Suriye’nin kuzeyinde yerinden edilmiş insanların yaşadığı kampları sırtlanlar basıyor

Dün Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib kırsalındaki bir çocuk çadırının üstündeki karları temizlerken (AFP)
Dün Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib kırsalındaki bir çocuk çadırının üstündeki karları temizlerken (AFP)
TT

Suriye’nin kuzeyinde yerinden edilmiş insanların yaşadığı kampları sırtlanlar basıyor

Dün Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib kırsalındaki bir çocuk çadırının üstündeki karları temizlerken (AFP)
Dün Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib kırsalındaki bir çocuk çadırının üstündeki karları temizlerken (AFP)

Suriye’nin kuzeybatısındaki kamplarda, son zamanlarda bölgeyi vuran, insanların hayatlarını tehlikeye atan ve yaşadıkları güçlüklerin artmasına neden olan kar ve yağmur fırtınalarının ortasında, sırtlan gibi yırtıcı hayvanların kamplara inmeleri yerinden edilmiş insanların paniğe kapılmasına neden oldu.
İdlib’in kuzeyindeki el-Fukara kampındaki yetkililer, WhatsApp’ta grupları aracılığıyla kampta yaşayanlara bir sırtlanın kampta dolaştığına yönelik uyarıda bulunuldu. Yetkiler sırtlana ateş açılmadan önce gözden kaybolduğunu belirttiler. Kamp sakinlerine “Dikkatli olmaları ve sırtlanı gördükleri anda kamp yönetimine haber vermeleri” uyarısı yapıldı. Uyarı, kamp sakinleri arasında korku ve paniğe yol açtı. Bazıları çadırların kapılarını korumak için sert nesnelerle destek kurdu.
Halep’in güney kırsalından, İdlib’in kuzeyindeki el-Dana bölgesindeki el-Fukara Kampına göç eden Ebu Hasan, “Birkaç komşusu kampta dolaşan ve korkunç sesler çıkararak onlara saldırmaya çalışan bir sırtlan görmüş. Ateş açmışlar ancak kamp sakinlerin vurulmasından korkarak tam nişan alamadıkları için, sırtlan çadırlar arasında kaybolmuş” dedi.
Ebu Hasan sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bunu hemen kamp yetkililerine bildirdik, onlarda yaklaşık 1000 aileden oluşan kamp sakinlerine kampta bir sırtlanın bulunduğu bu nedenle dikkatli olmaları gerektiğine yönelik bir uyarıda bulundular. Bu durum, sakinler arasında korku ve paniğe neden oldu. Bazıları sırtlandan korunmak için çadırının kapısını kilitleyip demir ve sert eşyalarla sağlamlaştırdılar. Bazıları da kamptaki çiftlik hayvanlarını korumaya gittiler. Bazıları da sırtlanı bulmak için kampın her yerini sabaha kadar aradılar.” dedi.
Halep’in batısındaki Telada ve Darat İzza yakınlarındaki el-Nakir kampının yöneticilerinden Enes Kadur’a göre, dağlık alanda bulunan kamp sakinleri, kampta dolaşan bir grup sırtlanın olduğunu belirterek, dikkatli olunması gerektiği konusunda uyardı.
Yetkili açıklamasını şu ifadelerle sürdürdü:
“Halep’in kuzey kırsalına yağan ve dağları kaplayan yoğun kar yağışı, sırtlanlar başta olmak üzere yırtıcı hayvanların yiyecek aramak için İdlib’in kuzeyinde kar yağmayan kamp bölgelerine yönelmelerine neden oldu. Kah, Tel Ade, Darat İzze geçtiğimiz günlerde hedef aldıkları kamplardı. Yerinden edilmiş insanlar arasında paniğe yol açan olay, onlar ve çocukları için tehdit haline geldi. Kamp sakinlerinden bir grup sırtlanların kamplara girmesini ve insanlara saldırmasını önlemek için, ateşli silahlar ve sopalarla kampı koruma altına aldı.”
Bu olaylar, Suriyeli aktivistlerin, bölge halkı arasında paniğe yol açan, Halep’in batısındaki Darat İzza şehir merkezindeki mahallelerde, yiyecek aramak için dolaşan bir grup sırtlanı gösteren bir videoyu yayınlamasından günler sonra geliyor.
Darat İzze şehrinin sakinlerinden Ebu Mustafa sırtlanların kamplara inmesini şu sözlerle değerlendirdi: “Bazı şehir sakinleri 21 Ocak cuma günü gece yarısından sonra, korkunç sesler çıkararak şehirde dolaşan, çöp konteynırlarında yiyecek bir şeyler arayan 4 sırtlan görmüş. Bazı kişiler ise, dağlık bir alan olan kuzeyde, şehrin etrafında gezinen sırtlanlar görmüş. Yıllardır, kimse şehir yakınlarında sırtlan görmüyordu, ancak son zamanlarda Halep’in kuzey kırsalında kar yağışının artması ve dağların karla kaplamasının yanı sıra geceleri etkili olan aşırı soğuk hava ve sis nedeniyle sırtlanlar yiyecek aramak için bu bölgelere yöneldi.  Darat İzze şehrini çevreleyen dağlık alanlar onlarca yıldır sırtlanlara ev sahipliği yapıp, onların yaşaması için uygun bir alan oldu. Şu anda oluşturduğu tehlike, şehirlerden uzakta açık dağlık alanlara yayılmış yerinden edilmişler kişilerin kaldığı kamplara saldırmalarına dayanıyor. Bu durum, kamplardaki insanların saldırıları önlemek için mümkün olan tüm şekillerde yırtıcı hayvanlarla mücadele edilmesini gerektiriyor.”



