ABD: Hamduk-Burhan anlaşması, krizi sona erdirmedi

Washington, Sudan’a mümkün olan en kısa sürede’ bir büyükelçi atamayı değerlendirdiğini belirtti

21 Kasım’da imzalanan siyasi anlaşmanın ardından Burhan ve Hamduk (AFP)
21 Kasım’da imzalanan siyasi anlaşmanın ardından Burhan ve Hamduk (AFP)
TT

ABD: Hamduk-Burhan anlaşması, krizi sona erdirmedi

21 Kasım’da imzalanan siyasi anlaşmanın ardından Burhan ve Hamduk (AFP)
21 Kasım’da imzalanan siyasi anlaşmanın ardından Burhan ve Hamduk (AFP)

ABD Dışişleri Bakanlığı Sudan ve Güney Sudan Ofisi Direktörü Brian Hunt, 25 Ekim’den bu yana Sudan’da tutuklu olan tüm mahkumların serbest bırakılması çağrısında bulunarak, şu ana kadar serbest bırakılanların sayısının yeterli olmadığını vurguladı.
Sudan olaylarından bu yana ilk kez düzenlenen oturumda Kongre’deki Tom Lantos İnsan Hakları Komitesi önünde konuşan Hunt, Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk ile Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan arasındaki siyasi anlaşmanın, ‘eksik’ olsa da ilk adım olduğunu ifade etti. Brian Hunt, 25 Ekim’den bu yana meydana gelen demokratik bozulma ve insan hakları ihlallerini ‘tersine çevirmek’ üzere daha önemli adımlar atılması gerektiğini vurguladı.
Hunt, “21 Kasım anlaşmasının dezavantajlarına rağmen Başbakan Hamduk’un göreve dönmesi, askeri yönetimin devamlılığından daha iyi bir çözüm. Özellikle de barışçıl eylemcilerin güvenlik güçlerinin acımasız baskısına maruz kalması çerçevesinde anlaşma, halk tarafından yapılan gösterilerinin sonucuydu” dedi.
ABD Başkanı Joe Biden’ın Sudan büyükelçiliği görevine ‘mümkün olan en kısa sürede’ bir aday atamayı değerlendirdiğini ifade eden Hunt, “Beyaz Saray, Sudan büyükelçiliği pozisyonuna bir aday atamayı taahhüt ediyor. Bir karar verildiğinde onay için atamayı Senato’ya göndereceğiz” şeklinde konuştu.
Komite üyeleri, ‘Sudan’da Askeri Darbe ve İnsan Haklarına Etkileri’ başlıklı oturumda Sudan ordusunu eleştiren bir açıklama yaptı. Üyeler, “25 Ekim’de General Abdulfettah el-Burhan liderliğindeki Sudan ordusu, bir askeri darbe yoluyla Sudan hükümetinin kontrolünü ele geçirdi. Böylece 2019 anayasal belgesi ve 2020 yılı Cuba anlaşması uyarınca, uluslararası destekli demokratik geçiş sürecini engelledi” ifadelerini kullandı.
Açıklamada, “Darbe, Sudan’ın Afrika Birliği’nden çıkarılmasını da içeren ve geniş çaplı gösterilere yol açan uluslararası kınamayla karşı karşıya kaldı” denildi.
Demokratlardan ve Cumhuriyetçilerden oluşan komite üyeleri, “Ordu, güç ve geniş çaplı keyfi tutuklamalar yoluyla halkın darbeye karşı direnişini bastırmaya çalıştı. 18 Kasım itibarıyla ilk bilançoya göre en az 39 kişi yaşamını yitirdi” dedi.
Açıklamada ayrıca, “Tutuklananlar arasında bakanlar, siyasi parti üyeleri, avukatlar, sivil toplum aktivistleri, insan hakları savunucuları ve protesto liderleri de bulunuyor. Aynı şekilde iletişim kesildi ve gazeteciler hedef alındı” ifadelerine yer verildi. Komite üyeleri ayrıca, Başbakan Abdullah Hamduk’un başbakanlık görevine geri dönmesini sağlayan 21 Kasım anlaşmasının ise krizi sonlandırmadığını vurguladı.



Dünya Sağlık Örgütü, 41 ağır hasta ve yaralıyı Gazze'den tahliye etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimlerindeki Deyr el-Belah'ta toplu mezara gömdüğü kimliği belirsiz Filistinlilerin kalıntıları (EPA)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimlerindeki Deyr el-Belah'ta toplu mezara gömdüğü kimliği belirsiz Filistinlilerin kalıntıları (EPA)
TT

Dünya Sağlık Örgütü, 41 ağır hasta ve yaralıyı Gazze'den tahliye etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimlerindeki Deyr el-Belah'ta toplu mezara gömdüğü kimliği belirsiz Filistinlilerin kalıntıları (EPA)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimlerindeki Deyr el-Belah'ta toplu mezara gömdüğü kimliği belirsiz Filistinlilerin kalıntıları (EPA)

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus dün sosyal medya platformu X hesabından yaptığı açıklamada, WHO’nun 41 ağır hastanın tedavi edilmek üzere 145 refakatçiyle birlikte Gazze Şeridi’nden tahliyesini yönettiğini söyledi.

