Salih, Irak cumhurbaşkanlığı adaylığından çekildiğini yalanladı

Sadr Hareketi, Koordinasyon Komitesi’ne kapıları kapattı.

Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih. (EPA)
Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih. (EPA)
TT

Salih, Irak cumhurbaşkanlığı adaylığından çekildiğini yalanladı

Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih. (EPA)
Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih. (EPA)

Irak Cumhurbaşkanlığı, Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr’ın Kürdistan Demokratik Partisi’nden (KDP) rakibi Reber Ahmed’in adaylığının geri çekilmesi karşılığında ikinci dönem cumhurbaşkanlığı adaylığını geri çekmesi için Cumhurbaşkanı Berhem Salih ile temasa geçtiği haberlerini yalanladı. Cumhurbaşkanlığı’ndan yetkili bir kaynak, “Bazı internet sitelerinin Sadr’ın cumhurbaşkanlığı adaylığı konusuyla ilgili Salih’le temas geçtiği yönündeki söylentileri, asılsız ve uydurmadır” dedi. Irak medya organlarında, Sadr’ın geçen çarşamba gecesi Berhem Salih ile bir telefon görüşmesi yaparak ulusal reformist çoğunluk hükümetinde kendisine Dışişleri Bakanı pozisyonu verilmesi karşılığında cumhurbaşkanlığı adaylığını geri çekmesini önerdiği, ancak Salih’in bu öneriyi sert bir şekilde reddettiği yönünde haberler yayıldı. Sadr Hareketi’nden bir kaynak haberin doğruluğunu teyit etmeden yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“İki Kürt partisi (KDP ve KYB) arasındaki ikili ilişkiler de cumhurbaşkanlığı pozisyonuna dair anlaşmazlıkları nedeniyle tamamen yabancılaşma noktasına geldi. Ülkedeki en yüksek egemenlik pozisyonlarının kota dağılımına göre bu makam, Irak’taki Kürt bileşenlerin payı sayılıyor. Irak Federal Yüksek Mahkemesi’nin açıklamasına göre Mukteda es-Sadr liderliğindeki (Şii) Sadr Hareketi, Mesud Barzani liderliğindeki KDP ve Hamis el-Hancer ile Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi liderliğindeki (Sünni) Egemenlik İttifakı’nın yer aldığı üçlü ittifak, cumhurbaşkanını seçmek için gereken üçte iki çoğunluğu sağlayamaması nedeniyle Kürdistan Bölgesi İçişleri Bakanı ve cumhurbaşkanı adayı Reber Ahmed’i üçüncü kez geçemedi.”
Diğer yandan Kürdistan bölgesindeki iki ana Kürt partisi (KDP ve KYB), cumhurbaşkanlığı konumlarına ilişkin karşılıklı suçlamalarda bulundular. Partiler, iki ana Şii güç (Sadr Hareketi ve Koordinasyon Çerçevesi) arasındaki anlayış kapısının kapanması gibi, aralarındaki anlayış kapısının tamamen kapalı olduğunu belirttiler. Bu çerçevede KYB Siyasi Büro Üyesi Saadi Ahmed Bire,yaptığı açıklamada  “Bağdat’ta siyasi ittifaklar kurarken KYB’yi kenara itme amaçlı darbeleri başarısız oldu” dedi. Bire, mevcuttaki cumhurbaşkanı Berham Salih’i KYB içerisinde bir isimle değiştirerek, KYB saflarını bölme girişimlerine dikkat çekti. Yetkili sözlerini şöyle sürdürdü:
“KYB bir önceki dönemde sürekli dışlama ve marjinalleştirme girişimleriyle karşı karşıya kaldı. Partiyi kontrol altına almaya ve rolüne son vermeye yönelik bir darbe girişimi başarısız oldu.”
Aynı şekilde Mesud Barzani liderliğindeki KDP, KYB ile anlaşmanın mümkün olmayacağını duyurdu. Partinin Siyasi Büro Sekreteri Fadıl Mirani, gazetecilere şu açıklamada bulundu:
“Cumhurbaşkanlığı konusunda KYB ile aramızda bir anlaşma olasılığı için artık çok geç. Onları Kürdistan’ın iç meselelerinde anlaşmaya davet ediyoruz.”
Koordinasyon Çerçevesi Koalisyonu liderlerinden Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki, Sadr Üçlü İttifakı’nın geçen çarşamba günkü ilk oturumda cumhurbaşkanlığı adayının kazanması için gereken üçte iki çoğunluğu sağlayamaması sonrasında Çerçeve’nin, ‘siyasi kapanışı açmak için’ bir girişim sürecinde olduğunu söyledi. Sadr, Twitter üzerinden Şii evindeki muhaliflerine yönelik bir açıklama yaparken, onlarla aynı fikirde olmadığını belirtti. Siyasi tıkanıklığın Koordinasyon Çerçevesi ile uyumdan daha kolay olduğunu vurguladı.
Bu durum, Irak siyasi güçlerinin ülkenin içinden çıkması gereken zor bir anayasal boşluğa girmesine yaklaştığı bir dönemde gelişti. Federal Mahkeme’nin 6 Mart tarihli kararına göre cumhurbaşkanlığı adaylığı için bir defaya mahsus olmak üzere kapıların açılması süresi 6 Nisan’da sona eriyor. Bu durumsa ise şu iki seçenekten birine başvurmayı gerektiriyor; Ya Sadr ittifakı ile Koordinasyon Çerçevesi arasındaki uzlaşıya geri dönüş ya da parlamentoyu feshedip iki ay içinde erken seçime gitmek.



