Libya: Kaddafi’nin üst düzey kadroları serbest bırakılıyor

Kaddafi’nin “kara kutusu” Albay Ahmed Ramazan, Saadi’nin serbest bırakılmasından bir gün sonra serbest bırakıldı.

Saadi Kaddafi’nin Şubat 2016’da başkent Trablus’ta yargılandığı sırada (Reuters)
Saadi Kaddafi’nin Şubat 2016’da başkent Trablus’ta yargılandığı sırada (Reuters)
TT

Libya: Kaddafi’nin üst düzey kadroları serbest bırakılıyor

Saadi Kaddafi’nin Şubat 2016’da başkent Trablus’ta yargılandığı sırada (Reuters)
Saadi Kaddafi’nin Şubat 2016’da başkent Trablus’ta yargılandığı sırada (Reuters)

Libya’daki geçiş yönetimi yetkilileri, devrik lider Albay Muammer Kaddafi’nin üçüncü oğlu Saadi’nin ve birkaç eski üst düzey yardımcısının tutuklu bulundukları başkent Trablus’taki hapishanelerden serbest bırakıldıklarını duyurdu.
Yetkililer dün devrik Cumhurbaşkanı Albay Muammer Kaddafi’nin yakın çevresinin bir üyesi olan üst düzey bir liderin de serbest bırakıldığını duyurmuştu.
Olay, Temsilciler Meclisi’nin Tobruk kentindeki merkezinde Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki Libya Ulusal Birlik Hükümeti’nden (UBH) güvenoyunu tartışacağı toplantıdan sadece birkaç saat önce gerçekleşti.
Dün Cumhurbaşkanlığı Konseyi, cezaları sona eren veya yargı kararıyla hüküm giymemiş çok sayıda siyasi tutuklunun serbest bırakıldığını duyurdu. Serbest bırakılanlar arasında, Kaddafi rejiminde Albay rütbesine sahip, Genelkurmay ve İstihbarat şefi olarak görev yapan ve Kaddafi’nin “kara kutusu” lakaplı Kaddafi’nin ofisinin Müdürü ve Özel Sekreteri Ahmed Ramazan da bulunuyor.
Konsey yaptığı açıklamada, kapsamlı bir ulusal uzlaşma sağlamak için çalışmalarına devam etme ve haklarında herhangi bir yargı kararı verilmeyen kalan mahkumların serbest bırakılmasını koordine etme sözü verdi.
Adalet Bakanı Halime Abdurrahman cebri tutuklu ve davası olmayan tüm tutukluların tahliyesinin hızlandırılmasının önemine işaret ederek, tutuklu ve tutukluların tamamının yargıya sevk edilmesinin önemine dikkati çekti.
Bu adımı savunan Libya Başkanlık Konseyi Sözcüsü Necva Vehibe, dün Trablus’ta düzenlediği basın toplantısında, “Hakkında yargı kararı verilenler serbest bırakılır. Diğer işlemler ise mahkemelerce karara bağlanır” dedi. Vehibe, serbest bırakılmanın “Ortak Askeri Komite’nin çabalarını tamamlamak üzere geldiğini” kaydederek, tahliye sürecinin “belirli bir tarafın tekelinde olmadığı; Serbest bırakılıp bırakılmayacağı, özellikle koordinasyonun yapıldığı yargı mercii tarafından belirlenir” açıklamasında bulundu.
Buna karşılık Dibeybe hükümeti, daha önce yaptığı açıklamada, Saadi Kaddafi’nin tahliyesinin, tahliye kararından iki yıl sonra yargı kararlarının uygulanmasıyla gerçekleştirildiğini söyledi. Bunun ise Başsavcılık ile Terörizm ve Organize Suçlarla Mücadele Caydırma Ajansıyla işbirliği içinde gerçekleştiğine dikkat çekti. Saadi ailesinin kendisini yasal prosedürlere uygun olarak kabul ettiğini açıklayarak, bu çabaların kapsamlı bir ulusal uzlaşma yoluna yol açacağını umduğunu ifade etti.
Ailesine iadesini ve yasal prosedürlerin tamamlanmasının ardından Saadi, önceki gün Adalet Bakanlığı Müsteşarı’ndan ayrılarak özel uçakla İstanbul’a hareket etti. Saadi’ye, daha önce Trablus’ta Harp Okulu Komutanlığı görevinde bulunan, yine sağlık nedenleriyle serbest bırakılan Tümgeneral Naci Harir eşlik etti.

