عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Mali'de ‘ne savaşın ne de barışın olması’ Cezayir’i zora soktu

Cezayir, güney komşusunun Rus paralı asker şirketi ile arasındaki bir anlaşmayı finanse ettiği iddialarını reddetti.

Mali Ulusal Uzlaşı Bakanı ile Cezayir Dışişleri Bakanı bir araya geldiler
Mali Ulusal Uzlaşı Bakanı ile Cezayir Dışişleri Bakanı bir araya geldiler
    Cezayir / Boualem Ghamrassa
TT
TT

Mali'de ‘ne savaşın ne de barışın olması’ Cezayir’i zora soktu

Mali Ulusal Uzlaşı Bakanı ile Cezayir Dışişleri Bakanı bir araya geldiler
Mali Ulusal Uzlaşı Bakanı ile Cezayir Dışişleri Bakanı bir araya geldiler

Cezayir, 2015 yılında Mali Barış ve Uzlaşı Anlaşması’nı imzalayan tarafları, başta ülkenin kuzeyindeki muhalif hareketlerin silahsızlandırılması olmak üzere şartlarının yerine getirilmemesi nedeniyle çöküşün eşiğine gelen anlaşmayı kurtarmak için toplantıya çağırdı. Toplantı çağrısı, Cezayir'in Rusya merkezli bir paralı asker şirketinin Mali’de faaliyet göstermeye başlamasıyla ilgili sert tartışmaların yaşandığı bir dönemde yapılırken Cezayir, söz konusu paralı askerleri finanse ettiği iddialarını reddetti.
Cezayir Dışişleri Bakanlığı’ndan dün yapılan açıklamada, Malili bir heyetin geçtiğimiz Cuma ve Cumartesi günleri olmak üzere Cezayir’e iki günlük bir ziyaret gerçekleştirdikleri, Barış ve Uzlaşı Anlaşması’nın şartlarının derhal ve uygun bir şekilde yerine getirilmesini sağlayacak en verimli yolların görüşüldüğü belirtildi.
Bakanlığın açıklamasında, ziyaretin, uluslararası arabuluculuk çabalarının denetçisi ve Mali'de barış ve uzlaşıyı yeniden sağlamak için yapılan anlaşmayı takip eden komitenin başkanı sıfatıyla Cezayirli yetkililerin daveti üzerine gerçekleştiği vurgulandı.
Açıklamaya göre Mali heyetinde, Mali Ulusal Uzlaşı Bakanı İsmael Wague ve anlaşmayı imzalayan ve 1993 yılından bu yana merkezi hükümetle silahlı çatışma halinde olan Cezayir’in kuzey sınırlarında konuşlu beş silahlı grubun temsilcileri yer aldı.
Öte yandan Cezayir Dışişleri Bakanı Ramazan Lamamra tarafından yapılan açıklamada ise şu ifadeler yer aldı:
“Cumhurbaşkanı (Abdulmecid) Tebbun, tüm zorlukların üstesinden gelmek ve Cezayir’in arabuluculuk yaptığı Barış ve Uzlaşı Anlaşması'nın tam ve gönüllü olarak uygulanmasının önündeki engelleri kaldırmak için gösterdikleri amansız çabalarında Malili kardeşlerini desteklemek için her türlü çabayı sarf etmeyeceğine söz verdi.”
Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Mali heyetiyle yapılan görüşmelerin oldukça verimli geçtiği ve Barış ve Uzlaşı Anlaşması’nın şartlarının yerine getirilmesinin kolaylaştırılmasıyla ilgili olarak her iki tarafın da gündeme getirdiği bir takım meselelerin ele alındığı belirtildi. Açıklamaya göre Malili heyet, başkent Bamako'ya döndüklerinde, barışı engelleyen tüm sorunları gündeme getirme ve anlaşmanın uygulanmasını takip eden komitenin bir sonraki toplantısını düzenlemek için en iyi koşulları sağlama sözü verdiler. Açıklamada ayrıca, Malili heyetin Cezayir'in oynadığı destekleyici role övgüde bulundukları belirtildi.
