Filistin: Abbas, yolsuzluk iddiaları üzerine idari reform komitesi kuruyor

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (Reuters)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (Reuters)
TT

Filistin: Abbas, yolsuzluk iddiaları üzerine idari reform komitesi kuruyor

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (Reuters)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (Reuters)

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, bakanlıklar ve devlet kurumlarında yolsuzluk şüphelerinin ortaya çıkması ardından bürokraside reform için ulusal komite kurma kararı aldı.
Şarku’l Avsat’ın Filistin resmi haber ajansı WAFA'dan aktardığı habere göre, kurulacak olan komiteye Abbas'ın hukuk danışmanı başkanlık edecek. Üyeleri arasında ise Bakanlar Kurulu Genel Sekreteri, Memur Genel Bürosu Başkanı, Mali ve İdari Gözetim Bürosu Başkanı, Genel Emeklilik Kurumu Başkanı, Tanzim ve İdare Başkanı ve Adalet Bakanı yer alacak. Komitede ayrıca Ulusal Fon, Maliye ve Dışişleri Bakanlıkları ve Genel İstihbarat Birimi’nden birer temsilci de yer alacak.
Mahmud Abbas, söz konusu komitenin ülkedeki kurumsal yapının dayandığı yasaları, yönetmelik ve yapıları, kamu hizmetiyle ilgili her hususu reform ve gelişim, yapıları düzene sokma ve harcamaları rasyonelleştirme açısından inceleyeceğini açıkladı. Komitenin ayrıca bakanlıklar, devlet kurumları ve Filistin Kurtuluş Örgütü'ne (FKÖ) bağlı kurumlar arasındaki işlevsel ve yapısal ilişkiyi kontrol etmekle görevli olduğunu da sözlerine ekledi.
Nitekim Mali ve Gözetim Bürosu, 2020 yılına ilişkin raporunda bakanlıkların ve devlet kurumlarının çalışmalarında yolsuzluk, ihlal ve suiistimal şüphelerini ortaya çıkarmıştı. Bu yönde 147 şikayet aldığını belirten büro, koronavirüs krizinde yardım dağıtım fonu, yurtdışına tedavi nakli dosyası, hac dosyası, Maliye Bakanlığındaki suiistimaller dahil olmak üzere birçok dosyadaki ihlal ve yolsuzluk şüphelerini izlemişti.
Rapor Filistin kamuoyunda tartışmalara yol açmış, muhalefet grupları ise kapsamlı bir soruşturma açılmasını, yolsuzluğa karışanların görevlerinden alınıp adalete teslim edilmesini talep etmişti. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ise Filistin halkını dışlama, kibre tutulma ve askeri güç kullanma politikasının barış ve güvenlik getirmeyeceğini söyleyerek “Zirâ işgalin sonsuza kadar sürmesini beklemeyeceğiz” ifadelerini kullandı.
Filistin özel sektöründen bir heyet ile görüşen Abbas, İsrail'in Filistin halkına yönelik saldırgan uygulamaları durmadığı taktirde liderliğin herkese söyleyecek şeyleri olduğunu vurgulayarak “Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Yürütme Komitesi ile Fetih Merkez Komitesi arasında toplantılar mevcut. Filistin seçeneklerini, ulusal haklarımızı korumak için neyin uygun olduğunu tartışacağız; herkese söyleyecek bir şeyimiz olacak” ifadelerine başvurdu.
FKÖ Yürütme Komitesi dün geç saatlerde Fetih Merkez Komitesi ile bugün toplanmak üzere anlaştı. Toplantıda Abbas'ın işgalin bir yıl içinde sona erdirilmesi yönünde Birleşmiş Milletler'deki girişimini destekleme gündemi, ABD yönetimi ve İsrail hükümeti ile barış süreci ve Filistin Merkez Konseyi toplantısı da ele alındı.
Abbas, açıklamalarında aynı zamanda şu ifadelere başvurdu:
“Dünya ülkeleriyle ilişkilerimiz öncelikle Filistin ulusal çıkarlarına dayalı. Bu nedenle milli davamızı tasfiye etmeye çalışan şüpheli projeleri reddettik ve Yüzyılın Anlaşması’nı başarısızlığa uğrattık. Kudüs'ün kimliği ve kutsallıklarını korumak, halkının dayanıklılığını desteklemek için çaba sarf ediyoruz. İşgalci İsrail yetkilileri; yerleşimcilik, evleri yıkmak, cinayet işlemek ve tutuklamalar yapmak gibi Kudüs, Batı Şeria ve Gazze'de halkımıza yönelik saldırgan uygulamalarına bir son vermeli. ABD yönetimi ise sözlerini eyleme çevirmeli. Zirâ sahadaki durum katlanılmaz hale geldi. Herkes işgali sona erdirme yönünde bir an önce harekete geçmeli, yoksa BM’de yaptığım son konuşmada sunduğum diğer seçenekler ve öneriler masaya yatırılacak. Genel seçimler Filistin ulusal talebidir. Bu seçimlerin düzenlenmesi yönünde çağrı yapma inisiyatifini kullanıyoruz. Kudüs, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ni içerecek seçimleri derhal gerçekleştirmeye hazırız. Uluslararası toplumu seçimlerin Kudüs'te yürütülmesi yönünde izin vermesi için İsrail'e baskı yapmaya çağırdık. Bu yıl sonu gelmeden programa göre gerçekleştirilecek olan belediye seçimleri süreci şimdiden başladı.”



