Suriye'de Ukrayna'da savaşma propagandası yapan ‘Rus adamları’ kimler?

Rejim güçlerini destekleyen Suriyeli bazı isimlerin ve yerel milis liderlerinin Rusya ile yakın ilişkileri olduğu biliniyor. Bu isimler, Suriye rejimine bağlı bölgelerdeki genç Suriyelilerin ikna edilmesini teşvik etmek ve onları Ukrayna'da savaşmak üzere silah altına almak için Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşını destekleyen pozisyonlarını açıklamaya ve Suriye'nin birçok bölgesinde yürüyüşler başlatmaya dayalı bir kampanya başlattılar. Bunların arasında Suriye'ye müdahalesi, Suriye rejimini kurtarması ve muhalif gruplarla mücadelesine atıfta bulunarak ‘Rusya'ya Sadakat ve Güzel Dönüş’ başlığı altında kampanya yürüten bölgeler var.
Suriye’nin merkezindeki Hama kırsalında yer alan Maharda ve Sukaylebiye kentleri günlerdir kiliselerin önünde halk yürüyüşlerine, etkinliklere ve kutlamalara sahne oldu. Hristiyan din adamları, Simon el-Vekil ve Nabel el-Abdullah liderliğindeki ‘Ulusal Savunma Kuvvetleri’ de bu yürüyüşlere katıldı. Yürüyüşlerde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in fotoğrafları, Rusya'yı destekleyen sloganlar ve afişler aracılığıyla Ukrayna'ya karşı savaşında Rusya'yı destekleyen tutumlarını ifade ettiler. Aynı zamanda, Suriye rejiminin kontrolü altındaki çeşitli bölgelerdeki rejim yanlısı milislerin birçok lideri, üyelerini askere almaya, Rusya'ya seyahat etmeye ve Ukrayna'ya karşı savaşa katılmaya ikna etmek için periyodik toplantılar yapmaya başladı. Askere alım ofisleri açıp, cazip maddi maaşlar ve özel ayrıcalıklar karşılığında listeler oluşturuyorlar.
Kaynaklar Şarku'l Avsat’a yaptıkları açıklamada, Hama kırsalındaki Sukaylebiye kentinde rejime destek veren Milli Savunma Milisleri Komutanı Nabel Abdullah, birkaç gün önce, Suriye'nin batısındaki Lazkiye kırsalındaki Rus Hmeymim Üssü’ne resmi ziyarette bulunduğunu söyledi. Açıklamaya göre söz konusu kişilerin Hama kırsalından Rusya'ya gitmek, altı aylık bir sözleşme kapsamında bin 500 dolar karşılığında Ukrayna'daki kuvvetlerinin saflarında savaşmak isteyenlerin isimlerini kaydettirmek ve Hmeymim'deki Rus üssünün liderliğine sunmak için Rus tarafından onay aldı.
Kaynaklar “Birkaç genç, milis liderleri Nabel Abdullah tarafından Sukaylebiye şehrinde ve diğerleri batı Hama kırsalında kurulan ofislere kaydolmaya ve Ukrayna'da savaşmak için askere alınmayı kabul etmeye başladı” ifadelerini kullandı. Ayrıca milis liderleri, Ukrayna’daki Rus kuvvetleri saflarında savaşa katılmak isteyenlerin isimlerinin rejimin güvenlik kovuşturmaları listesinden çıkarılmasını ve rejim kuvvetlerinin saflarında askerlikten muaf tutulmalarını sağladı. Kaynaklar, kayıt yaptıranların sayısını açıklamadı.
Kaynaklar, ‘Simon el-Vekil ve Nabel el-Abdullah'ın Ulusal Savunma Milislerinin liderleri olduğuna’ dikkat çekti. Kaynaklar tarafından yapılan açıklamaya göre bu isimler Hama kırsalındaki Hıristiyan gruba mensuplar, Rus güçleri ve Lazkiye kırsalındaki Hmeymim üssü ile yakın ilişkileri var. Başta Rusya'ya ‘Sadakat Madalyası’ olmak üzere Rus kuvvetleri tarafından madalya ve takdir belgeleri verildi. 2012 yılının başında Milli Savunma adı altında rejim güçlerine destek için milis grupları oluşturmuşlardı. Bu milisler, Rejim güçlerinin sivillere yönelik baskın ve tutuklama kampanyalarına katılımının yanı sıra, mülkleri yağmalama ve Suriyeli muhalif gruplara karşı birçok savaşa katıldılar.
