Libya: Kaddafi’nin üst düzey kadroları serbest bırakılıyor

Kaddafi’nin “kara kutusu” Albay Ahmed Ramazan, Saadi’nin serbest bırakılmasından bir gün sonra serbest bırakıldı.

Saadi Kaddafi’nin Şubat 2016’da başkent Trablus’ta yargılandığı sırada (Reuters)
Saadi Kaddafi’nin Şubat 2016’da başkent Trablus’ta yargılandığı sırada (Reuters)
TT

Libya: Kaddafi’nin üst düzey kadroları serbest bırakılıyor

Saadi Kaddafi’nin Şubat 2016’da başkent Trablus’ta yargılandığı sırada (Reuters)
Saadi Kaddafi’nin Şubat 2016’da başkent Trablus’ta yargılandığı sırada (Reuters)

Libya’daki geçiş yönetimi yetkilileri, devrik lider Albay Muammer Kaddafi’nin üçüncü oğlu Saadi’nin ve birkaç eski üst düzey yardımcısının tutuklu bulundukları başkent Trablus’taki hapishanelerden serbest bırakıldıklarını duyurdu.
Yetkililer dün devrik Cumhurbaşkanı Albay Muammer Kaddafi’nin yakın çevresinin bir üyesi olan üst düzey bir liderin de serbest bırakıldığını duyurmuştu.
Olay, Temsilciler Meclisi’nin Tobruk kentindeki merkezinde Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki Libya Ulusal Birlik Hükümeti’nden (UBH) güvenoyunu tartışacağı toplantıdan sadece birkaç saat önce gerçekleşti.
Dün Cumhurbaşkanlığı Konseyi, cezaları sona eren veya yargı kararıyla hüküm giymemiş çok sayıda siyasi tutuklunun serbest bırakıldığını duyurdu. Serbest bırakılanlar arasında, Kaddafi rejiminde Albay rütbesine sahip, Genelkurmay ve İstihbarat şefi olarak görev yapan ve Kaddafi’nin “kara kutusu” lakaplı Kaddafi’nin ofisinin Müdürü ve Özel Sekreteri Ahmed Ramazan da bulunuyor.
Konsey yaptığı açıklamada, kapsamlı bir ulusal uzlaşma sağlamak için çalışmalarına devam etme ve haklarında herhangi bir yargı kararı verilmeyen kalan mahkumların serbest bırakılmasını koordine etme sözü verdi.
Adalet Bakanı Halime Abdurrahman cebri tutuklu ve davası olmayan tüm tutukluların tahliyesinin hızlandırılmasının önemine işaret ederek, tutuklu ve tutukluların tamamının yargıya sevk edilmesinin önemine dikkati çekti.
Bu adımı savunan Libya Başkanlık Konseyi Sözcüsü Necva Vehibe, dün Trablus’ta düzenlediği basın toplantısında, “Hakkında yargı kararı verilenler serbest bırakılır. Diğer işlemler ise mahkemelerce karara bağlanır” dedi. Vehibe, serbest bırakılmanın “Ortak Askeri Komite’nin çabalarını tamamlamak üzere geldiğini” kaydederek, tahliye sürecinin “belirli bir tarafın tekelinde olmadığı; Serbest bırakılıp bırakılmayacağı, özellikle koordinasyonun yapıldığı yargı mercii tarafından belirlenir” açıklamasında bulundu.
Buna karşılık Dibeybe hükümeti, daha önce yaptığı açıklamada, Saadi Kaddafi’nin tahliyesinin, tahliye kararından iki yıl sonra yargı kararlarının uygulanmasıyla gerçekleştirildiğini söyledi. Bunun ise Başsavcılık ile Terörizm ve Organize Suçlarla Mücadele Caydırma Ajansıyla işbirliği içinde gerçekleştiğine dikkat çekti. Saadi ailesinin kendisini yasal prosedürlere uygun olarak kabul ettiğini açıklayarak, bu çabaların kapsamlı bir ulusal uzlaşma yoluna yol açacağını umduğunu ifade etti.
Ailesine iadesini ve yasal prosedürlerin tamamlanmasının ardından Saadi, önceki gün Adalet Bakanlığı Müsteşarı’ndan ayrılarak özel uçakla İstanbul’a hareket etti. Saadi’ye, daha önce Trablus’ta Harp Okulu Komutanlığı görevinde bulunan, yine sağlık nedenleriyle serbest bırakılan Tümgeneral Naci Harir eşlik etti.

