Mukteda Sadr, İran’ın BM’ye şikayet edilmesi ve İran’ın Bağdat Büyükelçisi’ne acilen nota verilmesini istedi

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Reuters)
Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Reuters)
TT

Mukteda Sadr, İran’ın BM’ye şikayet edilmesi ve İran’ın Bağdat Büyükelçisi’ne acilen nota verilmesini istedi

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Reuters)
Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Reuters)

Irak’ta Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) başkenti Erbil’e sabaha karşı düzenlenen füze saldırısını İran Devrim Muhafızları üstlenmesinin ardından İran’ın acilen Birleşmiş Milletler’e (BM) şikayet edilmesi ve İran’ın Bağdat Büyükelçisi İrec Mescidi’ye nota verilmesini istedi.
Sadr bugün Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, “Kuzeyinden güneyine, doğusundan batısına kadar Irak topraklarının siyasi, askeri ve güvenlik alanında çatışma amaçlı kullanılmaması gerekiyor. Bu nedenle Irak’ın içinden komşu ülkelere yapılan saldırıları kınadığımız gibi Irak’ın dışından da topraklarımıza yönelik saldırıları kınıyoruz” ifadelerini kullandı.
Iraklı hükümet yetkililerini göreve çağıran Sadr, İran’ın BM’ye şikayet edilmesi, İran’ın Irak Büyükelçisi’ne acilen nota verilmesi ve bu saldırıların bir daha tekrarlanmaması için garanti alınmasını istedi.
Şii lider, İsrail’in Irak’ta varlığı iddialarının da araştırılması talebinde bulunarak, bunun ülke güvenliğini sarsmak için bahane olmaması gerektiğini kaydetti.

Ne olmuştu?
İran medyasına göre, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) başkenti Erbil’e sabaha karşı düzenlenen füze saldırısını İran Devrim Muhafızları üstlendi.
İran Devrim Muhafızları tarafından bugün yapılan açıklamada, Erbil’de İsrail’e ait stratejik hedeflerin vurulduğunu bilgisi verildi.
Açıklamada, ‘İsrail’in kendilerini hedef alması halinde sert, kararlı ve yıkıcı yanıt verileceği’ konusunda da uyarı yer aldı.
IKBY Terörle Mücadele Birimi, Erbil’in Irak dışından 12 balistik füzeyle saldırı düzenlendiğini duyurdu. Saldırı sonucu herhangi bir yaralanma olmadı.
Irak’ta İran devlet televizyonu için çalışan bir muhabir, Erbil’i hedef alan füzelerin İsrail’e ait gizli üsleri vurduğunu ileri sürdü.
Reuters’a konuşan ABD’li bir yetkili ise, ABD konsolosluk binası yakınına düşen balistik füzelerin İran’dan fırlatıldığını söyledi.
Cumhurbaşkanı’ndan kınama
Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih, Erbil’e düzenlenen füze saldırılarını kınayarak, bu saldırıların amacının ülkede muktedir bir hükümetin kurulmasını engellemek olduğunu söyledi.
Salih, “Erbil’i hedef alan terör saldırısını kınıyoruz” ifadesini kullanarak şunları kaydetti;
“Saldırının zamanlamasının siyasi tıkanıklığın giderilmesi için başlatılan girişimlere denk gelmesi, muktedir bir hükümetin kurulmasını engellemek içindir. Ülkenin kaosa sürüklenmesi çabaları karşısında sıkıca durmak lazım. Güvenlik güçlerimizin saflarını birleştirmemiz, devlet mercilerini oluşturmamız ve yasa dışı teröristlerle mücadele etmemiz gerekiyor.”



Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
TT

Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)

Kritik öneme sahip Maya kenti Caracol'un ilk hükümdarı olduğu düşünülen birine ait mezar keşfedildi. Mezarda bulunan eserler dönemin büyük kentleri arasındaki ilişkiye ışık tutuyor.

Maya dünyasının en büyük ve en önemli şehirlerinden Caracol'un nüfusunun zirve döneminde 100 bine ulaştığı tahmin ediliyor. Ancak diğer pek çok Maya şehrinde olduğu gibi, bilinmeyen nedenlerle MS 900 civarında çöküşe geçti.

