Rusya Suriye’nin güneyinde bayrağını asarken, rejim güçleri kontrol noktalarını kaldırdı

Rusya Dera kırsalına bayrağını asıyor (Şarku’l Avsat)
Rusya Dera kırsalına bayrağını asıyor (Şarku’l Avsat)
TT

Rusya Suriye’nin güneyinde bayrağını asarken, rejim güçleri kontrol noktalarını kaldırdı

Rusya Dera kırsalına bayrağını asıyor (Şarku’l Avsat)
Rusya Dera kırsalına bayrağını asıyor (Şarku’l Avsat)

Rusya’nın Suriye’nin güneyindeki Dera kentine bağlı bölgelerde yeni uzlaşı anlaşmalarını uygulamayı tamamlamasıyla eşzamanlı olarak rejim güçleri Dera’nın güneyindeki bazı kontrol noktalarını kaldırdı. Rejim güçleri Şam-Amman Yolu yakınındaki Dera kırsalında bulunan 3 askeri nokta ile Dera el-Beled Mahallesi ve çevresindeki 3 askeri noktayı kaldırdı ve Dera’nın doğu kırsalındaki iki kontrol noktasından çekildi.
Suriye rejim lideri Beşşar Esed’in kardeşi Mahir Esed’in komutasındaki 4. Tümen’e bağlı grupların Dera’nın batı kırsalından Şam’a kadar uzanan bölgeden çekilmesi dikkat çekti. Bu çekilme işlemi, 4. Tümen’e katılan ve çatısı altında yerel gruplar oluşturan Dera’nın batı kırsalı sakinlerini de kapsadı.
Dera24 Ağı isimli internet sitesi, Dera kentinin batı bölgesindeki köy ve beldelerde uzlaşı sürecinin tamamlandığını ve ‘Rusya’nın özellikle bu bölgedeki uzlaşı merkezi binalarına bayraklarını asmakta ısrar ederek dünyaya Ürdün ve İsrail sınırında İran’ın değil, kendisinin bulunduğu mesajını verdiğini’ belirtti. Sitede yer alan haberde ayrıca 4. Tümen unsurları ile İranlı milislerin bu bölgede görülmediği ve Şam’daki 4. Tümen karargahlarına katıldığı, bölge sakinlerinden savaşçıların da katılanlar arasında bulunduğu ancak yerel savaşçıların çoğunluğunun bölgede kalarak karargahlara katılmayı reddettiği bilgisi aktarıldı.
4. Tümen’e bağlı gruplar ve milisler aynı zamanda Dera’nın batı bölgesinden çekilerek Dera’da rejimin kontrol ettiği uzak mahallelerdeki askeri karargahlara katıldı. Söz konusu gruplardan yalnızca küçük bir grup El-Muzeyreb ve El-Yaduda arasındaki bağlantı yolu üzerindeki Er-Rey karargahında kalmaya devam etti. 4. Tümen güçleri ayrıca başkent Şam’ın uzak mahallelerinden de çekildi.
4. Tümen saflarına katılan yerel grupların liderleri, komutası altındaki bu grupları Askeri Güvenlik Servisi bünyesine dahil etmek için çabalıyor. Nitekim Dera Askeri Güvenlik Bölümü Başkanı, Güvenlik Komitesi üyesi ve Suriye’nin güneyinde önde gelen komutanlardan olan Tuğgeneral Ali Luay ile yerel grupların liderleri arasında bu hususta müzakereler yürütülüyor. Yerel gruplar, bu katılım karşısında 2018’de olduğu gibi kendi köylerinde kalmalarına ve burayı terk etmemelerine izin verilmesini istiyor ve bu konuda garanti verilmesini bekliyor.