Kaddafi Türkiye’ye gitti
Türkiye kaynakları, hakkındaki suçlamalardan beraat eden Saadi Kaddafi’nin serbest bırakılmasının ardından İstanbul’a geldiğini doğruladı. Türk medyasına göre Kaddafi, dün gece geç saatlerde İstanbul Havalimanı’na özel uçakla geldi.
Adalet Bakanlığı’ndan bir kaynak, AFP’ye verdiği demeçte, Saadi’nin Libya’dan ayrılmasıyla ilgili olarak, “Saadi, tutuklandığı davayla ilgili olarak, yargı önüne çıkarılan ardından tahliye kararı çıkarılan bir Libya vatandaşıdır. Bu nedenle ülkede kalmakta veya ülkeyi terk etmekte özgürdür.”
Bu arada resmi bir kaynaktan alıntı yapan Reuters, Saadi’nin serbest bırakılmasının “Dibeybe, önde gelen aşiret liderleri ve eski İçişleri Bakanı’nın da dahil olduğu müzakerelerin bir sonucu olduğunu” söyledi.
Libya Futbol Federasyonu başkanı ve mütevazı futbol kariyeri sahip bir oyuncu olan Kaddafi’nin üçüncü oğlu Saadi, 2011’de babasının rejiminin düşmesinden sonra kaçtığı Nijer tarafından Mart 2014’te iade edilmişti.
Ancak Saadi, geçtiğimiz günlerde “Kaddafi ailesinin henüz son sözünü söylemediğini” ve “siyasi bir operasyon planladığını” söyleyen kardeşi Seyfülislam’ın aksine, Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından yargılanmıyor.
Öte yandan, Dibeybe’nin hükümetindeki Petrol Bakanı Muhammed Avn ile Petrol Şirketi başkanı Mustafa Sunullah arasında uzlaştırma çabalarına rağmen, Avn, Sunullah’ı işten uzaklaştırma kararının hala geçerli olduğunu düşünüyor. Avn, sorumluların uygulanmasını bekliyor. Yetkililer, yönetim kurulunun değişmesi yönünde tavsiyede bulunulduğuna işaret edip Kurumun halen varlığını sürdürdüğünü vurgulayarak, Dibeybe’nin bunu Bakanlar Kurulu’na sunmayı taahhüt ettiğini vurguladı.
Öte yandan, Cumhurbaşkanlığı Konseyi üyesi ve Birleşmiş Milletler Libya Misyonu (UNSMIL) Başkanı Jan Kubis yabancı savaşçıların Libya topraklarından çıkarılması ve ülkelerine dönüşleri için Libya meselesiyle ilgili ülkelerin katılımıyla yeni bir strateji geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.
Libya Dışişleri Bakanı Necla Menguş ve Kubis önümüzdeki ayın başlarında Berlin Konferansları 1 ve 2’nin sonuçlarını uygulamak için tamamen Libya girişiminde pratik mekanizmalar geliştirmeyi amaçlayan uluslararası bir konferans düzenleme ve başkanlık etme çabalarını görüşecekler.
Buna karşılık, Yüksek Devlet Konseyi Başkanı Halid el-Mişri, Kubis ile yaptığı görüşmede, Parlamentonun Temsilciler Meclisi tarafından hazırlanan yaklaşan seçim yasalarına katılımını sağlamaya çalıştı. el-Mişri, Kubis’e Danıştay tarafından önümüzdeki hafta oylamaya hazırlanmak üzere hazırlanan en son yasa tasarıları hakkında bilgi vererek, bunları istişare için Temsilciler Meclisi’ne iletti.
Diğer taraftan, Trablus’un batısındaki Zaviye kentinin farklı bölgelerinde silahlı milisler arasında çıkan ve en az bir kişinin ölümüne, sayısı bilinmeyen sayıda yaralıya yol açan şiddetli çatışmaların ardından patlama sesleri duyuldu.
Çatışma haberleri, Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu’nun (LUO) Fırtına Tugayı’nın dün şafak vakti Fizan bölgesindeki Murzuk şehrinde DAEŞ liderlerinden birini tutuklamak için düzenlediği askeri operasyondaki başarısını açıklamasıyla aynı zamana denk geldi.

