Lübnan: Mikati yeni hükümeti kurmak için müzakerelere başladı

Lübnan’da hükümeti kurmakla görevli yetkilinin önerileri Avn tarafından kabul edildi

Necib Mikati (Dalati ve Nahra)
Necib Mikati (Dalati ve Nahra)
TT

Lübnan: Mikati yeni hükümeti kurmak için müzakerelere başladı

Necib Mikati (Dalati ve Nahra)
Necib Mikati (Dalati ve Nahra)

Lübnan’da yeni hükümeti kurmakla görevlendirilen Necib Mikati, Cumhurbaşkanı Mişel Avn ile sık sık yaptığı görüşmelerle hükümet oluşumunu hızlı bir şekilde tamamlamak için hızlı adımlarla ilerliyor. Birçok tarafın iç pozisyonların ‘esnek ve diplomatik bir şekilde ele alınan müzakerelerin önünde bir engel’ olduğunu kabul etmemesinin ardından bu gelişme, isim aşamasına geçmeden önce bakanlık pozisyonları ve bunların mezhepler arasındaki dağılımı hakkında ‘derin bir tartışmaya’ yol açtı.
Lübnan’daki siyasi güçler, hükümeti kurma meselesine ilişkin görüşmeyi tamamlamak üzere iki gün içerisinde ikinci kez Cumhuriyet Sarayı’nı ziyaret eden Mikati ve Avn arasında tekrarlanan görüşmelerinin sonuçlarını bekliyor. Mikati, yaklaşık yarım saat süren görüşmenin ardından “Biz ve Cumhurbaşkanı Avn mümkün olan en kısa sürede bir hükümet kurmaya çalışıyoruz” dedi. Önerilerini sunduğuna dikkati çeken Mikati, çoğunun Cumhurbaşkanı Avn tarafından kabul edildiğini dile getirdi. Necib Mikati, “Bütün yorumlarını alacağım ve Allah’ın izniyle yakında bir hükümete ulaşacağız” dedi.
Kaynaklar, görüşmelerin ayrıntılarına girmezken, her şeyin hala anketler çerçevesinde olduğunu dile getirdi. Ancak aynı zamanda hükümetin oluşumunu hızlandırma konusundaki bahsin devam edeceğini söyleyen kaynaklar, “Çünkü hiç kimse hızlı bir hükümete sahip olamamanın yükünü taşımaz” dedi. Bu çerçevede kaynaklar, elektrik konusu, Uluslararası Para Fonu ile müzakereler, doların lira karşısında sabitlenmesi, 2022 baharında yapılacak parlamento seçimlerine hazırlık başta olmak üzere krizlere ve acilen ele alınması gereken çözümlere dikkati çekti.
Hükümeti kuracak ismi belirleme sürecine eşlik eden kaynaklar, bunun birçok faktöre ilişkin olumlu verilere dayandığını söylerken, bunların başında ise ‘tüm tarafların bir hükümetin varlığını arzulaması ve krizlere herhangi bir çözüm bulunmadığında kendilerini kaybeden olarak görmeleri’ geldiğini kaydetti. Kaynaklar, Meclis Başkanı Nebih Berri’nin girişiminin Fransız girişimine uygun olarak ‘bakanlıkların üçte birini üstlenme’ durumunu içermeyen ve uzmanlaşmış bakanları kapsayan bir hükümet kurulması açısından çözüm için hala bir temel ve yol haritası oluşturduğuna’ dikkati çekti.
Öte yandan İçişleri Bakanlığı ile ilgili bir engel hakkında bilgiler gündeme geldi. Öyle ki medya organları, ‘Lübnan cumhurbaşkanlığının, bu pozisyonun kendi payının bir parçası olmasını talep etmesi karşısında’ Mikati’nin bu bakanlıkta ısrar ettiğini bildirdi. Bu pozisyonun belirlenen Başbakanın payı olması gerektiği ve bir Hristiyan isim tarafından üstlenilebileceği de dahil olmak üzere birkaç önerinin masada olduğu kaydedildi. İçişleri Bakanlığı’nın, Şiilere tahsis edilen maliye, dışişleri ve savunma bakanlıklarının yanı sıra, dört egemen pozisyondan biri olduğu biliniyor.
28 Temmuz sabahı, Özgür Yurtsever Hareket, başkanı Milletvekili Cibran Basil’in ‘bakanlıkların üçte birini ve İçişleri Bakanlığı’nı talep ettiği söylentilerini yalanladı. Hareketin Medya Merkezi Komitesi’nin yaptığı açıklamaya göre Basil, daha önce Milletvekili Edy Maalouf’un huzurunda evine davet ettiği akşam yemeğinde ve ardından salı günkü meclis istişarelerinde hükümeti kurmakla görevli yetkili Mikati’ye ‘hükümetin oluşumu ve ayrıntılarıyla ilgili herhangi bir görüşme yapmak istemediğini’ belirtti. Açıklamada, mevcut Merkez Medya Komitesi ve görevli başkanın medya ofisinin, ‘Milletvekili Basil’in Mikati’den İçişleri Bakanlığı’nı istediğini’ yalanladığı belirtildi.
Kaynaklar, doğuşa yönelik temasların izlediği yolun hızlı ve kabul edilebilir bir hızla ilerlediğini söylerken, “Mevcut harekette de görüldüğü gibi hükümetin kurulmasına yönelik ciddi çalışmalar var. Pozisyonları dağıtmanın önündeki engeller aşılırsa, isimler karmaşık bir iş olmayacak” dedi.
Öte yandan Milletvekili Nicholas Nahas, “Bugün, istişarelerin ilk göstergelerine göre önerilen ve olumlu sonuçlar alınan hükümetin oluşumunu hızlandırmaktan başka seçenek yok, ancak şeytanlar ayrıntıda gizlidir” dedi. Nahas, “Bir sonraki hükümetten istenen; çöküşü durdurmak ve Lübnan’ı kurtarmak için uluslararası taahhütler ve garantiler ışığında, dışarıyla birlikte inşa edilecek olumlu verileri güvence altına almaktır” ifadelerini kullandı. Bir radyo kanalına konuşan Milletvekili, “Uluslararası toplum, iki yıl önce açık koşullar altında Lübnan’a yardım etmeye hazır olduğunu ifade etti. Ancak sorun içeride çünkü Lübnan, güven veren sağlam bir yönetim çerçevesine sahip bir ülke olarak kendini kanıtlayamıyor” dedi.



