Fas’ta gerçekleştirilen Asilah Forumu’nda barış ve kalkınma ilkelerinin desteklenmesi çağrısı yapıldı

Katılımcılar, uluslararası toplumun hedefleri doğrultusunda toplumsal adalete ulaşma arzularını dile getirdiler.

Fas, Asilah Forumu kapsamında düzenlene seminerlere ev sahipliği yaptı. (Şarku’l Avsat)
Fas, Asilah Forumu kapsamında düzenlene seminerlere ev sahipliği yaptı. (Şarku’l Avsat)
TT

Fas’ta gerçekleştirilen Asilah Forumu’nda barış ve kalkınma ilkelerinin desteklenmesi çağrısı yapıldı

Fas, Asilah Forumu kapsamında düzenlene seminerlere ev sahipliği yaptı. (Şarku’l Avsat)
Fas, Asilah Forumu kapsamında düzenlene seminerlere ev sahipliği yaptı. (Şarku’l Avsat)

Asilah Uluslararası Kültür Mevsimi etkinlikleri Fas’ta başladı. Katılımcılar, etkinlikler kapsamında düzenlenen “Mağrib ve Sahel: Kaçınılmaz bir ortaklık mı?’ başlıklı sempozyuma övgüde bulundular. 2 Kasım’da yapılan açıklamada, ‘doğruluk ve nesnellikle karakterize edilen tartışmaların kalitesine’ dikkat çekilirken ‘tüm katılımcıların, uluslararası toplum tarafından takip edilen hedefler doğrultusunda, barış, kapsamlı kalkınma, toplumsal adalet ve çevresel sürdürülebilirlik ilkelerini savunduğu’ vurgulandı.
Fas Kralı 6. Muhammed’in himayesinde düzenlenen Asilah Forumu’nun ilk seminerine katılanlar, ‘Asilah Dostları Birliği’ni kurma niyetlerini beyan ettiler. Böylece ‘Asilah Uluslararası Kültür Mevsimi’nin yerleşik ilkelerini desteklemeyi, güçlendirmeyi, uluslararası düzeyde yanılanmasına katkıda bulunmayı, Afrika ülkeleri arasındaki iş birliği ilişkilerini yoğunlaştırma ve güçlendirme amacıyla adımlar atmayı  ve çeşitli girişimlerde bulunmayı hedeflediklerini vurguladılar. Katılımcılar ayrıca foruma sponsor olduğu için Fas Kralı’na da derin teşekkürlerini sundular. Kral’ın ‘başta Mağrip ve Sahel’dekiler olmak üzere Afrika ülkeleri arasındaki etkin iş birliği ve dayanışma bağlarını güçlendirme arzusuna’ minnettarlıklarını ifade ettiler.
Katılımcılar, Fas’ın eski Dışişleri Bakanı ve Asilah Belediye Başkanı Muhammed bin İsa başkanlığındaki ‘Asilah Forumu Vakfı’na, yerel yetkililere ve şehir sakinlerine ‘sıcak karşılamaları, organizasyonların niteliği ve sempozyumun başarısında sağladıkları katkılar’ nedeniyle teşekkürlerini ilettiler.
‘Mağrib ve Sahel’ sempozyumu sırasında, 6. Muhammed Üniversitesi profesörü Büşra er-Rahmuni de dahil olmak üzere uzmanlar ve politikacılar tarafından bir dizi etkinlik gerçekleştirildi. Profesör Rahmuni yaptığı açıklamada Sahel bölgesinin ‘en fazla sayıda terör saldırısına’ maruz kaldığı bilinen bir bölge olduğunu ve iklim değişikliğinin de çobanları, çiftçileri ve vatandaşları etkilediğini vurguladı.