Kaddafi Türkiye’ye gitti
Türkiye kaynakları, hakkındaki suçlamalardan beraat eden Saadi Kaddafi’nin serbest bırakılmasının ardından İstanbul’a geldiğini doğruladı. Türk medyasına göre Kaddafi, dün gece geç saatlerde İstanbul Havalimanı’na özel uçakla geldi.
Adalet Bakanlığı’ndan bir kaynak, AFP’ye verdiği demeçte, Saadi’nin Libya’dan ayrılmasıyla ilgili olarak, “Saadi, tutuklandığı davayla ilgili olarak, yargı önüne çıkarılan ardından tahliye kararı çıkarılan bir Libya vatandaşıdır. Bu nedenle ülkede kalmakta veya ülkeyi terk etmekte özgürdür.”
Bu arada resmi bir kaynaktan alıntı yapan Reuters, Saadi’nin serbest bırakılmasının “Dibeybe, önde gelen aşiret liderleri ve eski İçişleri Bakanı’nın da dahil olduğu müzakerelerin bir sonucu olduğunu” söyledi.
Libya Futbol Federasyonu başkanı ve mütevazı futbol kariyeri sahip bir oyuncu olan Kaddafi’nin üçüncü oğlu Saadi, 2011’de babasının rejiminin düşmesinden sonra kaçtığı Nijer tarafından Mart 2014’te iade edilmişti.
Ancak Saadi, geçtiğimiz günlerde “Kaddafi ailesinin henüz son sözünü söylemediğini” ve “siyasi bir operasyon planladığını” söyleyen kardeşi Seyfülislam’ın aksine, Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından yargılanmıyor.
Öte yandan, Dibeybe’nin hükümetindeki Petrol Bakanı Muhammed Avn ile Petrol Şirketi başkanı Mustafa Sunullah arasında uzlaştırma çabalarına rağmen, Avn, Sunullah’ı işten uzaklaştırma kararının hala geçerli olduğunu düşünüyor. Avn, sorumluların uygulanmasını bekliyor. Yetkililer, yönetim kurulunun değişmesi yönünde tavsiyede bulunulduğuna işaret edip Kurumun halen varlığını sürdürdüğünü vurgulayarak, Dibeybe’nin bunu Bakanlar Kurulu’na sunmayı taahhüt ettiğini vurguladı.
Öte yandan, Cumhurbaşkanlığı Konseyi üyesi ve Birleşmiş Milletler Libya Misyonu (UNSMIL) Başkanı Jan Kubis yabancı savaşçıların Libya topraklarından çıkarılması ve ülkelerine dönüşleri için Libya meselesiyle ilgili ülkelerin katılımıyla yeni bir strateji geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.
Libya Dışişleri Bakanı Necla Menguş ve Kubis önümüzdeki ayın başlarında Berlin Konferansları 1 ve 2’nin sonuçlarını uygulamak için tamamen Libya girişiminde pratik mekanizmalar geliştirmeyi amaçlayan uluslararası bir konferans düzenleme ve başkanlık etme çabalarını görüşecekler.
Buna karşılık, Yüksek Devlet Konseyi Başkanı Halid el-Mişri, Kubis ile yaptığı görüşmede, Parlamentonun Temsilciler Meclisi tarafından hazırlanan yaklaşan seçim yasalarına katılımını sağlamaya çalıştı. el-Mişri, Kubis’e Danıştay tarafından önümüzdeki hafta oylamaya hazırlanmak üzere hazırlanan en son yasa tasarıları hakkında bilgi vererek, bunları istişare için Temsilciler Meclisi’ne iletti.
Diğer taraftan, Trablus’un batısındaki Zaviye kentinin farklı bölgelerinde silahlı milisler arasında çıkan ve en az bir kişinin ölümüne, sayısı bilinmeyen sayıda yaralıya yol açan şiddetli çatışmaların ardından patlama sesleri duyuldu.
Çatışma haberleri, Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu’nun (LUO) Fırtına Tugayı’nın dün şafak vakti Fizan bölgesindeki Murzuk şehrinde DAEŞ liderlerinden birini tutuklamak için düzenlediği askeri operasyondaki başarısını açıklamasıyla aynı zamana denk geldi.

 


Suriye Savunma Bakanlığı: SDG ile çıkan çatışmada iki asker hayatını kaybetti

Deyrizor'daki SDG milisleri (Arşiv – Reuters)
Deyrizor'daki SDG milisleri (Arşiv – Reuters)
TT

Suriye Savunma Bakanlığı: SDG ile çıkan çatışmada iki asker hayatını kaybetti

Deyrizor'daki SDG milisleri (Arşiv – Reuters)
Deyrizor'daki SDG milisleri (Arşiv – Reuters)

Suriye Savunma Bakanlığı bugün yaptığı açıklamada, dün akşam Rakka kırsalında Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile çıkan çatışmalarda iki askerin öldürüldüğünü duyurdu.

