İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki Spor İstanbul tarafından organize edilen, N Kolay'ın isim sponsorluğundaki 43. İstanbul Maratonu başladı.
"Dünyanın kıtalararası koşulan tek maratonu" unvanını taşıyan, Dünya Atletizm Birliği (World Athletics) tarafından "altın kategori"de gösterilen maraton 43. kez gerçekleştiriliyor.
Maraton, Anadolu Yakası'nda 15 Temmuz Şehitler Köprüsü'nün 250 metre gerisinden başladı. Maratonun startını CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu verdi.
Toplamda 40 bin kişinin koşacağı organizasyonda bir yıl aradan sonra 15 kilometre koşusu ile 8 kilometre halk koşusu da düzenleniyor. Bu iki kategorideki koşu, geçen yıl yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle yapılamamıştı.
Yollar kapatıldı
N Kolay 43. İstanbul Maratonu için parkur ve bağlantı yolları araç trafiğine kapatıldı.
Organizasyon için 15 Temmuz Şehitler Köprüsü saat 03.00'te, parkur üzerindeki tüm yollar ise 05.00'ten itibaren araç trafiğine kapatıldı.
15 Temmuz Şehitler Köprüsü ve parkur üzerindeki yollar, saat 12.30'dan itibaren kademeli olarak araç trafiğine açılacak. Barbaros Bulvarı, bu yıl çift yönlü olarak trafiğe kapatılmayacak. Ortaköy-Levent istikameti araç geçişine açık tutulacak.
Parkurlar
Organizasyonda 42,195 kilometrelik maratonda köprüyü geçtikten sonra Beşiktaş sapağından ayrılarak Barbaros Bulvarı'ndan Beşiktaş'a inecek sporcular, sahil yolunu izleyerek Karaköy'e ulaşacak. Galata Köprüsü'nden sonra Sirkeci yönüne sapacak atletler, sahil yolunu takip ederek Bakırköy Hava Harp Okulu önünden geldikleri istikamete dönecek.
Sahil yolundan Gülhane Parkı'na doğru devam ederek parkın içinden geçecek sporcular, Sultanahmet Meydanı'na çıkacak. Yarış, Roma, Bizans ve Osmanlı İmparatorluklarının toplantı ve spor merkezi olan "At Meydanı"nda, Sultanahmet Camisi'nin giriş kapısı ile Dikilitaş'ın arasında son bulacak.
15 kilometre koşusunda ise atletler, köprüyü geçtikten sonra Beşiktaş sapağından ayrılarak Barbaros Bulvarı'ndan Beşiktaş'a inecek ve sahil yolunu izleyerek Karaköy'e ulaşacak. Galata Köprüsü'nden sonra Sirkeci yönüne sapacak sporcular, sahil yolunu takip ederek Yenikapı Miting Alanı karşı caddesinde yer alan alt geçit civarında bulunan bitiş noktasına varacak.
Altunizade Köprüsü altından başlayacak halk koşusunda da vatandaşlar 15 Temmuz Şehitler Köprüsü'nü geçtikten sonra Beşiktaş sapağından ayrılarak Barbaros Bulvarı'ndan Beşiktaş'a inecek. Sekiz kilometrelik halk koşusu, Dolmabahçe'deki Vodafone Park önünde tamamlanacak.
Elit atletler katılıyor
N Kolay 43. İstanbul Maratonu'nda 54 elit atlet yarışıyor.
Erkeklerde İstanbul Maratonu'nda 2.09.44 ile parkur rekorunu elinde tutan Kenyalı Daniel Kipkore Kibet'in yanı sıra Etiyopya'dan Chele Dechasa, Yitayal Zerihun, Bazu Worku gibi kariyerlerinde 2.07'nin altında derecesi bulunan atletler organizasyonda mücadele ediyor.
Yarışın dikkat çekici isimlerinden biri de geçen yıl yarı maratonu 59.26 ile koşan 22 yaşındaki genç Ugandalı Victor Kiplangat.
Kadınlarda ise Frankfurt Maratonu'nun eski şampiyonlarından 2.21.59'luk dereceye sahip Etiyopyalı Mamitu Daska, Amsterdam'da 2.24.38'lik dereceyle koşan Jackline Chepgneno öne çıkıyor.
Yarışa katılan elit atletler arasında 2 saat 30 dakikanın altında performansı olan 8 isim bulunuyor.
Organizasyonda ayrıca erkeklerde Tokyo 2020 Olimpiyat Oyunları'nda mücadele eden Yavuz Ağralı'nın yanı sıra Mert Girmalegese, Mestan Turhan, Halil Yaşın, Hüseyin Can, Bekirhan Kabadayı, Ömer Alkanoğlu, Ahmet Alkanoğlu ve Üzeyir Söylemez yer alıyor. Kadınlarda ise elit grupta Dilan Atak, Fatma Karasu, Derya Kaya ve Gülbahar Çetin yarışıyor.
