Silahlı bir grubun Hartum’u işgal etme tehdidinin ardından başkentte güvenlik gerilimi yaşanıyor

Cumhurbaşkanlığı Sarayı önünde oturma eylemi yapanların arasındaki gruplar Sudan Haber Ajansı’na ve gazetecilere saldırdı, Kültür ve Enformasyon Bakanlığı’nın etrafını kuşattı.

21 Ekim'de Hartum'da sivil yönetimi desteklemek için düzenlenen mitingler sırasında dumanların arasındaki bir protestocu (Reuters)
21 Ekim'de Hartum'da sivil yönetimi desteklemek için düzenlenen mitingler sırasında dumanların arasındaki bir protestocu (Reuters)
TT

Silahlı bir grubun Hartum’u işgal etme tehdidinin ardından başkentte güvenlik gerilimi yaşanıyor

21 Ekim'de Hartum'da sivil yönetimi desteklemek için düzenlenen mitingler sırasında dumanların arasındaki bir protestocu (Reuters)
21 Ekim'de Hartum'da sivil yönetimi desteklemek için düzenlenen mitingler sırasında dumanların arasındaki bir protestocu (Reuters)

Sudan’ın başkenti Hartum, barış sürecine taraf olan silahlı hareketlerin Cumhurbaşkanlığı Sarayı önünde düzenlediği oturma eylemindeki unsurların Kültür ve Enformasyon Bakanlığı’na saldırmalarından, Sudan’ın medya kuruluşlarını basmalarından ve gazeteciler ile güvenlik personeline saldırmalarından sonra saatler süren bir gerilime tanık oldu. Bu, Darfur Valisi Minni Arko Minavi liderliğindeki Sudan Kurtuluş Hareketi’nin barışçıl taleplerine cevap verilmezse silah zoruyla Hartum’a girmekle tehdit etmesinden saatler sonra yaşandı. Öte yandan Başbakan Abdullah Hamduk'un ofisi, dün (cumartesi) Bakanlar Kurulu'nun feshedilmesine onay verdiği yönünde yoğun bir şekilde medya kuruluşlarında dolaşan iddiaları yalanladı.
Sivil giyimli unsurlar Sudan Haber Ajansı'nın (SUNA) Hartum'un merkezindeki genel merkezinin yanı sıra gazetecilere ve ajansın güvenlik personeline ve polise saldırdılar. Saldırganlar daha sonra Kültür ve Enformasyon Bakanlığı’nın etrafını sardılar. SUNA Genel Müdürü Muhammed Abdulhamid olaya ilişkin yaptığı açıklamada, iktidar koalisyonu Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri (ÖDBG) ittifakından bir grup liderin ajansın genel merkezinde düzenlemeyi planladığı bir basın toplantısıyla eş zamanlı olarak, sivil giyimli bir grubun ajansın ana kapısından zorla içeri girdiğini ve güvenlik görevlilerine saldırdığını ifade etti.