Suriye devlet televizyonu dün akşam, SDG'nin bölgedeki Suriye ordusu mevzilerine sürpriz bir saldırı düzenlemesinin ardından Rakka'nın doğusundaki Ma'adan şehri civarında şiddetli çatışmaların çıktığını bildirdi. Kanal, SDG'nin bölgedeki ordu mevzilerini hedef almasının ardından ordu topçularının SDG'nin ateşine karşılık verdiğini de ekledi. SDG ise güçlerinin DEAŞ unsurlarının Rakka'nın doğusundaki Ganem el-Ali çölünde bulunan mevzilerine insansız hava araçları (İHA) fırlatmak için kullandıkları bir dizi mevziyle mücadele ettiğini söyledi. SDG tarafından yapılan açıklamada, “Bölge, bu hafta Şam hükümetine bağlı gruplar tarafından bir dizi saldırıya maruz kaldı. Bu saldırılar, terörist saldırılarını gerçekleştirmek için bu bölgeleri kullanan DEAŞ unsurlarının faaliyetleriyle paralel olarak gerçekleşti” denildi. SDG, ‘Suriye'nin kuzey ve doğusunu meşru bir şekilde savunmaya ve sivilleri hedef alan her türlü terörist tehdidi önlemeye’ kararlı olduğunu vurguladı.

Bu hafta başında SDG, doğu Rakka'da Suriye hükümeti gruplarının saldırısını engellediğini duyurmuş ve çatışmanın tırmanmasını önlemek için orantılı bir yanıt verildiğini belirtmişti.

SDG, Suriye'nin kuzey ve doğusunun büyük bir bölümünü kontrol ediyor.

Suriye Savunma Bakanı Murhaf Ebu Kasra geçen ay, başkent Şam'da SDG lideri Mazlum Abdi ile görüştüğünü ve ülkenin kuzey ve kuzeydoğusundaki tüm cephelerde ve askeri konuşlanma noktalarında derhal kapsamlı bir ateşkes üzerinde anlaştıklarını söyledi.


İsrail'in Gazze'nin güneyine düzenlediği hava saldırısı sonucu 3 kişi hayatını kaybetti, 15 kişi yaralandı

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan Nasır Hastanesi'nde İsrail saldırısı sonucu hayatını kaybedenlerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan Nasır Hastanesi'nde İsrail saldırısı sonucu hayatını kaybedenlerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)
TT

İsrail'in Gazze'nin güneyine düzenlediği hava saldırısı sonucu 3 kişi hayatını kaybetti, 15 kişi yaralandı

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan Nasır Hastanesi'nde İsrail saldırısı sonucu hayatını kaybedenlerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan Nasır Hastanesi'nde İsrail saldırısı sonucu hayatını kaybedenlerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)

İsrail savaş uçakları, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un doğusuna hava saldırısı düzenlerken, sivil savunma ekipleri kanlı bir günün ardından bölgeden üç ceset çıkardı ve 15 yaralıyı tahliye etti.

Filistin Enformasyon Merkezi, ‘işgal uçaklarının bu sabah erken saatlerde Han Yunus'un doğusunda, ağır topçu bombardımanı ile eşzamanlı olarak birkaç hava saldırısı düzenlediğini’ bildirdi.

Gazze Şeridi'ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü, ‘işgal güçlerinin Han Yunus'un doğusundaki Beni Suheyla bölgesinde bir evi bombalamasının ardından üç şehit çıkarıldığını ve 15 yaralı tahliye edildiğini’ duyurdu.

Gazze Şeridi'ndeki hastanelerin sağlık kaynakları dün, ‘İsrail ordusunun 10 Ekim'de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasını açıkça ihlal ederek, Gazze ve Han Yunus şehirlerinde 17'si çocuk ve kadın olmak üzere 28 kişiyi öldürdüğünü’ bildirdi.

Hamas Sözcüsü Hazım Kasım bugün yaptığı açıklamada, İsrail’i Gazze anlaşmasını ihlal etmekle suçladı. Kasım, İsrail’in aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu çok sayıda kişiyi öldürdüğünü ve yaraladığını belirterek, Mısır, Katar, Türkiye ve ABD’yi bu ‘ihlalleri’ derhal durdurmak için harekete geçmeye çağırdı.

