olduğu Dera'daki uzlaşı anlaşması uyarınca bu suçların siber suçlara dahil edilmesini de şart koştu. Komite, şehir sakinlerinin Suriye rejiminin kontrol noktalarında tutuklanacağı endişesiyle, şehir sakinlerinden Suriye'deki politikacıları elektronik yollarla kötülemekten kaçınmalarını istedi.”
Son birkaç gün içinde Dera kentinin batı girişindeki ed-Dahiya mahallesine ve Panorama bölgesindeki belediye stadyumuna büyük askeri takviyeler yerleştirildi.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'ne (SOHR) göre, müzakereler Dera'da sona erdi ve taraflar Dera el-Beled’i askeri bir çözümden muaf tutan bir anlaşmaya varıldı. Müzakere Komitesi, Dera el-Beled’in kuşatılması ve 28 gün boyunca sakinlerine kısıtlamalar getirilmesinin ardından rejim güçleriyle anlaşmanın aşamalı olarak uygulanması için bir mekanizma üzerinde anlaştı. 
Dera’nın el-Beled bölgesindeki aşiretler, temsilcilerinin birkaç gün önce Havran'da Merkezi Komite ile yaptığı toplantıda, Dera Askeri Güvenlik Şubesi başkanının taleplerini, bölgeyi istikrarsızlaştırma amacı taşıdığı gerekçesiyle reddetmişti. Kaynaklara göre Dera'daki Askeri Güvenlik Şubesi Başkanı, Havran'daki aşiretlere ve Merkezi Komite’ye çeşitli taleplerde bulunarak, Dera el-Beled'de aranan kişilerin iadesini veya Suriye'nin kuzeyine sürgün edilmelerini şart koşan taleplerinin reddedilmesi durumunda güvenlik operasyonu düzenleneceğini ima etti. Aynı zamanda, Dera el-Beled ve çevresinde 4 kalıcı askeri noktanın kurulması talep edildi. Bunlardan ilki, Dera el-Beled'deki postane binasında, ikincisi eski Dera Gümrük Merkezi binasının yakınında, üçüncüsü Dera el-Beled ve eş-Şeyah bölgesi arasındaki yolda, dördüncüsü ise es-Sed Yolu mahallesi ile Garz bölgesi arasındaki yolda kurulacak.

 


Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
TT

Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)

Sudan'ın batısındaki el-Faşir kentinde yaşayan 8 yaşındaki Muhammed, kolu şarapnel parçalarıyla delik deşik olmasına rağmen tedavi edilebildiği için şanslı kişilerden biri. Diğer savaş yaralıları ise kentin kuşatılmış olması ve tıbbi ekipman eksikliği nedeniyle tedavisi zor olan daha ciddi yaralanmalardan mustarip.

İki yıldır orduya karşı savaşan Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) geçtiğimiz hafta, sağlık sisteminin de çöktüğü Kuzey Darfur'un başkenti ve çevresinde kanlı bir saldırı başlattı. HDK'nin geniş Darfur bölgesinin başkentine yönelik tekrarlanan saldırıları sivillerin her türlü hareketini riskli hale getirdi. Ayrıca tüm sağlık tesisleri bombalandı ya da saldırıya uğradı.

cdfrgt
Hartum Uluslararası Havalimanı'nda hasarlı bir uçak (AFP)

Muhammed'in babası 27 yaşındaki İsa Said, bölgedeki iletişim tamamen kesildiği için Starlink aracılığıyla AFP'ye yaptığı açıklamada, “Eski bir hemşire olan komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurduk, ancak Muhammed’in eli şişti ve ağrı nedeniyle geceleri uyuyamıyor” dedi.

Mayıs 2024'ten bu yana HDK tarafından kuşatma altında bulunan el-Faşir'in diğer sakinleri gibi İsa da oğlunu hiçbir hastanenin acil servisine götüremiyor. Bu hafta el-Faşir'e kaçan insani yardım koordinatörü Muhammed, yüzlerce yaralının şu anda şehirde mahsur kaldığını bildirdi.

Tedavi için şifalı bitkiler

Muhammed, HDK'nin el-Faşir'in 15 kilometre güneyindeki Zemzem Kampı’na düzenlediği ölümcül saldırı sırasında kalçasından vuruldu. Güvenlik nedeniyle tam adını açıklamaktan kaçınan Muhammed, “İnsanlar evlerinde özel olarak tedavi görüyor” dedi.

İnsani yardım kaynaklarına göre yüz binlerce insan Birleşmiş Milletler (BM) tarafından kıtlık yaşandığı ilan edilen Zemzem Kampı’ndan kaçarak el-Faşir şehrine sığındı.

El-Faşir'de insanlar, ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle, kurşun ve mermi parçalarından kaynaklanan yanık ve yaraları tedavi etmeye ve ilk yardım sağlamaya çalışıyor.

29 yaşındaki Muhammed Ebkar, bacağından vurulduğunda ailesi için su getirmeye çalıştığını anlattı. Ebkar, “Komşularım beni evin içine taşıdı. Yine komşularım, vücudumdaki kırıkları tedavi etmesi için tahta ve bez parçaları kullanarak atel tedavisi yapan diğer komşumuzu aradı. Sorun şu ki, kırık tedavi edilse bile kurşun halen bacağımda” ifadelerini kullandı.

Muhammed, şehirde tıbbi malzeme son derece sınırlı olsa da, parası olsaydı gazlı bez veya ağrı kesici almak için birini göndermenin mümkün olabileceğini, ancak genellikle malzeme bulunmadığını, bu nedenle tedavinin mevcut imkanlarla yapıldığını söyledi.

Dezenfektan olarak tuz

Birleşmiş Milletler (BM) pazartesi günü, HDK’nin el-Faşir ve çevresindeki göçmen kamplarına yönelik son saldırılarında 400'den fazla kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'na (UNICEF) göre en az 825 bin çocuk dünyadaki cehennemde sıkışıp kaldı. UNICEF, el-Faşir’i kuşatmış olan HDK tarafından gerçekleştirilecek geniş çaplı bir saldırının yıkıcı sonuçlar doğurabileceğini kaydetti.

dfgrthy
El-Faşir'deki insani durum felaket boyutuna ulaştı. (Arşiv – Şarku’l Avsat)

11 ay süren kuşatma ve iki yıl süren savaşın ardından el-Faşir sakinlerinin çoğu, bombardımandan korunmak için genellikle aceleyle çukurlar kazıp üzerlerini kum torbalarıyla örterek doğaçlama barınaklar inşa etti.

Çarşamba günü Hana Hamad'ın evine isabet eden bir top mermisi kocasını karnından yaraladı. AFP'ye konuşan 34 yaşındaki kadın, “Komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurmaya ve yarayı antiseptik olarak sofra tuzuyla tedavi etmeye çalıştık. Ama ertesi sabah kocam öldü” dedi.

Yatalak olan bir başka hasta ise ‘insanları kurtarabilecek herkesin acil müdahalede bulunması’ çağrısında bulundu.

Sınır Tanımayan Doktorlar, insani yardım çağrısında bulundu. Misyon Başkanı Rasmani Kabore, “El-Faşir'e giden yollar kapalı. Ne olursa olsun orada mahsur kalarak açlık çeken bir milyon insana gıda ve ilaç ulaştırmak için hava operasyonları başlatılmalıdır” şeklinde konuştu.