Kuşların kuluçka parazitliğinin gizemi çözüldü

Kuşları “sahte yumurta” yapmaya götüren genetik nedenler neler?

Guguk kuşu ispinozları, evrimleşerek kazandıkları yeteneklerle diğer kuşların yuvalarına yumurtalarını bırakmayı başardı (Araştırma ekibi)
Guguk kuşu ispinozları, evrimleşerek kazandıkları yeteneklerle diğer kuşların yuvalarına yumurtalarını bırakmayı başardı (Araştırma ekibi)
TT

Kuşların kuluçka parazitliğinin gizemi çözüldü

Guguk kuşu ispinozları, evrimleşerek kazandıkları yeteneklerle diğer kuşların yuvalarına yumurtalarını bırakmayı başardı (Araştırma ekibi)
Guguk kuşu ispinozları, evrimleşerek kazandıkları yeteneklerle diğer kuşların yuvalarına yumurtalarını bırakmayı başardı (Araştırma ekibi)

Bilim insanları, doğanın en büyük ceza davalarından birinin, iki milyon yıllık yumurta sahtekarlığı suçunun sırlarını çözdüler ve sonuçlar, bu sahtekarlığın kurbanlarının artık onunla daha iyi yüzleşebileceklerini gösteriyor.
Birçok kuş, yumurtalarını diğer türlerin yuvalarına bırakarak yavrularına bakma sorumluluğundan kaçar. Bu davranışa, yavrularını büyütmesi için diğer kuşları aldatmak adına başkalarının yumurtalarının renk ve desenlerini taklit ettikleri için "kuluçka parazitliği" deniyor. Bilim insanlarını meşgul eden soru, “kuluçka parazitliği uygulayan bir kuş türünün, yavrularını büyütmeleri için birçok farklı kuş türünün yumurtalarını nasıl taklit ettiği ve bu sahtekarların bu yeteneği yavrularına nasıl aktardığı”ydı.
Bunlar, bir yüzyıldan fazla bir süredir bilim insanlarının şaşırdığı konular. Cambridge Üniversitesi Zooloji Bölümü’nden Dr. Claire Spottiswood, Cape Town Üniversitesi’ndeki Fitzpatrick Afrika Ornitoloji Enstitüsü ve Boston Üniversitesi’nden Michael Sorenson tarafından yönetilen uluslararası bir ekip, gizemi çözmede önemli bir ilerleme kaydetti ve bulgularından bazıları, sahte yumurtacılar için kötü haber.
Araştırma ekibi tarafından önceki gün “Ulusal Bilim Akademisi Bildiriler Kitabı”nda yayınlanan bir çalışmada odak noktası, “kuluçka parazitliği” yaşam tarzını benimseyen bir tür olan guguk kuşuydu. Guguk kuşu, Afrika’daki birçok ötücü kuş türünü istismar ediyor.
Araştırma, dişi guguk kuşu ispinozlarının, dişinin W kromozomu (insanlardaki erkek Y kromozomuna benzer) yoluyla ev sahibinin yumurtalarının görünümlerini taklit etme yeteneğini annelerinden aldıklarını ve davranışın genetik bir temeli olduğunu ortaya koymaktadır.
Bu yeteneğin anneden miras alınması, guguk kuşu ispinozlarının, farklı bir ev sahibi tarafından yetiştirilen bir babadan hatalı taklit genlerini miras alma riskini ortadan kaldırmaktadır. Bu yetenek, dişi guguk kuşu ispinozun farklı türlerinin birçok farklı ev sahibi türe yumurta taklitçiliği yapmasına imkan sağlıyor. Böyle bir taklit, ebeveynleri parazit yumurtayı yuvadan atmak yerine kendilerininmiş gibi kabul etmeye zorluyor. Bu durum Afrika kuşlarının başarısı için çok önemli.



İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
TT

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Çin'in güneybatısında keşfedilen 300 bin yıllık nadir ahşap aletler, bölgedeki ilk insanların büyük ölçüde kök ve yumrular gibi yeraltı bitkileriyle beslendiğini gösteriyor.

Hakemli dergi Science'da perşembe günü yayımlanan bulgular, Doğu Asya'daki erken insan atalarının gelişmiş bilişsel becerilerine, yaşantılarına, beslenme biçimlerine ve çevrelerine ışık tutuyor.

Yunnan eyaletinin Jiangchuan bölgesinde yer alan göl kıyısındaki Gantangqing arkeolojik kazı alanında, oksijenden yoksun kil tortularda ahşap aletlerin korunması sayesinde bu nadir buluntu elde edildi.

Araştırmacılar tortularda yaklaşık bin organik kalıntı da buldu.

Ortaya çıkarılan kalıntıları gelişmiş teknikler kullanarak tarihlendiren bilim insanları, aletlerin 250 bin ila 350 bin yıllık olduğunu tespit etti.

Bilim insanları, çeşitli biçim ve işlevlere sahip "son derece nadir" ahşap aletlerin yaklaşık 300 bin yıllık katmanlardan çıkarıldığını söylüyor.

Bugüne kadar bu döneme ait, biri Avrupa'da diğeri Afrika'da olmak üzere ahşap alet içeren sadece iki keşif yapılmıştı.
 

Görsel kaldırıldı.

Gantangqing'deki ahşap aletler (Liu ve ekip arkadaşları/Science)


Yeni keşfedilen çubuklardan ikisi, İtalya'nın Poggetti Vecchi bölgesinde bulunan 171 bin yıllık aletlere benzerlik gösteriyor.

Kanca biçimli benzersiz 4 aletin daha ortaya çıkarıldığını belirten bilim insanları, bunların muhtemelen kökleri kesmek için kullanıldığını söylüyor.

Ayrıca araştırmacıların ahşap aletlerin üzerinde kasıtlı cilalama ve kazıma izleri, kenarlarındaysa toprak kalıntıları saptaması, bunların kök ve yumrular gibi yeraltı bitkilerini kazmak için kullanıldığına işaret ediyor.

Bilim insanları, "Ahşap aletler arasında kazma çubukları ve küçük, eksiksiz, elle tutulan sivri uçlu aletler var" diye yazıyor.

Bilim insanları bu bulgulara dayanarak insanların Doğu Asya'daki atalarının muhtemelen bitki temelli bir beslenme biçimi izlediğinden şüphelenirken, bölgede çam fıstığı, fındık, kivi meyvesi ve su yumrularına dair kanıtlar tespit edildi.

Buna karşılık Avrupa ve Afrika'da saptanan ahşap aletler av aletleri, mızraklar ve mızrak uçlarıydı.

Çalışmanın ortak yazarı arkeolog Bo Li şöyle diyor:

Bu keşif, erken insan adaptasyonuna ilişkin önceki varsayımlara meydan okuyor. Çağdaş Avrupa yerleşimleri (Almanya'daki Schöningen gibi) büyük memelileri avlamaya odaklanırken, Gantangqing subtropik bölgelerde bitki temelli, eşsiz bir hayatta kalma stratejisini ortaya koyuyor.

Dr. Li, "Ahşap aletlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı da arkeolojik kayıtlardaki önemli bir boşluğu dolduruyor, çünkü 100 bin yıldan daha eski ahşap aletler Afrika ve Batı Avrasya dışında son derece nadir görülüyor" ifadelerini kullanıyor.

Keşif, ahşap aletleri kullanan erken insanların dünya genelinde çok daha geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.

Ayrıca farklı ortamlarda yaşayan tarih öncesi kültürlerin yerel olarak işlerine yarayacak aletler geliştirdiğine de işaret ediyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/news