Pençe-Kilit Operasyonu nedeniyle Bağdat ve Ankara arasında diplomatik kriz çıktı

Kürt medyasında Duhok’un kuzeyindeki bir Türk askeri üssüne saldırı gerçekleştiğini ifade eden haberler yer aldı.

Pençe-Kilit Operasyonu'ndna bir kare (AA)
Pençe-Kilit Operasyonu'ndna bir kare (AA)
TT

Pençe-Kilit Operasyonu nedeniyle Bağdat ve Ankara arasında diplomatik kriz çıktı

Pençe-Kilit Operasyonu'ndna bir kare (AA)
Pençe-Kilit Operasyonu'ndna bir kare (AA)

Türkiye’nin Kuzey Irak’taki PKK mevzilerine karşı başlattığı askeri operasyon Ankara ve Bağdat arasında diplomatik krize yol açtı. İki ülke karşılıklı olarak diplomatik temsilcileri dışişlerine çağırdı. Türkiye, Pazartesi sabaha karşı başlatılan Pençe-Kilit Operasyonu hakkında Bağdat’tan yapılan açıklamalar üzerine Irak’ın Ankara Büyükelçiliği Maslahatgüzarı’nı Dışişleri Bakanlığı’na çağırdı ve nota verdi. Kürt medyası ise Duhok kentinin kuzeyinde bulunan bir Türk askeri üssüne roket saldırısı düzenlendiğini bildirdi.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Irak resmi makamlarından Pençe-Kilit Operasyonu’yla ilgili yapılan açıklamalar üzerine Irak’ın Ankara Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Nazdar İhsan Şirzad’a protesto notası verdi.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tanju Bilgiç, Irak'ın Ankara Büyükelçiliği Maslahatgüzarı’nın perşembeyi cumaya bağlayan gece bakanlığa çağırıldığını ve Türkiye’nin, Iraklı makamların Pençe-Kilit harekatıyla ilgili ‘Ankara’yı rahatsız eden’ açıklamalarını protesto ettiğini bildirdiğini duyurdu.
Irak Dışişleri Bakanlığı da Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Irak'ın Türkiye'ye ikili düzeyde ve çok taraflı yanıt vermede tüm güç kaynaklarından yardım alma hakkına sahip olduğu belirtilerek, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın operasyonun Bağdat hükümeti ile koordinasyon içinde gerçekleştirildiği açıklamasını yalanladı.
Irak Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ahmed el-Sahaf, Bakanlığın Irak topraklarındaki askeri operasyonların güven içindeki Iraklılarda yol açtığı korku ve sıkıntı dolayısıyla Irak'ın egemenliğinin açık ihlali ve toprak bütünlüğüne yönelik tehdit olarak değerlendirdiğini kaydetti. Bakanlığın, Türkiye’nin Bağdat Büyükelçisi’ni çağırdığını ve protesto notası verdiğini söyleyen Sahaf, notada ‘bu tek taraflı başlatılan düşmanca operasyonu sert bir dille reddettiklerini ve Irak egemenliğinin temini için Türk güçlerinin tamamının Irak’tan çekilmesi yönündeki bağlayıcı nitelikteki talebi yinelediklerini’ ifade etti.
Türk tarafı ile PKK arasında ‘PKK savaşçılarının çoğunun Irak topraklarına çekilmesini’ öngören bir anlaşma yapıldığını ve Türkiye’nin PKK gerekçesiyle Irak topraklarındaki operasyonlarını sürdürdüğünü belirten Sahaf, “Türk tarafı, operasyona dayanak olarak Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’nin meşru müdafaayı kapsayan 51. maddesini gösteriyor. Ancak bu madde dayanak olamaz çünkü bağımsız ülkelerin egemenliğinin ihlal edilmesine izin vermiyor” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Çarşamba günü partisinin grup toplantısında, Türkiye’nin ‘Irak'taki terörle mücadelesine destek verdikleri için’ Irak merkezi hükümeti ile IKBY hükümetine teşekkür etti.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tanju Bilgiç, Irak tarafının dile getirdiği iddiaların ‘temelden yoksun’ olduğunu belirterek, Bakanlığın Irak Ankara Büyükelçiliği Maslahatgüzarına görüşlerini içeren bir nota verildiğini söyledi.
Bilgiç, PKK'nın 40 yıldan bu yana Irak'ın kuzeyinde konuşlandığı kamplardan Türkiye'yi hedef alan saldırılar düzenlediğine işaret ederek, bunun üzerine Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) Kuzey Irak’taki ‘terör hedeflerine’ yönelik Pençe-Kilit Operasyonu başlattığını söyledi.
Bilgiç, ülkesinin, Irak'ın egemenliği ve istikrarı açısından da tehdit oluşturan Irak topraklarındaki PKK’nın varlığına son verilmesi yönündeki ısrarlı taleplerine rağmen Irak makamlarından arzu ettiği karşılığı bulamamasından duyduğu üzüntüyü dile getirdi.
PKK’nın birçok ülke ve uluslararası kuruluşun terör örgütü listesinde yer aldığına dikkati çeken Bilgiç, PKK'nın Irak topraklarındaki varlığının yine bu ülke makamlarınca bertaraf edilmesinin Türkiye’nin öncelikli tercihi olduğunu ve bu yolda Irak'la yakın işbirliğine daima hazır olduğunu ifade etti.
Bilgiç, Irak tarafından somut adımlar atılmadığı ve PKK'nın Türkiye'ye yönelik tehdidi sürdüğü müddetçe Türkiye'nin Birleşmiş Milletler Şartı'nın 51. maddesinden kaynaklanan meşru müdafaa hakkı temelinde gerekli adımları atacağını da vurguladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan dün (Cuma) yaptığı açıklamada, operasyon kapsamında 45 PKK’lı teröristin öldürüldüğüne ve operasyonun başlamasından bu yana 3 askerin hayatını kaybettiğini işaret ederek, “(Pençe-Kilit Operasyonu) Şu anda terör örgütünün can çekişmesi anlamına gelen bir harekat” ifadesini kullandı.
Öte yandan Kürt medyası, Duhok kentinin kuzeyindeki El-İmadiye (Amediye) ilçesinde bulunan Türkiye’ye ait Sire Askeri Üssü’ne güdümlü iki roket fırlatıldığını bildirdi.



