İsrail, Arap polisleri silahlarını bırakmaya çağıran ‘Ortak Liste’ başkanını yargılamaya hazırlanıyor

Doğu Kudüs sakinleri, İsrailli bazı Arap polisleri “Yahudi Siyonistlerden daha Siyonist” olarak görüyor

Eymen Avde
Eymen Avde
TT

İsrail, Arap polisleri silahlarını bırakmaya çağıran ‘Ortak Liste’ başkanını yargılamaya hazırlanıyor

Eymen Avde
Eymen Avde

İsrail polis sözcüsü, Ortak Arap Listesi Bloku Başkanı Eymen Avde’nin Arap polislere yönelik eleştirel açıklamalarından ve onlara polis saflarından ayrılma ve silahlarını bırakma çağrısında bulunmasından dolayı hakkında soruşturma açmayı düşündüklerini söyledi. Sözcü, bu sözlerin görevlerini yerine getiren devlet çalışanlarına karşı kışkırtma şüphesini barındırdığını ifade etti. Ayrıca İsrailli sağcı aktivistler de Avde’nin tutuklanmasını ve Knesset'ten çıkarılmasını talep ettiler.
Avde, Doğu Kudüs'ü ziyaret etmiş ve geçtiğimiz aylarda kendilerine yönelik kanlı saldırılardan şikâyet eden çok sayıda sakinle görüşmüştü. Sakinlerin bu saldırılara maruz kalmalarının sebebi, işgalci İsrail’in planlarını ve Arap mahallelerini Yahudileştirme projelerini reddetmeleriydi. Bu görüşme sırasında pek çok kişi, İsrailli Arap polislerin Yahudi meslektaşlarından daha kaba ve sert olduğunu; bu tutumlarının onları, “Yahudi Siyonistlerden daha Siyonist” kıldığını ve İsrail liderliğine bağlılıklarını kanıtlama arzusundan kaynaklandığını dile getirdi.
Görüşmenin ardından Avde, işgal altındaki Doğu Kudüs'te Şam Kapısı'nın önünde çektiği bir videoda şunları söyledi:
“Herhangi bir Arap gencinin ya da herhangi bir Arap gencin ebeveynlerinin güvenlik güçlerine katılması utanç vericidir. İşgalciler halkımıza, ailelerimize, Mescid-i Aksa'ya namaza gidenlere şiddet uygulamaktadır. Tarihi konumumuz bu canice işgale son vermek için mazlum halkımızın yanında olmaktır ki, Filistin Devleti kurulsun, Filistin bayrakları Kudüs’ün duvarlarına asılsın ve Filistin topraklarında barış tesis edilebilsin.”
Avde sözlerini şöyle sürdürdü:
“İsrail güvenlik teşkilatında görev yapanların sayısı yüzde 1'i geçmiyor. Sayıları birkaç binden ibaret. Onları, liderlerinin yüzüne silahlarını atmaya ve onlara şunu söylemeye davet ediyorum: Bizim yerimiz sizin yanınız değil. Halkımıza yönelik işlenen suça ve istismara ortak olamayız. Genç Arapların işgal ordusuna katılması yasaktır. Yerimiz hakkın, adaletin ve işgalle mücadele eden halkımızın yanıdır... Bizler, Filistin Arap halkının bir parçasıyız. Burada işgale son verip ülkeye barışı getirmek için adil bir savaş verilmektedir.”