Başka kaynaklar ise Suriye parlamentosu rejim üyesi ve Rusya'ya yakın olan Ahmed ed-Derviş ve İdlib'in doğusunda rejim güçlerini destekleyen milislerden birinin lideri Halid ed-Daher tarafından yürütülen geniş bir tanıtım kampanyasının Suriyeli gençleri kayıt olmaya ve Ukrayna'da meydana gelen savaşa Rusya için katılmaya teşvik ettiğini söyledi. Katılmak isteyenlerin güvenlik ve adli kovuşturmalardan korunmasını, ailelerine onur kartları verilmesini, Rus kuvvetleri saflarında seyahat etmek ve savaşmak isteyenlere aylık bin 500 dolar maaş verilmesini sağladılar. Maaşların 2 bin doları aşabileceğine işaret edildi.
Öte yandan Humus kırsalındaki kaynaklardan biri, “İster Humus bölgelerinde ister Şam kırsalında olsun, artık hiç kimse, Rusya'nın ülke dışında Rusya için savaşma konusunda Rusya'nın vaatlerine ve onların Suriyeli ajanlarına güvenmiyor (ve ben de bunlardan biriyim). Çünkü Rusya, bir yılı aşkın bir süre önce Libya'daki askeri operasyonlara katılan ve 6 aylık sözleşmelerin süresinin dolmasının ardından maaşlarını alamadan Suriye'ye geri dönen Suriyeli savaşçılara verdiği sözleri henüz tutmuş değil. Çok sayıda kişi savaşta yaralanmış ve şu ana kadar gerekli tedaviyi görmemiş olmasına ve ilgili makamlara defalarca başvurmalarına rağmen vaat edilen ödemeler yapılmadı” dedi.
Kaynak, son zamanlarda Humus'ta açılan ve 3 yıl önce rejimle yerleşim operasyonları yürütenlerden biri olan Menhal es-Saluh tarafından denetlenen askere alma bürosuna katılımın olduğuna dikkat çekti. Halk çevrelerinde es-Saluh liderliğindeki teşvik kampanyalarına rağmen, Rus tarafıyla özellikle Hmeymim üssüyle büyük ilişkiler çok zayıf olduğunu ifade etti.
Muhalif ‘İzleme Birimi 80'den bir yetkili olan Ebu Suteyf el-Hattabi şunları söyledi: “25. Tümen'de irtibat subayı olan Albay Yunus Muhammed, Nemr/Kaplan Kuvvetleri olarak bilinen ve Rusya tarafından desteklenen Tuğgeneral Suheyl el-Hasan ve aynı tümende 16'ncı Tugay'da Özel Görevler Komutanı Tuğgeneral Salih el-Abdullah, Rusya'ya seyahat etmek ve saflarında Ukrayna'ya karşı savaşmak isteyen unsurların isim listelerini hazırlamakla görevlendirildi. Buna ek olarak, son günlerde çok sayıda 25'inci Tümen üyesi Masyaf bölgesi yakınlarındaki askeri noktalara nakledildi, unsurlar Rusya'ya gönderilmek ve Ukrayna'ya karşı savaşa katılmak için 15 günlük askeri eğitimlere tabi tutuldu.
Hattabi, Rus kuvvetleri saflarında Ukrayna kuvvetlerine karşı savaşmak üzere rejim bölgelerindeki gençleri işe almak için kayıt ofislerinin sayısının Hama kırsalında (Masyaf - Sukaylebiye) 12’ye ulaştığına dikkat çekti. Humus ofisi, Duma ofisi, Rusya'ya yakın Ahmed el-Avde’nin doğrudan gözetimi altında Dera ofisi, doğu İdlib kırsalındaki Abu Dahur bölgesinde bulunan Halid ez-Zahir'in ofisi, Halep şehirlerinde ve Rakka kırsalındaki Ma'dan bölgesinde Halid el-Humud ve Türki Buhamed'in ofisi, Lazkiye kırsalında İmam el-Bustani Derneği'ndeki ofisler Rusya saflarında savaşçı toplamak için açlışıyor. Gerçek sayı hakkında bilgi veremeyen Hattabi, Suriye rejiminin kontrolündeki bölgelere bağlı kuruluşların vasıtasıyla toplanan savaşçıların sayısının 5 bini aşmış olabileceğine dikkati çekti.

