ECOWAS, Burkina Faso’da seçimler için takvim belirlemesini talep etti

Gana Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo, darbelere karşı önlem alınması çağrısında bulundu. (AFP)
Gana Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo, darbelere karşı önlem alınması çağrısında bulundu. (AFP)
TT

ECOWAS, Burkina Faso’da seçimler için takvim belirlemesini talep etti

Gana Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo, darbelere karşı önlem alınması çağrısında bulundu. (AFP)
Gana Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo, darbelere karşı önlem alınması çağrısında bulundu. (AFP)

Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) dün gerçekleşen olağanüstü zirvede, askerin yönetimin el koyduğu Burkina Faso'ya herhangi bir yaptırım uygulamazken yönetimi sivillere devretmek için seçim takvimini belirlemesini talep etti.
Burkina Faso’nun ECOWAS üyeliği bir süre önce askıya alınmıştı. Topluluk liderleri, aralarında genelkurmay başkanları ve bazı bakanların da bulunduğu iki heyet gönderdiği Burkina Faso’da askeri darbeden bu yana ev hapsinde tutulan devrik Cumhurbaşkanı Roch Marc Christian Kabore ile ve bazı siyasetçiler ile görüştükten sonra Burkina Faso’daki darbecilere karşı daha esnek davrandı. Şarku’l Avsat’a konuşan diplomatik bir kaynak, ECOWAS ülke liderlerinin Burkina Faso’daki darbeci liderlerin iktidarda kalma niyetinde olmadıklarını ve siyasi yelpazeye danışmak istedikleri konusunda verdiği güvence mesajlarına yanıt verme kararı aldıklarını belirtti. Seçim takvimi belirlemesinin talep edildiğini aktardı.
Gana'nın başkenti Akra'da bir araya gelen ECOWAS liderleri, askeri yetkililerin üzerinde anlaşmaya varılan gündemden ayrılması ve geçiş süresini iki yıl daha uzatma istekleri sebebiyle kara ve hava sınırlarının kapatılmasının yanı sıra ekonomik kısıtlama da dahil ağır yaptırımlara kalan maruz kalan Mali’de olduğu gibi Burkina Faso’ya yaptırım uygulamadı.
15 ülkeyi kapsayan Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu, Mali, Gine ve Burkina Faso’da iki yıldan kısa bir süre içerisinde gerçekleştirilen dört askeri darbe sebebiyle zor durumda. Bu hafta içerisinde Gine Bissau’da 11 kişinin yaşamını yitirmesine neden olan başarısız darbe girişimi durumun daha da zorlaşmasına neden oldu.
İlkeleri anayasaya aykırı her türlü eyleme karşı olan grup, Malililer tarafından darbelercilere yönelik tutumlarında ‘haksız’ olmakla suçlanmasının yanı sıra Bamako'daki askeri darbeden bu yana Mali ile ilişkileri gergin olan Fransa'nın elinde tuttuğu bir ‘maşa’ olmakla itham ediliyor. Ancak bu durum, ECOWAS Dönem Başkanı ve Gana Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun bölgede son dönemde yaşanan askeri darbe ve girişimlere karşı önlem alınması gerektiğini açıklamalarını engellemedi. Akufo-Addo'nun zirvenin açılış konuşmasında, tartışmaları gereken en önemli şeyin Mali’de yaşanan askeri darbe sebebiyle alt bölgelerde tırmanan tahditler ile Gine ve Burkina Faso’ya ulaşan yaklaşımın olduğunu söyledi.
Son dönemlerde darbenin bir moda olduğunu söyleyen Akufo-Addo, ‘demokratik ve cumhuriyetçi kurumların korunması sebebiyle’ Gine Cumhurbaşkanı Umaro Sissoco Embaló’yu tebrik etmeden önce, geçtiğimiz salı günü Gine- Bissau’da gerçekleşen başarısız darbe girişimine dikkat çekti. Gine Cumhurbaşkanı’nın askeri darbeile yüzleilmenin gereğinin altını çizdiğini Addo, bu dalganın tüm bölgeyi ele geçirmeden toplu ve katı cevap alması gerektiğini kaydetti. Addo ayrıca Batı Afrika'yı kasıp kavuran darbe dalgasının ülkeleri yönetmek için seçtikleri demokratik tarz hakkında şüphe uyandırdığını bildirdi.
Gine Cumhurbaşkanı konuşmasını zirvede “bölgede demokraside bir sapma ve güvenlik sistemindeki kırılganlığı yansıtan, artan darbe eğrisini kıracak net kararlar alınması gereltiğini’ vurgulayarak bitirdi. ECOWAS, Mali'ye kara ve hava sınırlarını kapatılması, gıda maddeleri ve ilaç dışındaki ticaret alışverişini askıya alınması ve merkez bankasının grubun bölgesel merkez bankasındaki varlıklarının dondurulması da dahil olmak üzere çeşitli yaptırımlar uyguluyor. Mali ve Gine'ye çeşitli yaptırımlar uygulayan ECOWAS, yaptırım uygulanmayan Burkina Faso'nun ise üyeliğini askıya aldı.
Diğer yandan Afrika Birliği, hafta sonunda yapılması beklenen Afrika zirvesine katılmayacak olan üç ülkenin üyeliğini de askıya almıştı.
 