Görüşmeyi yakından takip eden diplomatik bir kaynak, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Cezayir, Mali’de ne savaş ne de barışın olması halinden çok rahatsız oluyor. Mali’deki mevcut durum, ülkenin kuzeyine dönmek isteyen terör gruplarına olanak sağlıyor. Cezayir bunu kabul edemez. Cezayir, geçtiğimiz yıllarda teröristlerin topraklarına sızmasından büyük zarar gördü” ifadelerini kullandı.
Bunun yanı sıra silahlarını bırakmama konusunda en katı silahlı muhalif örgüt olan Azavad Ulusal Kurtuluş Hareketi, 2015 yılından bu yana düzenli ordu ile militanlar arasında zaman zaman silahlı çatışmalara sahne olan Gao, Kidal ve Timbuktu gibi kuzeydeki ana şehirlerdeki kalelerini terk etmeyi de reddediyor. Cezayir, daha önce iki tarafa da, ülkenin kuzeyinde özerklik veya federal bir rejim kurulmadan halkın tüm kesimlerinin doğrudan oy kullanmasıyla seçilen geniş yetkilere sahip yerel konseylerin kurulmasını öngören anlaşmanın şartlarına uyulmamasından duyduğu memnuniyetsizliği bildirmişti. Anlaşma aynı zamanda, Tuareg savaşçılarının ülkenin kuzeyde bir güvenlik gücüyle birleştirilmesi ve kuzey sakinlerinin devlet kurumlarında daha iyi bir şekilde temsil edilmesini de öngörüyor.
Fakat anlaşmanın hiçbir maddesi, 6 yıldır hükümet ile muhalefet arasındaki güven eksikliği ve muhalif silahlı gruplar arasında ülkenin kuzeyindeki nüfuz alanları konusunda çatışmaların başlaması nedeniyle uygulanmıyor.
Malili heyetin Cezayir’deki görüşmeleri, Cezayir'in Mali ile Rusya merkezli paralı asker şirketi Wagner arasındaki bir anlaşmayı finanse ettiği iddiasıyla ilgili tartışmaların yaşandığı bir dönemde gerçekleşti. Fransa'da mülteci olan Cezayirli bir gazeteci tarafından yönetilen online bir gazete, Paris'in dünyanın en fakir ülkelerinden biri olan ve Cezayir'in Sahra altı bölgesindeki stratejik derinliğine odaklandığı Mali’den askeri güçlerini çekme kararı almasından sonra Cezayir ve Moskova’nın Rus paralı asker şirketi aracılığıyla Mali’nin güvenlik dosyasını ortak bir şekilde yönettiklerini iddia etti.
 Cezayir Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, geçtiğimiz Perşembe günü Cezayir'in Rus paralı asker şirketi olarak ile ilişkilendirildiği iddiaların ‘asılsız’ olduklarını söyledi. Bakanlık Sözcüsü, bu haberin Fransa'nın eski Cezayir Büyükelçisi Bernard Emie’nin direktörü olduğu Fransız istihbaratına bağlı Dış Güvenlik Genel Müdürlüğü'nün (DGSE) çıkarlarına bağlılığıyla bilinen bir basın kuruluşu tarafından ortaya atıldığını belirtti.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