Kasım, İsrail ordusunun ‘anlaşmanın varlığına rağmen Gazze’de büyük bir katliam gerçekleştirdiğini’ ve bu tutumun, İsrail hükümetinin arabulucular ve garantör ülkeler nezdindeki açık saygısızlığını yansıttığını söyledi. Kasım ayrıca, bu ülkelerin işgalci güçlerin Gazze’ye yönelik saldırılarını durdurmakta yetersiz kaldığını ifade etti.

dwef
İsrail'in düzenlediği hava saldırısının gerçekleştiği bölgeyi inceleyen Filistinliler (Reuters)

Kasım, “Şarm eş-Şeyh'te anlaşmayı imzalayan tüm tarafları, özellikle Mısır, Katar, Türkiye ve ABD'yi, sorumluluklarını yerine getirmeye ve işgalin saldırganlığını ve Gazze'deki savaşı sona erdirmek için yapılan anlaşmanın ihlallerini durdurmak için acil önlemler almaya çağırıyoruz” dedi.


Gazze Anlaşması... Silahsızlanma konusundaki anlaşmazlıklar BM kararını zorluyor

Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)
Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)
TT

Gazze Anlaşması... Silahsızlanma konusundaki anlaşmazlıklar BM kararını zorluyor

Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)
Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin, ABD Başkanı Donald Trump’ın barış planının uygulanmasına ve uluslararası güçlerin konuşlandırılmasına zemin hazırlayan Amerikan kararını onaylamasının ardından, Gazze Şeridi’nde yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasının geleceğine ilişkin farklı değerlendirmeler gündeme geldi. Bu farklılıkların başında silahsızlanma meselesi bulunuyor.

Filistin taraflarının karar hakkındaki tepkileri değişkenlik gösterirken, uzmanlar bu adımın ‘diplomatik bir ivme’ yarattığını, ancak sahada somut bir uygulamaya dönüşmeden önce ciddi engellerle karşılaşacağını belirtiyor. Uzmanlara göre bu durum, özellikle ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Hamas yöneticilerinden Halil el-Hayye arasında İstanbul’da gerçekleşip gerçekleşmediği tartışılan görüşme nedeniyle, anlaşmanın ikinci aşamasını belirsizlik içinde bırakıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkesin ikinci aşamasını oluşturan güvenlik ve idari düzenlemeler, İsrail’in rehinelerin tümünün cenazelerinin iade edilmesinde ısrarcı olması ve Gazze Şeridi’ni yönetecek komitenin henüz açıklanmaması nedeniyle ilerleyemiyor.

Çelişkili haberler

İsrail medyasında, ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Hamas yöneticisi Halil el-Hayye arasında Türkiye’de yapılması planlanan toplantıya ilişkin bilgiler çelişkili şekilde yer aldı. Söz konusu görüşme, cuma günü New York Times tarafından ortaya çıkarılmıştı.

Times of Israel, toplantının gerçekleştiğini öne sürerken, İsrail Kamu Yayın Kurumu KAN görüşmenin ‘İsrail’in baskısı nedeniyle’ yapılmadığını aktardı.

Israel Hayom ise Washington’ın, BM Güvenlik Konseyi’nde ABD kararına karşı Arap desteği toplama girişimi nedeniyle Hamas’a tepki gösterdiğini yazdı. Gazete, bu girişimin Trump yönetiminin anlaşmanın bir sonraki aşamasına ilerleme çabalarını fiilen yavaşlattığını ifade etti.

fgt
Gazze şehrinin Suk Faras mahallesindeki bir çöp döküm alanının yanından geçen çocuklar (AFP)

Filistinli siyasi analist Nizar Nazzal, söz konusu görüşmenin yapılıp yapılmadığına dair çelişkili haberlerin, bazı çevrelerin BM Güvenlik Konseyi kararını ‘ileriye dönük bir adım’ olarak görmesine rağmen Hamas’ın kararı reddetmesiyle birlikte, özellikle silahsızlanma konusunda ciddi görüş ayrılıklarına işaret ettiğini belirtiyor. Nazzal’a göre bu durum, İsrail’in Hamas’a herhangi bir meşruiyet tanımama yönündeki baskılarıyla da bağlantılı.

Nazzal, “Eğer toplantı sadece ertelendiyse, bu anlaşmanın karşılaştığı engelleri aşmak için bir fırsat olabilir. Ancak tamamen iptal edilmişse, bu durumda Hamas tutumunu sertleştirecek ve özellikle silahsızlanma maddesi başta olmak üzere alınan kararlara yaklaşımı olumsuz yönde etkilenecektir” dedi.