"Gazze Gücü" bugün Güvenlik Konseyi sınavıyla karşı karşıya

Yağışlı hava koşullarıyla karşı karşıya kalan Gazze Şeridi'nin merkezindeki yerinden edilmiş Filistinlilerin kullandığı çadırlar (Reuters)
Yağışlı hava koşullarıyla karşı karşıya kalan Gazze Şeridi'nin merkezindeki yerinden edilmiş Filistinlilerin kullandığı çadırlar (Reuters)
TT

"Gazze Gücü" bugün Güvenlik Konseyi sınavıyla karşı karşıya

Yağışlı hava koşullarıyla karşı karşıya kalan Gazze Şeridi'nin merkezindeki yerinden edilmiş Filistinlilerin kullandığı çadırlar (Reuters)
Yağışlı hava koşullarıyla karşı karşıya kalan Gazze Şeridi'nin merkezindeki yerinden edilmiş Filistinlilerin kullandığı çadırlar (Reuters)

Güvenlik Konseyi, bugün ABD tarafından sunulan ve uluslararası, İslami ve Arap desteğiyle, Başkan Donald Trump'ın Gazze yol haritasını kabul eden bir karar taslağı üzerinde oylama yapıyor. Bu taslağın temel hükümlerinden biri uluslararası bir istikrar gücü kurulması.

Rusya'nın veto ihtimali, BM'nin "Gazze gücü" oluşturulması için öneriler sunması ve Trump liderliğindeki "Barış Konseyi"ne hiçbir atıfta bulunmaması çağrısında bulunan karşı bir karar tasarısının BM'ye iletilmesinin ardından ortaya çıktı.

ABD diplomasisi, olası bir Rus vetosuna karşı, haftalardır üzerinde çalışılan taslak kararı desteklemek için çeşitli alanlarda aktif rol aldı. ABD'nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilciliği de bir açıklama yaparak, "Gazze'deki Filistinliler için artık nifak tohumları ekme girişimlerinin tamamen önlenebilecek korkunç ve somut sonuçları olduğunu" belirtti.

Şarku'l Avsat'ın aldığı bilgiye göre Amerikan taslak kararında, "Filistin Yönetimi reform programı sadakatle uygulandıktan sonra (...) sonunda kendi kaderini tayin etme ve bir Filistin devleti kurma yolunda güvenilir bir yol için koşullar yaratılabilir" ifadesi yer alıyor. Ancak bu madde, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun "iki devletli çözümü reddetme konusunda fikrini değiştirmediğini" söylediği İsrail hükümetini kızdırdı. Ayrıca, Netanyahu'nun bazı yakın arkadaşları, taslak kararda değişiklik yapmak ve "Filistin devleti" ifadesini kaldırmak için son dakikaya kadar çalışacağını ilan etti.


Güney Lübnan'da İsrail hava saldırısında bir okul müdürü öldürüldü

Güney Lübnan'da İsrail insansız hava aracının hedef aldığı bir aracın enkazı (EPA)
Güney Lübnan'da İsrail insansız hava aracının hedef aldığı bir aracın enkazı (EPA)
TT

Güney Lübnan'da İsrail hava saldırısında bir okul müdürü öldürüldü

Güney Lübnan'da İsrail insansız hava aracının hedef aldığı bir aracın enkazı (EPA)
Güney Lübnan'da İsrail insansız hava aracının hedef aldığı bir aracın enkazı (EPA)

Resmi Ulusal Haber Ajansı'na göre, dün akşam Güney Lübnan'a düzenlenen İsrail hava saldırısında bir okul müdürü öldürüldü.