Abdulhamid sözlerini şöyle sürdürdü:
“Saldıran taraflar kim bilmiyorum; protestolar, ajansın önünde toplanan sivilleri taşıyan üç aracın gelmesiyle başladı. Kısa bir süre sonra abartılı bir oranda şiddet uygulayan ve büyük bir kaosa neden olan yaklaşık 150 kişiden oluşan büyük bir grup çıkageldi. Olayların daha da kötüye gitmesinden korkuyoruz. Saldırgan grup ajansın ana kapısının önünde araba lastikleri yaktı. Polisi ve Genel İstihbarat Teşkilatı'nı aradık ancak bu gruplar ajansa geldikten çok sonra olay yerine geldiler.”
Sudan Kurtuluş Hareketi adına konuşan bir lider iki gün önce Cumhuriyet Sarayı önündeki oturma eyleminde Hartum'u silah zoruyla işgal etme tehdidinde bulunarak “Barışçıl talebimize yanıt verilmezse bunu silahla alacağız” dedi.
Lider “Kuvvetlerimiz yakın bir yerde. Dört çeker araçlarla (Land Cruiser) Hartum'a gireceğiz” ifadelerini kullanarak, Sudan Kurtuluş Hareketi’nin tüm küçük silahlara ve füze fırlatıcılarına ve hatta Antonov uçaksavar füzelerine sahip olduğunu söyledi. Ancak çok geçmeden geri adım attı ve hareketin lideri Minni Arko Minavi yaptığı basın açıklamasında, “Sosyal medyada oturma eylemi alanında bazı taraflara tehditkâr bir üslupla konuşan ve şiddet çağrısı yapan genç bir adamın videosu yayıldı. Sudan Kurtuluş Hareketi gerek sözlü gerek başka şekilde olsun her türlü şiddeti reddediyor ve buna çağrı yapan herhangi bir kişiyi, harekete mensup bir üyeyi ya da başkasını kınıyor” şeklinde konuştu.
Minavi “Videoda konuşan kişi kendi kişisel görüşünü yansıtmıştır. Konuşması yakından veya uzaktan Sudan Kurtuluş Hareketi’ni temsil etmemektedir” dedi.
Öte yandan Darfur Barosu yaptığı açıklamada, ordunun iktidarı devralması için alenen çağrıların yapıldığını, bununla birlikte vatandaşlardan da orduyu iktidarı devralması için kışkırtanlara, fitne çıkaranlara ve kamu güvenliğini bozanlara karşı cezai işlem başlatılmasıyla ilgili çok sayıda talep geldiğinin gözlemlendiğini belirtti.
Baro ve ortaklarının, aleyhlerinde yeterli delil bulunanların hakkında cezai kovuşturma başlatacağı ifade edilen açıklamada, fitne savunucularına hoşgörü gösterilmemesi çağrısında bulunuldu.
Maliye Bakanı Cibril İbrahim başkanlığındaki Adalet ve Eşitlik Hareketi ile Darfur Valisi Minni Arko Minavi liderliğindeki Sudan Kurtuluş Hareketi, 16 Ekim'den beri Hartum'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nın önünde oturma eylemi düzenliyor. Ordu liderleri tarafından desteklenen eylemde geçiş hükümetinin feshedilmesi isteniyor.
Öte yandan Başbakan Abdullah Hamduk, Bakanlar Kurulu'nun feshedilmesine onay verdiği yönündeki haberlerin "asılsız" olduğunu söyleyerek bunun çeşitli tarafların tutumlarını yansıttığını söyledi.
Başbakanlık Basın Ofisi yaptığı açıklamada, geçiş kurumlarının kaderini belirleme hakkının Başbakan’ın tekelinde olmadığını ve 15 Ekim'de Sudan halkına yaptığı konuşmada krizi herkesin katılacağı bir diyalogla çözme doğrultusunda açıkladığı adımlara bağlı olduğunu söyledi.
Açıklamada, Başbakan’ın Egemenlik Konseyi'nin askeri bileşeni ve ÖDBG Merkez Konseyi temsilcileriyle demokratik sivil geçiş sürecini korumayı ve ülkenin güvenlik ve selametini korumayı amaçlayan görüşmeler yaptığı kaydedildi.
Ayrıca Başbakan'ın ülkedeki siyasi krizi çözmenin yollarını tartışmak üzere geçiş yönetiminin çeşitli tarafları ve siyasi güçler ile temaslar ve toplantılar yapmaya devam ettiğinin altı çizildi.
Diğer taraftan iktidar koalisyonu ÖDBG Merkez Konseyi lideri Yasir Arman, hükümetin herhangi bir taraftan gelen emir veya “fermana” müsaade etmeyeceğini ve çalışmalarına devam edeceğini vurguladı.
Arman, SUNA'ya yönelik saldırıyı ve basın toplantısını engelleme girişimini, devrik rejimden geriye kalanların "pis" bir çalışması olarak nitelendirerek, bunun kabul edilemez olduğunu ve anayasal belgenin ve ifade özgürlüğünün ihlali niteliğinde olduğunu söyledi.
Arman, şu anki krizin yapay olduğunu, yavaş yavaş gelen bir darbe şeklinde olduğunu ve krizin şahısların veya tarafların çıkarları için değil, Sudan halkının çıkarları için çözülmesi gerektiğini söyledi.
Hartum'da herhangi bir silahlı hareketin varlığının barış anlaşmasının baltalanmasının nedenlerinden biri olduğunu ve Hartum'daki herhangi bir silahın barış süreci haritasının parçası olmadığını da sözlerine ekledi.
Başbakan Siyasi Danışmanı olan Arman, liderlikte ikilik olmaması gerektiğini vurgulayarak, Sudan'ın bir dönüm noktasından geçtiğini ve fon ve bütçesi olan birden fazla tarafın olmasının Sudan'ın yıkımına yol açacağını belirtti.
Arman, Cibril İbrahim ve Minni Arko Minavi'nin hareketlerine ÖDBG'nin yanında durmaları için bir mesaj gönderdi ve ÖDBG'nin demokratik süreci baltalamaya çalışan taraflardan ziyade, Komünist Partisi gibi devrimde yer alan tüm güçlerden seçilmeleri şartıyla hükümetin tabanının genişletilmesini tartışmaya hazır olduğunu söyledi.
Üst düzey hükümet kaynakları Şarku'l Avsat'a verdikleri demeçte, Egemenlik Konseyi'nin askeri bileşeninin hala hükümeti feshetmeye istekli olduğunu ve Başbakan Abdullah Hamduk'un bu talebi bir kez daha reddettiğini söylediler.



