Yemen’de ‘Husileri perişan eden’ lakaplı Tümgeneral Sabit Cavas öldürüldü

Tümgeneral Sabit Cavas (Twitter)
Tümgeneral Sabit Cavas (Twitter)
TT

Yemen’de ‘Husileri perişan eden’ lakaplı Tümgeneral Sabit Cavas öldürüldü

Tümgeneral Sabit Cavas (Twitter)
Tümgeneral Sabit Cavas (Twitter)

Yemen’de Aden şehri yakınlarında dün düzenlenen bombalı saldırıda Anad cephesi komutanı Tümgeneral Sabit Cavas ve dört asker hayatını kaybetti.
Tümgeneral Cavas, İran destekli Husi milislerin 2004 yılı ortalarında merkezi otoriteye karşı başlattıkları isyandan bu yana yenilgiye uğramalarına neden olan ana komutanlardan biri olarak kabul ediliyordu.
2004’te Yemen hükümetine karşı Husi isyanını başlatan Hüseyin Bedreddin el-Husi’nin öldürülmesiyle sonuçlanan ilk askeri operasyonu yönetti. Bu nedenle Yemenliler ona ‘Husileri perişan eden’ lakabı verdi.
Milislerin o dönemde Yemen devletine yönelik yaklaşık iki ay süren isyanına karşı başlatılan askeri operasyonlar sırasında, dağdaki bir mağaraya saklanan Hüseyin Bedreddin Husi’yi kafasından vurarak öldürmesi nedeniyle Husilerin bir numaralı düşmanıydı.
Merkezi yetkililer ve Husi milisler arasında çatışmaların 2010 yılına kadar devam etmesine ve birçok liderin Saada’da meydana gelen altı savaş boyunca onlarla mücadele etmesine rağmen Tümgeneral Cavas en önde yer alan liderlerden biriydi.
Dün uğradığı suikast sonucu hayatını kaybedene kadar, Husi milislerin öldürmek istediği isimler listesinde ilk sıralardaydı.
Tümgeneral Cavas, 2015 sonunda Yemen’deki meşru hükümeti destekleyen Arap Koalisyonu’nun desteğiyle Lahic vilayetini özgürleştirme operasyonuna katıldı.
Lahic’deki el-Anad Askeri Hava Üssü’nü milislerden kurtarma operasyonunu yöneten Tümgeneral Cavas, başarılı olmalarının ardından Yemen Devlet Başkanı Abdurabbu Mansur Hadi tarafından üssün lideri olarak atandı.
Aden şehrinden dönüş yolunda olan Tümgeneral Cavas ve yanındaki askerler, dün bomba yüklü araç ile hedef alındı.
Yemen kaynakları, Tümgeneral Cavas’ın öldürülme yönteminin Hizbullah suikastlarına benzediğini söyledi.
Güvenlik kaynakları, dün öğleden sonra kendi bölgesinden birine taziye ziyaretinde bulunmak için Aden şehrine gelen Tümgeneral’in terörist unsurlar tarafından izlediğini bildirdi.
Aden yakınlarından bir benzin istasyonunda bekleyen saldırganlar, bomba yüklü aracı infilak ettirerek Tümgeneral Sabet Cavas ve dört askeri öldürdü.
Husi milisler, kendilerine defalarca yenilgiyi tattıran Tümgeneral’in ölümünden duydukları mutluluğu gizleyemedi.
Esir İşleri Komitesi Başkanı Abdulkadir el-Murteda, Cavas’ın fotoğrafını paylaştığı tweeti ile suikasta değinerek, sevincini ifade etti.
Yemenliler ise sosyal medyada, ülkede birçok askeri başarılar elde etmiş Tümgeneral Cavas’ın ölümünden duydukları üzüntüyü ifade ederek, kendisine rahmet diledi.
‘Kahraman’ olarak nitelendirdikleri Tümgeneral’in Hüseyin Bedreddin Husi’nin ölümünden bu yana milislerin hedefinde olduğuna değinen Yemenliler, darbeci Husilere ait medya organlarında onun ölümünden duyulan sevinç ifadelerinin şaşırtıcı olmadığına vurgu yaptı.