Filistinli aktivist Mahmud Halil: Trump yönetimi beni susturmaya çalıştı ama bu bana daha büyük bir platform sağladı

 Filistinli aktivist Mahmud Halil, ABD'nin New York şehrindeki evinde, 2 Temmuz 2025 (Reuters)
Filistinli aktivist Mahmud Halil, ABD'nin New York şehrindeki evinde, 2 Temmuz 2025 (Reuters)
TT

Filistinli aktivist Mahmud Halil: Trump yönetimi beni susturmaya çalıştı ama bu bana daha büyük bir platform sağladı

 Filistinli aktivist Mahmud Halil, ABD'nin New York şehrindeki evinde, 2 Temmuz 2025 (Reuters)
Filistinli aktivist Mahmud Halil, ABD'nin New York şehrindeki evinde, 2 Temmuz 2025 (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump'ın seçkin üniversitelerle mücadelesinin başlamasından sadece birkaç gün sonra, federal göçmenlik görevlileri mart ayında New York'taki Columbia Üniversitesi'ndeki yurdunda Filistinli öğrenci Mahmud Halil'i gözaltına aldı.

Trump yönetimi, Filistinlileri destekleyen diğer yabancı öğrencileri gözaltına alarak ve Halil'in en önde gelen aktivistlerinden biri olduğu Filistin yanlısı öğrenci protesto hareketine tanık olan Columbia, Harvard ve diğer özel eğitim kurumlarına verilen milyarlarca dolarlık araştırma hibelerini iptal ederek mücadelesini artırırken, Halil üç aydan fazla bir süre Louisiana kırsalındaki bir gözaltı merkezinde tutuldu.

Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığına göre 30 yaşındaki Halil, “Soykırıma karşı durduğum için hiç pişman değilim… Doğru olanı savunduğum için, yani savaşa karşı çıktığım ve şiddete son verilmesi çağrısında bulunduğum için pişman değilim” ifadelerini kullandı.

Halil, hükümetin kendisini susturmaya çalıştığına ama aksine bunun kendisine daha geniş bir platform sağladığına inanıyor.

Halil serbest bırakıldıktan sonra New York'a döndüğünde havaalanında Trump'ın siyasi muhaliflerinden Temsilci Alexandria Ocasio-Cortez tarafından karşılandı. Gözaltına alındığı için doğumunu kaçırdığı eşi ve küçük oğluyla buluştuğu sırada destekçileri Filistin bayrakları salladı.

İki gün sonra Columbia Üniversitesi'nin Manhattan kampüsü yakınlarındaki katedralin merdivenlerinde düzenlenen bir mitingin yıldızı oldu ve burada üniversite yetkililerini eleştirdi.

Geçtiğimiz hafta, 2025 New York Belediye Başkanlığı seçimleri öncesinde Demokrat Parti ön seçimini kazanan Filistin yanlısı Zohran Mamdani ile birlikte coşkulu kalabalığın karşısına çıktı.

Halil şunları söyledi: “Bu durumda olmayı ben seçmedim; Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi (ICE) seçti... Bunun elbette hayatım üzerinde büyük bir etkisi oldu. Dürüst olmak gerekirse halen yeni gerçekliğim üzerine düşünmeye çalışıyorum.”

Mayıs ayındaki mezuniyet törenine katılamayan Halil gözaltından işsiz olarak çıktı. Uluslararası bir yardım kuruluşunun siyasi danışman olarak çalışması için yaptığı teklifi geri çektiğini söyledi.

Hükümet temyiz başvurusunu kazanıp onu tekrar gözaltına alabilir. Bu nedenle Halil önceliğinin oğlu ve diş hekimi eşiyle mümkün olduğunca çok zaman geçirmek olduğunu ifade etti.

Suriye'deki bir Filistin mülteci kampında doğan Halil'in eşi Dr. Nur Abdullah ABD vatandaşı. Halil'e geçen yıl ABD'de kalıcı oturma izni verildi.

