İran: Azerbaycan ile ilişkiler karşılıklı saygıyla gelişecek

İran Dışişleri Bakanlığı: Azerbaycan ile ilişkiler karşılıklı saygıyla gelişecek

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, “Tahran ile Bakü arasındaki ilişkilerin karşılıklı saygı çerçevesinde gelişeceğini” söyledi. Abdullahiyan dün akşam Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “iki Müslüman komşu ülkenin çok fazla ortak noktası” olduğunu belirterek önceki akşam Azerbaycanlı mevkidaşı Ceyhun Bayramov ile iki ülke arasındaki kapsamlı ilişkilerin yol haritası üzerinde “açık, samimi ve yapıcı” bir telefon görüşmesi yaptıklarını ifade etti.
İranlı bakan, önceki gün Azerbaycan'da gözaltına alınan İranlı kamyon şoförlerinin serbest bırakılmasına dikkati çekti ve İran kamyonlarının iki ülke arasındaki sınır bölgelerinde hareketini kolaylaştırmaya yönelik daha olumlu adımlar atılması çağrısı yaptı. İran'ın Azerbaycan'ın İran-Azerbaycan sınırına yakın bir İsrail ordusunun varlığına izin verdiğini iddia etmesi, son zamanlarda iki ülke arasındaki gerilimi tırmandırdı.
İran ve Azerbaycan, esas olarak güçlü etnik, dilsel ve tarihi bağlara sahip Şii Müslüman ülkeler olmasına rağmen, geçtiğimiz yıl Azerbaycan ile komşu Ermenistan arasında Dağlık Karabağ bölgesi nedeniyle yaşanan savaştan bu yana aralarında gerginlikler yaşanıyor. Bu savaş, Azerbaycan'ın Ermenistan'ın 1990'lardan beri kontrol ettiği İran sınırındaki 130 km'lik alanları geri almasıyla sonuçlandı. Ayrıca, Karadeniz ve Rusya'ya giden, İran'ı Ermenistan'a bağlayan önemli bir ticaret yolu olan ana karayolunun bir kısmını da Azerbaycan tarafından alındı.
Azerbaycan, Ermenistan'a mal taşıyan İran kamyonlarına yüksek vergi koyması iki ülke arasındaki ticareti felç etmesinin yanı sıra İran'ın daha uzak pazarlara erişimini baltalaması sebebiyle Tahran’ı kızdırdı.
Tahran, Bakü'nün geçtiğimiz ay tutuklanan iki İranlı sürücüyü serbest bırakmasını, son dönemde ilişkilerinde yaşanan gerilimin ardından iki taraf arasındaki farklılıkların çözülmesine katkı sağlayacak "yapıcı bir adım" olarak değerlendirdi. İran Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Abdullahiyan ile Bayramov arasında iki haftadan kısa bir süre içinde iki telefon görüşmesi gerçekleştiğini doğruladı.
Geçtiğimiz hafta Tahran ve Bakü,  son zamanlarda iki ülke arasında ortaya çıkan farklılıkların çözülmesinde ‘diyaloğun’ önceliğini vurguladı. İranlı yetkililer geçtiğimiz günlerde, Azerbaycan ile İsrail arasındaki askeri işbirliği de dahil olmak üzere yakın ilişkilere dolaylı bir atıfta bulunarak, sınırları yakınında herhangi bir İsrail varlığını reddettiklerini yineledi.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in İran'ın 1 Ekim'de ülkenin Azerbaycan sınırına yakın kuzeybatı bölgelerinde başlattığı askeri tatbikatları eleştirmesiyle Tahran ve Bakü arasındaki zıtlık yaşandı. İ an Dışişleri Bakanlığı ise tatbikatları yürütmenin egemen hakkı olduğunu bildirerek, İran'ın “Siyonist varlığın sınırları yakınında herhangi bir şekilde bulunmasına müsamaha göstermeyeceğini” vurguladı.
Azerbaycan, geçtiğimiz yıl Dağlık Karabağ bölgesinde Ermenistan ile aralarında çıkan ihtilafın ardından  Ermenistan'a giden İran tırlarının geçtiği toprakların kontrolünü eline geçirdi ve Eylül ortasından itibaren Tahran’a gümrük vergisi uygulamaya başladı.