UAEA: İran, Fordo nükleer tesisinde yüzde 20 saflıkta uranyum zenginleştirmeye başladı

UAEA: İran, Fordo nükleer tesisinde yüzde 20 saflıkta uranyum zenginleştirmeye başladı
TT

UAEA: İran, Fordo nükleer tesisinde yüzde 20 saflıkta uranyum zenginleştirmeye başladı

UAEA: İran, Fordo nükleer tesisinde yüzde 20 saflıkta uranyum zenginleştirmeye başladı

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), İran’ın Fordo nükleer tesisindeki gelişmiş santrifüjlerle uranyumu yüzde 20 saflıkta zenginleştirme sürecine başladığını bildirdi.
UAEA, Çarşamba günü üye ülkelere sunduğu bir raporda, İran’ın söz konusu tesiste 166 gelişmiş IR6 santrifüj zinciri ile uranyumu yüzde 20 saflığa kadar zenginleştirme sürecini başlattığını ifade etti.
Raporda, “UAEA tesiste doğrulama faaliyetlerinin sıklığını artırmaya karar verdi ve İran da kabul etti. Bu faaliyetlerin uygulanmasını kolaylaştırmak için pratik düzenlemeler konusunda İran ile istişarelere devam edilecek” denildi.
İran’ın nükleer anlaşmasına dönülmesini amaçlayan müzakerelere katılan Avrupa ülkeleri, müzakerelere devam edip etmemeye karar vermek için önümüzdeki birkaç gün içinde İran’ın tutumunun ‘ciddiyetini’ değerlendireceklerini vurguladı.
İngiltere, Fransa ve Almanya'dan oluşan E3 ülkelerinden diplomatlar, “İranlılar bu iş konusunda ciddi olduklarını göstermezlerse, o zaman bir sorunumuz olacak. Önümüzdeki 48 saat çok önemli” dedi.
Nükleer anlaşma, nükleer faaliyetlerini sınırlama ve programını barışçıl tutma karşılığında İran’a uygulanan yaptırımların çoğunu kaldırmayı mümkün kıldı.
Ancak ABD eski Başkanı Donald Trump, 2018’de anlaşmadan çekildi ve İran’a yaptırımları yeniden uyguladı.
Bir yıl sonra İran, anlaşma kapsamındaki temel taahhütlerinden kademeli olarak geri çekilmeye başladı.
2021 başlarında ABD Başkanı olan Joe Biden, İran’ın taahhütlerine geri dönmesi koşuluyla ülkesini anlaşmaya geri döndürmeye hazır olduğunu dile getirdi.
İlgili taraflar, Washington’un dolaylı katılımıyla, Nisan ayında Viyana’da anlaşmayı canlandırmak için görüşmelere başladı.
Haziran ayında İbrahim Reisi’nin İran’ın yeni cumhurbaşkanı olmasıyla görüşmeler durdu ancak birkaç gün önce Viyana’da görüşmeler yeniden başladı.
Müzakerelerin son turunda Avrupalı ​​diplomatlar, “İşin yüzde 70 ila 80’ini yaptık, ancak daha karmaşık sorunların hala çözülmesi gerekiyor” yorumunda bulundu.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.