Uydu görüntülerine göre İran’ın son uydu taşıyıcı roket fırlatma denemesi başarısız oldu

Maxer Technologies’in uydu görüntüleri, İmam Humeyni Uzay Üssü’ndeki bir yangının etkilerini gösteriyor (AP)

Uydu görüntülerine göre, İran’ın son günlerde uydu taşıyıcı roket fırlatma konusunda yeni bir başarısızlıkla karşı karşıya kalması muhtemel görünüyor.
Associated Press (AP) tarafından görülen, Maxar Technologies’in uydu görüntüleri, Pazar günü Simnan eyaletindeki İmam Humeyni Uzay Üssü’nde bulunan bir fırlatma rampasında yangın işaretlerini gösterdi.
Platforma monte edilmiş bir roket fırlatıcının yanmış ve hasar görmüş olduğu da görüldü.
Başarılı fırlatmalar genellikle roket fırlatıcılara zarar vermez, çünkü kalkıştan önce indirilirler.
İran, başarılı uydu fırlatma çalışmalarını devlete ait televizyon kanalları aracılığıyla hızla duyurarak övünür. Ancak başarısız girişimlerden bahsetmez.
Planet Labs’den alınan ayrı uydu görüntüleri, fırlatma girişiminin büyük olasılıkla Cuma gününden sonra gerçekleştiğini gösteriyor.
İran’ın Birleşmiş Milletler (BM) misyonu, konu hakkında yorum talebine yanıt vermedi.
Middlebury Uluslararası Araştırmalar Enstitüsü bünyesindeki James Martin Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Araştırmaları Merkezi’nde uzman olan Jeffrey Lewis, söz konusu roketin İran’ın Zuljanah uydu fırlatma aracı gibi göründüğünü söyledi.
Bu noktada patlamaya neyin sebep olduğu belli değil.
Lewis, Zuljanah’ın ilk iki aşamasının katı yakıt olduğunu, ancak son aşamasının sıvı olduğunu ve fırlatma rampasında yakıtla doldurulması gerektiğini söyledi.
Lewis, “Bu, sanki bir şey patlamış gibi, kesintiye uğramış gibi görünüyor” dedi.
Son on yılda İran, uzaya birkaç kısa ömürlü uydu gönderdi.
Başka bir uydu taşıyan füze olan Simurg’un yörüngeye uydu yerleştirme girişimleri daha önce de birkaç kez başarısız oldu.
İranlı yetkililer, Şubat 2019’da Tahran’ın merkezindeki Uzay Taşımacılığı Sistemleri Enstitüsü’nde henüz belirlenemeyen nedenle yangın çıktığını ve 3 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı.
En son fırlatmada kullanılan fırlatma rampası, Ağustos 2019’da meydana gelen bir patlamanın izini hâlâ taşıyor.
Bu durum, dönemin ABD Başkanı Donald Trump’ın da ilgisini çekti ve uydunun uzaya fırlatma girişimi sırasında infilak ettiğini öne sürdü.
Trump olayı ‘feci bir kaza’ olarak nitelendirerek, gözetim fotoğrafını yayınladı.
Bunun ardından İran ise uydunun henüz fırlatılmadığını ve zarar görmediğini gösteren bir fotoğraf servis etti.
Art arda gelen başarısızlıklar, İran’ın programına dış müdahale konusunda şüpheleri artırdı ve Trump bu olayda ABD’nin rolü olmadığını vurguladı.
İran Devrim Muhafızları, Nisan 2020’de bir uyduyu yörüngeye başarıyla fırlatarak, gizli uzay programını ortaya çıkardı.
ABD Hava Kuvvetleri Uzay Komutanı General Jay Raymond, İran’ın uydusunu küçümsedi.
Raymond, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “İran, uydunun görüntüleme kabiliyetlerine sahip olduğunu belirtiyor ancak aslında o, uzayda yuvarlanan bir web kamerası ve istihbarat sağlama ihtimali düşük” ifadelerini kullandı.
Son fırlatma, Batılı diplomatların İran’ın dünya güçleriyle nükleer anlaşmayı canlandırmak için zamanın tükenmekte olduğu konusunda uyardığı bir zamanda gerçekleşti.
İran eski Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Batı’dan uzaklaşma endişesiyle ülkenin uzay programından geri çekilirken, yeni Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi programı başlatmaya odaklandı.
İran’ın fırlatmayı planladığı bir dizi uydusu var ve İran Yüksek Uzay Konseyi 11 yıl sonra ilk kez toplandı.