Trump destekçisi, sabotaja uğrayan Kuzey Akım'ı almak için harekete geçti

Kuzey Akım boru hatlarındaki sabotajın ardından sızıntı yaşanmıştı (Reuters)
Kuzey Akım boru hatlarındaki sabotajın ardından sızıntı yaşanmıştı (Reuters)
TT

Trump destekçisi, sabotaja uğrayan Kuzey Akım'ı almak için harekete geçti

Kuzey Akım boru hatlarındaki sabotajın ardından sızıntı yaşanmıştı (Reuters)
Kuzey Akım boru hatlarındaki sabotajın ardından sızıntı yaşanmıştı (Reuters)

Amerikalı bir yatırımcı, iki yıl önce sabotajla patlatılan Kuzey Akım 2 boru hattını satın almaya çalışıyor. 

ABD'nin tanınmış gazetelerinden Wall Street Journal (WSJ), Floridalı yatırımcı Stephen P. Lynch'in, boru hattını satın almak için Washington yönetiminden izin talep ettiğini yazıyor. 

5 Kasım'da yapılan başkanlık seçimlerini kazanan Donald Trump'ın kampanyasına 300 bin dolara yakın bağış yapan yatırımcı, boru hatlarını satın alma projesine dair şunları söylüyor:

İşin özü şu: Bu, Amerika ve Avrupa'nın fosil yakıt çağının geri kalanında Avrupa'daki enerji arzı üzerinde kontrol sahibi olması için hayatta bir kez gelecek bir fırsat.

WSJ'nin incelediği belgelere göre Lynch, Kuzey Akım 2'yi satın almak için ABD Hazine Bakanlığı'na şubatta başvuru yaptı. Yatırımcı, kendisine satın alma işlemleri kapsamında ABD'nin yaptırım listesindeki bazı kişi ve kuruluşlarla görüşme imtiyazı sağlanmasını istiyor. 