Ödüller
43. İstanbul Maratonu'nu erkekler ve kadınlarda birinci tamamlayanlara 35'er bin dolar para ödülü verilecek.
Maratonda ikinciliği elde edenler 20 bin, üçüncüler de 10 bin dolar ödül alacak.
Türk sporcularda ise maratonu birinci bitirenler 30 bin lira, ikinciler 15 bin lira, üçüncüler ise 5 bin lira para ödülünün sahibi olacak.
Dünyanın en prestijli bisiklet yarışı Fransa Bisiklet Turu nedir?https://turkish.aawsat.com/spor/5168593-d%C3%BCnyan%C4%B1n-en-prestijli-bisiklet-yar%C4%B1%C5%9F%C4%B1-fransa-bisiklet-turu-nedir
En iyi genç sürücüye verilen beyaz formayı giyen Alman Florian Lipowitz, Fransa Bisiklet Turu'nun 18. etabında Col de la Loze'yi tırmanıyor (AP)
TT
TT
Dünyanın en prestijli bisiklet yarışı Fransa Bisiklet Turu nedir?
En iyi genç sürücüye verilen beyaz formayı giyen Alman Florian Lipowitz, Fransa Bisiklet Turu'nun 18. etabında Col de la Loze'yi tırmanıyor (AP)
Adrenalin'den herkese merhaba. Bu hafta şu anda gerçekleştirilen ve dünyanın en prestijli spor organizasyonlarından biri olan Tour de France'i inceleyeceğiz.
Fransa Bisiklet Turu'na geçmeden önce bu etkinliğin bir parçası olduğu yol bisikleti yarışlarına bakalım.
Yol bisikleti yarışı
Yol bisikleti yarışlarında sporcular genellikle asfalt zeminde uzun mesafeleri yüksek hızlarda kat ediyor. Bu disiplin, bisiklet sporunun en bilinen ve prestijli dalı. En meşhur örneği Tour de France olan bu yarışlarda bireysel performansın yanı sıra takım stratejileri de büyük rol oynuyor. Fiziksel dayanıklılık, taktik ve hız, yol bisikleti yarışlarında kazananı belirleyen unsurlardan bazıları.
Avustralya'lı Ben O'Connor, 18. etabı kazanan bisikletçi oldu (AP)
Tour de France
Her yıl temmuzda başlayan ve iki gün tatil dahil 23 gün süren Fransa Bisiklet Turu, 21 etaptan oluşuyor. 3 bin 338 kilometre boyunca heyecanın dinmeyeceği organizasyonu bu yıl 23 takımdan 184 bisikletçi katılıyor.
Bir gazetenin reklam kampanyası olarak başlayan Fransa Bisiklet Turu (Tour de France), artık dünyanın en prestijli bisiklet yarışı. 1903'te L'Auto gazetesinin talebi üzerine genç muhabir Géo Lefèvre, satışları artırmak için 6 aşamalı bir "Fransa Turu" yarışması önerdi.
İlk Tur'a katılan 60 bisikletçi Lyon, Marsilya, Toulouse, Bordeaux ve Nantes şehirlerinden geçip Paris'e geri döndü. Yarış, bitirilebileceğine dair şüphelere rağmen büyük bir sansasyon yarattı. Fakat bu bilinirlik beraberinde tartışmaları da getirdi. 1904'teki turda, 1903 şampiyonu Maurice Garin dahil ilk 4 sırayı alan bisikletçiler hile ve müdahale nedeniyle diskalifiye edildi. Garin bir daha asla kazanamadı ve 1904 şampiyonluğu Henri Cornet'e geçti.
Kaotik başlangıcının ardından Tur, üç haftalık zorlayıcı bir formata kavuştu. Organizatörler Henri Desgrange ve Lefèvre sınırları zorluyordu: İspanya'yla Fransa'yı birbirinden ayıran Pireneler sıradağlarını da yarışa dahil ettiler. Hatta anlatılanlara göre şampiyon Octave Lapize, Tourmalet geçidine tırmanırken organizatörler için "katiller" demiş. Ertesi yıl 2 bin 600 m yüksekliğindeki Galibier dahil Alpleri de eklediler ve mesafeyi 4 bin 800 kilometrenin üzerine çıkardılar.
1919'da, kaosun ortasında düzeni sağlamak için Desgrange, liderlere ilk maillot jaune (sarı mayo) ödülünü verdi. Bu ödül, L'Auto gazetesinin kağıdının rengiyle uyumlu olduğu için seçildi. O andan itibaren seyirciler sarı mayoyu kimin giydiğine ya da giyebileceğine odaklanıyor ve bu gelenek hâlâ devam ediyor.
