عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA İran

İran’da alıkonan aktivistin kızı Londra hükümetini suçladı

Tahran rejimi tarafından alıkonan çevre aktivistinin kızı, İngiliz hükümetini babasını yalnız bırakmakla suçladı

Murad Tahbaz’ın kızı Roxanne dün Londra’dki İngilte Dışişleri Bakanlığı önünde gösteri düzenledi (AFP)
Murad Tahbaz’ın kızı Roxanne dün Londra’dki İngilte Dışişleri Bakanlığı önünde gösteri düzenledi (AFP)
    Londra/Şarku’l Avsat
TT
TT

İran’da alıkonan aktivistin kızı Londra hükümetini suçladı

Murad Tahbaz’ın kızı Roxanne dün Londra’dki İngilte Dışişleri Bakanlığı önünde gösteri düzenledi (AFP)
Murad Tahbaz’ın kızı Roxanne dün Londra’dki İngilte Dışişleri Bakanlığı önünde gösteri düzenledi (AFP)

İngiltere ve ABD vatandaşı İran asıllı çevre aktivisti Murad Tahbaz’ın kızı, geçtiğimiz ay iki İran asıllı İngiliz vatandaşının serbest bırakılmasının  ardından Londra hükümetini, babasını “yalnız bırakmakla” suçladı.
İran Devrim Muhafızları tarafından Ocak 2018’de tutuklanan 69 yaşındaki Tahbaz, “ABD hesabına İran’a komplo kurmak” suçlamasıyla 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 43 yaşındaki Nazanin Zaghari-Ratcliffe ve 67 yaşındaki Anoosheh Ashoori (Anuşe Aşuri) 17 Mart’ta serbest bırakılırken, Tahbaz ise hala hapishanede.
Aktivistin kızı Roxanne Tahbaz dün İngiltere Dışişleri Bakanlığı önünde düzenlediği gösteri sırasında AFP’ye yaptığı açıklamada, İngiliz hükümetinin bunca zaman kendilerini babası ve bahsi geçen diğer iki kişi için yapılan anlaşmanın bir parçası olduğuna inandırdığını söyledi. Elinde babamı geri getirin yazılı pankart bulunan Roxanne, babasının halen hapiste olduğunu ve İngiliz hükümetinin onu yalnız bıraktığını ifade etti. İngiliz yetkililer ise Tahbaz’ın ailesine, Tahbaz, Ratchliff ve Ashoori ile şartlı olarak tahliye edildiğini bildirdi. Roxanne, kanser hastası babasının serbest bırakıldıktan 24 saat sonra yeniden cezaevine gönderildiğini kaydetti.
İngiltere Dışişleri Bakanlığı, Tahbaz'ın davasının daha karmaşık olduğunu çünkü İran'ın onu ABD vatandaşı olarak kabul ettiğini açıkladı. Roxanne açıklamasında, İngiliz hükümetinin mücadeleye devam etmesi gerektiğini çünkü babasının İngiliz vatandaşı olduğunu, orada doğduğunu ve daha fazla bekleyemeyeceklerini ifade etti.
Bu bağlamda dün protesto yapan göstericiler, Ekim 2020'de tutuklanan ve Ağustos 2021'de 10 yıl sekiz ay hapis cezasına çarptırılan İran ve İngiliz çifte vatandaşlığına sahip işçi hakları aktivisti Mehran Rauf'un serbest bırakılmasını talep etti.
Öte yandan Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre Uluslararası Af Örgütü (Amnesty) Birleşik Krallık Direktörü Sacha Deshmukh ajansa verdiği demeçte, “Tahbaz ve Rauf’un siyaset veya hükümetle hiçbir ilgisi yok. Onlar sıradan insanlar. Gözaltında tutulan iki İngiliz vatandaşı için hükümetimiz onların serbest bırakılmasına odaklanmalı” şeklinde konuştu.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

İran ve İsrail: Büyük projelerin açmazı

İran'ın Gazze ve Lübnan'daki kolları ağır darbeler aldı (AFP)
İran'ın Gazze ve Lübnan'daki kolları ağır darbeler aldı (AFP)
TT
TT

İran ve İsrail: Büyük projelerin açmazı

İran'ın Gazze ve Lübnan'daki kolları ağır darbeler aldı (AFP)
İran'ın Gazze ve Lübnan'daki kolları ağır darbeler aldı (AFP)

Refik Huri

İran'ın tarihi geriye dönük olarak düzeltmenin imkânsız bir iş olduğunu kabul etmesi kolay değil. Coğrafyayla oynaması ve Ürdün Kralı İkinci Abdullah'ın Arap ve Sünni ayından Şii Hilali koparmak olarak adlandırdığı projeyi gerçekleştirmek umuduyla, Hegel'in tarihin kurnazlığı olarak adlandırdığı şeye karşı koymaya devam etmesi bir yanılsamadır. Hiçbir orta güç, bölgesel projesine hizmet etmek için savaşlara, kaosa ve istikrarsızlığa İran kadar bel bağlamamıştır. Donald Trump'ın Beyaz Saray'a dönmesinden önce bile, Mollaların yönettiği İslam Cumhuriyeti kadar fırtınanın ortasında duran bir bölgesel güç daha yoktur.

