ABD raporu: Beyrut Limanı’nda amonyum sevkiyatının sadece yüzde 20'si patladı

Kalan miktarın nereye gittiği belli değil. Lübnanlı yetkililer ise çalındığını iddia ediyor

4 Ağustos'ta Beyrut Limanı’ndaki patlamanın yaşandığı yerden yükselen dumanlar (Reuters)
4 Ağustos'ta Beyrut Limanı’ndaki patlamanın yaşandığı yerden yükselen dumanlar (Reuters)
TT

ABD raporu: Beyrut Limanı’nda amonyum sevkiyatının sadece yüzde 20'si patladı

4 Ağustos'ta Beyrut Limanı’ndaki patlamanın yaşandığı yerden yükselen dumanlar (Reuters)
4 Ağustos'ta Beyrut Limanı’ndaki patlamanın yaşandığı yerden yükselen dumanlar (Reuters)

ABD Federal Soruşturma Bürosu (FBI), 4 Ağustos'ta Beyrut Limanı’nda patlayan amonyum nitrat miktarının 2013 yılında boşaltılan toplam sevkiyatın sadece yüzde 20’si kadar olduğunu ortaya koydu. Bu da patlamadan önce sevkiyatın büyük bir kısmının kaybolduğuna ilişkin şüpheleri artırıyor.
7 Ekim’de tamamlanan ve bu hafta ortaya çıkan rapor “olay günü yalnızca 552 ton amonyum nitratın patladığını” tahmin ediyor. Bu da “2013 yılında Rusya’dan kiralanmış bir gemi ile limana getirilen 2754 ton değerindeki asıl sevkiyattan oldukça az bir miktara” tekabül ediyor.
Amonyum nitrat sevkiyatı Rusya'dan kiralanan bir kargo gemisi ile Gürcistan'dan Mozambik'e yapıldığı sırada geminin kaptanı, Beyrut'ta durmaları ve ek bir kargo yüklemesi yapmaları için bir talimat aldığını söyledi. Ancak seyahat rotasında böyle bir şey yoktu. Gemi, 2013 yılının Kasım ayında Beyrut'a ulaştı ve patlama olana kadar da hiçbir şekilde buradan ayrılmadı. Zira liman ücretlerinin ödenmemesi ve gemideki kusurlar nedeniyle uzun süreli yasal bir anlaşmazlık içine düştü.
FBI’ın raporunda, patlayan miktar ile limana gelen miktar arasındaki bu tutarsızlığa ilişkin herhangi bir açıklama yapılmadı. Aynı zamanda sevkiyatın geri kalanının nereye gittiği de belirtilmedi. Reuters haber ajansına göre FBI Sözcüsü Beyrut Limanı’ndan çıkarılan miktarın nereye gittiğine dair yorum yapmasına yönelik talebe bu konuyu Lübnan makamlarına havale ederek karşılık verdi.
Lübnan'ın talebi üzerine FBI’dan müfettişler patlamanın ardından Beyrut'a gelmişlerdi. FBI raporundan ve bulgularından haberdar olan Lübnanlı üst düzey bir yetkili, Lübnanlı yetkililerin patlamaya yol açan malzeme miktarı konusunda FBI ile aynı fikirde olduğunu söyledi. Lübnan'daki birçok yetkili, daha önce yapılan özel toplantılarda sevkiyatın çoğunun çalındığını düşündüklerini söylemişti.
Lübnanlı üst düzey yetkili, patlayan miktarın orijinal sevkiyat miktarından az olmasının sebebi hakkında kesin bir sonuca varılmadığını söyledi. Yetkiliye göre teorilerden biri, sevkiyatın bir kısmının çalındığı yönünde. İkinci teori ise sevkiyatın sadece bir kısmının patlayıp geri kalanının denize savrulması üzerinde duruyor.
Eski Lübnan Başbakanı Saad el-Hariri geçen yıl verdiği bir televizyon röportajında, İç Güvenlik Güçleri’ne bağlı Bilgi Şubesi’nin geçtiğimiz yıllarda Suriye'ye gitmekte olan yaklaşık 80 adet nitrat ​​ve patlayıcı sevkiyatını durdurduğunu söylemişti.
FBI raporu “12 numaralı depoda patlayan amonyum nitrat miktarının yaklaşık 552 ton olduğunun tahmin edildiğini” bildirdi.
Söz konusu raporda deponun, bir tonluk torbalarda saklanan 2 bin 754 tonluk sevkiyatı barındıracak kadar büyük olduğu, ancak “patlama anında hepsinin orada bulunmasının mantıklı olmadığı” ifade edildi.



Yemen'de taraflar arasında ‘ABD yıkımını ülkenin başına kim musallat etti?’ tartışması

ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)
ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)
TT

Yemen'de taraflar arasında ‘ABD yıkımını ülkenin başına kim musallat etti?’ tartışması

ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)
ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)

Tevfik eş-Şenvah

Yemen’in meşru hükümeti ve Husiler, on yılı aşkın bir süredir Yemen'in başına bela olan yıkımın sorumlusu olarak birbirlerini suçlamaya devam ediyor. Yemen Enformasyon Bakanı Muammer el-Eryani dün yaptığı açıklamada, İran destekli Husilerin 2014 yılındaki darbeden bu yana ‘Yemen'in altyapısı ve ekonomisindeki yıkımın başlıca nedeni olmakla’ suçladı.

