Libya Seçim Komisyonu Başkanı Sayeh: Cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerine hazırız

Libya Ulusal Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı İmad es-Sayeh. (AFP)

Libya’daki siyasi anlaşmazlıkların sürüyor. Bu duruma rağmen Ulusal Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı İmad es-Sayeh, seçim hazırlıklarının tamamlanmak üzere olduğunu duyurdu.
Libya’da yaklaşık 7 milyon olan nüfusun yaklaşık 2,8 milyonu oy kullanma hakkına sahip.
Sayeh, Trablus’taki Seçim Komisyonu binasında AFP’ye yaptığı açıklamada “Komisyon, Aralık - Ocak döneminde cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri yapmaya yüzde 80 ila 90 oranında hazır” dedi. Yetkili özellikle 1951’den, Libya’nın bağımsızlığından bu yana ilk kez cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılacak olması nedeniyle geniş çaplı bir katılım beklediğini kaydetti.
Sayeh, cumhurbaşkanlığı seçim yasasına yargıdan arşı çıkılması ihtimaline ilişkin de şunları söyledi:
“Kanunda çok sayıda teknik not var. Seçimleri temyizden uzak bir şekilde gerçekleştirmemizi sağlayacak değişiklikler yapmak için Temsilciler Meclisi'ne başvurduk.”
Seçim Komisyonu, ‘Temsilciler Meclisi’nden cumhurbaşkanlığı seçim yasasının bazı maddelerinde değişiklik yapmasını talep eden’ bir yazı gönderdi. Temsilciler Meclisi ise komisyonun şu ana kadarki gözlemlerine henüz bir yanıt vermedi.
İmad es-Sayeh başta Libya’nın doğusundan Mareşal Halife Hafter ve devrik lider Muammer Kaddafi’nin oğlu Seyfulislam Kaddafi olmak üzere bir dizi ismin adaylığına ilişkin “Cumhurbaşkanlığı seçim yasası açık kabul edilebilir. Bu nedenle herkes bu sürece katılabilir. Her Libyalı seçimlerde yer alabilir” dedi. Ancak seçim sürecinin uygulanması ve sonuçlarının kabulü için tüm siyasi taraflar arasında uzlaşmanın gerektiğine dikkat çekti.
Ancak siyasi taraflar arasında uzlaşı, Temsilciler Meclisi tarafından yayınlanan seçim yasalarının kabul edilmemesinin gölgesinde halen uzak görünüyor. Seçim Komisyonu Başkanı, konuya dair şunları söyledi:
“En önemli şey seçimlerin uygulanması ve sonuçlarının kabulü konusunda siyasi partilerin uzlaşısıdır. Ne yazık ki 24 Aralık’taki seçim süreci konusunda halen tam bir fikir birliği yok.”
Cumhurbaşkanlığı Seçim Kanunu’nun 12’inci maddesi ‘askeri bir yetkilinin, seçim tarihinden üç ay önce çalışmayı ve görevini bırakması ve seçilemezse görevine geri dönmesi’ şartıyla aday olabileceğini vurguluyor. Bu durum sert tepkilere yol açtı.
AFP, maddenin 23 Eylül’de askeri görevlerini geçici olarak donduran ve kuvvetlerinin komutasını Korgeneral Abdurrazık en-Nazuri’ye devreden Mareşal Hafter’e uygun şekilde formüle edilmiş gibi göründüğünü aktardı. Nazuri, komuta ettiği kuvvetlerin Genelkurmay Başkanlığı görevini de yürütüyor. Temsilciler Meclisi, seçimlerde değişiklikler yaparken cumhurbaşkanlığı seçimlerinin zamanında yapılmasına ve 24 Aralık’ta cumhurbaşkanlığı seçimleriyle birlikte düzenlenmesi planlanan yasama seçimlerinin ise gelecek ocak ayının sonuna ertelenmesine karar verdi. Temsilciler Meclisi geçen pazartesi günü yasama seçimleri yasasını onayladı. Bu karardan yaklaşık bir aydan kısa bir süre önce ise Temsilciler Meclisi Başkanı, tartışmalı cumhurbaşkanlığı seçim yasasına oylamaya koymadan onay verdi. Bu durum, birçok siyasi taraf arasında öfkeye neden oldu. Parlamentonun ikinci meclisi olarak görev yapan Ulusal Konsey, yasama seçimleri yasasını kabul etmediğini duyurdu.
Seçim yasaları üzerindeki anlaşmazlıkları devam ediyor. Öyle ki Temsilciler Meclisi Başkanlığı ve Devlet Yüksek Konseyi seçim yasalarının kabulüne ilişkin fikir birliğini görüşmek üzere geçen haftanın sonunda Fas’ta bir istişare toplantısı çağrısında bulundu.
Komisyon Başkanı, AFP’ye yaptığı açıklamada komisyonun seçim tarihlerine bağlılığının önündeki engellere işaret etti. Temsilciler Meclisi’nin yasama seçimleri yasasını onaylamasının üzerinden günler geçmesine rağmen yasa henüz komisyona sevk edilmedi. Sayeh konuya dair şunları söyledi:
“Komisyon, yasama seçimleri kanunu resmi olarak teslim almadı. Teknik notlar olursa onun incelenmesini de bekleyeceğiz. Bunlarla ilgilenmesi için parlamentoya bilgi vereceğiz. Hükümet seçim sürecine finansal destek sağladı. Komisyonun çalışmalarıyla ilgili olarak İçişleri, Sağlık ve Eğitim bakanlıkları ile sürekli bir koordinasyon var. Bize 43 milyon dinar (10 milyon dolar) ek destek verildi.”.
Libya, 2011 yılında Muammer Kaddafi rejiminin devrilmesinden bu yana ülkenin doğusunda ve batısında rakip güçler arasında kaosa, şiddet döngüsüne ve çatışmalara tanık oluyor. Ancak ateşkes ve görevi ‘seçimlere giden geçiş dönemini yönetmek olan’ Abdülhamid ed-Dibeybe başkanlığındaki ulusal birlik hükümetin kurulmasıyla koşullar, yılın başından bu yana görece iyileşti.