Birleşmiş Milletler (BM) Orta Doğu Barış Süreci Özel Koordinatörü Tor Wennesland, İsrail işgaline son verilmesi ve iki devletli çözüm temelinde bir Filistin devletinin kurulmasıyla ilgili beklentilerin olmadığı bir ortamda bölgede tehlikeli bir çöküş ve geniş kapsamlı bir istikrarsızlıkla karşı karşıya kalmalarının an meselesi olacağını ifade etti.
BM Güvenlik Konseyi (BMGK), “Filistin meselesi de dahil olmak üzere Ortadoğu’daki durum” konusunda bakanlar düzeyinde ve BMGK ocak ayı dönem başkanlığını devralan Norveç’in Dışişleri Bakanı Anniken Huitfeldt’in katılımıyla açık bir oturum düzenledi.
Konsey üyeleri oturumda Wennesland’ın verdiği brifingi dinledi. Filistin yönetiminin ekonomik durumunun halen vahim olduğunu ve kurumlarının istikrarı ile halka hizmet kapasitesini tehdit ettiğini vurgulayan Wennesland, “Yerleşimcilerin uyguladığı şiddet de dahil olmak üzere işgal altındaki Filistin toprakları üzerindeki şiddetin azalmadan sürdüğünü ve çok sayıda Filistinli ile İsrailliyi mağdur ettiğini gözlemledim” dedi. Daha geniş çaplı bir gerginliğin yaşanması riskinin arttığı konusunda uyarıda bulunan Wennesland, bunun sebebinin yerleşim faaliyetleri, yıkım ve tahliyelerin olduğunu belirterek, bu durumun ümitsizliği beslediğini ve müzakere yoluyla çözüme ulaşma ihtimallerini daha çok zayıflattığını söyledi.
Parçalı yaklaşımların ve yarım yamalak önlemlerin, çatışmayı sürdüren temel sorunların sadece zaman içinde devam etmesini sağladığını belirten Wennesland, Filistin yönetiminin etkin bir şekilde çalışma gücünü sürdürmesini sağlamak için siyasi ve ekonomik reformların hayata geçirilmesi ve bağışçıların güveninin artırılması gerektiğini vurguladı. Wennesland, sahadaki durumu iyileştirmenin siyasi bir bağlamla ilişkilendirilmemesini istediğini çünkü işgale son verilmesi ve BM kararlarına, uluslararası hukuka ve geçmişte yapılan anlaşmalara dayalı olarak iki devletli çözümün hayata geçirilmesi konusunda gerçekçi bir beklentinin olmadığı bir ortamda bölgede tehlikeli ve geri dönüşü olmayan bir çöküş ve geniş kapsamlı bir istikrarsızlıkla karşı karşıya kalmalarının an meselesi olduğunu belirtti. Wennesland, “En kapsamlı ve en büyük hedefimiz, uluslararası hukuka ve BM kararlarına göre işgali sona erdirmektir” dedi.
Wennesland, İsrail’den eylemlerine son vermesini istedi
İsrail’in, işgal altındaki Kudüs ve Şeyh Cerrah Mahallesi’ndeki Filistinlilere karşı uygulamalarına işaret eden Wennesland, İsrail’den uluslararası hukuka uygun olarak yerinden etme ve tahliye eylemlerine son vermesini istedi. Filistinlilerin nüfus artışından kaynaklanan ihtiyaçlarını karşılamaları ve konut inşa etmelerinin önünü açacak projeleri onaylama çağrısında bulunan Wennesland, tüm tarafları, doğal gazın Gazze’ye taşınması için boru hattı döşeme projesinin uygulanmasını kolaylaştırmaya davet ederek, bu projenin Gazze’de elektrik üretim maliyetini düşüreceğini ve hizmetleri iyileştireceğini kaydetti.
Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki de BMGK oturumunda yaptığı konuşmada şunları kaydetti:
“2234 sayılı karar da dahil olmak üzere BMGK kararları adil bir barış için açık bir yol sunuyor. Yasanın çıkarılması ve ihlal edenlerin kınanması önemli fakat aynı zamanda kararların uygulanmasının takip edilmesini ve hesap verebilirliği sağlamak da önemli. İsrail Filistin halkının haklarını inkar ediyor ve uluslararası topluma meydan okuyor. Bu çatışmaya son verilmesinde bize yardım etmek istiyorsanız İsrail’in cezadan kurtulmasına son verin. İsrail’in tarafının tutulması, bu Konseyin 7’nci bölüme göre engellediği davranışlardandır. Yanlı tutum, İsrail’e, suçlarından dolayı özür dilemek ve bunlara son vermek yerine uluslararası hukuka ve insan haklarına uygun kararları oyladıkları için en yakın ortaklarını bile Yahudi düşmanlığıyla suçlamasına izin veriyor. Yanlı tutum, İsrail’e, görevlerini icra ettikleri için Uluslararası Ceza Mahkemesi, Uluslararası Adalet Divanı, İnsan Hakları Konseyi, Genel Kurul ve Güvenlik Konseyi’ne saldırmasına ve Filistin konusundaki pozisyonları sebebiyle dünya liderlerine, Nobel Barış Ödülü alanlara, ahlaki duruş sergileyen kişilere, ünlülere ve vatandaşlara baskı uygulamasına ve hakaret etmesine izin veriyor.”
EcoPeace örgütünün Filistin Direktörü Nada Mecdelani, BMGK’ya, İsrail’in ablukası ve uygulamaları sebebiyle Gazze Şeridi’nde yaşanan insani ve çevre krizini sonlandırmak için çalışma çağrısında bulundu. Mecdelani, “Gazze Şeridi’ndeki çocuklar su, elektrik ve yakıt kesintileri gibi yaşamamaları gereken tecrübeler yaşıyorlar” dedi. BMGK’dan, Filistin halkına İsrail’in çoğuna el koyduğu su haklarının verilmesi için çalışma talebinde bulunan Mecdelani, Batı Şeria ve Gazze Şeridi’ndeki durumun “bölgedeki kargaşa ve güvenlik sorunlarını bir bütün olarak körüklemesine” karşı uyardı.
Buna karşılık, İsrail’in BM Daimi Temsilcisi ve aynı zamanda İsrail’in Washington Büyükelçisi Gilad Erdan, “Güvenlik Konseyi Filistinli teröristler tarafından silah olarak kullanılan taşları kasıtlı olarak görmezden gelerek taraf tutuyor” dedi. Erdan, geçen yıl terörizmi cesaretlendirmeye devam eden ve teröristlere maaş ödeyen Filistin yönetimi ve Filistin terörü ile ilgili bilgiler sunma sözü verdi.
Batı Şeria'daki İsrail askerleri (Reuters)