Gizli belgelerde Batı’yı kararsız bırakan seçimin 30. yıldönümü: Zerval’ın Cezayir zaferi

Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
TT

Gizli belgelerde Batı’yı kararsız bırakan seçimin 30. yıldönümü: Zerval’ın Cezayir zaferi

Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)

Bugün, Liamin Zerval’ın Cezayir’de Cumhurbaşkanlık seçimlerini kazanmasının 30. yıldönümü. 1991’de Kurtuluş Cephesi’nin kazandığı seçimlerin iptalinin ardından yaşanan krizin ardından, Zerval’ın sandığa gitme kararı Cezayir siyasetinde bir dönüm noktası oldu. O dönemde muhalifler, ordu destekli yönetimin halk desteğinden yoksun olduğunu belirtiyordu. Zerval ise bu argümanı ortadan kaldırdı.

Bu karar büyük bir risk içeriyordu. Kan gölüne dönen Cezayir’de silahlı gruplar oy kullanacakları tehdit ediyor, ana muhalefet partileri ise seçimleri boykot çağrısıyla sabote etmeye çalışıyordu. Buna rağmen Zerval meydan okudu. Cumhurbaşkanlığı kazan sürpriz olmasa da, halkın tehditlere rağmen sandığa gitmesi ve yüksek katılım sağlaması büyük bir sürprizdi. Bu, “terör korkusunu” yıkmak anlamına geliyordu.

Zerval, böylece Cezayir yönetimine bir tür “meşruiyet” kazandırarak terör dönemini sona ermeye başladı. Ertesi yıl düzenlenen parlamento seçimleriyle 1991’de iptal edilen seçimlerin etkisi tamamen silindi. Ordu, silahlı grupları yenilgiye uğrattı ve çoğu, Zerval’ın halefi Buteflika’nın 1999’da çıkardığı af yasasından yararlandı.

Bugün genç kuşaklar, 1990’ların kanlı dönemini ve Zerval’ın seçim zaferinin önemini hatırlamayabilir. “Şarku’l Avsat”, İngiltere Ulusal Arşivi’nden ortaya çıkan belgeler ışığında, 1995 Kasım’ında Zerval’ın zaferini mercek altına alıyor.

de
1995 Cezayir seçimlerinin sonuçlarına ilişkin İngiliz belgesinin bir kopyası (Şarku’l Avsat)

Gizli belgeler, Zerval’ın zaferinin Batı’da kafa karışıklığı yarattığını gösteriyor. Fransa, resmi olarak “tebrik” mesajı göndermekten kaçındı; İngiltere ise Kraliçe II. Elizabeth’in mesaj göndermesini uygun bulmadı, ancak Başbakan bir tebrik iletecekti.