Rapor: Washington, Gazze'de Hamas'ın bulunmadığı bir ‘yeşil bölge’ kurulmasını istiyor

Hamas mensupları, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) çalışanlarını, ateşkes anlaşması kapsamında İsrail güçlerinin geri çekildiği ‘sarı hat’ içindeki bir bölgeye götürüyor. (Reuters)
Hamas mensupları, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) çalışanlarını, ateşkes anlaşması kapsamında İsrail güçlerinin geri çekildiği ‘sarı hat’ içindeki bir bölgeye götürüyor. (Reuters)
TT

Rapor: Washington, Gazze'de Hamas'ın bulunmadığı bir ‘yeşil bölge’ kurulmasını istiyor

Hamas mensupları, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) çalışanlarını, ateşkes anlaşması kapsamında İsrail güçlerinin geri çekildiği ‘sarı hat’ içindeki bir bölgeye götürüyor. (Reuters)
Hamas mensupları, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) çalışanlarını, ateşkes anlaşması kapsamında İsrail güçlerinin geri çekildiği ‘sarı hat’ içindeki bir bölgeye götürüyor. (Reuters)

ABD, Gazze Şeridi ile İsrail arasındaki sınır hattının İsrail tarafında Filistinliler için konut inşa etme planlarını ilerletiyor. Şarku’l Avsat’ın Wall Street Journal’dan aktardığına göre, sahaya gönderilen ekipler alan temizliği çalışmalarına başladı. Söz konusu planla, Hamas’ın kontrolündeki bölgelerden sivillerin uzaklaştırılması hedefleniyor.

Bu girişim, ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze’ye ilişkin 20 maddelik barış planında öngörüldüğü gibi silahlı grubun etkisiz hale getirilmesi ve yetkilerden uzaklaştırılmasının yakın gelecekte gerçekleşmeyeceğine dair dolaylı bir kabul olarak değerlendiriliyor.

Alternatif güvenli alanlar

ABD, Gazze Şeridi’nin İsrail kontrolündeki bölgelerinde ‘alternatif güvenli alanlar’ oluşturmayı planlıyor. Bu bölgeler, Amerikalı yetkililer tarafından ‘yeşil bölge’ olarak adlandırılıyor.

İsrail’in güneyindeki Sivil-Askeri Koordinasyon Merkezi’nde, ABD ordusunun çok uluslu bir çaba ile savaş sonrası Gazze’de istikrar sağlamayı ve geleceğe yönelik planlar geliştirmeyi yürüttüğü bildirildi. Yetkililer, mühendis ekiplerinin yeni yerleşim yerlerinin planlarını hazırladığını, enkaz ve patlamamış mühimmatların temizlenmesi çalışmalarını yürüttüğünü belirtti. İnşaat süreci henüz başlamadı.

ABD’li yetkililere göre bu yerleşim alanları, savaş nedeniyle yerinden edilmiş Gazze sakinlerine geçici olarak konut, okul ve hastane imkânı sunmayı amaçlıyor. Yetkililer, bu toplulukların gelecekteki yeniden imar projeleri için bir model oluşturmasını ve Gazze halkını Hamas’ın kontrolündeki bölgelerden uzaklaştırmasını hedefliyor.

Hamas mensupları, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) çalışanlarını, ateşkes anlaşması kapsamında İsrail güçlerinin geri çekildiği ‘sarı hat’ içindeki bir bölgeye götürüyor. (Reuters)Hamas mensupları, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) çalışanlarını, ateşkes anlaşması kapsamında İsrail güçlerinin geri çekildiği ‘sarı hat’ içindeki bir bölgeye götürüyor. (Reuters)

Gazze'nin ikiye bölünmesi

İlk konutlar, İsrail saldırıları nedeniyle ağır hasar gören ve mayıs ayından bu yana İsrail'in tam kontrolü altında bulunan, Mısır sınırındaki Refah'ta inşa edilecek. İsrailli ve Amerikalı yetkililer, Refah planının henüz erken aşamalarda olduğunu söylediler.

Gazze Şeridi'nin kontrolü, Trump'ın arabuluculuğunda yapılan ateşkes anlaşması kapsamında ekim ayında kabaca ikiye bölündü. Filistinlilerin çoğu, Hamas'ın kontrolündeki batı yarısında yaşıyor. İsrail ise diğer yarısını kontrol ediyor.

