İran'ın dün serbest bıraktığı iki çifte vatandaş İngiltere'ye döndü

İran'da casusluk suçlamasıyla tutuklanan ve dün serbest bırakılan iki İngiltere-İran çifte vatandaşı Nazanin Zaghari-Ratcliffe ve Enuşe Aşuri, İngiltere'deki ailelerine kavuştu.

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

İran'ın dün serbest bıraktığı iki çifte vatandaş İngiltere'ye döndü

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

İran'da 2016'dan bu yana tutulan Nazanin ile yine kendisi gibi çifte vatandaş olan ve 2017’de tutuklanan Aşuri'nin dün serbest bırakılmasının ardından onları İran'dan İngiltere'ye getiren uçak gece yarısı Londra yakınlarındaki Brize Norton Askeri Havaalanı'na indi.
Nazanin ve Aşuri, uçaktan birlikte inerken havaalanında kendilerini bekleyenlere gülümseyerek el salladı.
Yıllar sonra ailelerine kavuşan Nazanin ve Aşuri, duygusal anlar yaşadı.

(Fotoğraf: AFP)
Nazanin'in 7 yaşındaki kızı Gabriella da yıllardır görmediği annesine koşarak sarıldı.
Aşuri'nin kızı Elika da ikilinin geldiği anın görüntüsünü paylaşarak, babasını tekrar görmenin mutluluğunu yaşadığını anlattı.

"Tutukluların serbest bırakılması ve borcun ödenmesi müzakerelerini hep ayrı gördük"
İngiltere'nin Avrupa ve Kuzey Amerika'dan Sorumlu Devlet Bakanı James Cleverly, Sky News'e yaptığı açıklamada, tutukluların serbest bırakılması ve yaptırım kurallarını çiğnemeden İngiltere'nin İran'a olan borcunun ödenmesi için yapılan müzakereleri her zaman ayrı gördüklerini belirtti.
Cleverly, çifte vatandaşlığa sahip İngilizlerin hapsedilmesinin tamamen yanlış, keyfi ve adaletsiz olduğu konusunda açık olduklarını bildirdi.
İran'ın yarı resmi Fars Haber Ajansı, dün casusluk suçlamasıyla yaklaşık 6 yıl önce tutuklanan Nazanin Zaghari'nin, İran'ın bloke edilmiş 530 milyon dolarlık dövizinin serbest bırakılması üzerine salıverildiğini bildirmişti.
İran'da, casusluk suçlamasıyla 2016'da tutuklanan Nazanin Zaghari, hakkında verilen 5 yıl hapis cezasını doldurduktan sonra 7 Mart'ta serbest bırakılmış ve elektronik kelepçeleri sökülmüştü. Ancak bir ay sonra Nazanin Zaghari-Ratcliffe hakkında 'rejime karşı propaganda faaliyeti yürütmek' iddiasıyla 1 yıl hapis cezası verilmiş, 1 yıl da yurt dışına çıkış yasağı getirilmişti.
Nazanin Zaghari-Ratcliffe, kararı temyize götürmüş fakat temyizi kaybetmişti.

İran-İngiltere ilişkilerini etkiledi
Dönemin İngiltere Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt, Zaghari'nin, Tahran yönetimi tarafından diplomatik hedefler için rehin tutulduğunu savunmuş, yargılama süreci ve tıbbi tedaviye erişim eksikliği gerekçe gösterilerek Zaghari'ye İngiltere tarafından diplomatik koruma sağlanmıştı.
Tahran yönetimi ise çifte vatandaşlığı tanımadığını ve bu yüzden İngiltere hükümetinin Zaghari'ye sağladığı diplomatik koruma kararının geçerli olmadığını savunarak, İngiltere'yi İran'ın iç işlerine karışmakla suçlamıştı.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.