ABD'nin Squid Game'i: Onlarca yıl önce düzenlenen ırkçı oyunların hikayesi

Netflix'in Squid Game'ine benzer biçimde ABD'de gerçekleştirilen dövüşlerde kazanan, beyaz izleyicilerin verdiği çok cüzi miktardaki para ödülünü alıyordu (Fotoğraflar: Netflix - Jim Crow Müzesi)
Netflix'in Squid Game'ine benzer biçimde ABD'de gerçekleştirilen dövüşlerde kazanan, beyaz izleyicilerin verdiği çok cüzi miktardaki para ödülünü alıyordu (Fotoğraflar: Netflix - Jim Crow Müzesi)
TT

ABD'nin Squid Game'i: Onlarca yıl önce düzenlenen ırkçı oyunların hikayesi

Netflix'in Squid Game'ine benzer biçimde ABD'de gerçekleştirilen dövüşlerde kazanan, beyaz izleyicilerin verdiği çok cüzi miktardaki para ödülünü alıyordu (Fotoğraflar: Netflix - Jim Crow Müzesi)
Netflix'in Squid Game'ine benzer biçimde ABD'de gerçekleştirilen dövüşlerde kazanan, beyaz izleyicilerin verdiği çok cüzi miktardaki para ödülünü alıyordu (Fotoğraflar: Netflix - Jim Crow Müzesi)

Netflix'te yayımlanan Güney Kore dizisi Squid Game, para için ölümcül oyunlarda yer almayı kabul eden yüzlerce yoksulun hikayesini anlatmıştı. Her ne kadar sonunda açık biçimde ölüm olmasa da 19. ve 20. yüzyılda ABD'de de eğlence amacıyla ırkçı ve ve acımasız oyunlar düzenleniyordu. 
ABD'nin Michigan eyaletindeki Ferris State Üniversitesi'nin Jim Crow Irkçı Hatıra Müzesi'nin yayımladığı belgeler "battle royals" (büyük kavga) adı verilen müsabakaları gözler önüne seriyor. 
Bu oyunlarda genç siyahiler, beyaz izleyicilerin zevki için gözleri bağlanarak boks ringinde birbirleriyle dövüştürülüyordu. Son kişi ayakta kalana kadar dövüş devam etmek zorundaydı. Galip gelen para ödülü kazanıyordu. Yakın zamana dek Hollywood'un pek ilgi göstermediği bu "zenci dövüştürme eğlencesi", 2012'de Quentin Tarantino'nun yönetmenliğini yaptığı Zincirsiz'de (Django Unchained) ele alındı. Filmde, ünlü oyuncu Leonardo DiCaprio bu dövüşler için köle atıp satan bir çiftlik sahibini canlandırıyordu.
Bu oyunlar 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında 4 Temmuz Bağımsızlık Günü kutlamaları için düzenlenen eğlencelerde de yaygındı. 
Jim Crow Müzesi'nin internet sitesinde o döneme ait birçok belge yer alıyor. Örneğin Teksas'ta yayın yapan Lubbock Evening Journal'ın 27 Eylül 1950'deki sayısı cumartesi gecesi eğlencesinin "siyahi battle royal" ile başladığını bildiriyor. 
Müze bu etkinliklere genellikle askerlerin katıldığını ve gösterilerin çoğuna ABD ordusunun ev sahipliğini yaptığını dile getiriyor. 