Haberde, Trump'ın, boru hattının satın alınmasını Ukrayna savaşını bitirmek için bir koz olarak kullanabileceğine dikkat çekiliyor. Cumhuriyetçi lider, seçim kampanyasında Ukrayna savaşını 24 saatte bitirme vaadiyle gündem olmuştu. 

Toplam maliyeti yaklaşık 11 milyar dolar olan Kuzey Akım 2 projesiyle yılda 55 milyar metreküp Rus gazının Baltık Denizi üzerinden Almanya'ya sevk edilmesi planlanıyordu. Ancak Ukrayna savaşının patlak vermesiyle proje yarım kaldı.

Projeyi, Rus devletine ait Gazprom'un yan kuruluşu olan ve merkezi İsviçre'de yer alan Nord Stream 2 AG yürütüyordu. 

Gazprom liderliğinde tasarlanan ve inşaatı Eylül 2021'de tamamlanan Kuzey Akım 2 projesinin ruhsatlandırma çalışmaları devam ederken, Kremlin'in ayrılıkçı Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Luhansk Halk Cumhuriyeti'ni 21 Şubat 2022'de tanıması diplomatik kriz yaratmıştı. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, 22 Şubat'ta boru hattının sertifikasyon sürecinin durdurulması talimatını vermişti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in emriyle bundan iki gün sonra Ukrayna işgali başlamıştı.

Rusya'ya yönelik yaptırımların bir parçası olarak ABD Hazine Bakanlığı da Batılı şirketlerden, Nord Stream 2 AG'yle ilgili tüm finansal işlemleri durdurmasını istemişti. 

Nord Stream 2 AG, yaptırımlar nedeniyle Mart 2022'de 140 çalışanını işten çıkarmış ve iflasın eşiğine gelmişti. Daha sonra İsviçre'de yürütülen hukuki süreçte şirkete borçlarını ödemesi için 10 Ocak 2025'e kadar süre verilmişti.  

Amerikan gazetesi Washington Post'un (WP) aktardığına göre Lynch, iflas duyurusu yapması durumunda Nord Stream 2 AG'yi satın alarak Kuzey Akım 2 hattının sahibi olmayı hedefliyor. WP, Gazprom'un ve Alman hükümetinin yorum taleplerine yanıt vermediğini bildiriyor. 

Ayrıca Lynch'in elini güçlendirmek için Alman danışmanlık firması Berlin Global Advisors'dan da destek aldığı belirtiliyor. Şirketin partnerlerinden Rüdiger von Fritsch, 2014-2019'da Almanya'nın Moskova Büyükelçisi olarak görev yapmış, Kuzey Akım 2'nin kurulmasıyla ilgili çalışmalarda da yer almıştı.

Yaklaşık 20 yıl Moskova'da yaşayan 57 yaşındaki Lynch, ABD Hazine Bakanlığı'ndan aldığı izinle, 2022'de Rusya'ya ait Sberbank'ın İsviçre şubesinin Cenevre merkezli M3 Groupe Holding firmasına satışında arabuluculuk yapmıştı. Lynch'in, satıldıktan sonra TradeXBank adı altında faaliyet gösteren bankada yüzde 10 hissesi var. 

Kuzey Akım hatlarına sabotaj

Rusya'dan Avrupa'ya Baltık Denizi'nin altından doğalgaz taşıyan Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 boru hatlarında 26 Eylül 2022'de üç patlama gerçekleşmişti. Kuzey Akım sabotajıyla ilgili New York Times ve Almanya merkezli Die Zeit tarafından ortaya atılan bir teoride, saldırının Ukrayna destekçisi 6 kişi tarafından bir yat kiralanarak gerçekleştirilmiş olabileceği belirtilmişti.

WP de sabotajı 48 yaşındaki Ukraynalı albay Roman Çervinski'nin yönettiğini savunmuştu. Haberde Çervinski'nin yalnız hareket etmediği ve operasyonu planlayan isim olmadığı belirtilirken, emrin dönemin Ukrayna Genelkurmay Başkanı Valeri Zalujni'ye rapor veren daha üst rütbedeki subaylardan geldiği ileri sürülmüştü. Böylelikle sabotajdan Ukrayna'nın sorumlu olduğu iddiası daha da güçlenmişti.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Washington Post, Interfax, Swiss Info