Sudan Savaşında yeni umut penceresi: Suudi–ABD Girişimi

Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)
Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)
TT

Sudan Savaşında yeni umut penceresi: Suudi–ABD Girişimi

Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)
Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)

Sudanlıların, 15 Nisan 2023’ten bu yana yaşadıkları savaşın ve insani trajedinin yakın zamanda sona ereceğine dair umutları giderek zayıfladı. İlk kurşunun sıkıldığı andan itibaren bölgesel ve uluslararası girişimlerin tıkanması, kamuoyundaki karamsarlığı daha da derinleştirdi.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın inisiyatif alması ve Başkan Donald Trump’tan doğrudan müdahale istemesi, karamsar tablo içinde yeni bir umut penceresi açtı; Suudi Arabistan, kilitlenmiş sürecin çözümünde belirleyici bir aktör olarak öne çıktı.

Veliaht Prens, kısa süre önce ABD’ye yaptığı resmî ziyaret sırasında, savaşın durdurulmasına yardımcı olması için Başkan Trump’tan müdahale talep etti. Trump, 19 Kasım’da düzenlenen ABD–Suudi İş Forumu’nda yaptığı açıklamada bu talebi doğruladı.

dfrgt
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Riyad’daki el-Yemame Sarayı’nda Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdülfettah el-Burhan’ı kabul ederken (SPA)

Veliaht Prens’in Sudan’daki savaşı sona erdirmek için kendisinden doğrudan müdahale istediğini ifade eden Trump,  “Prens, Sudan konusunda belirleyici bir adım atmamı talep ediyor” dedi. Trump, ABD’nin çatışmanın bitirilmesinde etkin bir rol oynayacağını da sözlerine ekledi.

Halk ne diyor?

Savaşın harabeye çevirdiği Hartum’da vatandaşlar, Suudi hamlesini “kardeşlerden beklenen” bir adım olarak görüyor. Ahmed Musa, “Veliaht Prens’in yaptığı, kardeş bir ülke olan Suudi Arabistan’dan beklenen bir adımdır” diyor.

Hızlı Destek Güçleri’nin kontrolüne giren Faşir’de yaşayan Hava İbrahim, savaşın yıkımını şu sözlerle anlatıyor: “Savaş yeşili kuruyu yok etti; çok zarar gördük.”