Potansiyel bağışçılar, Hamas'ın kontrolünde bulunan bölgelerdeki yeniden inşa çalışmalarına fon sağlamayacağından, Hamas ortadan kaldırılana kadar yeniden inşa çalışmalarına başlamak için Amerikan önerisi muhtemelen tek yol. Bağışçılar, İsrail tarafındaki çalışmalara da fon sağlamayabilirler.

Ayrıca, yeni konut alanlarına sadece sivillerin girmesini ve Hamas'ın bu alanlara sızmamasını sağlamak için Gazze nüfusunun nasıl taranacağı sorusu da var.

İsrail ve Hamas, hareketin yaklaşık 100 mensubunun Refah'ın altındaki tünellerde saklandığını söylüyor. Bu güçler, ekim ayında ateşkesin başlamasından bu yana İsrail güçleriyle birkaç kez çatışmaya girdiler. Bölgede çatışma riski tamamen ortadan kalkmadan yeniden imar çalışmaları için güvenli bir ortam sağlanamayacak.

ABD ve Hamas, İsrail'e Hamas mensuplarının bölgeden ayrılmasına izin vermesi için baskı yaparken, İsrail onların teslim olmasını talep ediyor.

İsrail ordusu dün, 15 Hamas mensubunun Refah'ın doğusunda yeraltından çıktığını duyurdu. Altısını öldürdüğünü, beşini gözaltına aldığını ve diğer dördünü aradığını bildirdi. İsrail, ‘sarı hat’ olarak adlandırılan ve Gazze’yi bölen hattı asker, tank ve toprak setleriyle güçlendirdi; bu durum, bölgede bir süre kalmayı planladığını gösteriyor. Ordu ayrıca, hattın kendi tarafındaki gelişmeleri desteklemek için elektrik ve su altyapısı inşa ediyor.

Uluslararası güvenlik gücü

ABD ve müttefikleri, Gazze Şeridi’nde güvenliği sağlamak için uluslararası bir güç kurma çalışmalarını sürdürüyor. Bu hafta söz konusu plan, BM Güvenlik Konseyi’nden onay aldı. Ancak gücün görev tanımlarına ilişkin anlaşmazlıklar (silahsızlandırma ve uygulama yetkisi mi yoksa sadece barışı koruma rolü mü üstleneceği) oluşturulmasını zorlaştırıyor.

İsrailli yetkililere göre, gündeme gelen önerilerden biri, Hamas’a karşı olan ve İsrail tarafından desteklenen silahlı grupların yeni yerleşim alanlarının güvenliğini sağlaması. Bu grupların, Gazze’deki ‘yeşil bölge’ içinde yerleşim alanları kurmaya başladığı belirtiliyor. Farklı tahminlere göre, bu bölgede şimdiden yüzlerce, hatta birkaç bin sivil yaşamaya başlamış durumda.

Bu yerleşim yerlerinin ilki, Gazze savaşı sırasında İsrail kontrolündeki Refah'ta ortaya çıktı.

İsrail, Gazze savaşı sırasında Hamas karşıtı gruplarla güçlerini birleştirerek onlara silah ve mühimmat sağladı.Şarku'l Avsat'ın Wall Street Journal'den aktardığına göre, İsrail bu gruplara istihbarat da sağladı ve bazen Hamas saldırılarından korumak için müdahale etti.

Bir Amerikalı yetkiliye göre, ABD bu gruplarla Gazze’de çalışmayı planlamıyor. Yetkililer, Hamas’ın kontrol ettiği bölgelerin zamanla küçülmesini ve nihayetinde ortadan kalkmasını, güvenliğin ise uluslararası istikrar gücü ve Filistin polisi tarafından sağlanmasını umuyor. Trump’a bağlı Barış Konseyi ise sivil yönetim ve yeniden imar sürecini denetleyecek, nihayetinde yetki Filistin hükümetine devredilecek.

Ancak Hamas silah bırakmayı reddediyor ve ABD'nin Gazze vizyonuna karşı olduğunu, bunun Filistinlilerin siyasi haklarını zedelediğini savunuyor.