İsrail ordusu Gazze'yi işgal etmek için ayrıntılı bir plan hazırladı

TT

İsrail ordusu Gazze'yi işgal etmek için ayrıntılı bir plan hazırladı

İsrail ordusu Gazze'yi işgal etmek için ayrıntılı bir plan hazırladı

Gazze'ye yönelik savaşı tamamen durduracak yeni bir takas anlaşmasının imzalanması için büyük çaba sarf edildiği, Mossad şefi David Brennai'nin anlaşma ve diğer konuları takip etmek üzere Doha'ya gittiği ve ABD Başkanı Donald Trump'ın Tel Aviv'i ziyaret etme ihtimalinin güçlü olduğu bir dönemde, İsrail ordusu Gazze Şehrini ve tüm Gazze Şeridini işgal etmek için bir plan hazırladığını duyurdu.

Güvenlik birimleri, Gazze'yi işgal etmenin büyük bir hata olacağını, İsrail askerleri için ölüm tuzağı ve stratejik bir pusuya dönüşebileceğine inandıklarını hükümete bildirmelerine rağmen, özellikle de bir atılım ve müzakerelere dönüş umutlarının yeniden açıldığı bu dönemde, savaşta ve barışta karar verici olan siyasi liderliğin iradesine boyun eğdiler. Gazze Şeridi'nde işgal edilmemiş bölgeleri işgal etmek için bir savaş planı hazırladı. Genelkurmay Başkanı operasyonun hedeflerini Gazze'yi kontrol altına almak ve (Hamas'ı) yenilgiye uğratmak olarak formüle etti.

u6y7
İsrail askerleri 8 Haziran 2025'te Han Yunus'taki Avrupa Hastanesi'ni koruyor (DPA)

Siyasi çevreler planı, eksik ve Gazze'yi yavaş yavaş işgal etmeyi amaçlayan bir plan olarak değerlendirerek, hızlandırmak için gerekli araç ve planları geliştirmesi için orduya iade etmeyi planlıyor. Askeri kaynaklar siyasi çevrelerden gelen eleştirilere şu yanıtı verdi: "Neredeyse iki yıldır süren çatışmalardan sonra ordu, manevra yapan savaşçılarının güvenliği için en güvenli yöntemin bu yavaş yöntem olduğunu anlamaktadır. Ordu ayrıca tüm nüfusu (yaklaşık 800.000 kişi ve muhtemelen daha fazlası) sivil bölgeden çıkarıp Mevasi'deki bölgelere taşımadan işe başlamanın doğru olmayacağını da anlıyor."