Bisikletçilerden saatler önce parkura çıkıp kalabalığı eğlendiren ve yarışın masraflarını karşılayan sponsor araçlarıyla geçit arabalarından oluşan tanıtım konvoyu, Tur'a 1930'da dahil oldu.
1936 yılındaysa Fransız işçilere ücretli izin zorunlu hale getirildi ve böylece her temmuzda düzenlenen troisième semaine (üçüncü hafta) yarışı yazın bir ritüeli haline geldi.
Yüzyılın ortasına gelindiğinde Fransa Bisiklet Turu, artık ülkenin kültürel dokusunun bir parçasıydı: Dağ yollarında tezahürat yapan kalabalıklar, deniz kenarına yapılan geziler kadar Fransız yazının tipik bir özelliği haline gelmişti.
Fransız Bernard Hinault ve ABD'li Greg Lemond, 1986'daki Tour de France'ta 18. etabın bitiş çizgisini birlikte geçiyor (Reuters)
Tour de France, dünya savaşları sırasında düzenlenmedi ancak 1947'den sonra savaş sonrası bir rönesans yaşadı. Fransız bisikletçiler 1940'ların sonu ve 1950'lerde hakimiyet kurarken Louison Bobet, üç kez üst üste kazandı (1953–55). Jacques Anquetil 1960'ların başında 5 şampiyonluk elde etti. Anquetil ve Raymond Poulidor arasındaki rekabet efsanevi hale geldi.
Tur'un en büyük şampiyonları 1970'lerde çıktı. Acımasız yarışları nedeniyle "Yamyam" lakaplı Belçikalı Eddy Merckx, Fransa Bisiklet Turu'nu 5 kez kazandı (1969-72, 1974) ve 34 etap zaferiyle rekor kırdı.
Hakimiyeti çıtayı belirleyen Merckx, genel olarak gelmiş geçmiş en dominant bisikletçi kabul ediliyor. Onun ardından, Tour de France'ı 5 kazanan Fransız Bernard Hinault (1978–85) ve 5 kez üst üste kazanan İspanyol Miguel Indurain (1991–95) geldi. Anquetil, 1960'larda 5 zafer kazanan ilk bisikletçi olmuştu ve bu zaferleri 1957 ile 1964 yılları arasında elde etmişti.
1980'lerde ve 1990'larda Tur daha küresel hale geldikçe, dünyanın dört bir yanından şampiyonlar ortaya çıktı. Amerikalı Greg LeMond üç kez kazandı (1986, 1989, 1990) ve Avrupalı dışından gelen ilk şampiyon olarak yarışın uluslararası statüsünü pekiştirdi.
LeMond'un gelişi ve İspanya, Britanya, Kolombiya, Avustralya ve diğer ülkelerden çıkan şampiyonların sayısının artması, Tur'u kazanmanın artık sadece Fransızlar veya Belçikalıların tekelinde olmadığını açıkça gösterdi. 1990'da LeMond'un üçüncü zaferi, Tur'un gerçek bir "dünya" etkinliği haline geldiğinin kanıtı olarak geniş çapta kutlandı.
Ancak Tour de France'in muhteşem tarihinde skandallar da var. Özellikle doping, bu yarışa defalarca gölge düşüren en büyük unsur. 1998 Festina Olayı, bir dönüm noktasydı. Festina takımının arabasını durduran polis, büyük miktarda yasaklı madde buldu. Birkaç gün içinde Festina takımının tamamı yarıştan ihraç edildi. Bu olay, bisiklet sporunun en iyi takımlarından birinde yürütülen "planlı bir doping programı"nı ortaya çıkardı ve Dünya Dopingle Mücadele Ajansı'nın (WADA) kurulmasını hızlandırdı.
Daha sıkı testler yapılmaya başlansa da bisiklet sporunun güvenilirliği sarsıldı: Özellikle Fransız taraftarlar, 1998'deki kavgaları ve suçlamaları hiç unutmadıkları için yarışlara yeniden güven duymuyor.
Doping nedeniyle mirası altüst olan en ünlü şampiyonsa Lance Armstrong. Teksaslı sporcu, kanseri yenerek 7 kez üst üste Tour de France'ı kazandı (1999-2005) ve uluslararası bir ikon haline geldi.
Ancak onlarca yıldır süren şüpheler, ABD Dopingle Mücadele Ajansı (USADA) tarafından kapsamlı bir soruşturma açılmasına neden oldu. 2012'de sporun yönetim organı Uluslararası Bisiklet Birliği (UCI), USADA'nın "spor tarihinin en sofistike, profesyonel ve başarılı doping programı"nın Armstrong'un zaferlerini mümkün kıldığı yönündeki bulgularını resmen kabul etti. Armstrong'un 7 şampiyonluğu da elinden alındı.