 


‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’... Gazze Şeridi'ni neler bekliyor?

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
TT

‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’... Gazze Şeridi'ni neler bekliyor?

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)

Son iki gündür Gazze Şeridi'ne ilişkin dosyada ‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’ gibi yeni isimler öne çıkmaya başladı. Bu gelişme, ABD’nin arabuluculuğu ile Arap ve uluslararası desteğe rağmen İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçişin sekteye uğradığı bir dönemde yaşanıyor.

İsrail basınındaki haberlere göre hükümet, ABD’nin kararına boyun eğerek orduya Refah’ın doğusunda ‘Yeşil Refah’ adıyla yeni bir kent kurulmasına yönelik saha çalışmalarına başlaması için izin verdi. İlk hazırlıklar kapsamında ağır iş makinelerinin bölgeye sokularak molozların temizlenmesi ve arazinin düzenlenmesi planlanıyor.

İsrail’in geciktirme girişimleri

İsrail medyasında yer alan bilgilere göre Tel Aviv yönetimi, bu çalışmaların henüz geçiş yapılmamış olan anlaşmanın ikinci aşamasına dahil olduğu gerekçesiyle haftalarca süren bir geciktirme çabasına girişti. Ancak Washington’un artan baskıları sonucunda İsrail, planın bir sonraki etabına yönelik hazırlıkları başlatmak zorunda kaldı.

Bu çalışmalar; işgal altındaki topraklarda Refah’ın doğusunda bir insani bölge ve yeni bir kent inşasını içeriyor. Washington yönetimi, söz konusu adımla Filistinlilere ‘umut şehri’ modelini sunmayı ve ‘Hamas’ın kontrolündeki eski, yıkılmış ve karanlık Gazze’nin’ karşısına ‘yeni, modern ve gelişen bir Gazze’ örneği koymayı hedefliyor.

İsrail, planın ikinci aşamasında atılacak bu tür adımların Refah Sınır Kapısı’nın açılmasına yol açacağı, ayrıca Gazze Şeridi’nin başka bölgelerinden çekilmeyi ve yerlerine uluslararası güçlerin konuşlanmasını gerektireceği gerekçesiyle itiraz etti. Söz konusu ülkeler, İsrail’in taleplerini karşılamanın zorluğu ve bölgedeki işgal koşulları nedeniyle kuvvet göndermeyi reddetti.

Şarku’l Avsat’ın İsrail Kanal 12 televizyonundan aktardığına göre, İsrail’in bu tutumu üzerine Washington yönetimi Tel Aviv’i süreci oyalamakla suçladı ve çok uluslu güce katılmaktan çekilen ülkelerin sorumluluğunu İsrail’e yükledi. Bu baskının ardından İsrail geri adım atarak yeni kentin inşasına başlanmasını kabul etti.

İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, İsrail’in ‘gelecek hafta bölgede geniş çaplı moloz temizliği başlatmak üzere ağır iş makinelerini Refah’a sokmaya hazırlandığını’ ve bunun ‘Hamas unsurlarından arındırılmış yeni insani bölgenin oluşturulması’ amacıyla yapıldığını bildirdi.

Silahlı milislerden destek

Habere göre İsrail ordusu, ‘İsrail’le koordineli çalışan silahlı milislere’ atılacak adımlar konusunda bilgi verdi. ABD planına göre bir sonraki aşama, ‘İsrail’in kısmen kontrol ettiği bölgelerde yabancı bir askeri gücün faaliyete geçmesini’ öngörüyor.

i24NEWS ise İsrail ordusunun Refah’ın doğusunda Filistinliler için ‘Yeşil Refah’ adıyla yeni bir kent kurulmasına yönelik geliştirme çalışmalarına fiilen başladığını bildirdi. Kanal, bölgede gelecek hafta kapsamı genişletilecek hazırlıkların sürdüğünü, bunların ‘moloz ve patlayıcı kalıntılarının temizlenmesini’ içerdiğini aktardı.