Cesaret ve çatışma doktrinini terk etmekle suçlanmamak için ordu, Gazze Şehri'ndeki Zeytun mahallesine saldırarak Gazze'yi işgal etme yolunda önemli bir deneye başladığını duyurdu. Amaç bir sonraki güçlü adım için hazırlık ortamı yaratmak. İlerleme hızının yavaş olması, en azından birkaç ay sürmesi bekleniyor. Ordu, siyasi liderliğin çok sayıda silah ve  askerle hızlı ve güçlü bir “tek vuruş” operasyonu talebinin gerçekçi olmadığını açıkladı.

sdfertg
Gazze Şeridi sınırına yakın bir İsrail askeri karakolu Salı (Reuters)

İsrail Savunma Bakanlığı (IDF) Sözcüsü bugün yaptığı açıklamada “önümüzdeki günlerde binlerce yedek kuvvetler mensubunun, yedek kuvvetler için acil çağrı emri olan (Emir No. 8)'i alacağını” duyurdu. Sözcüye göre Gazze'ye doğru ilerleyişin en az iki alanda (Batı Şeria ve Yemen'deki Husiler) çatışmaların tırmanmasına yol açacağı ve başka bir alandan da meydan okuma girişimlerinin olabileceği tahmin ediliyor. Bu da Batı Şeria cephesi ve doğu sınırındaki tabur ve tugayların yanı sıra hava savunma sistemini takviye etmek üzere ilave yedek askerlerin seferber edilmesini gerektiriyor.

Yediot Ahronot'un askeri muhabiri Yoav Zeitoun'a göre dün (Perşembe) Genelkurmay Başkanı Korgeneral Eyal Zamir, Gazze'nin işgalinin düzenli ordu güçlerine ek olarak 80 ila 100 bin arasında yedek askerin askere alınmasını gerektirdiğine inanıyor. Önümüzdeki günlerde çeşitli birimler Gazze'nin en az kayıpla işgal edilmesinin nasıl olacağı konusunda ayrıntılı müzakerelere devam edecek ve tatbikata katılacak tümen ve tugaylarda yapılandırılmış bir savaş sisteminin uygulanması bekleniyor. Gazze Şehri'nde, batı yakasındaki kulelerinde ve Hamas tarafından hazırlanan gerilla hücrelerine karşı, Gazze Şeridi'nin kuzeyinin geri kalanında sık sık çatışmaların, devam etmesi bekleniyor.

safrgt
Bombardıman nedeniyle Gazze'nin kuzeyinden yükselen dumanların sınırın İsrail tarafından görüntüsü... (Reuters)

Zeitoun bu görüşmelerin Genelkurmay'ın askerlerin moralinin erozyona uğramasından endişe duyduğu bir ortamda gerçekleştiğini ve bu nedenle toparlanmanın sağlanması ve bir sonraki görevler öncesinde nefes aldırılması ışığında kuvvetlerin verimliliğinin arttırılması ve yedeklerin askere alınmaya hazır hale getirilmesinin önemine dikkat çekildiğini belirtti. Genelkurmay Başkanı'nın geçen hafta ortak bir siyasi ve askeri liderlik toplantısında uyardığı gibi IDF'nin ciddi insan gücü sıkıntısı ve sahadaki birliklerin tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olduğu bir dönemde gerçekleşiyor. Gazze Şeridi'ni işgal etmenin bir hata olacağını ve stratejik bir pusuya ve ölüm tuzağına dönüşebileceğini söyledi. Ancak siyasi liderlik bu sözleri reddetti. Netanyahu, ABD Büyükelçiliği'nin Ulusal Gün kutlamasını fırsat bilerek kendisini eleştirenlere saldırdı: “Tam zaferin ne demek olduğunu bilmeyen generaller var" dedi.

Safed'deki Kuzey Komutanlığı karargahında yaptığı konuşmada General Zamir eleştirilere şu yanıtı verdi: "Ordunun mücadelesi tüm cephelerde ve Gazze Şeridi'nde aralıksız devam ediyor. Bu, güney sakinlerinin güvenliğini sağlama hedefi doğrultusunda cesaret ve kararlılıkla yürütülen günlük bir fedakarlık gerçeğidir. Hamas yönetimini temelinden sarsmak ve kaçırılanları onurlu bir şekilde defnederek ya da evlerine getirmek, halkımıza ve aynı zamanda düşmanlarımıza verdiğimiz açık bir mesajdır. IDF güçlüdür, proaktiftir, saldırır ve tehditleri yok eder ve yeniden şekillenme sürecindedir. Yıllardır bizi boğan kıskaç düşmanlarımızın etrafında dönüyor ve sıkılaşıyor. Bu, sözlerle değil eylemlerle hayata geçirilen yeni bir gerçekliktir."