Lance Armstrong, "Beni 1995'e, herkesin doping yaptığı günlere geri gönderseniz muhtemelen yine yapardım" diyor (Reuters)
Dönemin UCI Başkanı Pat McQuaid, kararın ardından "Lance Armstrong'un bisiklet sporunda yeri yok" açıklamasını yapmıştı.
Dopingden yakalanan başka şampiyonlar da var. Örneğin 2010 şampiyonu Alberto Contador, clenbuterol kullanımı nedeniyle bir unvanından mahrum bırakıldı ve çeşitli dönemlerden birçok bisikletçi doping testlerinde başarısız oldu. Doping, Tur'un her dönemini lekeleme tehdidi oluşturan hassas bir konu olmaya devam ediyor.
Güvenlik sorunları da tartışmalara yol açıyor. Dağ inişleri ve dar yollar, kazaların ciddi sonuçlara yol açabileceği anlamına geliyor. 1995'te İtalyan Fabio Casartelli, yüksek hızda bir iniş kazasında trajik bir şekilde hayatını kaybetti ve bu olay, daha sonra kaskların zorunlu hale getirilmesine neden oldu.
Son yıllarda seyircilerin müdahaleleri de kazalara neden oluyor. Örneğin, 2023 Turu'nda, yola eğilen bir taraftar 15. etapta büyük bir zincirleme kazaya neden oldu: Sarı mayonun favorisi Jonas Vingegaard da dahil Jumbo-Visma takımının bisikletçileri sert bir şekilde düştü ve takım daha sonra yasal işlem başlatmayı bile düşündü.
Polis, coşkulu kalabalık ve bisikletçilerin güvenliğini arasında denge kurmak zorunda: Organizatörler, hayranların parkura geçmemelerini ve tehlikeli duman bombaları kullanmamalarını istese de uzun dağ etaplarını denetlemek, yarış yetkilileri için "sağlık ve güvenlik kabusu" olmaya devam ediyor.
Tur, aynı zamanda siyasi veya sosyal protestolar için beklenmedik bir sahne haline geldi. Dikkat çeken olaylar arasında iklim aktivistlerinin eylemleri de yer aldı. 2022'deki 10. etapta, Dernière Rénovation grubundan birkaç protestocu kendilerini yola yapıştırarak yarışan grubu engelledi ve iklim değişikliği konusunda acil önlem alınmasını talep etti. Yarış, protestocular kaldırılana kadar durduruldu. Bu eylemler dünya çapında manşetlere taşındı ve diğerlerini gelecekteki yarışlarda benzer aksaklıklar yaratmaya teşvik etti.
Uluslararası politika da yarışta yer buldu: Bu yıl 17. etap boyunca düzinelerce seyirci, bisikletçiler geçerken Filistin bayrakları sallayıp "Özgür Filistin" yazılı pankartlar açtı, sloganlar attı ve İsrail destekli Israel–Premier Tech takımının ihraç edilmesini istedi. Bu takımdaki bir İsrailli bisikletçi kendini güvende hissetmediğinden şikayet etti.
Dieulefit adlı yaklaşık 3 bin nüfuslu bir kasabada mağaza işleten Vanessa Huguenin, Tur'un görünürlüğünden yararlanmak için bu etkinliğin yaklaşık iki aydır planlandığını söyledi (Reuters)
Tour de France gelişmeye devam ediyor. Modern takımlar son derece taktiksel ve genellikle veriye dayalı stratejilerle yönetiliyor. Güç ölçerlerin, aerodinamik analizlerin ve gerçek zamanlı radyo iletişiminin kullanımı, yarışları çok kontrollü hale getirdi. Hatta geleneksellikten yana bazıları bunun yarışın spontanlığını yok ettiği eleştirisinde bulunuyor.
2025'te Groupama-FDJ patronu Marc Madiot, sürekli iletişimin bisikletçileri “uzaktan kontrol ettiğini” ve kaza riskini artırdığını savunarak, yarış radyolarının ve güç ölçerlerin yasaklanmasını önererek tartışmayı yeniden alevlendirdi. Onun yorumları daha geniş bir tartışmayı yansıtıyor: Radyolar olmadan bisikletçiler daha içgüdüsel kararlar almak zorunda kalabilirler ancak takımlar radyoların kazaları veya mekanik arızaları hemen bildirerek güvenliği de artırdığını savunuyorlar.
Yararlanılan kaynaklar: The Guardian, Rouleur, AP, Aspetar, Reuters