Süveyda’da istikrarsızlık sürüyor
Dera’nın komşusu Süveyda kentinde güvenlik durumundaki istikrarsızlık sürüyor. Nitekim kentte adam kaçırma ve alıkoyma suçlarının ve sivillerin canlarının hiçe sayıldığı olayların sayıları artıyor. Çoğu sorun ve ihtilafın çözümünde silaha başvuruluyor. Süveyda’daki yetkililerden bugüne kadar soruna herhangi bir çözüm getirilmezken, güvenlik alanındaki istikrarsızlık günden güne büyüyor.
Süveyda24 Ağı Genel Yayın Yönetmeni Rayyan Maruf, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Suveyda’ya bağlı bir semtte cuma akşamı motosikletli bir grubun ateş açması ve el bombası atması sonucu bir kişinin öldüğünü, 3 kişinin de yaralandığını aktardı.
Süveyda’nın Zehr el-Cebel semtinde kimliği belirsiz silahlı kişiler perşembe akşamı Süveyda kentinden olan Tartus Valisi Safvan bin Ebu Sada’nın aracını takibe aldı. Söz konusu kişiler aracı ve yaklaşık 3 milyon Suriye lirasını çaldı. Gaspın gerçekleştiği sırada Vali Safvan araçta yoktu ve sadece şoför bulunuyordu. Söz konusu kişiler daha sonra kayıplara karıştı.
Şam-Süveyda yolu üzerinde Atil beldesinde de perşembe günü İç Güvenlik Güçleri’ne bağlı sivil polis rütbeli bir subay ve ailesi silahlı kişilerce kovalandı. Subayın silahlı kişilerin emirlerine uymayı reddetmesi üzerine bu kişiler ateş açarak subayı kaçırmaya çalıştı. Subayın iki ayağından yaralandığı bildirildi.
Süveyda’nın El-Mukavvas Mahallesi’nde ikamet eden Eş-Şenabile aşireti mensubu 2 kişi Dera’ya gittikten sonra kayboldu. Kayıpların yakınları, söz konusu iki kişinin hakkında yakalama kararı bulunmadığından Dera’da kaçırılmış olabilecekleri ihtimalini değerlendiriyor.
Aktivistler, bölgedeki hırsızlık, gasp, adam öldürme ve yıldırma olayları ile silahlanmanın artması nedeniyle güvenlik alanında yaşanan istikrarsızlığa işaret ederek, merkezi ve yerel yetkililerin bu yaşananlar karşısında hesap vermediğini kaydetti. Süveyda ile ilgili yerel istatistiklere göre geçen yıldan içinde bulunduğumuz Ekim ayına kadar kentte 40’ın üzerinde suikast eylemi gerçekleşti.



Gazze… Uzun süreli bir ateşkes mi, yoksa iki aşamalı bir ateşkes mi?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da yemek dağıtımı için bekleyen Filistinliler, 29 Nisan 2025. (AP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da yemek dağıtımı için bekleyen Filistinliler, 29 Nisan 2025. (AP)
TT

Gazze… Uzun süreli bir ateşkes mi, yoksa iki aşamalı bir ateşkes mi?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da yemek dağıtımı için bekleyen Filistinliler, 29 Nisan 2025. (AP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da yemek dağıtımı için bekleyen Filistinliler, 29 Nisan 2025. (AP)

Konuyla ilgili bilgi sahibi Filistinli kaynaklar dün yaptıkları açıklamada, Gazze Şeridi'ndeki ateşkesle ilgili olarak önümüzdeki günlerde bir müzakere turunun beklendiğini belirtti. Kaynaklar, bunun önemli olduğunu ve İsrail, Hamas ve hatta ABD yönetimi de dahil olmak üzere tüm tarafların ‘tutumlarında kararlı’ olması halinde olası bir anlaşmaya varılabileceğini belirtti.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar, önümüzdeki turda esas olarak Kahire ve Doha'daki bir önceki turda müzakere edilen önerilerin ele alınacağını açıkladı. Kaynaklar, Hamas’ın arabulucular tarafından kendisine sunulan önerilerle ilgili olarak kendi içinde derinlemesine bir çalışma yürüttüğünü ve bazı Filistinli gruplarla kendilerine sunulan önerileri müzakere ettiğini bildirdi.

Müzakerelerin detayları hakkında bilgi sahibi olan kaynaklar, önümüzdeki toplantılarda ABD'nin önemli bir rol oynayacağını ve İsrail'in bir anlaşmaya varılması yönünde baskı görmesini beklediklerini ifade etti. ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, Hamas'ın daha fazla taviz vermesi için arabuluculara baskı yapıyor. 