17 Kasım 1995 tarihli bir İngiliz belgesine göre, Zerval oyların %61,34’ünü alarak kesin bir zafer kazandı. Belgede, üç yıldır süren terör ve baskıya rağmen katılımın %75 ile beklentilerin çok üzerinde gerçekleştiği belirtiliyor. Katılım özellikle kadınlar ve gençler arasında yüksekti; bu da yönetim için açık bir mesaj taşıyordu: “Sessiz çoğunluk, laik bir devlette barış içinde yaşamak istiyor.”

Rakip aday Mahfuz Nahnah ise oyların yalnızca %25,38’ini alabildi; yani seçmenlerin büyük çoğunluğu İslami yönetimi reddetti. Ana muhalefet partilerinin boykot çağrısı işe yaramadı; aksine, rejim bu durumdan fayda sağladı. Seçimin meşruiyeti beklenenden daha güçlüydü ve boykot eden partiler uzlaşma mesajları verdi.

Seçimlerin güvenli ve düzenli geçmesi için geniş çaplı askeri ve polis önlemleri alındı. Bazıları seçimlere hile karıştırıldığını iddia etse de, belgeler sürecin dürüst ve şeffaf olduğunu, sonuçların teknik olarak doğru olduğunu gösteriyor. Ancak analistler, Zerval’ın askeri desteğin gölgesinden çıkıp çıkamayacağı konusunda temkinliydi.

Belgeler göre , Zerval’ın hem diyalog hem de terörle mücadeleye dayalı ikili politikayı sürdüreceğini, ancak önceliğinin terörle mücadele olacak. 1996 parlamento seçimleri, boykot eden muhalefet için bir teşvik unsuru olabilirdi, ancak İslami Kurtuluş Cephesi’nin yeniden rehabilitasyonu uzak durdu. Uzun vadeli istikrar konusunda sosyal ve ekonomik sorunların çözülmemiş olması endişe yarattı.

Uluslararası tepkiler “temkinli iyimserlik” şeklindeydi. Avrupa Birliği, yüksek katılım ve şiddetsiz seçimlerden memnundu ve reform programlarına desteğini sürdürmeyi planlıyordu.

Fransa, resmi olarak ılımlı bir tepki verdi; Chirac mesaj gönderecek, ama “tebrik” kelimesini kullanmayacaktı. Özel olarak, Fransız hükümeti sonuçtan memnundu; yüksek katılım, İslami Kurtuluş Cephesi ve Sosyalist Güçler Cephesi’ni zayıflatmıştı.

İngiltere başbakanı tebrik mesajında siyasi diyaloğa başlama isteği ve İngiliz şirketlerinin (BP’nin milyar dolarlık ihaleye girmesi) çıkarlarına değindi. Kraliçe’nin mesaj göndermesi ise askeri rejimin sicili nedeniyle uygun görülmedi.

Zerval’ın 30 yıl önceki zaferi, Cezayir’de terör korkusunu aşan bir halk iradesinin simgesi olarak tarihe geçti.


Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Boulos: Sudan'daki savaş dünyanın en büyük insani krizi

Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
TT

Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Boulos: Sudan'daki savaş dünyanın en büyük insani krizi

Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Massad Fares Boulos, Sudan'daki savaşı ‘dünyanın en büyük insani krizi’ olarak tanımladı. Boulus, Fransız Haber Ajansı AFP’ye yaptığı açıklamada diplomatik çabaların barışa doğru ilerleme sağlamasını umduğunu söyledi.

Sudan’da 2023 yılının nisan ayında Abdulfettah el-Burhan liderliğindeki ordu ile eski yardımcısı Muhammed Hamdan Dagalu (Hamideti) liderliğindeki Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında savaşın patlak vermesinden bu yana, on binlerce kişi hayatını kaybetti ve yaklaşık 12 milyon kişi yerinden edildi.