Kuşatma altındaki Kuzey Kordofan’ın başkenti Ubeyd’en İsa Abdullah ise genel ruh hâlini şöyle özetliyor: “Savaştan etkilenmeyen ev kalmadı; bu nedenle kardeşlerin müdahalesini memnuniyetle karşılıyoruz.”

Sudan Kurucu İttifakı'nın (Te'sis) fiilî başkenti konumundaki Nyala’dan F. Cibril, kamuoyunun temel beklentisinin çatışmaların sona ermesi, insani yardımların ulaştırılması ve yerinden edilenlerin geri dönüşü olduğunu belirtti.

sa
Güney Sudan’ın Renk şehrinde bir sınır noktasından ayrılmayı bekleyen, yerinden edilmiş ailelerin kişisel eşyalarını taşıyan bir kamyon (Arşiv – AFP)

Sudanlılar dışarıdan dayatılan bir çözümden ziyade, tarafları yeniden müzakere masasına getirecek, siyasi süreçlerin zaman kazanmak için kullanılmasını engelleyecek “tarafsız” bir arabulucu istiyor. Kamuoyunda Suudi Arabistan’ın bu rolü üstlenebileceği düşünülüyor.

Geri adım sinyalleri

Resmî düzeyde tepkiler tek çizgide ilerlemedi. Trump’ın 19 Kasım 2025’te Veliaht Prens’in talebini açıklamasının hemen ardından, Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Abdülfettah el-Burhan adımı memnuniyetle karşıladı ve X’te “Teşekkürler Prens Muhammed bin Selman, teşekkürler Başkan Trump” mesajını paylaştı.

Suudi ve ABD girişimlerine destek açıklayan Burhan hükümeti, barış için hazır olduğunu vurguladı; ancak Dörtlü Grup çerçevesindeki arabuluculuğa mesafeli durarak Suudi Arabistan’ın tek başına yürüteceği bir süreci ön plana çıkardı.

Askerî bir anlaşma mı?

Eski Başbakan Abdullah Hamduk’un liderliğindeki sivil-demokratik ittifak Sumud, Suudi çabalarını “yeni bir yol açabilecek olumlu bir adım” olarak değerlendirdi; ancak çözümün yalnızca askerler arasında kalmaması ve sivil aktörlerin kapsamlı bir uzlaşmaya dâhil edilmesi şartını koydu.

HDK’ye yakın Sudan Kurucu İttifakı da Suudi Arabistan’ın  hamlesini desteklediğini ve bunun krallığın Sudan’ın çöküşünü önleme konusundaki hassasiyetini yansıttığını söyledi.

Girişim başarılı olur mu?

Sudanlılar, Suudi–ABD girişimlerinin ateşkesi zorlayan, insani yardım geçişlerini mümkün kılan ve krizi yeniden üretmeyen bütüncül bir diplomatik çerçeveye dönüşmesini umuyor. Avukat Hatem İlyas, Şarku’l Avsat’a bu yaklaşımın “en büyük ihtiyaç” olduğunu ifade etti.

İlyas, Şarku’l Avsat’a, savaşın en büyük zorluğunun meşruiyet mücadelesi, toplumsal bölünme, kurumların zayıflığı ve çok sayıda aktörün çıkar çatışmalarından kaynaklanan karmaşık yapı olduğunu ifade etti.

rty6
Faşir’den kaçan Sudanlılar, 19 Kasım 2025’te Kuzey Sudan’daki Debbe kentinde bulunan “El-Ifad” yerinden edilmişler kampına ulaştıktan sonra dinlenirken (AFP)

Tüm belirsizliklere karşın, Sudan’ın doğusundan batısına uzanan kentlerde ortak bir duygu öne çıkıyor. Paris’te yaşayan gazeteci Muhammed el-Esbat, kamuoyunda silahların susmasına ve uzun süredir beklenen barışa giden yola dair temkinli ama güçlü bir beklentinin hâkim olduğunu ifade etti.

Yakın bir çözüme dair umutların zayıflamasının ardından, Egemenlik Konseyi Başkanı Abdülfettah el-Burhan’ın 15 Aralık’ta Riyad’a yaptığı ziyaret ve Veliaht Prens’le gerçekleştirdiği üst düzey görüşme, yeniden iyimser bir hava yarattı.

Riyad’da bu görüşmenin yapılması bile, savaşın durdurulması ve insani felaketin sona erdirilmesine yönelik yeni bir umut kapısı araladı. Genel kanaat, “Suudi Arabistan’ın Sudan’da savaşı durdurma dosyasını önceliklerinin başına aldığı” yönünde.

