Tahran yakınlarındaki bir füze tesisinde meydana gelen patlama görüntülendi

ImageSat, Tahran yakınlarındaki bir füze üretim tesisine ait görüntüleri yayınlandı.
ImageSat, Tahran yakınlarındaki bir füze üretim tesisine ait görüntüleri yayınlandı.
TT

Tahran yakınlarındaki bir füze tesisinde meydana gelen patlama görüntülendi

ImageSat, Tahran yakınlarındaki bir füze üretim tesisine ait görüntüleri yayınlandı.
ImageSat, Tahran yakınlarındaki bir füze üretim tesisine ait görüntüleri yayınlandı.

İsrail merkezli uydu istihbarat şirketi ImageSat International (ISI) dün, Tahran yakınlarındaki bir İran füze üssünde hasara sebep olan patlamanın etkilerini gösteren uydu fotoğraflarını paylaştı.
Söz konusu fotoğrafların, İran Devrim Muhafızları'nın gizli füze üssünü gösterdiğini ve bu hafta başlarında meydana gelen olay sonucunda binanın dörtte birinin uğradığı hasarı gözler önüne serdiğini belirten ISI, modern füzeler üretmek için kullanılan bu tesisin Tahran'ın dışında bulunduğu bilgisini paylaştı.  
Devrim Muhafızları geçtiğimiz pazartesi günü yaptığı açıklamada “Tahran’ın batısındaki bir araştırma merkezinde pazar gecesi çıkan yangında üç kişi yaralandı. Yangın kontrol altına alındı” ifadelerini kullanmıştı.
Ancak ISI bunun yalnızca bir yangın olmadığını, en az 2 kişinin ölümüne neden olan, Şehid Hemat Sanayi Grubu’na bağlı bir merkezi de etkileyen bir bombalı bir saldırı olduğunu bildirdi.
İran Devrim Muhafızları, ABD Hazinesi’nin balistik füze araştırma ve geliştirme konusundaki çalışmaları nedeniyle 2017 yılında yaptırım listesine aldığı Kendi Kendine Yeterlilik Cihat ve Araştırma Merkezi’ne işaretle patlamanın ‘kendi kendine yeterlilik araştırma merkezinde’ meydana geldiğini öne sürdü.
Geçtiğimiz yıllarda İran; Kum, İsfahan ve Kazvin de dahil olmak üzere birçok şehirde şirketleri ve fabrikaları etkileyen bir yangın dalgasına tanık olundu. Ancak yangınların sebepleri açıklanmadı. Aynı zamanda askeri tesislerde kaydedilen gizemli patlamaların sebeplerine ilişkin de bilgi verilmedi. İranlı yetkililer, İsrail ve istihbaratını söz konusu olayların arkasında olmaya suçlamakla yetindi.
Tel Aviv merkezli Maariv gazetesi fotoğrafların yayınlanmasın ardından İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatipzade’nin gazeteye özel verdiği, “İran ile İsrail arasındaki savaş başladı” ifadelerinin yer aldığı açıklamayı aktardı.
Maariv’in Avrupa muhabiri Gideon Kouts’un Hatipzade’ye , Normandiya'daki Dünya Barış Forumu sırasında söz konusu fotoğrafları sorduğunu belirten gazete Hatipzade’nin şu cevabı verdiğini bildirdi:
“Savaş, İranlı nükleer bilim insanlarına suikast düzenleyen, barışçıl amaçlarla kurulu nükleer tesisleri hedef alan İsrail'in girişimiyle gerçekleşiyor. Batı'da adımız terörizmle ilişkilendiriliyor. Peki, İsraillilerin bize yaptıklarına ne denir? İyi terör diye bir şey var mı? Bu savaş bağlamında İsrail, Viyana'daki nükleer görüşmeleri engelleme ve Tahran ile büyük güçler arasındaki çatışmayı körükleme yönünde her türlü çabayı gösterdi. ABD, ilaç girişini önleyecek derecede Tahran’a abluka uyguladı. Halkı açlığa sürüklemek istedi. Yine de Viyana'daki nükleer müzakerelerin yedinci turuna dönmeye karar veren Tahran, görüşmelerden sorumlu Avrupalı yetkililere bu kararını bildirdi.”
Hükümetinin bu kararının stratejik olduğunu belirten Hatipzade, gazeteci Kouts’un bu dönüşün İran'a yönelik askeri bir saldırıyı önleyip önlemeyeceğine ilişkin sorusuna da şu yanıtı verdi:
“Her seferinde askeri operasyonlar yürüten İsrail, İran’ın sivil alanda yürüttüğü araştırmalarına ciddi zararlar veriyor. Nükleer bir devlet olarak kabul edilmesine ve Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması'nı (NPT) imzalamayı reddetmesine rağmen bir nükleer devletle savaştığını iddia ediyor. Bölgemiz savaşlardan bitkin düştü. Sorunları Birleşmiş Milletler kararları doğrultusunda çözmek için yeni bir yön bulmamız gerekiyor. Çözüm yolunda herkes siyasi irade göstermeli.



Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)
TT

Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)

İran'ın kuzeybatısında pazartesi günü meydana gelen helikopter kazasında Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile birlikte hayatını kaybettiği açıklanan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tahran'ın İsrail ve Batı karşıtı politikalarının ateşli bir savunucusuydu.

Reisi, 60 yaşındaki Abdullahiyan’ı Ağustos 2021'de atadı.

2013'ten 2021'e kadar bu görevi yürüten Muhammed Cevad Zarif'in yerine geçmek gibi zor bir görevi vardı; Zarif, önde gelen aktif bir diplomat, akıcı bir İngilizce konuşan, uluslararası çevrelerde tanınan bir yüz ve İran'ın dış politikasını yöneten deneyimli bir isimdi.

İran devlet televizyonu Emir Abdullahiyan'ı, Tahran tarafından yönetilen ve Lübnan Hizbullah'ı, Filistinli Hamas ile İslami Cihad hareketleri ve Iraklı silahlı gruplar gibi İran'ın ezeli düşmanı İsrail karşıtı grupların yer aldığı "Direniş Ekseni'nden üst düzey bir diplomat" olarak tanıttı.

Emir Abdullahiyan atandığı gün yaptığı açıklamada, bu grupların "İran'ın müttefikleri" olduğunu ve "onları güçlendirmenin hükümetin gündeminde olduğunu" söyledi.

Kapsamlı geziler

Ekim 2023'te İsrail ile Hamas arasında Gazze'de savaşın başlamasından beri bölgeye yaptığı ziyaretleri yoğunlaştırdı. Tahran, İsrail'e karşı Filistin hareketini ve savaşın çıkmasına yol açan 7 Ekim 2023 operasyonuna desteğini gizlemedi, ancak aynı zamanda bu operasyonun içinde yer almadığını da vurguladı.

Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)

Geçtiğimiz nisan ayında, Tahran'ın Yahudi devletini sorumlu tuttuğu ve Şam'daki İran konsolosluk binasını yerle bir eden hava saldırısına karşılık olarak, İran'ın İsrail'e 300'den fazla insansız hava aracı ve füzeyle gerçekleştirdiği benzeri görülmemiş saldırıyı savundu.

İran'ın tepkisinin "meşru savunma ve uluslararası hukuk çerçevesinde" gerçekleştirildiğini söyledi.

Emir Abdullahiyan daha sonra İsrail'in İran'ın orta kesimindeki İsfahan eyaletine bir misilleme amaçlı saldırı düzenlediğine dair haberleri "çocuk oyuncağı" diyerek küçümsedi.

İzolasyonun Azaltılması

Mesleki kariyeri boyunca Devrim Muhafızları ile olan yakın ilişkileriyle tanınan Emir Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu olan Kudüs Gücü'nün komutanı ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan kariyeri boyunca Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu. Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü'nün komutanı olan ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan, üç yıl boyunca İran'ın uluslararası sahnedeki izolasyonunu azaltmak ve ABD yaptırımlarının ülkesinin ekonomisi üzerindeki etkisini azaltmak için çalıştı.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Çin'in himayesindeki bir anlaşma çerçevesinde Mart 2023'te Suudi Arabistan ile uzlaşmaya varılmasına yol açan süreçte kilit bir figür olmasa da İran'ın Arap komşularıyla ilişkilerin geliştirilmesinde rol oynadı.

1964 yılında Tahran'ın doğusundaki Damgan şehrinde doğan Abdullahiyan, 1991 yılında Tahran Üniversitesi'nde Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden mezun oldu.

1997-2001 yılları arasında Irak'ta ve 2007-2010 yılları arasında ise Bahreyn'de görev yaptı.

2011'den bu yana Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Bu görevinde, Ali Ekber Salihi (Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın ikinci hükümetinde) ve Zarif (Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin ilk hükümetinde) gibi iki farklı bakanla çalıştı.

Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri) Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri)

Ancak 2016 yılında Zarif onu görevden aldı. Bu hareket muhafazakârlar tarafından, Ruhani ve bakanına yönelik büyük eleştiriler yapılmasına neden oldu.

ISNA'ya göre daha sonra Umman Büyükelçiliği görevini reddetti ve 2021 yılında Dışişleri Bakanlığı'na gelmeden önce, Meclis Başkanı'nın uluslararası işlerden sorumlu özel yardımcısı olarak çalışmaya başladı.

Emir Abdullahiyan, uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran'ın nükleer faaliyetlerini kısıtlayan 2015 anlaşmasının çökmesinin ardından, Washington'un 2018'de eski Başkan Donald Trump tarafından anlaşmadan çekilmesi sonrasında, İran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerin yeniden başlatılması çabalarına dahil oldu.