Tahran’dan Bağdat’a: Muhalifleri Kürdistan bölgesinden çıkar

Tahran’dan Bağdat’a: Muhalifleri Kürdistan bölgesinden çıkar
TT

Tahran’dan Bağdat’a: Muhalifleri Kürdistan bölgesinden çıkar

Tahran’dan Bağdat’a: Muhalifleri Kürdistan bölgesinden çıkar

İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani, Irak’tan, İranlı Kürt muhalifleri Kürdistan bölgesinden çıkarmasını veya Tahran'ın silahlı gruplara karşı ‘caydırıcı önlemlerini’ beklemesini talep etti.
Reuters’ın haberine göre Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin ile görüşen Şemhani, “İran'ın silahlı teröristlere karşı caydırıcı tedbirler almak zorunda kalmaması için, Irak hükümetinden bu gruplara karşı daha ciddi önlemler almasını talep ediyoruz” dedi.
İranlı yetkili tarafından yapılan açıklamalarda Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ne herhangi bir şekilde değinilmedi.
İran muhalefetinde yer alan Kürdistan Demokrat Partisi lideri Musa Babakhani’nin kaybolduktan iki gün sonra Erbil'deki bir otelde cesedinin bulunması üzerine Kürt yetkililerin ölümle ilgili soruşturma başlatmasının ardından Tahran söz konusu talepte bulundu.
Kürdistan Demokrat Partisi ise İran istihbaratını Musa Babakhani’ye suikast düzenlemekle suçladı.
Bu suikast, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani'nin yeni İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile görüşmesinden iki gün sonra düzenlendi.
Öte yandan İran Kürdistan Demokrat Partisi, PJAK Özgür Yaşam Partisi ve Komele Partisi gibi silahlı Kürt grupları ile İran güvenlik güçleri arasında kuzey Irak sınırında sık sık çatışma yaşanıyor.
Bundan önce de İran, genellikle yarı özerk Kürdistan Bölgesel Yönetimi tarafından kontrol edilen bölgelerde silahlı Kürt muhalif grupları füze ve roket saldırılarıyla hedef almıştı.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.