Gazze'de tedavi için tahliye edilmeyi bekleyen yaklaşık 15 bin hasta olduğunu belirten Ghebreyesus “Ülkeleri dayanışma göstermeye ve tıbbi tahliyeleri hızlandırmak için tüm kanalları açmaya devam ediyoruz” dedi. Hastaların birçoğu İsrail ile Filistin İslami Direniş Hareketi Hamas arasında iki yıldır süren çatışmalarda yaralanırken bazıları ise Gazze Şeridi'nin çöken sağlık sisteminin tedavi edemediği kanser ve kalp hastalığı gibi kronik hastalıklardan şikayetçi.

Savaş sırasında 7 binden fazla hasta Gazze'den tahliye edildi. Bunların yarısından fazlası Mısır tarafından kabul edildi. Refah Sınır Kapısı’nın geçtiğimiz yıl mayıs ayında kapatılması ve İsrail tarafından ele geçirilmesinden bu yana tahliye oranı önemli ölçüde azaldı. Daha önce varılan ateşkesin mart ayında çökmesinden bu yana, her gün dörtten az hasta tahliye ediliyordu.

Daha önce hastaları Mısır üzerinden nakletmek için kullanılan Refah Sınır Kapısı trafiğe kapalı kalmaya devam ediyor. Tıbbi kuruluşlar ve Filistinli sağlık yetkilileri, tahliye edilmeyi beklerken yüzlerce kişinin hayatını kaybettiğini belirtiyor. Hastaların tahliyesi operasyonun yönetimini geçtiğimiz yıl devralan WHO, 2024 yılının temmuz ayından bu yana listede yer alan 137'si çocuk olmak üzere 740 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. WHO daha önce Gazze'de 3 bin 800'ü çocuk olmak üzere yaklaşık 15 bin 600 hastanın tahliye edilmeyi beklediğini açıklamıştı.

Gazze'ye yardım akışını denetleyen İsrail ordusuna bağlı Filistin Topraklarındaki Hükümet Aktivitelerini Koordinasyon Biriminin (COGAT) daha önceki bir açıklamasında tahliye izinlerinin güvenlik incelemelerine tabi tutulduğunu belirtmişti.


Gazze'de ateşkesi sağlayan Trump, Putin'le neden anlaşamıyor?

Trump, Gazze'deki ateşkesin ardından Ukrayna savaşını durdurmaya yoğunlaşacağını açıklamıştı (Reuters)
Trump, Gazze'deki ateşkesin ardından Ukrayna savaşını durdurmaya yoğunlaşacağını açıklamıştı (Reuters)
TT

Gazze'de ateşkesi sağlayan Trump, Putin'le neden anlaşamıyor?

Trump, Gazze'deki ateşkesin ardından Ukrayna savaşını durdurmaya yoğunlaşacağını açıklamıştı (Reuters)
Trump, Gazze'deki ateşkesin ardından Ukrayna savaşını durdurmaya yoğunlaşacağını açıklamıştı (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump, Gazze'de esir takası ve ateşkes anlaşmasına aracılık ederken, Ukrayna savaşında benzer bir ilerleme sağlayamadı.

Trump, sosyal medya platformu Truth Social'dan 16 Ekim'de yaptığı açıklamada, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le Macaristan'ın Budapeşte kentinde görüşeceklerini söylemişti. Ancak daha sonra görüşmenin askıya alındığı haberleri çıkmıştı.

ABD Başkanı, dünkü açıklamasında "Vaktimi boşuna harcamak istemiyorum, neler olacağına bakacağız" demişti. Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov ise başından beri herhangi bir tarih belirlenmediğine dikkat çekerek, "Böyle bir görüşme yoğun hazırlık gerektiriyor" ifadelerini kullanmıştı.

BBC'nin analizinde, İsrail'in 9 Eylül'de Katar'a düzenlediği saldırının Trump'ı öfkelendirdiğine ve Tel Aviv'i anlaşmaya zorlamak için elindeki kozu güçlendirdiğine dikkat çekiliyor.

Öte yandan ABD Başkanı'nın Ukrayna savaşında Rusya'ya karşı daha az kozu olduğu yazılıyor. Trump'ın Rusya'nın enerji ihracatına yaptırım uygulama ve Ukrayna'ya yeni uzun menzilli silahlar gönderme tehdidinde bulunduğu fakat bunları gerçekleştirmediği hatırlatılıyor.