Avde’nin bu sözleri üzerine İsrail polis sözcüsü, bu ifadelerin tahrik amaçlı ve hukuk ihlali olup olmadığının incelenmesi için savcılığın derhal harekete geçtiğini söyledi. Sözcü, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Seçilmiş bir kişinin bu açıklamalarından dolayı üzgünüz. Güçlerimiz tüm İsrail vatandaşlarını koruyor ve dini, cinsiyeti veya milliyeti ne olursa olsun kamu güvenliği ve barışı için korumaya devam edecektir.”
Başbakan Naftali Bennett sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Bu zor günlerde bizi koruyan ordu, polis ve tüm güvenlik güçleri bünyesindeki Arap askerlerle gurur duyuyoruz” dedi. İsrail İçişleri Bakanı Ayelet Shaked ise Twitter hesabından yaptığı bir paylaşımda şunları kaydetti:
“Avde’nin açıklamaları doğrudan devlete karşı kışkırtmadır ve Knesset'ten çıkarılmalıdır. Avde, mevcut kriz çerçevesinde hükümeti destekleyene kadar kendisiyle herhangi bir anlaşma olmayacak. Onun yeri İsrail Knesset'inin dışıdır.”
İç Güvenlik Bakanı Omer Bar Lev ise, “Eymen Avde’nin açıklaması sorumsuzcadır. Kışkırtıcı ve tehlikelidir. Arapların çoğunluğunun görüşünü yansıtmamaktadır. Bnei Brak'deki saldırıda oradaki vatandaşları korurken öldürülen polis memuru Emir Huri, Arap vatandaşlarının parlak yüzünü temsil etmektedir. O bir kahraman ve bir arada yaşamanın sembolüdür” açıklamasında bulundu.
Dışişleri Bakanı Yair Lapid, Avde’nin sözlerinin utanç verici olduğunu söyledi.
Likud Partisi'nden Knesset üyesi aşırı sağcı Shlomo Karhi, Avde’nin Knesset'ten çıkarılması için, -Knesset'in 90 üyesinin oy vermesini gerektiren- “azil yasası” çıkarmaya çalışacağını dile getirdi. Karhi, Knesset Başkanı Mickey Levy’e, Knesset üyesi 70 kişinin de imzasının yer aldığı bir mektup göndererek şu ifadeleri kullandı:
“Avde’nin Knesset’ten kovulması için mümkün olan en kısa sürede bir görüşme talep ediyoruz. Knesset üyesi Eymen Avde’nin dün geceki kışkırtma, isyan, terör örgütlerine destek ile dolu videosundaki açıklamaları doğrultusunda, ona karşı hesap verebilirlik yasasını harekete geçirmeli ve uygulamalıyız. Knesset'in 90'dan fazla üyesinin çoğunluğu bu terör destekçisinin Knesset'ten çıkarılması sürecine kesinlikle katılacaktır. Yargıtay'ın yapmadığını biz yapmalıyız. Avde’nin temsilcisi olduğu Arap toplumunun vay haline.”
Avde’nin açıklamalarına Yahudi solundan da eleştiriler geldi. Meretz’in partisinden Yair Golan yaptığı açıklamada, “Avde’nin açıklaması tehlikeli bir hareket ve emsalsiz, aptalca bir hatadır” diyerek:
“Avde’nin her zaman İsrail'deki Arap vatandaşları arasında ortaklık ve entegrasyon arayan biri olduğunu düşündüm. Ancak bugün onun İsrail’deki Arap vatandaşları ile Yahudilerin arasını bozmaya çalıştığını görüyorum. Birkaç gün önce hükümette Arap temsilini genişletmek için bir fırsat görseydik, Avde bu kapıyı büyük ölçüde kapatmış olacaktı” değerlendirmesinde bulundu.