Savaşın yorduğu, canlar aldığı, geçim kaynaklarını yok ettiği ve milyonları mülteci ile yerinden edilmiş kişi hâline getirdiği Sudanlılar, ülkelerine, evlerine ve özledikleri hayatlarına dönmeyi umut ediyor. Peki bu kez girişimler kalıcı bir barış getirecek mi?


Şam–SDG hattında belirsizlik: Anlaşma iddiaları yalanlandı

Fotoğraf:  Reuters
Fotoğraf:  Reuters
TT

Şam–SDG hattında belirsizlik: Anlaşma iddiaları yalanlandı

Fotoğraf:  Reuters
Fotoğraf:  Reuters

Suriye’nin El Vatan gazetesi, bugün (perşembe) hükümetten bir kaynağa dayandırdığı haberinde, Suriye hükümeti ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında yakın zamanda bir askerî anlaşmaya varılacağı yönündeki iddiaların yalanlandığını aktardı.

Kaynak, SDG ile temasların şu anda durmuş olduğunu ve hükümetin, Suriye Savunma Bakanlığı tarafından sunulan bir öneriye SDG’nin verdiği yanıtı değerlendirdiğini vurguladı.

Suriye televizyonu ise bugün, bir kaynağa dayandırarak, ABD arabuluculuğunda hükümet ile SDG arasında, unsurların yıl sonundan önce Suriye ordusu ve iç güvenlik güçlerine entegre edilmesini öngören bir askerî anlaşmaya yakında varılmasının beklendiğini bildirmişti.

Televizyonun aktardığına göre, söz konusu anlaşma Savunma ve İçişleri bakanlıklarına 90 bin unsurun entegre edilmesini ve Rakka, Deyrizor ve Haseke’de Savunma Bakanlığına bağlı güçler içinde SDG’ye tahsis edilecek üç askerî tümeni kapsıyor.

Kaynak ayrıca, hükümet güçlerinin Suriye’nin kuzeydoğusuna girişi, askerî karar alma mekanizması ile görev, yetki ve sorumlulukların dağılımı gibi başlıca ihtilaflı konuların hâlen müzakere edildiğini belirtti.


Katz: İsrail, yerleşimlerini korumak için Gazze Şeridi’nde güvenlik kuşağı kuracak

Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)
Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)
TT

Katz: İsrail, yerleşimlerini korumak için Gazze Şeridi’nde güvenlik kuşağı kuracak

Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)
Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)

İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, bugün (perşembe) Gazze savaşıyla ilgili açıklamalarında, “Gazze’de kazandık” dedi. Hamas ile olası bir ateşkes anlaşmasına değinen Katz, ülkesinin “Gazze’den asla ayrılmayacağını” söyledi. Katz, İsrail Gazze Şeridi içinde, yerleşimleri korumak amacıyla bir güvenlik kuşağı oluşturacağını ifade etti.

Savunma Bakanı Katz, Hamas’ın silah bırakması gerektiğini yineleyerek, aksi takdirde “İsrail’in bu görevi kendisinin yerine getireceğini” ifade etti.

Şarku’l Avsat’ın Yedioth Ahronoth gazetesinden aktardığı habere göre Katz, Bnei Akiva, Ulpanot Merkezi ve Makor Rishon’un ortak düzenlediği Ulusal Eğitim Konferansı’nda yaptığı konuşmada, ABD Başkanı Donald Trump’ın planı çerçevesinde Hamas silah bırakmazsa İsrail’in bu adımı bizzat atacağını söyledi.

Haberde, ordunun Gazze’den çekilmesini ve bölgenin Filistinlilere devrini içeren anlaşmaya karşın, Katz’ın Gazze Şeridi’ni çevreleyen bir güvenlik kuşağının yerleşimlerin korunması amacıyla kurulacağını ifade ettiği belirtildi.

Öte yandan Batılı ülkeler iki devletli çözümden söz etmeyi sürdürürken, İsrail parlamentosu Knesset, Haziran 2024’te Ürdün Nehri’nin batısında bir Filistin devletinin kurulmasını reddeden kararı resmen kabul etmişti. Kararda, 7 Ekim olaylarının ardından bir Filistin devleti kurulmasının “teröre ödül” anlamına geleceği savunulmuş ve bunun Hamas’ı daha da teşvik edeceği öne sürülmüştü.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile aşırı sağcı dini kanattan bazı bakanlar da defalarca Filistin devleti kurulmayacağını dile getirmişti.