Hizbullah savaşçılarını Lübnan ordusuna entegre etme fikri gerçeklerle çarpışıyor

21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)
21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)
TT

Hizbullah savaşçılarını Lübnan ordusuna entegre etme fikri gerçeklerle çarpışıyor

21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)
21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın Hizbullah savaşçılarının, 1990 iç savaşından sonra olduğu gibi Lübnan ordusuna entegre edilmesi önerisi siyasi çevrelerde ve uzmanlar arasında tartışma konusu oldu.

Ordunun çeşitli sebeplerle bu savaşçıları bünyesine katamaması nedeniyle öneri henüz yaygın kabul görmezken, uzmanlar bu meselenin doğuracağı sonuçlar konusunda uyarıda bulundu. Bunun ‘silahlarını devlete teslim etmesi karşılığında Hizbullah için bir teselli ödülü’ olduğunu belirten uzmanlar, ‘dini emir alan ve ideolojik inanca sahip olan unsurların orduda yer alamayacağını’ vurguladı.

Cumhurbaşkanı Avn basına verdiği demeçte, “Ordu içinde Hizbullah savaşçılarından oluşan bağımsız bir birim oluşturmak mümkün değil. Ancak 1990'ların başında Lübnan'daki iç savaşın sonunda çeşitli taraflarla olduğu gibi üyeleri orduya katılabilir ve kurslara tabi tutulabilir” ifadelerini kullandı.

Bu öneriyi yorumlayan Güçlü Cumhuriyet Bloğu Milletvekili Giyas Yazbek, ordunun ‘Hizbullah'ın dış uzantılarla ordusunu oluşturduğunu iddia ettiği 100 bin savaşçıyı absorbe edemeyeceğini’ söyledi. Şarku’l Avsat'a konuşan Yazbek, “Hizbullah'ın 25 bin savaşçısı olsa bile, şu anda subaylarının ve üyelerinin maaşlarını dış yardımlarla güvence altına almaya çalışan askeri kuruma bunları dahil etmek imkânsız” dedi.

Yazbek, ‘ordunun cumhurbaşkanı ve hükümetle birlikte geliştirdiği ulusal güvenlik stratejisinin henüz Lübnan'ın ordu ve güvenlik güçlerinin sayısına olan ihtiyacını belirlemediğini’ vurguladı. Yazbek, “Sınırlarımızı çizdiğimizde, savaşın nedenlerini ortadan kaldırdığımızda ve Lübnan'da siyasi bir çözüme doğru ilerlediğimizde, ordunun mevcut subay ve personel sayısı yeterli olacak ve artacaktır” şeklinde konuştu.

Hizbullah savaşçılarının durumu

Askeri uzman Halid Hamade'ye göre, ‘Taif Anlaşması'ndan sonra silahlı milislerin dağıtılmasında olduğu gibi bugün de Hizbullah savaşçılarının orduya alınması önerisi, Cumhurbaşkanı'nın Hizbullah'ı silahlarını devlete teslim etmeye ikna etme çabaları bağlamında Hizbullah için bir teselli ödülüdür.’

Hamade, ‘Hizbullah savaşçılarının orduya entegre edilmesinin, özellikle ateşkes anlaşmasının imzalanmasının ardından yaşanan gelişmelerden sonra, birçok engelle karşı karşıya olduğunu’ savundu.

fvdgh
Hizbullah Genel Sekreteri Haşim Safiyuddin'in 24 Şubat 2025 tarihinde Lübnan'ın güneyindeki Deyr Kanun en-Nahr kasabasında düzenlenen cenaze töreni sırasında Hizbullah üyeleri (Reuters)

“İç savaşın sona ermesinin ardından Lübnan devletinin yüzlerce milisi orduya ve güvenlik güçlerine katmayı başardığı doğrudur, ancak Hizbullah'ın durumuyla karşılaştırma yapmak artık mümkün değildir” diyen Hamade, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Ulusal Mutabakat Belgesi imzalandığında milis liderleri belgeyi tanıdı, milislerin feshedildiğini duyurdu, silahlarını gönüllü olarak devlete teslim etti ve siyasi sürecin bir parçası oldu. Hizbullah ise ateşkes anlaşmasını tanımıyor ve silahlarını teslim etmeyi kabul etmiyor. Dolayısıyla siyasi sürecin bir parçası haline geldiğini ve artık askeri bir kanadı olmadığını kabul etmeden milislerini orduya dahil etmekten bahsetmek bağlamdan kopuktur.”