HDK, geçtiğimiz ekim ayı sonlarında, Sudan’ın Darfur bölgesinin batısında yer alan stratejik öneme sahip olan Faşir şehrini 18 ay süren kuşatmanın ardından ele geçirdi. Bu süreçte toplu katliamlar ve cinsel şiddet olayları yaşandığına dair haberler basına yansıdı.

dsfrg
Faşir’deki çatışmalardan kaçarak Tavile’deki bir mülteci kampına sığınan çocuklar, 3 Kasım 2025 (AP)

Boulos, Katar’ın başkenti Doha'da AFP’ye, Sudan'daki çatışmanın ‘günümüz dünyasındaki en büyük insani kriz ve en büyük insani felaket’ olduğunu söyledi.

Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Faşir’de özellikle son iki-üç hafta içinde yaşananları ve o videoları hepimiz gördük. O haberleri gördük. Bu zulümler kesinlikle kabul edilemez. Bu durum bir an önce sona ermeli.”

Washington, savaşan tarafları Sudan'da ateşkes ilan etmeye çağırdı.

Ordu yanlısı Sudan hükümeti, ABD'nin ateşkes önerisiyle ilgili toplantının ardından savaşa devam edeceğini açıkladı.

HDK ise arabulucuların insani ateşkes önerisini kabul ettiğini duyururken, savaşmaya devam ediyor.

ABD'nin Sudan'daki arabulucu ortaklarıyla birlikte her iki tarafı da ‘üç aylık insani ateşkes’ üzerinde anlaşmaya çağırdığını söyleyen Boulos, ‘ateşkesin tartışıldığı ve müzakere edilmek üzere olduğunu’ belirterek, Tarafları bu öneriyi kabul etmeye ve gecikmeksizin derhal uygulamaya koymaya çağırdıklarını söyledi.

xssadf
Faşir’deki HDK üyeleri (AFP)

ABD, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır, geçtiğimiz eylül ayında, önce insani yardım için ateşkes, ardından kalıcı ateşkes ve sivil yönetime geçiş için ortak bir bildiri yayınladı. Ancak bildiride savaşan tarafların hiçbirinin geçiş sürecine katılmayacağı belirtildi.

Boulos, ABD’nin ortaklarıyla birlikte, sivil yönetime geçiş de dahil olmak üzere daha geniş kapsamlı plan konusunda ‘önümüzdeki haftalarda bazı ilerlemeler kaydetmeyi’ umduğunu belirtti.

ABD’li yetkili, ‘en büyük önceliğin insani boyut ve insani ateşkes olmaya devam ettiğini’ vurguladı.


Irak’ın yeni parlamentosunda ‘siviller’ yok

IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
TT

Irak’ın yeni parlamentosunda ‘siviller’ yok

IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)

Irak’ta geçtiğimiz hafta yapılan genel seçimlerde sadece Basra'daki Fav-Zaho İttifakı adayının bir sandalye kazandığı muhalefet kanadındaki üç ittifakın ezici bir yenilgiye uğramasıyla yeni parlamentoda sivil güçlerin temsiliyeti tamamen ortadan kalktı.

Sivil ittifaklar arasında Bedil, Sivil Demokratik Hareket, Fav-Zako ve Medeniyyun yer alıyordu ve yaklaşık 389 aday vardı. Ancak bu adayların çoğu, ittifak liderlerinin ‘sıfır’ olarak nitelendirdiği sonuçlar aldı.

Adaylar, geleneksel partilerin sahip olduğu etki ve finansman ağlarının belirleyici bir rol oynadığını, sivil güçlerin ise iç çekişmelerden ve zayıf organizasyon ve finansmandan şikayet ettiğini söylediler. Ayrıca, destekçileri arasındaki güven eksikliği ve katılımın azalmasının kazanma şanslarını düşürdüğünü de eklediler.

Adaylar, yenilgilerinin ‘seçimler adaletsizliğin olması’, siyasi finansmanın denetlenmemesi ve nüfuzlu grupların seçmenler üzerinde baskı kurmasından kaynaklandığını söylediler.