sdfrt
Gazze Şeridi'nin Refah kentindeki İsrail askerleri (Arşiv – Reuters)

Maariv gazetesinin haberine göre, Refah’ta faaliyet gösteren Yaser Ebu Şebab milisleri, söz konusu yeni kentin bulunduğu bölgede İsrail güçlerinin temsilcileriyle ve ayrıca İsrail’in güneyindeki Kiryat Gat’ta bulunan ABD komuta merkezi adına bölgede bulunan sivil temsilcilerle birlikte görülmeye başladı.

Kabinede itirazlar

Siyasi kaynaklar, İsrail’in bu adımına kabinenin büyük bölümündeki bakanların karşı çıktığını, hatta tepkinin öfkeye dönüştüğünü aktardı. Bakanların, İsrail’in ‘sarı hat üzerinde inşaat yaparak Gazze çevresindeki yerleşimleri tehlikeye atmaması gerektiğini’ savunduğu belirtildi. Bazı sağ görüşlü medya organları haberi ‘utanç’ başlığıyla duyurdu.

Başbakan Netanyahu ise kararını savunarak hazırlık çalışmalarının ‘tünellere büyük miktarda beton dökme ve geniş bölgeleri izole etme’ işlemlerini içerdiğini söyledi. Netanyahu, söz konusu adımların ‘Hamas’ın askeri altyapısını yok etme yönündeki İsrail çıkarlarına hizmet ettiğini’ ifade etti.

gthy
Başbakan Binyamin Netanyahu, Ocak 2025'te İsrail kabine toplantısına başkanlık ediyor. (DPA)

Netanyahu, uluslararası güce katılmaktan vazgeçen Arap ve İslam ülkelerinin tutumunun Katar ve Türkiye’nin çıkarlarına hizmet ettiğini savundu. Bu nedenle İsrail’in ABD yönetiminin taleplerine yanıt vermesi ve Washington’la çatışmaya girmemesi gerektiğini kaydetti.

Filistin Yönetimi ve Hamas’ın itirazları

Filistin Yönetimi, İsrail’in ‘Gazze’yi yeniden inşa’ başlığı altında yürüttüğü çalışmalara karşı çıkıyor. Yönetim, farklı düzeylerde yaptığı açıklamalarda bu dosyadaki rolünü korumakta kararlı olduğunu ve Arap planına desteğini sürdürdüğünü vurguluyor.

Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa, perşembe günü bir İtalyan heyetini kabul ederken yaptığı açıklamada, “Gazze Şeridi için bir yeniden imar ve toparlanma planımız var. Bu planın bir icra programı bulunuyor ve Arap ile İslam ülkeleri tarafından benimsendi. Uluslararası toplum da New York Bildirgesi aracılığıyla destek veriyor. Kardeş Mısır’la birlikte Kahire’de bir yeniden imar ve toparlanma konferansı düzenlemek için çalışıyoruz” dedi.

Hamas, söz konusu projeyi ‘İsrail’in ateşkes anlaşmasını açık biçimde ihlal etmesini gerekçelendirmeye yönelik yeni bir aldatmaca’ olarak nitelendirdi. Hareket, yayımladığı açıklamada, “İsrail’in anlaşmayı çiğnediğini ve günlük ihlallerle daha ilk aşamayı ortadan kaldırdığını” belirtti.

Geçtiğimiz salı günü konuya ilişkin bilgi veren Mısırlı bir kaynak, Gazze’nin erken toparlanması ve yeniden inşasına yönelik Kahire Konferansı’nın kasım ayı sonunda yapılmasının planlandığını ancak toplantının erteleneceğini söyledi. Kaynak, “Konferans ay sonunda düzenlenmeyecek; biraz gecikmesi muhtemel. Özellikle şu anda paralel bir çaba yürütülüyor. Görünen o ki ABD, Refah’la ilgili kendi özel girişimini planlıyor” değerlendirmesinde bulundu. Bu açıklama, İsrail’in kontrolündeki bölgelerde oluşturulması öngörülen ‘yeşil bölgeye’ işaret olarak yorumlandı.