Hizbullah'ın ideolojisi

Yazbek'e göre Hizbullah'ın ideolojisi, savaşçılarının orduya entegrasyonunun önündeki en büyük engel. Yazbek, “Hizbullah, Lübnan'ı İran'ın uzantısı olan coğrafi bir nokta olarak görüyor. Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım'ın silahları teslim etmeyeceğini ve silahların devletin elinde olmasıyla ilgili konuşmalarla ilgilenmediğini açıklamasının da gösterdiği gibi bu doktrin halen varlığını sürdürüyor” ifadelerini kullandı.

ukıo
24 Şubat 2025 tarihinde düzenlenen cenaze töreninde eski Hizbullah Genel Sekreteri Haşim Safiyuddin'in tabutunu taşıyan Hizbullah savaşçıları (AP)

‘Lübnan iç savaşı sırasında milisleri olan ve devlet şemsiyesi altına giren liderlerin Lübnanlı liderler olduğunu, kararlarının Lübnanlıların kararı olduğunu’ hatırlatan Hamade, “Hizbullah ise organik olarak bölgesel bir otoriteye bağlıdır ve hem Lübnan içinde hem de dışında tehlikeli askeri ve güvenlik rolleri oynamıştır” dedi. Hizbullah'ın ‘Tahran'dan ayrıldığını, yerel bir siyasi bileşen olmayı kabul ettiğini ve askeri kolunu feshettiğini açıklamadığına, böylece savaşçılarının ordu içinde absorbe edilmesi konusunun tartışılabileceğine’ dikkat çeken Hamade sözlerini şöyle sürdürdü: “Veliyyül Fakih tarafından verilen ve uygulanması gereken meşru yetki çerçevesinde faaliyet gösteren askeri bir grup ile anayasal makamlar tarafından demokratik mekanizmalar çerçevesinde alınan siyasi bir karar çerçevesinde faaliyet gösteren başka bir grubu uzlaştırmak nasıl mümkün olabilir? İster sivil idarelerde ister güvenlik kurumlarında milislerin devlete entegre edilmesi deneyimi tekrarlanabilecek kadar başarılı oldu mu?”

Ordu disiplini

Bazılarının iddia ettiği gibi iç savaş sürecindeki milislerin orduya alınmadığını belirten Yazbek, ‘güvenlik ve askeri kurumlara alınanların Lübnan'ı yöneten Suriye rejimine yakın olduğunu, ülkenin egemenliği için savaşan ve Suriye işgaline karşı çıkanların ise kovalandığını, hapsedildiğini ve birçoğunun Lübnan'ı terk etmek zorunda kaldığını’ vurguladı. Yazbek ayrıca, ‘ordu personeli tarafından uygulanan disiplinin Hizbullah savaşçıları için geçerli olmadığını, çünkü milislerin orduyla, ordunun da onlarla uyumlu olmadığını’ belirtti.

Hamade, “Hizbullah savaşçılarının Lübnan ordusuna ve diğer devlet kurumlarına dahil edilmesinin artıları ve eksileri ne olursa olsun, doğru yol Hizbullah'ın silahlarını devlete teslim etmesiyle başlamalı. Hizbullah üyeleri Lübnan toplumundan izole edilmiş bir grup değildir ve topluma entegre edilmelidir. Ancak Hizbullah’ın silahlarını teslim etmesi için bir tür ayartma olarak özümsenmeleri konusunu gündeme getirmekte acele etmek hedefe ulaşılmasını sağlamayacaktır. Gerekli olan, Hizbullah’ın öncelikle devleti, silahların yalnızca devletin elinde olmasını, savaş ve barış kararının devletin elinde olduğunu ve bu konuda meydana gelebilecek herhangi bir düzenlemenin başlangıcı olarak uluslararası kararları uygulama ihtiyacını tanımasıdır” dedi.