SDG:Mazlum Abdi’nin Şam ziyareti teknik nedenlerle ertelendi

Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara (sağda), Suriye Demokratik Güçleri lideri Mazlum Abdi ile Başkent Şam’da 10 Mart 2025’te bir araya geldi  (SANA)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara (sağda), Suriye Demokratik Güçleri lideri Mazlum Abdi ile Başkent Şam’da 10 Mart 2025’te bir araya geldi  (SANA)
TT
TT

SDG:Mazlum Abdi’nin Şam ziyareti teknik nedenlerle ertelendi

Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara (sağda), Suriye Demokratik Güçleri lideri Mazlum Abdi ile Başkent Şam’da 10 Mart 2025’te bir araya geldi  (SANA)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara (sağda), Suriye Demokratik Güçleri lideri Mazlum Abdi ile Başkent Şam’da 10 Mart 2025’te bir araya geldi  (SANA)

Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi’nin bugün Şam’a yapması planlanan ziyaretinin “teknik nedenlerle” ertelendiği duyuruldu.

SDG Medya Merkezi Direktörü Ferhad Şami, bugün (pazartesi) X hesabından yaptığı açıklamada, Abdi ile Kuzey ve Doğu Suriye’yi temsilen oluşturulan müzakere heyetinin bugün Şam’a gitmesinin planlandığını, ancak ziyaretin teknik gerekçelerle ileri bir tarihe alındığını bildirdi.

Şami, SDG lideri Mazlum Abdi’nin Şam ziyaretine ilişkin yeni tarihin, ilgili taraflar arasında sağlanacak mutabakat doğrultusunda daha sonra belirleneceğini ifade etti. Ertelemenin lojistik ve teknik düzenlemeler kapsamında olduğunu vurgulayan Şami, temasların seyri ya da hedeflerde herhangi bir değişiklik bulunmadığını kaydetti.

Öte yandan Suriye devlet televizyonu, cuma günü Halep’te bir güvenlik kontrol noktasında SDG’ye bağlı keskin nişancılar tarafından açılan ateş sonucu bir iç güvenlik mensubunun yaralandığını duyurdu. Şarku’l Avsat’ın Suriye Arap Haber Ajansı SANA’dan aktardığı habere göre ordunun, Halep’in doğu kırsalındaki Tişrin Barajı çevresinde SDG tarafından fırlatılan insansız hava araçları düşürüldü.

Devlet televizyonuna göre, Halep’in Eşrefiye Mahallesi’nde konuşlanan SDG unsurları, Şeyhan Kavşağı’ndaki güvenlik noktasında bulunan iç güvenlik güçlerine ateş açtı.

SDG ise buna karşılık, Şam hükümetine bağlı grupların kendi mevzilerine iki roket mermisi attığını ve bu nedenle karşılık vermek zorunda kaldıklarını savundu.

Daha sonra yapılan bir başka SDG açıklamasında, hükümete bağlı grupların Halep’teki Şeyh Maksud ve Eşrefiye mahallelerine “ağır makineli silahlar ve topçu ateşiyle şiddetli bir saldırı” düzenlediği belirtildi. Açıklamada saldırı, “sivillerin güvenliğini tehdit eden ve ciddi sonuçlar doğurma riski taşıyan açık bir saldırganlık” olarak nitelendirildi.

ARAP DÜNYASI

Yemen'de Geçiş Konseyi kritik eşikte: Hadramut hamlesi geri mi çekilecek, kriz mi derinleşecek?

Aden’de, Yemen’in kuzeyinden ayrılmayı savunan Güney Geçiş Konseyi yanlısı silahlı bir kişi. (AFP)
Aden’de, Yemen’in kuzeyinden ayrılmayı savunan Güney Geçiş Konseyi yanlısı silahlı bir kişi. (AFP)
TT
TT

Yemen'de Geçiş Konseyi kritik eşikte: Hadramut hamlesi geri mi çekilecek, kriz mi derinleşecek?

Aden’de, Yemen’in kuzeyinden ayrılmayı savunan Güney Geçiş Konseyi yanlısı silahlı bir kişi. (AFP)
Aden’de, Yemen’in kuzeyinden ayrılmayı savunan Güney Geçiş Konseyi yanlısı silahlı bir kişi. (AFP)

Yemen’in doğu vilayetleri, özellikle Hadramut, meşruiyet bloğu içindeki güç ilişkilerinin yeniden tanımlandığı kırılgan bir sürece girmiş durumda. Güney Geçiş Konseyi’nin sahada tek taraflı askeri tırmanışa yönelmesi, bölgesel ve uluslararası çevrelerde ciddi itirazlara yol açarken, gerilimi daha da bir boyuta taşıyor. Gözlemcilere göre bu tablo, silah zoruyla fiili durum dayatma girişimlerine kapı aralanmayacağını açık biçimde ortaya koyuyor.

Uzmanlara göre yaşananlar, ne Yemen’deki meşru yönetim ne de onu destekleyen aktörler açısından göz ardı edilebilecek yerel bir ayrıntı. Aksine bu süreç; Güney’in iç dengeleri, Husilerle yürütülen savaşın seyri ve bölgesel barış seçeneklerinin kesiştiği çok boyutlu bir siyasi ve güvenlik sınavı niteliği taşıyor.