Kalıntıları Belize'de yer alan antik kentin harabelerindeki kazılar en az 40 yıldır sürüyor. Fakat bugüne kadar yapılan çalışmalarda hiçbir kraliyet üyesine ait mezara rastlanmamıştı. 

Kazılara liderlik eden Houston Üniversitesi arkeologları Diane ve Arlen Chase, etkileyici bir keşifle bu durumu değiştirdi. 

İlk kez Caracol'da bir kraliyet mezarı ortaya çıkaran ekip, bunun kentin bilinen ilk hükümdarına ait olduğunu düşünüyor.

Houston Üniversitesi'nden yapılan açıklamaya göre Te K'ab Chaak adlı kralın mezarı yaklaşık MS 350'ye tarihlendi. Araştırmacılar tahta 331'de çıkan Te K'ab Chaak'ın hanedanının en az 460 yıl varlığını sürdürdüğünü söylüyor.

Field Museum'dan arkeolog Gary Feinman, yer almadığı çalışmanın bulguları hakkında "Çok erken bir döneme ait hükümdar buldular, ki bu çok önemli ve bir hanedanın kurucusu olduğu iddia ediliyor" diyerek ekliyor: 

Bu büyük bir bulgu.

Araştırmacılar mezarda bulunan kalıntılara dayanarak Te K'ab Chaak'ın 1,7 metre boyunda ve öldüğünde dişi olmayan yaşlı bir adam olduğunu tespit etti.

Chase çifti kalıntılarla birlikte gömülen seramik kapların tarzından mezarın son derece eski olduğu sonucuna vardı. Kırmızı zincifre mineraliyse, çok yüksek statüye sahip birine ait olduğunu anlamına geliyordu.

Arlen Chase "Eşyalar zincifreyle kaplanmışsa kraliyet ailesinin en üst seviyedeki kişileri sözkonusu demektir" diye açıklıyor.

Ekip mezarda yeşim taşından yapılmış üç set kulak süsü de buldu. Maya elitlerinin kullandığı bu değerli eşyalara pek sık rastlanmıyor. 

ghyjudcfv
Çömlek kaplar üzerinde daha önce görülmeyen tasvirler bulundu (Houston Üniversitesi)

Ayrıca mozaik bir ölüm maskesi de keşfeden araştırmacılar bunun çok daha nadir olduğunu belirtiyor. Chase çifti daha önce sadece bir adet ölüm maskesi bulmuştu.

Arkeologlar mezarda gördükleri çömleklerin de etkileyici olduğunu ifade ediyor. Bu kaplarda Mayaların ticaret tanrısı, bir sinek kuşu ve mızrak tutan bir hükümdarla ona adak adayan kişiler resmedilmişti. Bazılarında maymun, baykuş ve nasua gibi hayvanlar tasvir edilmişti. 

Arlen Chase bazı tasarımlar için "Bunları daha önce hiç görmemiştik" diyor.

Araştırmacılar mezardaki bazı eserlerin, yine MS 350'lere tarihlenen diğer iki Caracol mezarındakilere çok benzediğini söylüyor. Bunlar arasında Meksika'nın orta kesiminden gelen yeşil obsidyen bıçaklar ve mızrak fırlatmak için kullanılan bir alet de vardı. 

Ekip bu aletlerin genellikle Caracol'un 1200 kilometre uzağındaki Teotihuacán kentiyle ilişkilendirildiğini belirtiyor. 

Chase çiftine göre bu durum iki kent arasındaki büyük mesafelere rağmen erken Maya halkının, Orta Meksika topluluklarıyla sanılandan onlarca yıl önce ilişki kurduğuna işaret ediyor. Te K'ab Chak zamanında Teotihuacán'dan Caracol'a yürümek muhtemelen en az 150 gün sürüyordu.

İkili, ellerindeki bulgulara dayanarak kentler arasında ticari ve diplomatik ilişkiler kurulduğunu düşünüyor. Öte yandan bazı uzmanlar net çıkarımlar yapmadan önce daha net kanıtlara ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.

Independent Türkçe, Live Science, New York Times, Smithsonian Magazine, Houston Üniversitesi