Yüksek lisans öğrencisi olarak 2022 yılında New York'a taşındı ve Columbia Üniversitesi yönetimi ile üniversitenin İsrail ordusunu destekleyen silah üreticileri ve diğer şirketlere yaptığı yatırımlara son vermesini talep ederek kampüs parkında eylem yapan protestocular arasındaki başlıca öğrenci müzakerecilerinden biri oldu.

Filistinli aktivist Mahmud Halil, ABD'nin New York şehrindeki evinde, 2 Temmuz 2025 (Reuters)Filistinli aktivist Mahmud Halil, ABD'nin New York şehrindeki evinde, 2 Temmuz 2025 (Reuters)

Halil herhangi bir suçla itham edilmedi. Ancak ABD hükümeti geniş kapsamlı bir göçmenlik yasasına dayanarak onun ve diğer bazı Filistin yanlısı uluslararası öğrencilerin ‘yasal ancak tartışmalı’ konuşmalarının ABD'nin dış politika çıkarlarına zarar verebileceği gerekçesiyle sınır dışı edilmeleri gerektiğini savundu.

Davaya bakan federal yargıç, Trump yönetiminin Halil'i sınır dışı etmek için öne sürdüğü temel gerekçenin, ifade özgürlüğü haklarının anayasaya aykırı bir şekilde ihlal edilmesi olduğuna hükmetti. Hükümet karara itiraz ediyor.

Beyaz Saray Sözcüsü Abigail Jackson sorulara cevaben şunları söyledi: “Bu ifade özgürlüğü ile ilgili değil, Hamas teröristlerini desteklemek ve kampüsleri güvensiz hale getiren ve Yahudi öğrencileri taciz eden kitlesel protestolar düzenlemek için ABD'de bulunma hakkı olmayan kişilerle ilgili.”

Columbia Üniversitesi'nin politikasına meydan okuma

Halil, antisemitizm bahanesini kınadı ve Yahudi öğrencileri protesto hareketinin ‘ayrılmaz bir parçası’ olarak tanımladı. Hükümetin, Trump'ın Amerikan karşıtı, Marksist ve ‘radikal sol’ ideolojilerin hâkim olduğunu söylediği Amerikan yüksek öğretimini yeniden şekillendirmek için ‘antisemitizmi’ bahane olarak kullandığını söyledi.

Trump yönetimi Columbia'ya ve diğer üniversitelere, çoğunlukla biyomedikal araştırmalar için verilen federal hibe parasının, hükümet kimi kabul ettikleri, işe aldıkları ve ne öğrettikleri konusunda daha fazla denetime sahip olmadıkça devam etmeyeceğini bildirdi ve ‘daha fazla entelektüel çeşitlilik’ çağrısında bulundu.

Harvard'ın aksine Columbia Üniversitesi, hükümetin hibeleri aniden iptal etmesine itiraz etmedi ve Trump yönetiminin protestolarla ilgili kuralların sıkılaştırılması yönündeki bazı taleplerini, finansmanın yeniden başlatılmasına yönelik müzakerelerin ön koşulu olarak kabul etti.

Halil, Columbia'nın eylemlerini yürek parçalayıcı olarak nitelendirdi. Halil, “Columbia, yükseköğretim kurumlarının nasıl yönetildiğine dair her ayrıntıya müdahale etmesine izin vererek kurumu Trump yönetimine teslim etti” dedi.

Columbia Üniversitesi yönetimi, müzakereler devam ederken akademik özerkliği korumanın ‘kırmızı çizgi’ olduğunu belirtti.

Columbia Üniversitesi Sözcüsü Virginia L. Abrams, üniversite yetkililerinin Halil'in nitelendirmesine ‘kesinlikle katılmadıklarını’ ifade etti.

Abrams yaptığı açıklamada, “Columbia Üniversitesi, Halil de dahil olmak üzere, öğrencilerin güçlü bir şekilde inandıkları konularda konuşma hakkını tanır... Ancak üniversitenin, kampüsteki herkesin ayrımcılık ve tacizden uzak bir kampüs topluluğuna katılabilmesini sağlamak için kurallarına ve politikalarına uyması da önemlidir” ifadelerini kullandı.

Halil, Columbia ve Trump'ın hedefindeki diğer üniversiteleri öğrencilerine kulak vermeye çağırdı.

Halil sözlerini şu ifadelerle noktaladı: “Öğrenciler, bu kampüsün insan hakları ve uluslararası hukuka nasıl uyabileceğine ve tüm öğrencileri nasıl kapsayabileceğine dair net bir plan sundular... Meselelerin neresinde dururlarsa dursunlar herkes kendini eşit hissedecek... Üniversite yönetimi öğrencileri dinlemek yerine siyasi baskıya boyun eğmeyi tercih ediyor.”