İran, onlarca yıl içinde İslami direniş adı altında silahlı mezhepçi örgütler kurarak en tehlikeli siyasi, askeri, güvenlik ve ideolojik yatırımı yaptı. Ardından bu örgütleri kendisini korumaya, İsrail ve en başta ABD olmak üzere Tahran'ın bütün düşmanlarına karşı vekaleten savaşmaya teşvik etti. Direniş ekseni ve arenalar birliği stratejisi aracılığıyla İsrail ile yaşanan çatışmada kendisini askeri bir aktör olarak dayattı. ABD'ye karşı olan ve onu Batı Asya’dan çıkarmak isteyen, ama bir anlaşma şansı varsa Washington’dan yana oynayan bir oyuncu, Arap sahnesinde bölgesel bir siyasi aktör olarak empoze etti. Çin, Rusya ve Kuzey Kore ile Richard Fontaine ve Andrea Kendall Taylor'ın kargaşa ekseni adını verdiği bir tür örtülü ittifaka da ulaşmış durumda. Kargaşa ekseni, ABD öncülüğündeki uluslararası sisteme karşı duruş ve çok kutuplu sisteme çağrıdır. Çoğulcu bir sistemin yokluğunda, kargaşa ekseninin kaos yaratmak için bir sistem projesine ihtiyacı yoktur.

Ancak İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin İslam Cumhuriyeti'nin gücünün en önemli bileşeni olarak kabul ettiği direniş ekseninin nispeten düşük maliyeti, jeopolitik ve stratejik olarak maliyetli hale geldi. Zira öncelikle Hamas, İsrail'i sarsan Aksa Tufanı operasyonunun Filistin'i özgürleştirme dalgasının başlangıcı olacağını sandı. İkincisi, Hizbullah Güney Lübnan cephesi üzerinden Hamas'a destek savaşı başlatmaya karar verdi. Üçüncüsü, İran Suriye'de yayıldı. İlk önce Gazze’nin yapıları ve halkı bir imha savaşına maruz kaldı. Ardından Hizbullah ağır darbe aldı. Son olarak da Suriye'de Esed rejimi devrildi, böylece İran Suriye köprüsünü, Filistin kalesini, Arap derinliğini ve Lübnan arenasını kaybetti.

Esasında İran'ın bölgesel projesi, Velayet-i Fakih yönetimine giden yolda bir aşama olan Filistin'i kurtarma projesinden daha büyük ve her iki proje de şu anda çıkmaza girmiş durumda. Filistin'i kurtarma projesi sadece İsrail ve kıyamet silahlarına değil, ABD ve Avrupa duvarlarına tosladı ve Rusya ile Çin tarafından da kabul edilebilir bir proje değil. Ayrıca 22 Arap ülkesini temsil eden Arap Zirvesi, 2000'li yılların başındaki Beyrut Zirvesi'nden itibaren barışın stratejik bir tercih olduğunu teyit etti. İran'ın bölgesel projesi, ABD'yi askeri, güvenlik ve hatta ekonomik olarak Ortadoğu'dan çıkarmak gibi zorlu bir meydan okuma ile çatışıyor. Aynı zamanda kendi halkı, liderleri, ittifakları ve önemli stratejik konumu bulunan büyük ve güçlü bir Arap dünyasıyla da çatışıyor.

Filistin’i gerçekten kurtarmak isteği bir yana, kurtarma gücüne sahip olmayan Tahran, İsrail ile anlaşmazlık yoluyla da olsa iki devletli çözüm yoluna taş koymaya katkıda bulunuyor.  Binyamin Netanyahu hükümeti Filistin devletinin kurulmasını reddediyor ve Batı Şeria ile Gazze'yi ilhak etmeyi amaçlıyor. Mollalar rejimi, Batı Şeria ve Gazze'de kurulacak Filistin devleti projesini engellemede İsrail’in ağırlığına ek ağırlık katıyor. Nitekim İsrail, Filistin devletinin kurulmasının Filistin'de bir İran terör üssü kurma projesi olduğunu iddia etmeye başladı. Netanyahu’ya göre sorun, İran'ın Suriye'den çekilmesinden ve İsrail'in Suriye ordusundan kalan stratejik silahları imha eden hava saldırıları düzenlemesinden ve Tahran adına savaşan örgütlerin zayıflatılmasından sonra bile devam ediyor. Hiçbir şey onun bu tutumunu değiştirmiyor. Oysa Irak’ın nükleer reaktörünü yerle bir eden saldırıyı düzenleyen 69. Filo'ya komuta eden pilotun İngiliz dergisi The Economist’e verdiği röportajda da söylediği gibi İsrail için en büyük tehdit İran değil, Filistinlilerle geçinememek ve birlikte yaşayamamaktır. Çünkü İsrail'in karşı karşıya olduğu asıl zorluk, ‘askeri gücünü stratejik kazanımlara ve barışa dönüştürmektir’, aksi takdirde kan daha uzun yıllar akmaya devam edecektir.

Büyük açmaz ikilidir; İran'ın bölgesel projesi, kendi kapasitesinden, Batı ile çatışmasından ve İsrail ile vekiller üzerinden savaşmasından daha büyüktür. Keza İsrail'in bölgesel projesi, Tel Aviv'in ekonomik, askeri ve sosyal olarak taşıyabileceğinden daha büyüktür. Batı ve Doğu'nun İsrail'in aşırılığına ve Filistin devletinin kurulması fırsatının kaçırılmasına yönelik sabrını zorlamaktadır. General Şaron'un dediği gibi, Washington'un hizmetinde olan “yüzen bir uçak gemisi” konumundan çıkıp Amerikan korumasına ihtiyaç duyan İsrail'in yükünü ABD'nin ne kadar süre ve ne ölçüde taşıyacağı da bilinmemektedir. Buradaki ders, herkesin göreceği şekilde duvara asılı olan Amerikalı stratejik analist Anthony Cordesman'ın şu sözüdür: “Savaşlar riskleri ortadan kaldırmakla ilgili değil, riskleri yönetmekle ilgilidir.”

*Bu makale Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.