Hamas: Netanyahu'nun Gazze'de oldubitti dayatma girişimlerini reddediyoruz

Gazze Şeridi'nin merkezinden bakıldığında, İsrail ordusunun Nuseyrat'ın doğusunda gerçekleştirdiği bombardımanın ardından yükselen dumanlar görülüyor (AP)
Gazze Şeridi'nin merkezinden bakıldığında, İsrail ordusunun Nuseyrat'ın doğusunda gerçekleştirdiği bombardımanın ardından yükselen dumanlar görülüyor (AP)
TT

Hamas: Netanyahu'nun Gazze'de oldubitti dayatma girişimlerini reddediyoruz

Gazze Şeridi'nin merkezinden bakıldığında, İsrail ordusunun Nuseyrat'ın doğusunda gerçekleştirdiği bombardımanın ardından yükselen dumanlar görülüyor (AP)
Gazze Şeridi'nin merkezinden bakıldığında, İsrail ordusunun Nuseyrat'ın doğusunda gerçekleştirdiği bombardımanın ardından yükselen dumanlar görülüyor (AP)

Hamas, bugün yaptığı açıklamada, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hükümetinin, Gazze Şeridi'ndeki ateşkeste varılan mutabakata aykırı yeni bir gerçeklik dayatma girişimlerini tamamen reddettiğini vurguladı.

Hamas açıklamasında, İsrail'in ihlallerinin artmasının, arabulucuları ve ABD yönetimini, ateşkes anlaşmasını baltalama girişimlerine karşı koyma sorumluluğuyla karşı karşıya bıraktığını belirtti.

Hamas, arabuluculara acilen müdahale etmeleri ve İsrail'in ateşkesi ihlallerini durdurması için baskı yapmaları çağrısında bulundu.


Irak, sınır şeridi boyunca "entegre savunma ağı"nın tamamlandığını duyurdu

7.Sınır Tugayı'na bağlı 3. Alay, sınır şeridi boyunca güvenlik ve istikrarı sağlamak amacıyla sorumluluk alanındaki engebeli vadilerde denetim operasyonu yürütüyor (Irak Sınır Kuvvetleri Komutanlığı Facebook hesabı)
7.Sınır Tugayı'na bağlı 3. Alay, sınır şeridi boyunca güvenlik ve istikrarı sağlamak amacıyla sorumluluk alanındaki engebeli vadilerde denetim operasyonu yürütüyor (Irak Sınır Kuvvetleri Komutanlığı Facebook hesabı)
TT

Irak, sınır şeridi boyunca "entegre savunma ağı"nın tamamlandığını duyurdu

7.Sınır Tugayı'na bağlı 3. Alay, sınır şeridi boyunca güvenlik ve istikrarı sağlamak amacıyla sorumluluk alanındaki engebeli vadilerde denetim operasyonu yürütüyor (Irak Sınır Kuvvetleri Komutanlığı Facebook hesabı)
7.Sınır Tugayı'na bağlı 3. Alay, sınır şeridi boyunca güvenlik ve istikrarı sağlamak amacıyla sorumluluk alanındaki engebeli vadilerde denetim operasyonu yürütüyor (Irak Sınır Kuvvetleri Komutanlığı Facebook hesabı)

Irak Haber Ajansı'nda bugün yer alan habere göre Sınır Kuvvetleri Komutanlığı, tüm komşu ülkeler dahil olmak üzere Irak'ın bütün sınır şeridinde "entegre savunma ağı"nın tamamlandığını duyurdu.

Şarku’l Avsat’ın Ajans’tan aktardığına göre Komutanlık, “Suriye sınırında 618 kilometreden uzun tahkimat çalışmalarına 2022'de başladığını ve "Şu ana kadar beton güvenlik duvarının 350 kilometresinde çalışmaların tamamlandığını, sızma ve kaçakçılığı önlemek için kalan tüm boşlukların kapatılması çalışmalarının devam ettiğini" ifade etti.

7. Sınır Tugayı'na bağlı 3. Alay, sınır şeridi boyunca güvenlik ve istikrarı sağlamak amacıyla sorumluluk alanındaki engebeli vadilerde denetleme operasyonu yürütüyor (Irak Sınır Kuvvetleri Komutanlığı Facebook hesabı)7. Sınır Tugayı'na bağlı 3. Alay, sınır şeridi boyunca güvenlik ve istikrarı sağlamak amacıyla sorumluluk alanındaki engebeli vadilerde denetleme operasyonu yürütüyor (Irak Sınır Kuvvetleri Komutanlığı Facebook hesabı)

Sınır Kuvvetleri Komutanlığı, tahkimatların sadece beton duvarla sınırlı olmadığını, hendekler, dikenli teller, erken uyarı sistemleri, gece ve gündüz gözetleme kameraları gibi çok sayıda engelin bulunduğunu belirtti.

Komutanlık, tüm komşu ülkelerle sınırlarda sınır tahkimatlarının uygulandığını, ancak "her bölgedeki güvenlik tehditlerine bağlı olarak farklı derecelerde" uygulandığını vurguladı.