Atacama Çölü'nde kıyafet atıklarından tepeler oluştu

Moda endüstrisinin 2018'de, havacılık ve deniz taşımacılığı endüstrilerinin toplamından daha fazla enerji tükettiği tespit edildi (AFP)
Moda endüstrisinin 2018'de, havacılık ve deniz taşımacılığı endüstrilerinin toplamından daha fazla enerji tükettiği tespit edildi (AFP)
TT

Atacama Çölü'nde kıyafet atıklarından tepeler oluştu

Moda endüstrisinin 2018'de, havacılık ve deniz taşımacılığı endüstrilerinin toplamından daha fazla enerji tükettiği tespit edildi (AFP)
Moda endüstrisinin 2018'de, havacılık ve deniz taşımacılığı endüstrilerinin toplamından daha fazla enerji tükettiği tespit edildi (AFP)

Güney Amerika ülkesi Şili'deki Atacama Çölü'nde kıyafet atıklarından tepeler oluştu.
Ülke uzun süredir ABD, Avrupa ve Asya'daki ikinci el ya da satılmamış kıyafetler için bir merkez haline büründü.
Zira Şili'nin kuzeyindeki Alto Hospicio adlı serbest bölgedeki Iquique Limanı'na yılda yaklaşık 59 bin ton kıyafet geliyor.
Başkent Santiago'daki dükkan sahipleri bu giysilerin bazılarını satın alıyor. Kaçakçılar da bir miktar giysiyi Latin Amerika'daki diğer ülkelere götürüyor.
Ancak Fransız haber ajansı AFP'ye göre en az 39 bin ton giysi çöldeki çöplüklere atılıyor.
Daha önce limanda çalışan Alex Carreno yaptığı açıklamada "Kıyafetler dünyanın her yerinden geliyor" diye konuştu:
"Santiago'ya satılmayan ya da diğer ülkeler gönderilmeyen şeyler serbest bölgede kalıyor. Çünkü kimse kıyafeti almak için gereken gümrük vergisini ödemiyor."

Atık giysilerden ısı yalıtım paneli yapan EcoFibra adlı şirketin kurucusu Franklin Zepeda, sorunun giysilerin biyolojik olarak parçalanamaması olduğunu söyledi. Kimyasal ürünlerin belediye çöplüklerine kabul edilmediğini belirten Zepeda şu ifadeyi kullandı:
"Sorun olmayı bırakıp çözüm olmaya başlamak istedim."

Moda endüstrisinin çevreye verdiği zarar
Birleşmiş Milletler'in 2019'da yayımladığı bir rapora göre moda endüstrisi, dünya genelinde toplam su israfının yüzde 20'sinden sorumlu. Zira tek bir kot pantolon için 7 bin 500 litre su gerekiyor.
Rapor, küresel sera gazı emisyonunun yüzde 8'inni moda endüstrisinden kaynaklandığını gösterdi. Ayrıca her saniye bir çöp kamyonuna sığacak miktarda tekstil ürünün gömüldüğü ya da yakıldığı tespit edildi.
Öte yandan Şili'deki giysi tepelerinden yararlananlar da var. 300 bin kişinin yaşadığı bölgedeki yoksullar, ihtiyaç duydukları veya satabilecekleri şeyler için buralardan yararlanıyor.

Ayrıca tüketim çılgınlığı yavaş yavaş hızını kaybediyor. Atık giysilerden iplik üreten Ecocitex'in kurucusu Rosario Hevia, şöyle konuştu:
"Yıllarca tükettik. Hiç kimse giderek daha fazla atık giysinin ortaya çıkmasını umursamıyor gibiydi. Ama artık insanlar kendilerini sorguluyor."
Independent Türkçe, AFP, Insider



Avrupa'nın en yükseği... Danimarka emeklilik yaşını 70'e çıkarıyor

Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen (Reuters)
Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen (Reuters)
TT

Avrupa'nın en yükseği... Danimarka emeklilik yaşını 70'e çıkarıyor

Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen (Reuters)
Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen (Reuters)

Danimarka, parlamentoda yapılan tartışmalı bir oylamanın ardından emeklilik yaşını 2040 yılına kadar 70'e çıkararak Avrupa'daki en yüksek yaş sınırına ulaşacak.

Şarku’l Avsat’ın The Telegraph'tan aktardığına göre ülkenin yasama organı emeklilik yaşının yükseltilmesini 81 lehte ve 21 aleyhte oyla kabul etti.

2006 yılından bu yana emeklilik yaşı Danimarka'nın şu anda 81,7 olan ortalama yaşam süresiyle bağlantılı ve hükümet her beş yılda bir yaş sınırını yükseltiyor.

Danimarka sistemine göre emeklilik yaşı 2030 yılında 67'den 68'e, 2035 yılında 69'a ve son olarak 2040 yılında 70'e yükselecek. Söz konusu emeklilik yaşı sadece 31 Aralık 1970 tarihinden sonra doğan Danimarkalılar için geçerli.

Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, kademeli emeklilik sisteminin sürdürülemez olduğunu ve eninde sonunda yeni bir sistemin bunun yerini alacağını kabul etti.

Frederiksen, “Artık emeklilik yaşının otomatik olarak yükseltilmesi gerektiğine inanmıyoruz. İnsanlara fazladan bir yıl daha çalışmaları gerektiğini söyleyip duramazsınız” dedi.

Bu hamle Danimarkalı işçiler arasında tepkiye yol açtı ve özellikle fiziksel olarak zorlayıcı işlerde çalışanlar için sert olacağı uyarısında bulunuldu.

47 yaşındaki çatı ustası Thomas Jensen, “Bu gerçekçi yahut mantıklı değil. Çalışıyoruz, çalışıyoruz... Bu böyle sürüp gidemez. Hayatım boyunca vergilerimi ödedim. Çocuklarım ve torunlarımla birlikte olmak için de zamanım olmalı” ifadelerini kullandı.

Danimarka İşçi Sendikaları Konfederasyonu Başkanı Jesper Ettrup Rasmussen de emeklilik yaşının yükseltilmesini ‘tam anlamıyla adaletsiz’ olarak değerlendirdi.

Rasmussen, “Danimarka’nın ekonomisi güçlü ama yine de Avrupa Birliği’nin (AB) en yüksek emeklilik yaşına sahibiz. Bu, insanların onurlu bir yaşlılık dönemi geçirme hakkını ellerinden alıyor” dedi.

Artan ortalama yaşam süresi ve bütçe açıkları her nesli bir öncekinden daha uzun süre çalışmaya zorladığından, emeklilik yaşı Avrupa'da hassas bir konu.

Sonuç olarak, Danimarka'nın daha yüksek bir emeklilik yaşı belirleme kararı, müreffeh ve son derece konforlu bir İskandinav ülkesi olarak ününe biraz ters düşüyor.

Komşu İsveç'te 63 yaşındaki vatandaşlar emekli maaşı alabiliyor. Fransa'da ise Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un hükümeti emeklilik yaşını 62'den 64'e çıkaran bir yasayı yürürlüğe koyduğunda kitlesel protestolar ve ayaklanmalar patlak verdi.

Birleşik Krallık'ta 1955 ile 1960 yılları arasında doğanlar genellikle 66 yaşında emekli maaşı almaya başlarlar, ancak 1960'tan sonra doğanlar için eşik kademeli olarak yükselir.