Ahtapotlar dinozorlardan önce de vardı

Ahtapotların bilinen en eski atası, Montana’da yaklaşık 330 milyon yıllık fosil halinde gün yüzüne çıkarıldı.

Montana’da tropikal bir körfezin altındaki deniz ortamında keşfedilen ahtapot görüntüsü (Reuters)
Montana’da tropikal bir körfezin altındaki deniz ortamında keşfedilen ahtapot görüntüsü (Reuters)
TT

Ahtapotlar dinozorlardan önce de vardı

Montana’da tropikal bir körfezin altındaki deniz ortamında keşfedilen ahtapot görüntüsü (Reuters)
Montana’da tropikal bir körfezin altındaki deniz ortamında keşfedilen ahtapot görüntüsü (Reuters)

İngiltere merkezli The Guardian gazetesinin haberine göre bilim adamları Montana’da, yaklaşık 330 milyon yıllık bir fosilde dinozorlardan önce var olan ahtapotların bilinen en eski atasını keşfetti. Araştırmacılar, antik varlığın daha önce düşünülenden milyonlarca yıl önce yaşadığı sonucuna vardı. Bu da ahtapotların dinozorlardan önce ortaya çıktığı anlamına geliyor.
Fosil 12 santimetre uzunluğunda ve 10 uzvu var. Modern ahtapotların her biri iki sıra vantuzlu sekiz uzva sahip. Ahtapotların bu atası muhtemelen sığ tropikal bir okyanus körfezinde yaşıyordu.
Smithsonian Ulusal Doğa Tarihi Müzesi’nden bir zoolog olan ancak çalışmaya dahil olmayan Mike Viccione keşifle ilgili yaptığı açıklamada, “Birkaç yer dışında yumuşak doku fosilleri bulmak son derece nadir. Yani, bu çok heyecan verici bir keşif. Bu keşif, ahtapotların soyunu, daha önce bilinenden çok daha geriye götürür” ifadelerini kullandı.
Fosil örneği Montana’da bir kireçtaşı oluşumu içinde keşfedildi ve 1988’de Kanada’daki Royal Ontario Müzesi’ne bağışlandı.
Bilim insanları, fosil köpekbalıkları ve bölgedeki diğer buluntuları incelerken, onlarca yıl boyunca bu fosil bir çekmecede saklı kaldı. Ancak daha sonra paleontologlar kireçtaşıyla kaplı 10 küçük uzuv fark ettiler.
Bu bağlamda, sonuçları Nature Communications dergisinde geçtiğimiz salı günü yayınlanan çalışmaya katılan Amerikan Doğa Tarihi Müzesi’nden Paleontolog Christopher Wallen ve meslektaşları şu açıklamalarda bulundu: “Bu iyi korunmuş fosilin, tıpkı modern ahtapotların yaptığı gibi, muhtemelen yırtıcılardan kaçma amacıyla koyu renkli bir sıvı bulutu salmak için kullandığı bir mürekkep torbasına sahip olduğuna dair kanıtlar var.”
Şarku’l Avsat’ın The Guardian’dan aktardığı habere göre “Vampiropod” adı verilen bu yaratık, muhtemelen tüm modern ahtapotların ve kalamardan çok ahtapotlara daha yakın olan vampir kalamarlarının atası.
Araştırmanın yazarları, daha önce, “bilinen en eski kesin” vampiropodun yaklaşık 240 milyon yıl öncesine ait olduğunu söylüyor.
Bilim insanları, ABD başkanı Joe Biden’a ithafen fosile Syllipsimopodi bideni adını verdiler.



Bilim insanları Güneş'i karartmaya hazırlanıyor

Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
TT

Bilim insanları Güneş'i karartmaya hazırlanıyor

Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)

Rebecca Whittaker 

Britanyalı bilim insanları, hükümetin 50 milyon sterlinlik (yaklaşık 2,5 milyar TL) bir fonla desteklediği program kapsamında küresel ısınmayla mücadelede güneş ışığını engelleme tekniklerini deneyebilir.

Birkaç hafta içinde onaylanacak jeomühendislik projesinde bilim insanları, ışığı yansıtan parçacık bulutlarını atmosfere fırlatmak veya deniz suyu spreyleri kullanarak bulutları daha parlak hale getirmek gibi teknikleri inceleyebilir.

Başka bir yöntemse, ısıyı hapseden bir battaniye görevi gören doğal sirüs bulutlarını inceltmeyi içeriyor.

Projenin başarılı olması halinde Dünya yüzeyine daha az güneş ışığı ulaşacak ve böylece yeryüzü geçici olarak soğuyacak.

Bu, gezegeni soğutmanın nispeten ucuz bir yolu olarak düşünülse de yöntemi eleştirenler, hava örüntülerinde felaketlere yol açabileceği ve hatta yağmurları, gıda üretiminde hayati önem taşıyan bölgelerden başka yerlere kaydırabileceği uyarısında bulunuyor.

Diğer bilim insanlarıysa jeomühendisliğin, iklim değişikliğinin temel nedeni olan fosil yakıtların kullanımını durdurma çabalarını azaltabileceğini söylüyor.

Proje, ARIA diye bilinen İleri Araştırma ve Buluş Ajansı tarafından finanse ediliyor.

Birleşik Krallık hükümeti tartışmalı deneye 50 milyon sterlin ayırdı ancak gelecek 4 yıl boyunca kullanmak üzere, vergi mükelleflerinin parasından verilen toplam miktar 800 milyon sterlin (yaklaşık 41 milyar TL).

Jeomühendislik projesini yöneten ARIA Program Direktörü Profesör Mark Symes "Karbonsuzlaşma hayati önem taşıyor ancak mevcut gidişatımız, sıcaklık kaynaklı çok sayıda iklim devrilme noktasını tetikleme riski taşıyor" diyor.

Bu program, iklim felaketini önlemek için gereken zaman diliminde Dünya'yı güvenli ve sorumlu bir şekilde nasıl soğutabileceğimiz (veya soğutup soğutmamamız gerektiği) konusunda kritik ve cevapsız soruları araştıracak.

ARIA'nın geçen yıl yayımladığı bir belgede Symes bu tür devrilme noktalarına örnek vermişti. Bunlar arasında Arktik kış deniz buzlarının erimesi, Amazon yağmur ormanlarının yok olması ve bunun sonucunda ekosistem kaybı, karadaki büyük buz örtülerinin çökmesi ve bunun küresel deniz seviyesinin kayda değer derecede yükselmesine yol açması yer alıyordu.

Symes, çözümün fosil yakıtların yakılmasının durdurulması ve sera gazlarındaki fazlalıkların ortadan kaldırılması olduğunu ancak bunun, devrilme noktalarının başlangıcını önleyecek kadar hızlı gerçekleşmeyebileceğini söylüyor.

Bunun yerine bu projenin "karbonsuzlaşma için zaman kazanmamıza" katkı sağlayacağını umuyor.

Profesör Symes, projede zehirli maddeler kullanılmayacağını, açık hava deneyleri öncesinde çevresel etki değerlendirmesi yayımlanacağını ve bölgedeki topluluklara danışılacağını ifade ediyor.

Projelerin detaylarının gelecek haftalarda yayımlanması bekleniyor.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news