Şu ana kadar Geçiş Konseyi’nin tutumu, doğrudan meydan okumadan ziyade baskı altında manevra arayışı olarak değerlendiriliyor. Son açıklamalarda kullanılan ve siyasi gerekçelerle askeri hamleleri bir arada sunan, “koordinasyon” ve “endişeleri anlama” vurgusu yapan dil, manevra alanının hızla daraldığının farkında olunduğuna işaret ediyor. Ancak bu aşamada doğru kararın verilmesi gerektiği belirtiliyor.

Öte yandan, Yemen’de “Meşruiyeti Destekleme Koalisyonu”na liderlik eden Suudi Arabistan’ın uyarılarının geçici ya da yoruma açık olmadığına dikkat çekiliyor. Söz konusu uyarılar, siyasi ikaz seviyesinden sahadaki caydırıcı mesaja evrilerek Hadramut’ta düzenlenen hava saldırısıyla somutlaştı.

Bu ton değişikliği, Hadramut ve Mehri’nin iç çatışma sahasına dönüşmesine ya da kısmi projelerin silah zoruyla dayatılmasına izin verilmeyeceğine dair açık bir karar anlamına geliyor.

sdf
Güney Geçiş Konseyi mensupları, liderleri Aidarus ez-Zübeydi’nin fotoğrafını taşıyor. (EPA)

Gözlemciler, Geçiş Konseyi ve ona yakın çevrelerin bu mesajların görmezden gelinmesinin, Yemen dosyasındaki en ağır bölgesel aktör olan Suudi Arabistan’la doğrudan bir çatışmaya yol açacağını bildiğini ifade ediyor. Böyle bir çatışmanın ise konseyin ne siyasi ne de askeri olarak taşıyabileceği bir maliyeti olmadığı belirtiliyor.

Bu nedenle Yemenli uzmanlar, Geçiş Konseyi’ne uyarıları ciddiyetle ele alması ve zaman kazanma taktiğine bel bağlamaması çağrısında bulunuyor. Aksi halde konsey, son yıllarda elde ettiği sınırlı kazanımları koruma şansını yitirebilir. Zorla geri adım atılması durumunda ise bu, destekçileri açısından telafisi güç, ağır bir yenilgi anlamına gelecek.

Hesapsız bir çıkmaz

Yemenli gözlemcilere göre Geçiş Konseyi, kendisini hesapsız bir çıkmaza sürükledi. Son hamleler; “güney davasını koruma”, “halk taleplerine cevap verme”, kaçakçılık yollarını kesme, Husilere giden ikmal hatlarını engelleme ve terörle mücadele gibi gerekçelerle pazarlanmıştı. Ancak Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman’ın verdiği mesajlar, bu söylemlerin yeterli olmadığını açık biçimde ortaya koydu.

Uzmanlar, konseyin Hadramut ve Mehri’ye sevk edilen güçlerini acilen geri çekmesi hâlinde, yaşanan krizin en az kayıpla aşılabileceğini belirtiyor.

sdfvgh
Aden’de Güney Geçiş Konseyi güçlerine mensup unsurlar. (EPA)

Diğer yandan mevcut veriler, Geçiş Konseyi’nin Hadramut ve Mehri’de kalıcı bir varlık tesis etme kapasitesine sahip olmadığını gösteriyor. Bunun başlıca nedeni, özellikle Hadramut’ta silahlı dış güçlere karşı son derece hassas olan toplumsal ve kabilesel yapının geniş çaplı muhalefetinden kaynaklanıyor.

Ayrıca karar mekanizması belirli bölgelerden gelen sınırlı bir kadronun elinde olan konsey, güvenlik dengelerini değiştirecek bir adım için gerekli olan bölgesel siyasi desteği de yitirmiş durumda. Uluslararası toplumun fiili durumun zorla değiştirilmesine karşı net tutumu ve resmi kurumların birliğine verdiği destek de bu tabloyu pekiştiriyor.

Bu nedenle analistlere göre en olası ve en az maliyetli senaryo, “yeniden konuşlanma” ya da “güvenlik düzenlemeleri” gibi teknik adlar altında düzenli bir geri çekilme.

Aksi yönde bir tercih, yani tırmanışın sürdürülmesi hâlinde, Geçiş Konseyi çok katmanlı ve ağır bedellerle karşı karşıya kalacak. Siyasi düzeyde, meşru yönetimdeki ortaklık görüntüsü tamamen ortadan kalkacak ve konsey, bölgesel ve uluslararası söylemde istikrarı bozan bir aktör olarak tanımlanmaya başlanacak. Bu sürecin uluslararası yaptırımlara kadar uzanabileceği ifade ediliyor.

