İran'ın son şahı Muhammed Rıza Pehlevi’nin oğlu Rıza Pehlevi: Batı İran'a ölümcül darbeyi vurmalı

İran'ın son şahı Muhammed Rıza Pehlevi’nin oğlu Rıza Pehlevi, 3 Ağustos 2021'de Washington'da AFP’ye konuştu
İran'ın son şahı Muhammed Rıza Pehlevi’nin oğlu Rıza Pehlevi, 3 Ağustos 2021'de Washington'da AFP’ye konuştu
TT

İran'ın son şahı Muhammed Rıza Pehlevi’nin oğlu Rıza Pehlevi: Batı İran'a ölümcül darbeyi vurmalı

İran'ın son şahı Muhammed Rıza Pehlevi’nin oğlu Rıza Pehlevi, 3 Ağustos 2021'de Washington'da AFP’ye konuştu
İran'ın son şahı Muhammed Rıza Pehlevi’nin oğlu Rıza Pehlevi, 3 Ağustos 2021'de Washington'da AFP’ye konuştu

İran'ın son Şahı Muhammed Rıza Pehlevi’nin oğlu Rıza Pehlevi, İran rejiminin çöküşün eşiğinde olduğunu, ancak bu çöküşün gerçekleşebilmesi için Batı'nın yardımına ihtiyaç olduğunu söyledi. Pehlevi, yeni cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'yi "bir gün insanlığa karşı işlediği suçlardan yargılanacak olan bir kasap ve suçlu" olarak nitelendirdi.
Rıza Pehlevi, AFP ile yaptığı röportajda şunları söyledi: “Sistem bölünmüş, kırılgan ve uçurumun kenarında mı? Evet. Ama her zamanki gibi ona bir can simidi yollarsak, nefesini tutacak ve biraz daha uzun yaşayabilecek. Ona ölümcül bir darbe vurma şansımız var. Dünyadan bunu bizim için yapmasını istemiyoruz, İranlılar bunu yapmak istiyor, sadece biraz yardıma ihtiyaçları var.”
Eski veliaht prens, kendisini İran siyasi arenasında "doğası gereği cumhuriyetçi", monarşinin yeniden kurulması için çaba harcamayan aksine “laik bir demokrasi kurmayı” amaçlayan biri olarak tanıtıyor.
Washington’da yaşayan Pehlevi, babasını deviren 1979 devriminden bu yana seçimlerde oy kullanmakta çekimser kalanların yüzdesine ve ayrıca su kıtlığı nedeniyle ülke genelinde patlak veren son protestolara dikkati çekti.
Tahran'daki hükümetin yakın bir zamanda düşeceğini öngörmeyen Pehlevi, yaklaşık iki yıl önce, nihai çöküşün ‘birkaç hafta veya bir aylık’ bir mesele olduğunu savunmuştu.

Bu sefer değişen ne?
Pehlevi, “Fark, rejimin en basit haklarını talep eden susamış gençleri öldürme şekli. Rejimin bu tepkisi, bir güven ve istikrar duygusuna işaret etmez. İranlı liderler tüm kartlarını kaybetmişken İran rejiminin bugünkü yanıtı, Reisi adlı en nefret edilen ve en karanlık kişiliği ülkenin başına geçirmek oldu! Reisi, bir gün insanlığa karşı suç işlemekten yargılanacak bir kasap ve suçlu. Yeni cumhurbaşkanını boykot etmeyi açıkça reddeden Batılı demokrasiler sanki insanları sırtından bıçaklıyor. Özellikle Reisi’nin yemin törenine temsilci gönderme kararı alan Avrupa Birliği" dedi.
Pehlevi, ABD Başkanı Joe Biden'ın, eski Başkan Donald Trump döneminde Washington'un çekildiği nükleer anlaşmayı kurtarmaya çalışmak için yeni hükümetle müzakerelere devam etme arzusuna da değindi.
ABD heyeti Nisan ayında Viyana'da eski Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin ekibiyle görüşmeler gerçekleştirdi, ancak bir sonuca varılamadı.
Nükleer sorunun gündeme getirilmesi gereken birçok sorundan sadece biri olduğunu kaydeden Pehlevi, “İnsan hakları sorununun akıbeti nedir? Dağıtılan fonları nasıl kullanacaksınız?” dedi. Pehlevi, İranlı yetkilileri, 2015 yılında nükleer anlaşmanın imzalanması ve yaptırımların kaldırılması sırasında elde edilen fonları zimmetine geçirmekle suçladı. 
Pehlevi, “Biden yönetimi, Tahran'ın ‘artık görüştük, sizi rahat bırakacağız’ diyeceğini düşünüyorsa yanılıyor. Düşmanlık ve bölgesel istikrarsızlık tutumunu sürdürmeleri gerekiyor, çünkü şimdiye kadar bu şekilde paçayı kurtardılar. Laik bir cumhuriyet kurulması için Batılı ülkeler vakit kaybetmeden İran muhalefetiyle diyaloğa başlamalı. Bu alternatifi temsil eden demokratik güçlerle yapıcı bir diyalog olmadan patlayıcı bir kaostan ziyade disiplinli bir iç çöküş sorununa daha iyi bir çözüm bulma konusunda aynı kolaylığa veya olasılığa sahip olmayacağız” dedi.