BM Güvenlik Konseyi’nin 13 üyenin desteğiyle kabul ettiği karar, Gazze Şeridi’nde ‘geçici uluslararası istikrar gücü’ kurulmasına izin veriyor. Ancak kararın son versiyonunda, Gazze’de silahsızlanmaya yönelik ifadelerin yer alması, silahların toplanması ve askeri altyapının imhası gibi maddelerin olması, uygulanabilirliğe ilişkin yeni endişeleri gündeme getirdi.

Tarafsızlık niteliği

Hamas, kararın kabul edilmesinin ardından yaptığı açıklamada, uluslararası gücün Gazze Şeridi içinde üstlenmesi öngörülen görevler arasında yer alan silahsızlanma maddesinin, bu gücün ‘tarafsızlık niteliğini ortadan kaldıracağını ve onu çatışmada işgalin tarafına dönüştüreceğini’ belirtti.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise kararı memnuniyetle karşıladı. X platformunda İngilizce yaptığı paylaşımda, “Başkan Trump’ın planının barış ve refah getireceğine inanıyoruz; çünkü plan Gazze’nin tamamen silahsızlandırılmasına, askeri kapasitesinin ortadan kaldırılmasına ve aşırılığın kökünün kazınmasına vurgu yapıyor” ifadelerini kullandı.

Mısırlı İsrail uzmanı Said Ukkaşe, kararın anlaşmaya yalnızca ‘diplomatik bir ivme’ kattığını, ancak sahada çok sayıda engel bulunduğunu söyledi. Ukkaşe’ye göre İsrail, yeniden inşa ve çekilmeden önce silahsızlanmada ısrar ederken, Filistinli gruplar tam tersini talep ediyor.

Uzman, İsrail’in, karar metninde ileride Filistin devletine ilişkin istişare çağrısının yer almasına rağmen kararı olumlu karşılamasının, ‘fraksiyonların tutumunu bildiği için yapılmış bir siyasi manevra’ olabileceğini, bunun daha sonra anlaşmayı durdurmak için bir gerekçeye dönüştürülebileceğini ifade etti.

Nizar Nazzal da Hamas’ın önce İsrail’in çekilmesini isteyeceğini, İsrail’in ise önce Hamas’ın silahsızlanmasını talep edeceğini belirtti. Nazzal, “Bu karşılıklı talepler sahada yeni engeller yaratacak ve anlaşmanın ikinci aşamasını daha da geciktirecek” dedi. Ayrıca, “ABD, sahadaki tüm zorluklara rağmen anlaşmayı uluslararası meşruiyete kavuşturmayı başardı” değerlendirmesinde bulundu.

Washington'un baskısı

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, çarşamba günü Fransız mevkidaşı Jean-Noel Barrot ile yaptığı telefon görüşmesinde, BM Güvenlik Konseyi’nin Gazze’ye ilişkin son kararının uygulanmasının önemine vurgu yaptı. Abdulati, uluslararası istikrar gücünün BM Güvenlik Konseyi tarafından kendisine verilen görevleri yerine getirebilmesi gerektiğini söyledi.

Mısır Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasına göre Abdulati, görüşmede Şarm eş-Şeyh Anlaşması’nın korunması ve tüm maddelerinin uygulanması için Kahire’nin yürüttüğü çabalar hakkında da bilgi verdi.

Rusya’nın BM Daimî Temsilcisi Vasiliy Nebenziya ise ülkesinin çekimser kalmasının ardından yaptığı konuşmada, BM Güvenlik Konseyi’nin ‘Washington’ın vaatlerine dayanarak Amerikan girişimine onay verdiğini’ söyledi. Nebenziya, Gazze’nin tam kontrolünün Barış Konseyi ve uluslararası istikrar gücüne bırakılmasını öngören bu planla ilgili olarak, “Bu güçlerin nasıl çalışacağına dair hâlâ hiçbir bilgiye sahip değiliz” dedi.

Böylesi çekinceler ve diplomatik hareketlilik ışığında, Ukkaşe’ye göre kararın geleceği büyük ölçüde Washington’ın İsrail üzerindeki baskısına bağlı olacak. Ukkaşe, uygulanma yönteminin netleşmemesi durumunda anlaşmanın yeniden tıkanacağını ve ikinci aşamaya kısa sürede geçilemeyeceğini belirtti.

Nizar Nazzal ise kararın geleceğini ABD’nin belirleyeceğini düşünüyor. Nazzal, Washington’ın Hamas ile uzlaşı arayışına yönelebileceğini söyleyerek, “ABD isterse bu anlaşmayı ileriye taşıyabilir. Önümüzdeki günlerde yaşanacak gelişmeler, anlaşmanın nasıl bir yöne evrileceğini ortaya koyacak” değerlendirmesinde bulundu.