İran, reformistlerin Tel Aviv ile temas kurduğu iddialarını yalanladı

Tahran'a yönelik İsrail saldırısının gerçekleştiği yerden yükselen dumanların fotoğrafını çeken insanlar, 23 Haziran 2025 (AP)
Tahran'a yönelik İsrail saldırısının gerçekleştiği yerden yükselen dumanların fotoğrafını çeken insanlar, 23 Haziran 2025 (AP)
TT

İran, reformistlerin Tel Aviv ile temas kurduğu iddialarını yalanladı

Tahran'a yönelik İsrail saldırısının gerçekleştiği yerden yükselen dumanların fotoğrafını çeken insanlar, 23 Haziran 2025 (AP)
Tahran'a yönelik İsrail saldırısının gerçekleştiği yerden yükselen dumanların fotoğrafını çeken insanlar, 23 Haziran 2025 (AP)

İran medya kuruluşları, 12 günlük savaş sırasında bazı İranlı yetkililerin İsrail'e mesaj göndererek, İran Dini Lideri’nin hedef alınması halinde ülkedeki liderlik boşluğunu doldurmaya hazır olduklarını bildirdikleri iddialarını yalanladı.

İran Devrim Muhafızları Ordusu'na (DMO) bağlı Fars Haber Ajansı, ‘İsrail'in toplumda bölünme tohumları ekmek amacıyla reformistlerle ilgili uydurma iddiaları’ hakkında kısa bir açıklama yayınladı.

Açıklamada, “Son günlerde Siyonist varlık, tartışmalı iddialar yayarak 12 günlük savaş sırasında ülke içinde oluşan eşi benzeri görülmemiş birlik ve uyumu bozmak için büyük çaba sarf etti” denildi.

İranlı Öğrenciler Haber Ajansı (ISNA), bu anlatıyı destekleyen platformlar olarak hareket eden muhalif medya kuruluşlarının, iç anlaşmazlıkları körüklemeyi amaçlayan söylentilerin yayılmasına katkıda bulunduğunu belirtti.

Fars Haber Ajansı, yurtdışındaki Farsça yayın yapan medya kuruluşlarını ‘izleyicilerini motive etmek ve İran toplumu içinde bölünmeyi körükleme projesinde başarılı olmak için çeşitli söylentiler yaymakla’ suçladı.

Ajans, özellikle Manoto TV tarafından yayınlanan ve savaş döneminde reformist hareketin önde gelen isimlerinin Siyonist varlık yetkililerine gizli bir mektup göndererek, İran'da rejim değişikliği çabalarına destek istediklerini belirten bir habere atıfta bulundu.

Ajans, bu bağlamda yapılan araştırmaların ‘bu iddianın ilk olarak Siyonist varlığa bağlı hesaplar tarafından ortaya atıldığını ve daha sonra bu projenin medya kolu olarak Manoto TV tarafından büyütülüp desteklendiğini gösterdiğini’ bildirdi.

Fars Haber Ajansı’nda yer alan haberde, “Bu haberin ve son günlerde bu kanallar aracılığıyla yayılan diğer benzer haberlerin yalan olduğuna ve kamuoyunu, özellikle de devrimci kesimi kışkırtmak, yanlış kutuplaşmalar yaratmak ve toplumda fitne ve bölünme ortamı yaratmak amacıyla yayınlandığına şüphe yok” ifadeleri yer aldı.

hy
İran Dini Lideri Ali Hamaney 23 gün sonra ilk kez kamuoyu karşısına çıkarak, cumartesi günü Tahran'da düzenlenen Aşura törenine katıldı. (AP)

ISNA tarafından cumartesi günü sosyal medya üzerinden yapılan paylaşımda, “Bu haber ve son günlerde ortalıkta dolaşan diğer iddialar doğru değil; özellikle ülkenin devrimci çevrelerinde kamuoyunu karıştırmak, sahte bir kutuplaşma durumu yaratmak ve toplumu gerilim ve bölünmeye doğru itmek için tasarlanmış” ifadesi yer aldı.

Manoto TV cumartesi günü sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda, İran ile İsrail arasındaki savaşın ilk haftasında, reformist hareketin önde gelen isimlerinden bir grubun İsrail tarafına bir mektup göndererek, İran'da rejim değişikliği sürecine destek istediklerini belirtti.

Kanal, ‘İsrail'de bilgi sahibi bir kaynak’ olarak tanımladığı kişinin mektubun bir dizi tanınmış reformist tarafından imzalandığını söylediğini aktardı. “Eğer İsrail rejim değişikliğini desteklerse, adaylarımız ülke yönetimini devralmaya tamamen hazırdır” ifadesinin yer aldığı mektupta, İsrail saldırısını kınayan eski Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ilk Dini Lider’in torunu olan müttefiki Hasan Humeyni ve Evin Cezaevi’nde tutuklu bulunan reformist aktivist Mustafa Taczade başta olmak üzere önde gelen isimlere atıfta bulunuldu.

