عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Nükleer tehdit İsviçrelileri korkuttu: Artık sığınaklar revaçta

8,6 milyon nüfusa sahip ülkenin sığınaklarında yaklaşık 9 milyon kişilik yer var

Ülke çapında yeterli sığınak olduğu düşünülürken, sayılar bölgeden bölgeye değişiklik gösterebiliyor (AFP)
Ülke çapında yeterli sığınak olduğu düşünülürken, sayılar bölgeden bölgeye değişiklik gösterebiliyor (AFP)
    İstanbul/Şarku'l Avsat
TT
TT

Nükleer tehdit İsviçrelileri korkuttu: Artık sığınaklar revaçta

Ülke çapında yeterli sığınak olduğu düşünülürken, sayılar bölgeden bölgeye değişiklik gösterebiliyor (AFP)
Ülke çapında yeterli sığınak olduğu düşünülürken, sayılar bölgeden bölgeye değişiklik gösterebiliyor (AFP)

Rusya - Ukrayna savaşıyla gündeme gelen nükleer savaş tehdidi, İsviçre'de 70 yıl önce inşa edilen nükleer sığınaklara ilgiyi artırdı.
İsviçre'de 1960'lardan beri belediyeler şehir sakinleri için sığınak inşa ederken, belirli boyutun üzerindeki ev ve konutlarda da sığınak yapılması hâlâ şart koşuluyor.
Fakat Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 24 Şubat'ta verdiği askeri operasyon emriyle başlayan savaşın ardından, İsviçrelilerin uzun süredir depo ya da şarap mahzeni olarak kullandıkları sığınaklara bakış açısı da değişti.
Putin, 27 Şubat'ta ülkesinin nükleer güçlerinin 'özel alarm durumuna' geçirildiğini açıklamış ve uluslararası kamuoyunda nükleer savaş kaygısı yaratmıştı.
Ayrıca Rus birlikleri, 25 Şubat'ta da Çernobil nükleer santralini ele geçirmişti. Rus askerlerinin santralde çalışanları esir alması ve bölgeye yakın noktaları bombalaması, 1986'da dünyanın en büyük nükleer felaketlerinden birine sahne olan Çernobil'de yeniden benzer bir olay yaşanması tehlikesini de gündeme getirmişti.
Ukrayna'daki çatışmalarla birlikte nükleer savaş endişesi artarken, ülkenin güneybatısındaki Valais kantonunda yer alan sivil ve askeri hizmetler bölümünün başındaki Marie Claude Noth-Ecoeur, "Halk, Ukrayna'nın aslında bize çok yakın olduğunu keşfetmeye başladı" dedi.
8,6 milyon nüfusa sahip İsviçre'de özel mülklerdeki ve halka açık konumdaki 365 bin sığınakta yaklaşık 9 milyon kişilik yer var.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin (UNCHR) 31 Mart'taki verilerine göre çatışmalar nedeniyle yaklaşık 10 milyon Ukraynalı yerinden oldu. 
İsviçre'deyse resmi rakamlara göre 20 binden fazla Ukraynalı sığınmacı var.
Cenevre'deki sivilleri koruma ve askeri hizmetler bölümünü yöneten Nicola Squillaci, Soğuk Savaş'tan beri inşa edilen sığınaklar için "Bunlar kapsül gibi, ana çıkışlarında ve acil çıkışlarında hava kilitleri var. Bina çökse bile sığınaklar sağlam kalır" dedi.

İsviçre'deki yetkililer, sığınakların epey sağlam olduğu güvencesini verdi (AFP)
Şu ana dek sığınaklar Çernobil faciasında bile kullanılmadı. Fakat yasal olarak sığınakların acil durum ilan edildiğinde 5 gün içinde boşaltılıp yerleşilebilecek şekilde hazır tutulması gerekiyor. 
İsviçreli yetkililer mevcut sığınaklarla ilgili halka bilgilendirme yaparken, yurttaşlara en az bir hafta yetecek kadar gıda erzağı oluşturmaları da tavsiye edildi.
Noth-Ecoeur, halkın bazı kesimlerinin endişelendiğini belirterek "Ülke bizden hazır olmamızı talep ediyor. Şu anda hazırlık aşamasındayız ve sığınaklar kullanıma elverişli" dedi. 
İsviçre Savunma Bakanlığı Sözcüsü Andreas Bucher ise "Sığınaklar, radyoaktif olaylarda bir ölçüye kadar geçici koruma sağlayabilir. Geniş çaplı bir nükleer savaşsa felaket olur ve hiçbir ülke kendini bunun etkilerinden koruyamaz" diye konuştu.
Independent Türkçe, AFP, New York Times, Swiss Info

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Üç Senaryo… Pakistan Hindistan'ın savaş uçaklarını nasıl düşürdü?