 


Sudan, İran’ın Kızıldeniz’de deniz üssü kurma talebini reddetti

İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
TT

Sudan, İran’ın Kızıldeniz’de deniz üssü kurma talebini reddetti

İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)

Sudanlı üst düzey istihbarat yetkilisi Ahmed Hasan Muhammed, ülkesinin İran’ın Kızıldeniz kıyısında bir deniz üssü kurma talebini reddettiğini söyledi.

İran’ın bu talebi kabul edilseydi, söz konusu üs, Tahran’ın dünyanın en yoğun nakliye hatlarından birinde deniz trafiğini izlemesine olanak tanıyacaktı.

Şarku’l Avsat’ın Wall Street Journal gazetesinden aktardığına göre Muhammed konuya ilişkin açıklamasında şunları söyledi;

“İran, Sudan ordusuna isyancılara karşı mücadelede kullanılmak üzere silahlı insansız hava araçları (SİHA) sağladı. Tahran, üssü inşa etme izni karşılığında, Sudan’a helikopter taşıyan bir savaş gemisi de dahil olmak üzere gelişmiş silahlar teklif etti. İranlılar üssü istihbarat toplamak için kullanmak istediklerini söyledi. Oraya savaş gemileri de yerleştirmek istediler. Ancak Hartum, İran’ın bu teklifini reddetti.”

Muhammed gazeteye yaptığı açıklamada, “Sudan İran’dan SİHA satın aldı. Çünkü insan kaybını azaltmak ve uluslararası insancıl hukuka saygı göstermek için daha isabetli silahlara ihtiyacımız vardı” diye ekledi.

Kızıldeniz’deki bir deniz üssü, Yemen’deki Husilerin ticari gemilere saldırı başlatmasına yardımcı olurken, Tahran’ın dünyanın en yoğun nakliye hatlarından biri üzerindeki hakimiyetini artırmasına olanak tanıyabilir.

İran destekli Husiler, Kızıldeniz’deki saldırıları Gazze’de savaşan İsrail ve müttefiklerini cezalandırma amacıyla gerçekleştirdiklerini ifade ediyor.

sddeb
Yemen televizyonu tarafından yayınlanan bir görüntüde, Husi saldırısından sonra batan bir İngiliz kargo gemisi görülüyor (EPA)

Sudan’ın, devrilen eski Devlet Başkanı Ömer El Beşir döneminde, İran ve Filistin’deki müttefiki Hamas ile yakın ilişkileri vardı.

Beşir'in 2019 darbesiyle devrilmesinin ardından, ülkenin askeri cuntasının başı olan Orgeneral Abdulfettah el Burhan, uluslararası yaptırımları sona erdirmek amacıyla ABD ile yakınlaşma başlattı.

Ayrıca İsrail ile ilişkileri normalleştirmek için harekete geçti.

İran’ın deniz üssünü inşa etme talebi, bölge ülkelerinin Sudan’da 10 aydır devam eden iç savaştan faydalanarak, Ortadoğu ile Sahra Altı Afrika ülkeleri arasında stratejik bir kavşak noktası olan ülkede yer edinmeye çalıştıklarını gösteriyor.

Burhan liderliğindeki Sudan ordusu, Nisan ortasından bu yana Orgeneral Muhamed Hamdan Daklu (Hamideti) liderliğindeki paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri ile savaşıyor.

Çatışma on binlerce insanın ölümüne, milyonlarca Sudanlının yerinden edilmesine ve dünyanın en kötü insani krizlerinden birine neden oldu.

Çatışmaları takip eden bölge yetkilileri ve analistlere göre, Sudan’ın İran’dan aldığı SİHA’lar, Hızlı Destek Kuvvetleri nedeniyle ordunun uğradığı kayıpların ardından, Burhan’ın bir miktar başarı elde etmesine yardımcı oldu.

Son haftalarda hükümet, Hartum ve Omdurman’daki önemli bölgelerin kontrolünü yeniden ele geçirdi.

ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, hem Sudan ordusunu, hem de Hızlı Destek Kuvvetleri’ni savaş suçu işlemekle suçladı.

Washington ayrıca Hızlı Destek Kuvvetleri’ni, Sudan’ın batısındaki Darfur bölgesinde cinayet, tecavüz ve etnik temizlik de dahil olmak üzere insanlığa karşı suçlar işlemekle itham etti.

Birleşmiş Milletler (BM) yetkilileri, Sudan ordusunu, sivillerin yerleşimleri havadan hedef almak ve Sudanlı sivilleri çaresizce ihtiyaç duydukları insani yardımdan mahrum bırakmakla eleştirdi.

BM kuruluşları ayrıca Hızlı Destek Kuvvetleri’ni, Darfur’da etnik amaçlı saldırılar da dahil olmak üzere zulüm yapmakla suçladı.

Çatışmanın tarafları olan Sudan ordusu ve Hızlı Destek Kuvvetleri, ABD ve BM’nin suçlamalarını reddetti.

ABD Şubat ayında yaptığı açıklamada, İran’ın Sudan ordusuna silah sevkiyatıyla ilgili endişelerini dile getirdi.

ABD’nin Hartum Büyükelçisi John Godfrey, İran’ın Hartum’a yardım ettiğine ilişkin haberlerin ‘son derece rahatsız edici’ olduğunu söyledi.