Libya'daki ‘Rus nüfuzu’, Libyalı analistlerin ABD Özel Temsilcisi Richard Norland'ın Libya'nın güneyine yaptığı benzeri görülmemiş ziyaretin sonuçlarına ilişkin değerlendirmelerini gölgede bıraktı.

Norland'ın bu hafta başında güneydeki Sebha kentinde Mareşal Halife Hafter'in oğlu Saddam Hafter ile yaptığı görüşmelerin ayrıntıları yeterince açıklanmadı. Ancak gözlemciler Norland'ın Sebha'ya yaptığı ziyaretin ‘sembolik’ olduğunu bildirdi. Derne Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü olan Yusuf el-Farisi, söz konusu ziyaretin ‘önceki güvensizlik dalgalarının ardından istikrarlı güvenlik koşulları ışığında bir ABD yetkilisinin güney kentine yaptığı ilk ziyaret’ olduğunu belirtti.

cdvfg — *ABD'nin Libya Özel Temsilcisi Richard Norland, Sebha ziyareti sırasında gerçekleşen görüşmede konuşurken (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)*

Johns Hopkins Üniversitesi Dış Politika Enstitüsü üyesi Hafız el-Guveyl'e göre, Libya'ya yönelik on yıllık stratejik planın ve Rus nüfuzunu sınırlama girişimlerinin gölgeleri, ABD Özel Temsilcisi’nin Güney Libya ziyaretinde de kendisini gösterdi. El-Guveyl'e göre Rusya'nın Libya'nın güneyindeki nüfuzunu arttırması, ABD'nin kırılgan bölgelere yönelik stratejisinden ve Norland'ın ziyaretinden daha uzak değil. Bu noktada, geçtiğimiz mart ayından bu yana Rus askeri kargo uçaklarının ülkenin güneyinde yer alan Brak eş-Şati Üssü’ne yönelik birden fazla hava ikmalinden söz eden sızıntıların ortaya çıktığını da belirtmek gerekir.

Xujık8 — *Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe ile CIA Direktörü William Burns arasında Trablus'ta daha önce yapılan bir görüşmeden (UBH)*

İki yıldan kısa bir süre önce Biden yönetimi, ‘Çatışmayı Önlemek ve İstikrarı Teşvik Etmek için ABD Stratejisi - Libya için On Yıllık Stratejik Plan’ olarak bilinen planı başlattı. Bu plan, diğer hususların yanı sıra, Libya'nın tarihsel olarak marjinalleştirilmiş güneyini ulusal yapılara entegre etmeyi, daha geniş bir birleşmeye yol açmayı ve güney sınırını güvence altına almayı amaçlıyor.

Norland, Hafter'le görüştükten sonra Libya'nın güneyinin istikrara kavuşturulması, Libya'nın egemenliğinin korunması ve bölünmelerin aşılmasında oynadığı hayati rol hakkında genel bir konuşma yapmakla yetindi. Trablus Üniversitesi’nde siyaset bilimi profesörü olan Dr. Ahmed el-Atraş'a göre söz konusu ziyaret Moskova'nın nüfuz mücadelesi ve Rusya'nın bölgedeki genişlemesini keşfetme bağlamının ötesine geçemeyebilir.

Diğer yandan Norland’ın Libya'nın güvenlik kurumlarını birleştirme çabalarını ülkenin dört bir yanından Libyalı askeri liderlerle ilişki kurarak desteklemekten bahsetmesi de dikkat çekiyor. El-Atraş Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, bu ziyaretin gerçekleri gizlemek için yapıldığını belirtti. El-Atraş’a göre bu ziyaret öncelikle Moskova'yı hedef alıyor ve ülkenin batısından sorumlu İçişleri Bakanı İmad et-Trablusi ile Saddam arasında daha önce yapılan ve tek taraflı bir eylem olan görüşmeye dayanan vizyonları önemsizleştiriyor.

*Rusya Savunma Bakanı Yardımcısı ve Rus hükümetinden üst düzey bir heyetin daha önce Bingazi'ye yaptığı ziyaretten (Şarku’l Avsat)*

Öte yandan bir grup analist, Çin'in Libya'daki faaliyetlerinin genişlemesine ilişkin ABD'nin güçlü endişelerinden bahsetti. Siyasi analist İzzeddin Akil'e göre güney Libya, Çin İpek Yolu'nun kesilmesinde önemli bir istasyon olabilir ve aynı zamanda Afrika'da Çinlileri rahatsız etmek ve onlara karşı koymak için bir üs olarak kullanılabilir.

Akil, Washington yönetiminin Trablus Büyükelçisi olarak atanması planlanan Amerikalı diplomat Jennifer Gavito'nun brifinginde Çin hakkında söylenenleri esas aldı.

Gavito geçtiğimiz haziran ayında Senato Dış İlişkiler Komitesi önünde yaptığı açıklamada, Çin'le bağlantılı şirketlerin Libya'da bilgi ve iletişim teknolojileri sektöründe gösterdikleri derin başarılar konusunda uyarıda bulundu.

Infra Global Partners Vakfı danışmanı Jonathan Bass, Pekin'in Mareşal Halife Hafter'e verdiği desteğe işaret ederek, Çin'in daha önce eski Libya Başbakanı Fethi Başağa döneminde çok cazip koşullarla ülkenin güneyinde Libya altını çıkarma hakkını elde ettiğini söyledi.

Sahel bölgesinin son iki yılda Fransa'ya sadık bazı yerleşik rejimlerin devrilmesine tanık olması ve Rusya'nın yeni rejimlerin müttefiki olarak bölgeye müdahil olması da dikkat çekiyor.

Norland'ın Sebha'yı ziyaretinden bir gün sonra Rusya'nın Libya Büyükelçisi Aydar Aganin'in Rus askeri kamyonu Ural'ın direksiyonuna geçmesi ve Ural’ın Libya pazarına girişini kutlaması da önemli bir noktaydı.

Suriye'de Ukrayna'da savaşma propagandası yapan ‘Rus adamları’ kimler?