Fas’ın Romanya Büyükelçisi Hasan Ebu Eyub da ‘Mağrip entegrasyon projelerinin başarısızlığı’ nedeniyle bölge ülkelerinin ortaya çıkan zorluklara toplu bir biçimde cevap verme kapasitesine dair karamsarlığını dile getirdi. Sahel ile olan ilişkinin halen Katar girişimleri çerçevesinde yürüdüğüne dikkat çeken Ebu Eyub, Sahel’e yapılan dış müdahalelere rağmen sonuçların yetersiz olduğunu savundu.
Büyükelçi Ebu Eyub, ‘karmaşıklıkları yönetme’ temeline dayalı stratejik bir vizyon geliştirilmesi çağrısında bulundu. Ayrıca bu stratejinin ‘bütünsel yaklaşımlar çerçevesinde sağlık, kalkınma ve eğitim konularını’ kapsaması ve ‘Çin, ABD ve diğer ülkelerle uluslararası ortaklık arayışlarını’ içermesi gerektiğini söyledi. Genellikle bölgede mücadele edilmesi gereken öncelikler olduğunu belirten Hasan Ebu Eyub açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Bunların başında demografik zorluk, yoksulluk ve dışlanmayla mücadele, altyapıya eğilme, uzak bölgelerden izolasyonu kırma, eğitim konusuna dikkat etme, bilgi ve iletişim teknolojisi sağlama geliyor.”
Moritanyalı yazar Prof. Abdullah Velid Abah, Sahel bölgesinin tarih boyunca Mağrip ülkeleriyle olan bağlantısına dikkat çekti. Ticaret borsasındaki düşüşün geçmişte ilişkileri olumsuz etkilediğinin altını çizen Velid Abah, bu bağlantının ‘Sahel ve Mağrip kavramını tek bir varlık olarak yeniden tanımlamak için ilişkilerin geri dönüşünün anahtarı’ olduğunu vurguladı.
Malili akademisyen ve Timbuktu Enstitüsü’nden araştırma profesörü olan Mehdi İbrahim Conte de Asilah Forumu’nda Sahel’e yönelik bir seminer düzenlemenin önemine dikkat çekti. “Sahel’e ilişkin toplantılar artık yurt dışında Batı ülkelerinde yapılıyor” diyen Conte, sorunların Afrikalılar dahil edilmeden tartışıldığını vurguladı. Bölgede terörizmin ortaya çıkışının tarihsel yönüne dikkat çeken öğretim görevlisi sözleirni şöyle sürdürdü:
“Bu, Sovyetler Birliği’nin Afganistan’dan çekilmesinden sonra, Arap Afganların geri dönüşüyle başladı. Başarıya ulaştıklarını düşündüklerinde, Sahel’de istikrara geri döndüler. Bu noktada Kuzey Afrika’da Selefi savaşçı gruplar ve ardından da El-Kaide örgütü ortaya çıktı. İdeolojileri, Fransa’nınuzak bir düşman ve  bir sömürgeci olduğu, onunla mücadele edilmesi gerektiği ancak ve iktidarın onu yakın bir düşman olarak nitelemesi söylemine dayanıyordu.”
Conte, Sahel bölgesindeki köylüler ve çobanlar arasındaki çatışmaların sömürülmesi meselesine ilişkin de şu değerlendirmelerde bulundu:
“Çünkü teröristler çobanlara şunu söylüyorlar: ‘Siz Müslüman çobansınız. Sizi köylülerden koruyacağız’. Çobanlar, bu şekilde hareket ederken teröristler de çiftçi sürülerini koruyorlar. Bir grup çoban onların askeri oldu.”
Mehdi İbrahim Conte açıklamasında ayrıca Fas’ın imamların kalkınma ve eğitimine önem göstererek terörle mücadelede benimsediği yaklaşımına da övgüde bulundu.



Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?
TT

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Colin P. Clarke

Lübnan ve Suriye’nin bazı bölgelerinde salı günü gerçekleştirilen eş zamanlı bir saldırıda, Lübnan’daki Hizbullah Hareketi tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı peş peşe patladı. Saldırıda en az 10 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.

Birçok kişi saldırının neden şimdi düzenlendiğini ve saldırının zamanlamasının daha geniş bir anlamı olup olmadığını merak ediyor.

İsrail, ABD'nin daha geniş çaplı bir operasyonun, bölgede topyekûn bir savaşa yol açabileceği yönündeki uyarılarına rağmen, Hizbullah’ın saldırılarını önlemenin savaştaki hedeflerinden biri olduğunu açıkladı. Çağrı cihazı saldırısı İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a karşı yürüteceği uzun vadeli bir askeri harekatın başlangıcı olabileceği gibi, İsrail ile İran'ın vekilleri arasında uzun süredir devam eden gölge savaşının son gizli operasyonu da olabilir. İsrail, saldırıyı fark edilmeden gerçekleştirilebileceği zaman aralığı sınırlı olduğu için de böyle bir saldırı düzenlemiş olabilir.

İsrail'in istihbarat servisi Mossad için bu saldırı, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısında yaşanan başarısızlıklar nedeniyle ciddi şekilde zedelenen itibarını iyileştirme yolunda atılan sağlam bir adım olabilir. Saldırı aynı zamanda bir casus romanından fırlamış gibi görünüyor. Mossad'ın böylesine büyük ve dramatik bir operasyonu nasıl gerçekleştirebildiğine dair çok sayıda hipotez ortaya atıldı. Patlayıcıların çağrı cihazlarına üretim aşamasında mı yoksa tedarik süreci sırasında mı yerleştirilmiş olabileceğini henüz bilmiyoruz.

Hizbullah, İsrail'in siber saldırılarına karşı önlem amacıyla çağrı cihazları gibi eski iletişim araçlarını kullanıyordu. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın alternatif iletişim araçları kullanmaya çağırdığı Hizbullah üyeleri 7 Ekim saldırısının ardından cep telefonu kullanmaktan büyük ölçüde kaçındılar.

Bazı kişiler cihazlara sızan kötü amaçlı yazılımın pillerin aşırı ısınmasına ve sonunda patlamasına neden olduğunu düşünüyor. Oysa saldırı titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi. Saldırının anlık etkisi ne olursa olsun, ortaya çıkan tablo Hizbullah'ın paranoyasını arttıracak ve Mossad'ın gelecekte yapabileceklerine karşı daha fazla temkinli olmasına yol açacak. Hizbullah'ın bu saldırının ardından iç güvenlik aygıtında bir revizyona gidebilir, operasyonel güvenliğindeki boşlukları gözden geçirebilir ve üyelerinin yeteneklerini arttırmaya çalışabilir. Tüm bunlar aynı zamanda Hizbullah içinde kan dökülmesine yol açabilir ve içeride bir casus avı başlayabilir. Bu da İsrail istihbaratı için bir başka kazanç olacaktır.

Saldırı, titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi.

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye geçtiğimiz temmuz ayı sonlarında Tahran'da düzenlenen suikastta olduğu gibi çağrı cihazı saldırısının arkasındaki nedenlerden biri de Mossad'ın prestijini yeniden kazanma konusundaki kararlılığıydı. İsrail istihbaratı 7 Ekim 2023 saldırısından önce her şeye gücünün yetebileceği yönünde güçlü bir imaja sahipti. Mossad efsaneleri, Steven Spielberg yönettiği Münih ve Netflix yapımı Kaos gibi popüler casusluk filmleriyle ekranlara taşınmıştı.

İsrail'in hedef odaklı suikastlarında, geçtiğimiz ocak ayında Beyrut'ta Hamas'ın Siyasi Büro Başkan Yardımcı Salih el-Aruri, temmuz ayı sonlarında yine Beyrut'ta Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür ve Şükür’den kısa bir süre sonra da İsmail Heniyye öldürüldü.

dfv fdev
Patlayan çağrı cihazlarından birinden geri kalanlar Beyrut'ta sergilendi, 18 Eylül (AFP)

İsrail'in gizli operasyonlarının Mossad'ın imajını iyileştirmenin yanı sıra daha pratik bir etkisi de var. Saldırı büyük olasılıkla Hizbullah'ın komuta ve kontrol merkezini yok etti. Bu da öngörülebilir gelecekte Hizbullah için büyük iletişim sorunlarına yol açacak. Dahası, salı günü gerçekleşen saldırıda yüzlerce Hizbullah üyesi yaralandı. Bazılarının parmaklarının ya da ellerinin koptuğu ya da geçici de olsa sahadan uzaklaşmalarına neden olan başka yaralanmalar gibi fiziksel bozukluklara sebep olduğu şüphesiz.

Yemen'deki Husiler, Irak ve Suriye'deki milisler ve İran'ın diğer vekilleri daha fazla önlem almaya başlayacaktır. Bu durum söz konusu grupların birbirleriyle iletişim kurma şekillerinde değişikliklere yol açarak koordinasyon düzeylerini doğrudan etkileyebilir ve saldırı düzenleme kabiliyetlerini engelleyebilir.