İsrail ile Hizbullah arasında bir yıllık savaşı sona erdiren ateşkese rağmen İsrail, özellikle Güney Lübnan'da, Hizbullah'ın askeri kapasitesini yeniden inşa etme girişimlerini hedef aldığını söylediği hava saldırıları düzenlemeye devam ediyor. İsrail ayrıca, Lübnan'ın geri çekilmesini talep ettiği beş sınır noktasında askeri varlığını sürdürüyor.

Ulusal Haber Ajansı, Mansuri kasabasına "düşman insansız hava aracı” (İHA) tarafından düzenlenen saldırının "okul müdürü Muhammed Şuveyh'in şehit düşmesiyle sonuçlandığını" bildirdi. Daha önce hedef alınan yerden "alevler yükseldiğini" bildirmişti.

Sağlık Bakanlığı ise bir aracı hedef alan saldırıda bir kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu. Lübnan, İsrail'i saldırılar düzenleyerek ve topraklarında asker bulundurarak ateşkes anlaşmasını ihlal etmekle suçluyor.

İsrail ordusu, geçen hafta kasım ayının başından bu yana, faaliyetlerinin İsrail için tehdit oluşturduğunu belirttiği 15 Hizbullah mensubunu öldürdüğünü duyurdu. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre İsrail, son haftalarda Lübnan'a yönelik hava saldırılarını yoğunlaştırdı.

İsrail ordusu 6 Kasım'da, Hizbullah'ın altyapısını ve silah depolarını hedef alan bir dizi hava saldırısı düzenledi ve bu aylardır gerçekleştirilen en yoğun saldırı oldu.

Daha geniş çaplı bir tırmanış endişeleri arasında, Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn yakın zamanda İsrail ile hava saldırılarını durdurması için müzakere etmeye istekli olduğunu ifade etti, ancak bu teklife yanıt verilmedi. ABD'nin baskısı altında hükümet ağustos ayında Hizbullah'ı silahsızlandırma kararı aldı. Ordu, beş aşamalı bir silahsızlanma planı hazırladı, ancak parti bu kararı "günah" olarak nitelendirerek reddetti.


Şara'nın Beyaz Saray ziyaretinin ardından Suriye ve ABD ilişkilerindeki köklü değişim

ABD Başkanı Donald Trump ve Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara, Washington'daki Beyaz Saray'da, 10 Kasım 2025 (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump ve Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara, Washington'daki Beyaz Saray'da, 10 Kasım 2025 (AFP)
TT

Şara'nın Beyaz Saray ziyaretinin ardından Suriye ve ABD ilişkilerindeki köklü değişim

ABD Başkanı Donald Trump ve Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara, Washington'daki Beyaz Saray'da, 10 Kasım 2025 (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump ve Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara, Washington'daki Beyaz Saray'da, 10 Kasım 2025 (AFP)

Charles Lister

Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara, bu hafta tarihe geçerek ABD'nin başkenti Washington D.C.'ye ayak basan ve ABD Başkanı ile görüşmek üzere Beyaz Saray'da resmi olarak kabul edilen ilk Suriye lideri oldu. Hadisenin önemini artıran bir diğer unsur, ziyaretin Suriye'deki geçiş döneminin başlamasından bir yıldan kısa bir süre sonra gerçekleşmesi ve konuğun bir zamanlar el-Kaide liderlerinden biri olmasıydı.

İki günlük ziyareti sırasında Cumhurbaşkanı Şara, Amerikalı mevkidaşı Donald Trump, Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Dan Keane, Senato ve Temsilciler Meclisi'nden çok sayıda liderin yanı sıra otuzdan fazla Amerikan şirketinin CEO'su ve üst düzey yöneticisiyle bir araya geldi.

Aralık 2024'te Şam'a girdiklerinden beri, Cumhurbaşkanı Şara ve Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani dış politikada kayda değer başarılar elde ettiler. Suriye'deki tarihi değişim, savaş sonrası ulusların tarihinde eşi benzeri görülmemiş bir diplomatik açılım dalgasıyla, onlara sadece 11 ayda seksenden fazla ülke ve çok taraflı kuruluştan resmi heyetleri ağırlama fırsatı sundu. Yine de Başkan Trump'ın Mayıs 2025'te Cumhurbaşkanı Şara'yı ağırlama kararının en önemli başarı olduğu konusunda neredeyse herkes hemfikirdir.