Hindistan Hava Kuvvetleri'ne ait Rafale uçağının bir hava gösterisi sırasında çekilmiş fotoğrafı (Reuters)
Hindistan Hava Kuvvetleri'ne ait Rafale uçağının bir hava gösterisi sırasında çekilmiş fotoğrafı (Reuters)
TT
TT

Üç Senaryo… Pakistan Hindistan'ın savaş uçaklarını nasıl düşürdü?

Hindistan Hava Kuvvetleri'ne ait Rafale uçağının bir hava gösterisi sırasında çekilmiş fotoğrafı (Reuters)
Hindistan Hava Kuvvetleri'ne ait Rafale uçağının bir hava gösterisi sırasında çekilmiş fotoğrafı (Reuters)

Hindistan'ın kuzeyindeki Akalia Kalan köyü sakinleri 7 Mayıs günü erken saatlerde art arda gelen patlama sesleri üzerine yataklarından fırladılar. Dışarı çıktıklarında bir alev topunun başlarının üzerinden geçerek yakındaki bir tarlaya düştüğünü gördüler. Enkazın bir savaş uçağı olduğu açıkça görülebiliyordu. İki Hintli pilot daha önce uçaktan fırlatılmış ve yakındaki tarlalarda yaralı olarak bulunmuşlardı.

Şarku’l Avsat’ın The Economist'ten aktardığına göre Hindistan henüz resmi olarak doğrulamadı ama bu uçak mayıs ayında Pakistan'la dört gün süren çatışmalar sırasında kaybolan savaş uçaklarından biriydi.

Hindistan hükümeti Pakistan'ın, üçü yeni Fransız Rafale jetleri olmak üzere altı savaş uçağını düşürdüğü iddiasına şüpheyle yaklaşıyor. Ancak yabancı askeri yetkililer, en az biri Rafale olmak üzere beş Hint uçağının imha edildiğine inanıyor. Hintli askeri yetkililer rakamları doğrulamayı reddederken, bazı uçakların kaybolduğunu kabul ediyorlar.

Söz konusu itiraflar, Çin'in Pakistan'ın en büyük silah tedarikçisi olması nedeniyle önemli. Bu, gelişmiş Çin savaş uçakları ve füzelerinin Batılı ve Rus muadillerine karşı kullanıldığı ilk çatışmaydı. ABD ve müttefikleri, Çin'in Tayvan'a karşı olası bir savaşta aynı silahların birçoğunu kullanabileceği için bu konuyla yakından ilgileniyor.

İlk raporlar belirleyici faktörün Pakistan-Çin yapımı J-10 savaş uçakları ve PL-15 havadan havaya füzelerinin üstünlüğü olduğunu gösteriyordu. Hindistan onları hafife almış gibi görünüyor.

Ayrıca Çin, Pakistan'a gerçek zamanlı erken uyarı ve hedefleme verileri sağlayarak dengeyi değiştirmiş olabilir.

Ancak savaşın ilerleyen safhalarında Hindistan'ın elde ettiği başarı göz önüne alındığında, belki de en büyük sorun Hindistan'ın o ilk gece savaş uçaklarını nasıl kullandığıdır. En son ve en tartışmalı değişimlerden biri haziran ayında, Hindistan medyasının Hindistan'ın Cakarta'daki Savunma Ataşesi Yüzbaşı Shiv Kumar'ın ay başında bir seminerde yaptığı konuşmanın kaydını yayınlamasıyla yaşandı.

Kumar, Hindistan'ın bazı uçaklarını kaybettiğini, çünkü siyasi liderliğinin hava kuvvetlerine Pakistan'ın hava savunma sistemlerini vurmamalarını emrettiğini söyledi. Bunun yerine ilk gün sadece militan mevzilerini hedef aldılar. Kumar, “Kayıptan sonra taktiklerimizi değiştirdik ve askeri tesislerine yöneldik” dedi.