Müzede gazete küpürleri ve görseller dahil bu dövüşleri gösteren birçok materyal bulunuyor (Jim Crow Müzesi)
Siyahi Amerikalı yazar Ralph Ellison'ın 1952 tarihli Görülmeyen Adam'ın (Invisible Man) girişinde de tüyler ürpertici ayrıntılarla bir "battle royal" anlatılıyor. Ellison eserinde şu ifadeleri kullanıyor:
"Herkes histerik bir şekilde dövüşüyordu. Tam bir anarşi hakimdi. Herkes herkesle savaşıyordu."
Müzede multimedya uzmanı olan Franklin Hughes, Görünmez Adam'ın bu açıdan hayati bir kayıt olduğunu düşündüğünü belirtiyor. 
1911'de bu dövüşler yasaklansa da 1950'lere kadar birçok eyalette yasadışı olarak devam etti.
Hughes bu kavgaların genellikle arkadaşlarıyla karnavallara giden ve birbiriyle dövüşmek zorunda kalan siyahi çocukları hedef aldığını ifade etti. 
Her ne kadar Squid Game kurgusal bir yapım olsa da ne yazık ki tarihte ve hatta günümüzde acımasız oyunların gerçek olduğu kimi örnekler mevcut.
Independent Türkçe, Insider



14,8 milyar dolarlık başarı: Scarlett Johansson rekor kırdı

Scarlett Johansson'ın kariyeri 2003 yapımı Bir Konuşabilse'deki (Lost in Translation) rolüyle yükselişe geçmişti (Reuters)
Scarlett Johansson'ın kariyeri 2003 yapımı Bir Konuşabilse'deki (Lost in Translation) rolüyle yükselişe geçmişti (Reuters)
TT

14,8 milyar dolarlık başarı: Scarlett Johansson rekor kırdı

Scarlett Johansson'ın kariyeri 2003 yapımı Bir Konuşabilse'deki (Lost in Translation) rolüyle yükselişe geçmişti (Reuters)
Scarlett Johansson'ın kariyeri 2003 yapımı Bir Konuşabilse'deki (Lost in Translation) rolüyle yükselişe geçmişti (Reuters)

Marvel Sinematik Evreni'ne Black Widow'la veda etmesinin üzerinden 4 yıl geçen Scarlett Johansson, küresel gişe hasılatında en çok kazandıran başrol oyuncusu oldu. 40 yaşındaki aktris bu rekoru, başrolünü üstlendiği Jurassic World: Yeniden Doğuş (Jurassic World: Rebirth) sayesinde elde etti.

Yeni filmde Johansson, dinozor serisinin başrolünü Chris Pratt'ten devralıyor ve Zora Bennett adlı eski bir askeri canlandırıyor. Hikaye, Jurassic World üçlemesinin ardından dinozorların hâlâ yaşadığı nadir adalardan birine düzenlenen bir görevi konu alıyor. Film, dünya çapında vizyona girdiği ilk 6 günde 318 milyon dolar elde ederek, 2025 yapımları arasında yalnızca Çin animasyonu Ne Zha 2'nin gerisinde kaldı.

The Numbers verilerine göre bu açılış, Johansson'ın başrolde yer aldığı filmlerden elde ettiği toplam gişe gelirini 14,8 milyar dolara çıkardı. Bu toplamın 8,7 milyar dolarından fazlası, Black Widow rolünde yer aldığı 4 Avengers filmi ve Kaptan Amerika: Kahramanların Savaşı'ndan (Captain America: Civil War) geliyor.

The Numbers'ın "en yüksek gişe hasılatı yapan başrol oyuncuları" listesinde ilk 5'te yer alan isimlerden yalnızca biri Marvel filmlerinde rol almamış: Tom Hanks. 

Listenin diğer isimleri ise Robert Downey Jr., Samuel L. Jackson ve Chris Pratt. Bir önceki rekorun sahibi Jackson, 14,6 milyar dolarlık gişesiyle öne çıkıyordu. 

Robert Downey Jr.'ın başrolde yer aldığı filmlerin toplam hasılatı ise 14,2 milyar dolar. Bunun yaklaşık 11,8 milyar doları, 9 Marvel filminden geliyor. 976 milyon dolar hasılat elde eden Oppenheimer'daki Oscarlı performansı, başrol değil yardımcı oyuncu olarak kabul edildiğinden bu toplamda sayılmıyor.

Independent Türkçe, The Wrap, Variety, The Numbers