İki liderin Mayıs ayında Suudi Arabistan'da gerçekleştirdiği tarihi görüşmeden bu yana, Suriye-ABD ilişkileri hızlı bir gelişime sahne oldu. Trump yönetiminin mayıs ayı sonlarında bazı yaptırımları kaldırıp bazılarını dondurmaya başlamasıyla birlikte, Suriye'de yatırıma yönelik Amerikan ilgisi de eşi benzeri görülmemiş seviyelere ulaştı. Petrol ve gaz sektöründen teknoloji, inşaat, lojistik, ulaştırma ve finansa kadar çeşitli alanlardan Amerikan heyetleri, Devlet Başkanı Şara ve hükümet üyeleriyle görüşmek üzere Şam'a akın etti. Amerikan Ticaret Odası ve yeni kurulan ABD-Suriye İş Konseyi, bu toplantıların ve ciddi temasların kolaylaştırılmasında önemli bir rol oynadı.

Başkan Trump'ın Cumhurbaşkanı Şara'yı Mayıs 2025'te ağırlama kararının en önemli başarı olduğu konusunda neredeyse herkes hemfikirdir

Chevron, ConocoPhillips, Suriye Enerji Bakanlığı ile ileri düzey görüşmelerde bulunurken, Mastercard Suriye pazarına geri döndü ve Visa da aynısını yapmaya hazırlanıyor. Google ve Meta, dezenformasyonla mücadele etmek için Enformasyon Bakanlığı ile iş birliği yapmaya başladı; bu hamle, iki taraf arasındaki ilişkinin niteliğinde önemli bir değişimi yansıtıyor.

Aynı doğrultuda, Suriye Ekonomi Bakanı Nidal el-Şaar, hükümetinin Amerikan modelinden ilham alan bir finansal sistem vizyonunu sundu. Bu arada, Merkez Bankası Başkanı Abdulkadir Hasriyye ve Maliye Bakanı Muhammed Berniyye, 2025 yılı boyunca resmi görüşmelerde bulunmak üzere birkaç kez Washington ve New York'u ziyaret etti. Bu değişim, yakın zamana kadar dünyadan kopuk ve sosyalist bir ekonomik modele bağlı kalan bir ülke için şüphesiz oldukça önemli.

rgt
Şara, ABD'nin başkenti Washington’da Trump ile yaptığı görüşmenin ardından Beyaz Saray önünde destekçilerini selamlıyor, 10 Kasım 2025 (Reuters)

Ancak Sezar Yasası kapsamında uygulanan yaptırımlar, bu açılımın gerçek bir stratejik değişime dönüşmesinin önünde büyük bir engel olmaya devam ediyor. Cumhurbaşkanı Şara bu konuyu doğrudan Başkan Trump ile Oval Ofis'te görüştü ve yasanın bu yıl yürürlükten kaldırılacağına dair bir söz aldı. ABD Başkanı, uzlaşı ortamını desteklemek için Suriye'ye uygulanan gümrük tarifelerinin yüzde 41'den yüzde 10'a düşürüleceğini duyurdu.

Şarku’l Avsat’ın Al Majalla’dan aktardığı analize göre ekonomik alanın ötesinde, Suriye-Amerikan ilişkileri askeri ve istihbarat alanlarında da derin bir gelişme kaydetti. ABD güçleri ile yeni Suriyeli mevkidaşları arasındaki ilk doğrudan temas, Beşşar Esed'in devrilmesinden sadece beş gün sonra, 13 Aralık'ta gerçekleşti. Bu tarihte yakın zamana kadar Heyet Tahrir eş-Şam'ın güvenlik teşkilatının bir üyesi olan Muhammed Kantari, Suriye cezaevlerinden birinde tutuklu bulunan bir Amerikan vatandaşını kendilerine teslim etti. O zamandan itibaren Kantari, Dışişleri Bakanlığı'nda önemli bir rol üstlendi ve ABD ordusu ile istihbarat teşkilatıyla kilit bir irtibat görevlisi olarak görev yaptı.

Sezar Yasası kapsamında uygulanan yaptırımlar, bu açılımın gerçek bir stratejik değişime dönüşmesinin önündeki en büyük engel olmaya devam ediyor

Bir hafta sonra, DEAŞ'la Mücadele Uluslararası Koalisyonu Komutanı Tümgeneral Kevin Leahy, Şam'ı ziyaret eden ve Cumhurbaşkanı Şara ile görüşen ilk diplomatik heyete katıldı. O zamandan beri, iki ülke arasındaki güvenlik ve istihbarat ilişkileri güçlendi ve operasyonel olarak daha etkili hale geldi. Bu ilişki, Şam'dan Enes Hattab başkanlığındaki İçişleri Bakanlığı ve Hüseyin Selame başkanlığındaki Genel İstihbarat Müdürlüğü aracılığıyla yönetiliyor. Her iki yetkili de “Amerikalı dostlarıyla” aralarındaki iş birliğinden coşkuyla bahsediyor. Ortak koordinasyonu “niteliksel bir değişim” olarak tanımlayan Amerikalı mevkidaşları da aynı görüşte.