Putin'le ağustosta Alaska'da yapılan görüşmede veya Ukrayna lideri Volodimir Zelenski'yle birebir toplantılarda da ateşkese yönelik somut adımlar atılamadığına işaret ediliyor.

Diğer yandan Reuters'ın haberinde, Kremlin'in Ukrayna savaşını bitirmek için şartlarını Washington'a "özel bir bildiriyle" sunduğu aktarılıyor.

ABD'li bir yetkili, Rusya'nın Donbas bölgesinin tamamını istediğini söylüyor. Ayrıca herhangi bir barış anlaşması kapsamında NATO birliklerinin Ukrayna'ya konuşlandırılmaması da talep ediliyor.

Trump ise pazar günkü açıklamasında, Donbas cephesindeki durumun "olduğu gibi kalmasını" istediğini söylemişti. Rusya'nın, bölgenin yüzde 78'ini ele geçirdiğini belirten ABD Başkanı, ateşkes imzalanmasını ve daha sonra toprak tavizleriyle ilgili müzakere yapılmasını önermişti.

Rusya, Ukrayna'dan 2014'te tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Luhansk Halk Cumhuriyeti'ni tanıdığını 21 Şubat 2022'de duyurmuştu.

Moskova, 24 Şubat'ta Ukrayna istilasını başlatmış, aynı yılın eylülünde her iki bölge de referandum düzenleyerek Rusya'ya katılma kararı almıştı.

Rusya Genelkurmay Başkanı Valeri Gerasimov, Ukrayna'nın doğusundaki iki bölgeden Donetsk'in yüzde 20'sinde, Luhansk'ın da yüzde 1'inden azında Kiev'e bağlı birliklerin bulunduğunu bu yılın ağustosunda açıklamıştı.

Independent Türkçe, Reuters, BBC


Fransa: Hamas Gazze Şeridi'nin kontrolünü yeniden ele geçirdi

Hamas savaşçıları, 13 Ekim 2025'te Han Yunus'ta İsrail tarafından serbest bırakılan Filistinli mahkûmları taşıyan otobüslere eşlik ediyor. (DPA)
Hamas savaşçıları, 13 Ekim 2025'te Han Yunus'ta İsrail tarafından serbest bırakılan Filistinli mahkûmları taşıyan otobüslere eşlik ediyor. (DPA)
TT

Fransa: Hamas Gazze Şeridi'nin kontrolünü yeniden ele geçirdi

Hamas savaşçıları, 13 Ekim 2025'te Han Yunus'ta İsrail tarafından serbest bırakılan Filistinli mahkûmları taşıyan otobüslere eşlik ediyor. (DPA)
Hamas savaşçıları, 13 Ekim 2025'te Han Yunus'ta İsrail tarafından serbest bırakılan Filistinli mahkûmları taşıyan otobüslere eşlik ediyor. (DPA)

Fransa hükümeti bugün, Hamas'ın Gazze Şeridi'nin kontrolünü yeniden ele geçirdiğini belirterek, Filistin topraklarında güvenliği ve yönetimi yeniden tesis etmek için ‘acil’ önlemlerin alınması çağrısında bulundu.

Fransa Hükümet Sözcüsü Maud Bregeon, kabine toplantısının ardından yaptığı açıklamada, “Amerikalılar Gazze Şeridi'ni istikrara kavuşturmak için biraz zamana ihtiyaç duyulacağını belirttikten sonra Hamas, Gazze Şeridi ve idaresinin kontrolünü yeniden ele geçiriyor ve muhaliflerine karşı baskı kampanyası yürütüyor” dedi.

Bregeon, “Bu bağlamda, insani yardım, güvenlik ve son olarak idare olmak üzere üç öncelikli alanla ateşkesin ikinci aşamasının uygulanması gerekmektedir” ifadesini kullandı.

ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance bugün Kudüs'te yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi'nde Hamas'ı silahsızlandırma ve Filistin topraklarını yeniden inşa etme görevinin ‘son derece zor’ olacağını söyledi.

ABD Başkanı Donald Trump'ın geçtiğimiz eylül ayında Gazze Şeridi'ne barış getirmek için açıkladığı planın, Hamas'ı silahsızlandırma konusu da dahil olmak üzere birçok maddesi henüz uygulanmadı.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron dün yaptığı açıklamada, ateşkesin ‘çok kırılgan’ olduğunu belirterek, yardımların ulaştırılabilmesi için ‘insani yardım köprüleri ve çeşitli insani yardım yollarının açılmasına acilen geçilmesi’ çağrısında bulundu ve bunu ‘son derece acil bir mesele’ olarak nitelendirdi.