Hamaney, İran'ın gelecek planlarının nükleer müzakerelere bağlanmamasını istedi

İran lideri Ayetullah Ali Hamaney, Viyana'daki nükleer müzakerelerin iyi gittiğini ancak ülkenin gelecek planlarının görüşmelerin sonucuna bağlanmaması gerektiğini söyledi.

Video konferans yöntemi ile bir konuşma yaparken Hamaney'in internet sitesinde yayınlanan bir fotoğraf (arşiv)
Video konferans yöntemi ile bir konuşma yaparken Hamaney'in internet sitesinde yayınlanan bir fotoğraf (arşiv)
TT

Hamaney, İran'ın gelecek planlarının nükleer müzakerelere bağlanmamasını istedi

Video konferans yöntemi ile bir konuşma yaparken Hamaney'in internet sitesinde yayınlanan bir fotoğraf (arşiv)
Video konferans yöntemi ile bir konuşma yaparken Hamaney'in internet sitesinde yayınlanan bir fotoğraf (arşiv)

İran devlet televizyonuna göre, Hamaney, başkent Tahran'daki konutunda üst düzey hükümet ve askeri yetkilileri kabul etti.
Hamaney, burada yaptığı konuşmada, Viyana'da yapılan nükleer müzakereleri değerlendirdi.
Müzakerelerin yolunda gittiğini işaret eden Hamaney, "Müzakere heyetimiz, Cumhurbaşkanı, Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi ve diğer yetkilileri sonuçlar hakkında bilgilendiriyor, kararlar alınıyor ve ilerleme sağlanıyor. Müzakere heyetimiz şu ana kadar karşı tarafın aşırı taleplerine direnmiş ve inşallah buna devam edecektir." dedi.
ABD'nin 2018'de nükleer anlaşmadan tek taraflı çekildiğini hatırlatan Hamaney, "Yükümlülüklerini ihlal eden karşı taraftır. Şu anda onlar bu ihlalleri nedeniyle sıkışıp kalmış ve çıkmaza girmiş bir vaziyetteler. Çıkmaza giren biz değiliz." ifadelerini kullandı.
Hükümet yetkililerinin, ülkenin gelecek planlarını müzakerelerin sonucuna bağlamaması gerektiğini vurgulayan Hamaney, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Planlarınızı nükleer müzakereler nedeniyle askıya almayın. Müzakereler olumlu, yarı olumlu veya olumsuz sonuçlansa da planlarınızın aksamasına izin vermeyin. İşinizi yapın."
Filistinlilerin son günlerde Tel Aviv başta olmak üzere çeşitli kentlerde İsraillilere yönelik eylemlerine övgüyle değinen Hamaney, "Bu hareketler, ABD ve takipçilerinin çabalarına rağmen Filistin'in hala ayakta olduğunu ve asla unutulmayacağını göstermiştir." diye konuştu.
Hamaney ayrıca Yemen'de varılan ateşkesi "çok iyi" olarak nitelendirdi. 

İran ile nükleer müzakereler
Nükleer anlaşmanın yeniden tam anlamıyla uygulanmasını sağlama ve ABD'nin anlaşmaya dönüşünün ele alındığı nükleer görüşmeler, Rusya, Çin, Almanya, Fransa, İngiltere ve İran'dan üst düzey temsilcilerin katılımıyla Avusturya'nın başkenti Viyana'da yapılıyor.
Eski ABD Başkanı Donald Trump döneminde 2018'de anlaşmadan tek taraflı çekilen Washington ise Avrupa Birliği (AB) aracılığıyla görüşmelere dolaylı katılım sağlıyor.
Washington, Tahran'ın anlaşmadaki taahhütlerine geri dönmesini isterken, İran nükleer anlaşmadan ayrılan taraf olarak öncelikle ABD'nin anlaşmaya dönerek tüm yaptırımları kaldırmasını ve anlaşmadan tekrar ayrılmayacağına dair güvence vermesini talep ediyor.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, 11 Mart'ta "dış etkenler" nedeniyle Viyana'da İran nükleer anlaşmasının yeniden uygulanması için yürütülen müzakerelerin durdurulduğunu açıklamıştı.
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, 27 Mart'ta yaptığı açıklamada, Viyana'daki nükleer görüşmelerde anlaşmaya varılması için ABD'nin "yabancı terör örgütleri" listesinde yer alan Devrim Muhafızları Ordusu ile İranlı kişi ve kuruluşlara yönelik tüm yaptırımların kaldırılması gerektiğini belirtmişti.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.