Gazze İnsan Hakları Merkezi, ateşkesin başlamasından bu yana geçen 47 günde İsrail tarafından işlenen ihlallerde 350 Filistinlinin öldürüldüğünü açıkladı. Ölenler arasında 130 çocuk ve 54 kadın bulunuyor.

Merkez, aynı dönemde günlük ortalama 11’i aşan 535 ihlal kaydettiğini bildirerek ateşkesin yürürlüğe girdiği ilk andan itibaren ihlallerin sürdüğünü vurguladı.

Açıklamada, İsrail’in insani yardım girişlerini kısıtladığı, günde yalnızca 211 kamyonun geçişine izin verdiği, oysa 600 kamyona izin verildiği yönünde iddialarda bulunduğu aktarıldı. Ayrıca İsrail’in üzerinde mutabık kalınan çekilme haritasına uymadığı ve sivil bölgelere yönelik ateş kontrolünü sürdürerek zaman zaman bölgeye girdiği belirtildi.


İsrail’den Suriye'nin Beyt Cin kasabasına baskın: En az kişi 9 öldü

Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
TT

İsrail’den Suriye'nin Beyt Cin kasabasına baskın: En az kişi 9 öldü

Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)

Suriye kaynakları, İsrail devriyesinin bölgeye girmesi sonrası çatışma çıktığını; hava saldırılarının ardından yoğun sivil göç yaşandığını bildirdi.

Suriye medyası, Şam’ın güneyindeki Beyt Cin kasabasına düzenlenen İsrail baskının  ve hava saldırısının ayrıntılarını açıkladı. Suriye kaynakları, saldırılarda en az 9 kişinin öldüğünü aktardı.

Suriye’nin “El-İhbariyye” kanalı, kasabanın İsrail savaş uçaklarının yoğun bombardımanına hedef olduğunu, çok sayıda ölü ve yaralı bulunduğunu bildirdi.

Açıklamalara göre olay, İsrail’e ait bir askeri devriyenin bölgeye kara yoluyla girmesi, sakinlerle çatışma yaşanması ve devriyenin geri çekilmesi sonrası hava saldırılarının başlamasıyla tırmandı. Bölge üzerinde İsrail uçaklarının yoğun şekilde uçtuğu belirtildi.

Saldırıların ardından Beyt Cin’de büyük bir sivil göç hareketi yaşandı; çok sayıda kişi çevre kasabalara yöneldi.


Washington milislere: Irak'ta yeriniz yok

Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
TT

Washington milislere: Irak'ta yeriniz yok

Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)

aIrak'ın kuzeyindeki Süleymaniye'de bir doğalgaz sahasının insansız hava aracıyla (İHA) bombalanması öfkeli tepkilere yol açtı ve ABD'nin silahlı gruplara uyarıda bulunması ve hükümetin faillerin yakalanması için harekete geçmesiyle sonuçlandı.

Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne göre çarşamba akşamı Dana Gas tarafından işletilen Khor Mor gaz sahasını hedef alan bir İHA saldırısı, elektrik santrallerine gaz arzının tamamen kesilmesine neden oldu. ABD'nin Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya, saldırıyı "düşmanca dış amaçlarla hareket eden yasadışı grupları" gerçekleştirmekle suçladı.

Savaya, Bağdat'ı "bu saldırının sorumlularını tespit etmeye ve adalete teslim etmeye" çağırdı ve "tam egemen bir Irak'ta bu tür silahlı gruplara yer olmadığını" vurguladı.

Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur ​​Barzani ise Washington'a "sivil altyapıyı korumak için gerekli savunma ekipmanını sağlama" çağrısında bulundu. Barzani, "Bu tür saldırıların faillerinin geçmişte olduğu gibi cezadan kaçmaması gerektiğini" vurguladı.

Saldırıyı henüz üstlenen olmadı ancak Irak yetkilileri dün saldırıyı araştırmak üzere bir komite kurulduğunu duyurdu ve askeri bir sözcü de saldırıda yer alanların "cezalandırılacağına" söz verdi.