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynakları, hareketin delegasyonunun en az beş yıllık uzun vadeli bir ateşkes, esirlerin tek seferde takası, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmesi, yeniden inşa, kuşatmanın kaldırılması, durumun 2 Mart öncesine döndürülmesi ve Mısır'ın vizyonu çerçevesinde Gazze Şeridi'nin işlerini yönetmek üzere bağımsız kişilerden oluşan ve Toplum Destek Komitesi olarak bilinen yerel bir komitenin kurulmasına dayanan vizyonunu sunduğunu söyledi.

Kaynaklar, o dönemde Hamas heyetine önerilenin birbiriyle bağlantılı iki aşamalı bir ateşkes olduğunu, ilk aşamanın altı ila sekiz ay arasında olacağını ve ikinci aşamanın başlangıcı olarak Amerikan garantisi verileceğini bildirdi.

İlk aşama İsrailli esirlerin yarısının serbest bırakılmasını içerecek, açık ve net Amerikan garantileriyle Gazze Şeridi'ndeki savaşın tamamen sona ermesini, kuşatmanın kaldırılmasını, yeniden inşayı ve Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmeyi öngören ikinci aşamaya geçişi sağlayacaktı.

) Serbest bırakılan İsrailli esirler, Başkan Donald Trump'ın göreve başlamasının 100’üncü günü münasebetiyle 28 Nisan'da Tel Aviv'de düzenlenen bir etkinlik sırasında Gazze Şeridi'nde halen tutulan esirlerin aileleriyle birlikte (AP)Serbest bırakılan İsrailli esirler, Başkan Donald Trump'ın göreve başlamasının 100’üncü günü münasebetiyle 28 Nisan'da Tel Aviv'de düzenlenen bir etkinlik sırasında Gazze Şeridi'nde halen tutulan esirlerin aileleriyle birlikte (AP)

Kaynaklara göre İsrail ve ABD, daha kısa sürede bir anlaşmaya varılmasının önünde engel teşkil eden bazı koşullar belirledi ve bu koşulların, bir anlaşmaya varılmasına olanak sağlayabilecek şekilde, bunun için büyük çaba sarf eden arabulucularla sürekli iletişim yoluyla çözülmesi için çalışmaların sürdüğünü kaydetti.

Söz konusu koşullar özellikle ‘direniş silahı’ ile ilgili terminoloji meselesi ve bu silahın yeteneklerinin akıbeti hakkında.

Kaynaklar, Toplum Destek Komitesi’nin yeniden teyit edildiğini ve ateşkes yürürlüğe girer girmez çalışmalarına başlayacağını belirtti. Bu arada, insani ve uluslararası yardım kuruluşlarından gelen insani yardımlar Arapların gözetiminde taşınacak ve teslim edilecek.

Bir hafta önce Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynakları, Mısır-Katar önerisinin Hamas heyetine sunulduğunu, bu önerinin her iki tarafın da askeri eylemleri durdurması ve ilk aşama olarak bazı ölü ve diri esirlerin takası karşılığında altı aylık geçici ateşkes anlaşmasına varılmasını öngördüğünü söyledi.

Kaynaklara göre altı ay boyunca tam bir ateşkes anlaşması müzakere edilecek, Kahire'de düzenlenen son acil durum” zirvesinde Arap ülkeleri tarafından oybirliği ile kabul edilen Mısır planına göre ertesi güne ilişkin düzenlemeler ve Gazze Şeridi’nin yeniden inşası görüşülecek ve her iki taraftan tüm esirler takas edilecekti.

O dönemde kaynaklar, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani ile Başbakan ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani'nin Hamas heyetinin liderleriyle bir araya geldiğini duyurdu.

Kaynaklar, Mısır-Katar önerisinin yakın zamanda, özellikle de Katar Başbakanı'nın Washington ziyareti ve ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile görüşmesi sırasında her iki tarafça ABD'ye sunulduğunu belirtti.

Gerçekler

Hamas'ın 5 yıllık ateşkes vizyonu

Hamas en az beş yıllık uzun vadeli bir ateşkes, tek seferde tüm esirlerin değişimi, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmesi, yeniden inşa ve kuşatmanın kaldırılmasına dayanan bir vizyon sundu.

Bunun karşılığında Hamas'a, birbiriyle bağlantılı iki aşamalı bir ateşkes önerildi; ilk aşama altı ila sekiz ay sürecek ve ikinci aşamanın başlangıcı olarak Amerikan garantisi verilecekti.