Ortak operasyonların tohumları, mayıs ayında Washington'un Şam'a, Suriye'nin doğusundaki el-Bukemal kenti yakınlarında nüfuzlu bir aşiret lideri tarafından işletilen, İran silahlarının bulunduğu geniş bir tünel ve depo ağı hakkında istihbarat sağlamasıyla atıldı. Günler sonra, Suriye İçişleri Bakanlığı’na bağlı güçler hızlı bir operasyon düzenleyerek tüm bölgeyi ele geçirdi, silahlara el koydu ve tüm İranlı personeli zayiat vermeden tutukladı.

acdfrgt
Trump, Beyaz Saray'da, ABD Başkan Yardımcısı J.D.Vance ve ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack'ın katılımıyla, Şara ve Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani'yi kabul etti, 10 Kasım 2025 (AFP)

ABD'li bir yetkili, operasyonu benzeri görülmemiş bir güvenlik iş birliğinin kapısını açan “dikkat çekici” bir hamle olarak nitelendirdi. Gerçekten de o zamandan beri istihbarat paylaşımı derinleşti, ABD özel kuvvetlerinin bazı unsurları Şam'a konuşlandırıldı ve Suriye birlikleri, İran mirasıyla bağlantılı hedeflere karşı dört ortak operasyon ile DEAŞ’a karşı altı operasyona katıldı. Bu operasyonlardan biri, Suriye topraklarında bulunan en üst düzey DEAŞ liderinin ölümüyle sonuçlandı.

Resmi yalanlamalara rağmen, Şam bölgesinde sahadaki operasyonları koordine etmek amacıyla kalıcı bir ABD operasyon merkezi için uygun bir yer belirlemek üzere ortak çalışmalar devam ediyor.

İki ülke arasındaki güvenlik ve istihbarat ilişkisi güçlendi ve operasyonel olarak daha etkili hale geldi

Güvenlik ilişkilerindeki ilerlemeyi daha da sağlamlaştırmak için Suriye, DEAŞ'la Mücadele Uluslararası Koalisyonu’na resmen katıldı. Geçiş hükümeti için bu kararı almak kolay değildi çünkü hem iç hem de dış meydan okumalarla karşı karşıya bulunuyor. Halk arasında, Suriyelilerin büyük bir kesimi ABD'ye hâlâ şüpheyle bakarken, resmi askeri yapıya henüz entegre olmamış bazı küçük cihatçı örgütler bu yakınlaşmaya karşı son derece hassaslar.

Suriye güvenlik ve istihbarat çevrelerinde, bu katılımın kısa vadeli güvenlik sorunlarına yol açabileceğine dair yaygın bir kanaat var. Ancak, bu aynı zamanda en sorunlu unsurlarla yüzleşerek ve güvenlik ortamını yeniden düzenleyerek “iç temizlik” yapmak için altın bir fırsat olarak da görülüyor.

hy
Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara ve Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani, Washington'da yapacakları görüşme öncesinde IMF Başkanı Kristalina Georgieva ile birlikte yürüyor, 9 Kasım 2025 (AFP)

Esed'in devrilmesinden bu yana Suriye-Amerikan ilişkilerinin köklü bir dönüşüm aşamasına girdiğine şüphe yok. Cumhurbaşkanı Şara'nın tartışmalı geçmişine rağmen, yeni Suriye'nin sunduğu stratejik istikrar, açılım ve uluslararası entegrasyon fırsatları iletişimi hızlandırdı, güven inşa etti ve gelişmekte olan bir ittifakın temelini attı.

Bununla birlikte, Suriye halen sallantılı bir zeminde ve siyasi geçişini sağlamlaştırmaya, kontrol ve temsil alanını genişletmeye devam edecekse, ekonomisini canlandırması gerekiyor. Buna birçok faktör katkıda bulunabilir, ancak şüphesiz en önemlisi, ABD Kongresi'nin Sezar Yasası'nı yürürlükten kaldırmasıdır. Bu yasa yürürlükte kalırsa, Suriye'nin geleceği ve dünyaya yönelik yeni açılımının temsil ettiği tarihi fırsat, sürekli ve eşiğinden ayrılmayan bir tehdit altında olmayı sürdürecektir.