Bu gelişme, Hindistan Genelkurmay Başkanı Anil Chauhan'ın mayıs ayı sonunda bir televizyon röportajında Hindistan'ın çatışmanın ilk gecesinde ‘taktiksel hatalar’ nedeniyle bazı uçaklarını kaybettiğini itiraf etmesinin ardından geldi.

Chauhan, Hindistan'ın iki gün sonra hatalarını düzelttiğini ve tüm savaş uçaklarının yeniden uçmasına izin vererek Pakistan'daki hedefleri uzaktan vurduğunu kaydetti. Hindistan çatışmanın ilerleyen safhalarında füzelerinin Pakistan'ın hava savunmasını aşması ve bazı askeri üslerini vurmasıyla daha büyük başarılar elde etti.

Yabancı yetkililer arasındaki bir teoriye göre Hindistan ilk gün Rafale savaş uçaklarını uzun menzilli Meteor havadan havaya füzelerle donatmadı. Muhtemelen Pakistan savaş uçaklarının ulaşamayacağını ya da Pakistan'ın ilk tepkisinin daha az şiddetli olacağını düşündü.

Bir başka neden de Hindistan'ın savaş uçaklarının Pakistan'ın yeni silahlarından korunmak için uygun elektronik karıştırma ekipmanına, güncellenmiş yazılıma ya da ilgili verilere sahip olmamasıdır.

Üçüncü ve daha geniş bir açıklama ise Hindistan'ın, Pakistan'ın Hint planlarını nasıl tespit edebileceğini, verileri savaş uçaklarına nasıl aktarabileceğini ve füzeleri hedeflerine nasıl yönlendirebileceğini anlamak için gereken ‘görev verilerinden’ yoksun olmasıdır.

Ancak Yüzbaşı Kumar'ın öne sürdüğü gibi savaş uçakları siyasi liderlerin sadece militanları vurma emri nedeniyle tehlikeye girdiyse, sorumluluk daha çok Narendra Modi hükümetine aittir.

Rafale'nin Fransız üreticisi Dassault, İsveçli Saab, Boeing ve Lockheed Martin ile birlikte Hindistan'ın silah anlaşmalarındaki başlıca rakibi. Ancak bazı Hintli askeri figürler Rafale'nin son çatışmada iyi performans göstermediğine dikkat çekti. Diğerleri ise Dassault'nun Rafale'nin kaynak kodunu paylaşmakta isteksiz davranarak Hindistan'ın uçağı kendi ihtiyaçlarına göre özelleştirmesini engellediğinden şikayetçi.

Anlaşmazlıktan bu yana Çinli diplomatların Rafale'yi diğer potansiyel alıcılara küçümsediği ve onları bunun yerine Çinli savaş uçakları almaya çağırdığı bildiriliyor.

Dassault yöneticileri, Mısır, Endonezya, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) de dahil olmak üzere Rafale uçağı satın alan ülkelerin yanı sıra gelecekteki potansiyel müşterilere güven vermek istiyor.

Dassault Aviation Yönetim Kurulu Başkanı Eric Trappier, Pakistan'ın üç Rafale jetini düşürdüğü iddialarını “Kesinlikle doğru değil” diyerek reddetti.

Trappier, bir Fransız dergisine verdiği ve 11 Haziran'da yayınlanan röportajda, “Tüm ayrıntılar bilindiğinde, gerçek birçok kişiyi şaşırtabilir” ifadesini kullandı. Trappier ayrıca, Rafale'in ‘Çin'in şu anda sunduğu her şeyden çok daha iyi’ olduğunu söyledi.

Fransız hükümeti de bir Rafale'in savaşta ilk kez kaybedilmesi konusunda açıklama yapması için baskı altında. Fransız parlamentosunun bir üyesi olan Marc Chavanne, mayıs ayı sonunda hükümete yazılı bir soru önergesi sunarak Hint Rafale jetlerindeki Spectra elektronik harp sisteminin Pakistan yapımı PL-15 havadan havaya füzeleri tespit edemediği ya da karıştıramadığı yönündeki endişelerini dile getirmişti.