Aynı zamanda uluslararası meşruiyete sahip Yemen hükümetinin sözcüsü olan Eryani, Husilerin kurtarılmış bölgelerdeki hayati tesislere sistematik saldırılar düzenlediğini, örneğin 30 Aralık 2020 tarihinde Aden Uluslararası Havalimanı'na İran yapımı balistik füzelerle düzenledikleri saldırıda 25 kişinin öldüğünü, 110 kişinin de yaralandığını ve havalimanının altyapısının zarar gördüğünü söyledi. Husilerin 2022 yılında da Hadramut ve Şebva'daki petrol ihracat edilen limanlara yönelik saldırılarda bulunduklarını belirten Eryani, bunlar arasında insansız hava araçları (İHA) ve balistik füzeler kullanılarak ed-Debba ve Neşime limanlarına yönelik saldırıların da olduğunu ifade etti.

Yemenli Bakan, söz konusu saldırıların Husilerin iddia ettiği gibi Yemen'i ya da Gazze'yi savunmak için değil, Yemen'i yok etmeyi, halkını yoksullaştırmayı ve bölgenin güvenliğini baltalamayı amaçlayan İran gündemini uygulama stratejisinin bir parçası olduğunu söyledi.

Husilerin Kızıldeniz'deki uluslararası gemilere yönelik saldırıları da dâhil olmak üzere çeşitli maceraperestliklerinin, ABD ve İngiltere tarafından ‘Refahın Muhafızı Operasyonu’ kapsamında geçtiğimiz yıl ocak ayında başlayan askeri saldırılarını tetiklediğini söyleyen Eryani, bu saldırıların yıkımın birincil nedeni olmadığını, daha ziyade Husilerin saldırılarına karşı bir yanıt olduğunu vurguladı.

Öte yandan Husiler, Yemen halkının çektiği acılardan başta Yemen’in meşru hükümeti olmak üzere ABD ve müttefiklerinin sorumlu olduğunu söyledi. ABD merkezli haber kanalı NBC tarafından aktarılan Husilere bağlı medya organlarının haberlerine göre Husiler, 17 Mart 2025 tarihinde 53 kişinin ölümüne ve 98 kişinin yaralanmasına neden olan ABD’nin son saldırılarını ‘suç teşkil eden saldırganlık’ olarak nitelendirdi. Kızıldeniz’deki gemilere ve askeri hedeflere yönelik saldırılarının dış müdahaleye ve Gazze'ye uygulanan kuşatmaya karşı savunma amaçlı bir yanıt olduğunu vurgulayan Husiler, Filistinlilerle dayanışma içinde olduklarını açıkladılar.

Medyada yer alan haberlere göre Husilerin Kızıldeniz’de uluslararası gemilere yönelik saldırıları ülke içindeki popülariteleri ve saflarına savaşçı çekme hızını arttırdı. Uluslararası toplumu kendileriyle etkileşime girmeye zorladılar ve Yemen'in resmi hükümeti olarak tanınmamalarına rağmen popüler bir yankı uyandırdılar. Nüfuzları zayıf olmasına rağmen İsrail'e füze atmalarının ardındaki gizli amaçlarından biri de buydu.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan çevirdiği habere göre Yemen hükümeti, İran'ı, ‘Birleşmiş Milletler (BM) silah ambargosunu ihlal ederek Husileri İHA ve balistik füzeler gibi çeşitli silahlarla desteklemekle’ suçluyor. Buna karşın İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Genel Komutanı Hüseyin Selami, İran medyasına yaptığı açıklamada, Tahran'ın Husilerin kararlarını doğrudan kontrol ettiği iddialarını reddederek Husilerin kararlarını bağımsız bir şekilde aldıklarını vurguladı. Ancak Yemen hükümeti çevreleri İran'ın desteğinin Husilerin eylemlerinin ana kaynağı olduğunda ısrar ediyor.

Yemen hükümeti, ABD'nin hava saldırıları sonucunda Husilerin kontrolündeki limanlarda meydana gelen ağır kayıpların ardından ‘Husiler Yemen'e yıkım getiriyor’ etiketiyle (hashtag) bir sosyal medya kampanyası başlattı. Kampanyanın amacının ‘Husilerin suçlarını ifşa etmek ve ülke kaynaklarına verdikleri zararın boyutlarını ortaya koymak, altyapı ile ekonomik ve sivil tesislerin tahrip edilmesinden ve bunların savaş amacıyla kullanılmasından onları tamamen sorumlu tutmak’ olduğu belirtildi.

Husiler cuma günü, ABD'nin Yemen'in batısındaki Hudeyde ilinde bir petrol ihracatı limanına gece boyunca düzenlediği saldırılarda ölenlerin sayısının 80'e yükseldiğini ve bu sayının Washington'ın bir ay önce başlattığı yoğun hava saldırılarının en ölümcülü olduğunu açıkladılar.

Bu arada saldırılar şiddetlenmeye devam ederken, ABD ile İran arasındaki müzakereler Umman’ın başkenti Maskat'ın ardından Roma'da tüm hızıyla devam ediyor. Basında yer alan haberlerde, İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney’in Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman'la bölgedeki birçok karmaşık meseleyi görüşmek üzere bir araya gelmesinin ardından gerilimin azalacağına dair umutlar ifade edildi.