Bu gelişme, İsrailli ‘Terror Alarm’ hesabının 28 Haziran'da X platformunda yaptığı bir paylaşımda, ‘eski İran Cumhurbaşkanı'nın birkaç gün önce DMO tarafından düzenlenen bir suikast girişiminden kurtulduğunu’ iddia etmesinin ardından geldi.

Hasan Ruhani hükümetinde İstihbarat Bakanı ve Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın özel yardımcısı olan Mahmud Alevi cumartesi günü katıldığı bir televizyon programında, “İsrail Tahran'a girmeye, rejimi değiştirmeye ve İslam Cumhuriyeti'nin sonunu kutlamaya hazırlanıyordu” dedi.

Alevi sözlerini şöyle sürdürdü: “Düşman, durumdan şikâyetçi olan bazı vatandaşların kritik bir anda rejimi terk edeceğini düşündü ama yanlış hesap yaptı. İsrail savaşta üstünlüğü ele geçirseydi yeni bir hamle yapabilirdi. Tabii ki spesifik bir şey öngörmüyorum.”

Geçtiğimiz ay Reuters, Hamaney'in halefinin seçilmesine yönelik yoğun tartışmalara aşina olan beş kaynağa dayanarak en önemli iki adayın 56 yaşındaki oğlu Mücteba ve kurucu liderin (Humeyni) torunu 53 yaşındaki Hasan Humeyni olduğunu aktarmıştı. Mücteba Hamaney ve Hasan Humeyni isimleri şaşırtıcı değil, zira bu iki isim en az 10 yıldır Hamaney'in halefi olma ihtimaliyle ilişkilendiriliyordu. Hasan Humeyni reformcu hareketin favorisi olarak görülürken, Mücteba Hamaney DMO liderliği tarafından destekleniyor.

DMO Siyasi ve İdeolojik İşlerden Sorumlu Komutan Yardımcısı Tuğgeneral Mesud Senayirad, “Siyonist varlığın ya da bu şer ittifakı içindeki müttefiklerinin herhangi bir aptalca eylemi, İran tarafından çöküşlerini hızlandıracak sert bir yanıtla karşılanacaktır” dedi.

İran'ın muhalifleri için olası senaryolardan birinin ‘gri bölgeye’ dönmek ve ‘içerdeki yıkıcı ve hain unsurları’ kullanmak olduğunu söyleyen Senayirad, güvenlik servislerinin ‘savaş sırasında biriken ve halen devam eden deneyim ve hazırlıklara sahip olduğunu’ ifade etti.

Senayirad, “Yakın zamanda keşfedilen ağlar, onlarca yıllık gizli güvenlik ve istihbarat çalışmalarının sonucudur. Son çatışma, savaş sırasında kullanılan bu uyuyan hücreleri izleme fırsatı sağladı. Son tutuklamalar, güvenlik güçlerine gelecekte etkili saldırılar gerçekleştirmelerine yardımcı olması beklenen önemli bilgiler sağladı” ifadelerini kullandı.

Bulunan her ipucunun bu yıkıcı ağların farklı boyutlarının ortaya çıkarılmasına yol açabileceğini ifade eden Senayirad, kurumların daha önce bunlar hakkında kısmi bilgiye sahip olduğunu, ancak son olayların bunları daha geniş bir şekilde açığa çıkardığını açıkladı.

Yerel basına göre DMO dün ülkenin batısında, İran-İsrail savaşı sırasında İsrail bombardımanının vurduğu bir bölgede patlayıcıları imha etmeye çalışan iki üyesinin öldüğünü duyurdu.

Şarku’l Avsat’ın DMO'ya bağlı Tesnim haber ajansından aktardığına göre, iki DMO üyesi dün ülkenin batısında bulunan Hürremabad'da Siyonist rejimin saldırısı sonucu geride kalan patlayıcıların bulunduğu bir alanı temizlerken, patlayıcıların infilak etmesi sonucu öldü.

İsrail saldırıları, İran'ın nükleer programındaki üst düzey askeri yetkililerin ve bilim adamlarının ölümüne neden oldu. İran yargısı, savaşın en az 936 kişinin ölümüyle sonuçlandığını bildirdi.