Askeri alanda ise “Meşruiyeti Destekleme Koalisyonu”nun açıklamaları, Yemen’in doğusunda silah zoruyla fiili durum oluşturulmasına izin verilmeyeceğini açıkça ortaya koyuyor. Yeni bir tırmanış, doğrudan caydırıcı müdahalelerle karşılanabilir ve bu da telafisi zor saha kayıpları anlamına gelir.

Toplumsal açıdan bakıldığında da Hadramut ve Mahra, Geçiş Konseyi için doğal bir taban oluşturmuyor. Gerilimin sürmesi, konsey ile geniş güneyli kesimler arasındaki mesafeyi derinleştirecek ve güney meselesini birleştirici bir çatı olmaktan çıkarıp bölücü bir projeye dönüştürecek.

Analistlere göre en tehlikeli kayıp ise güney davasının özünün tahrip edilmesi. Davanın, müzakereyle çözülebilecek adil bir siyasi mesele olmaktan çıkarılarak militarizm, ihlaller ve zor yoluyla dayatma ile anılır hâle gelmesi, uzun vadede onarılması zor bir hasar doğurabilir. Oysa meşru yönetim çatısı altındaki Yemenli güçlerin ve Suudi Arabistan’ın desteklediği yaklaşım, sorunun siyasi müzakere yoluyla çözülmesini öngörüyor.

İhlallerin yükü

Hadramut’ta belgelenen ihlaller, tırmanış sürecinde kritik bir kırılma noktası oluşturuyor. Baskınlar, keyfi gözaltılar, zorla kaybetmeler ve yerleşim alanlarının kuşatılması, yalnızca güvenlik tedbirleri olarak değil, sistematik bir baskı modeli olarak değerlendiriliyor.

Güvenilir insan hakları raporlarına göre son günlerde sivillerin evlerine baskınlar düzenlendi, keyfi tutuklamalar ve zorla kaybetmeler yaşandı, Humum kabilesine bağlı bölgeler askeri kuşatma altına alındı, hastaların hareketi engellendi ve kamu ile özel mülklere el konuldu. Bu uygulamalar, Geçiş Konseyi’nin yalnızca ahlaki konumunu zayıflatmakla kalmıyor, aynı zamanda uluslararası alanda ileride kullanılabilecek ciddi bir hukuki ve siyasi dosya oluşturuyor.

c
Güney Geçiş Konseyi, Hadramut ve Mahra’da tek taraflı askeri tırmanışa gitti. (EPA)

Tüm bu gelişmeler ışığında, yaşananların Güney Geçiş Konseyi için bir “siyasi olgunluk sınavı” olduğu değerlendiriliyor. Konsey, yerel, Suudi ve uluslararası mesajları doğru okuyup siyasi sürece dönerek zararını sınırlayabilir ya da tırmanışta ısrar ederek telafisi güç siyasi, askeri ve hukuki bedeller ödeyebilir.

Uzmanlara göre mevcut an, maceraya yer bırakmıyor. Bu anı yanlış okuyan, bedelini tek başına ödeyecek.

ARAP DÜNYASI

Şam'ın Mezze bölgesi civarında bir patlama sesi duyuldu

Şam kırsalında gerçekleştirilen güvenlik operasyonları sırasında Suriye güvenlik güçleri (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Şam kırsalında gerçekleştirilen güvenlik operasyonları sırasında Suriye güvenlik güçleri (Suriye İçişleri Bakanlığı)
TT
TT

Şam'ın Mezze bölgesi civarında bir patlama sesi duyuldu

Şam kırsalında gerçekleştirilen güvenlik operasyonları sırasında Suriye güvenlik güçleri (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Şam kırsalında gerçekleştirilen güvenlik operasyonları sırasında Suriye güvenlik güçleri (Suriye İçişleri Bakanlığı)

Resmi Suriye Arap Haber Ajansı (SANA), bugün Şam'ın Mezze bölgesi yakınlarında bir patlama sesi duyulduğunu ve patlamanın niteliğinin araştırıldığını bildirdi.