İsrail’den Mescid-i Aksa’dan sonra Kutsal Kabir Kilisesi’ne yasak

İsrail yönetimi Mescid-i Aksa’dan sonra Kutsal Kabir Kilisesi’ndeki gerginliğin ülke içindeki Arap şehirlerine sıçramasından endişeleniyor

İsrail güçleri, Hristiyan cemaatin Kudüs’teki Kutsal Kabir Kilisesi’ne ulaşmasını engellemek için bariyerler kuruyor (WAFA)
İsrail güçleri, Hristiyan cemaatin Kudüs’teki Kutsal Kabir Kilisesi’ne ulaşmasını engellemek için bariyerler kuruyor (WAFA)
TT

İsrail’den Mescid-i Aksa’dan sonra Kutsal Kabir Kilisesi’ne yasak

İsrail güçleri, Hristiyan cemaatin Kudüs’teki Kutsal Kabir Kilisesi’ne ulaşmasını engellemek için bariyerler kuruyor (WAFA)
İsrail güçleri, Hristiyan cemaatin Kudüs’teki Kutsal Kabir Kilisesi’ne ulaşmasını engellemek için bariyerler kuruyor (WAFA)

İsrail yönetimi Kutsal Cumartesi kutlamaları için binlerce Hristiyan’ın Kudüs’teki Kutsal Kabir Kilisesi’ne gelişini kısıtladı. Bu durum, kilisenin çevresindeki kapalı kapıların önünde ve polis kontrol noktalarında itiş kakış, darp, saldırı ve kavgalarla son bulan bir gerginlik yarattı.
Ortodoks Kilisesi’nin Kutsal Kabir Kilisesi’nde Kutsal Cumartesi kutlamaları için herhangi bir sayı sınırlaması belirlemeyi reddetmesine rağmen, İsrail, Yüksek Mahkeme’nin kiliseye girmesine izin verilen kişi sayısını 4 bin kişi ile sınırlayan kararını uyguladı. Yüksek Mahkeme daha önce ibadetçi sayısını yalnızca bin 500 ile sınırlama kararı almış ancak karara itiraz edilmişti. Dün İsrail, sabah saatlerinden itibaren kilise çevresini kışlaya çevirdi, barikatlar kuruldu, kiliseye açılan yeni kapı kapatıldı. İbadetçileri kontrol altına almak için el-Halil ve Bab el-Amud (Şam Kapısı) kapılarından güzergahlar belirlendi, sonrasında belirlenen ibadetçi sayısı dışında binlerce kişinin girişi engellendi.
Kameralar, İsrail güçleri ile ibadetçiler arasındaki yumruk yumruğa kavgayı görüntüledi. Polis tarafından girişi engellenenler arasında bir rahip de bulunuyordu. Daha sonra Knesset yesi Ahmed Tibi bölgeye geldi ve rahibi barikatlardan geçerek kiliseye götürdü.
Kutsal Filistin Toprakları’ndaki Hristiyan Ulusal Birliği Başkanı Dimitri Diliani, “İşgal güçleri Kudüs’ü askeri bir kışlaya dönüştürdü ve Kutsal Cumartesi’yi kutlamak üzere ibadetçilerin Kutsal Kabir Kilisesi’ne ulaşmasını engellemek için kiliseye giden yolları kesti.” açıklamasında bulundu. Diliani “İşgal güçleri, Kudüs’teki Hristiyanların ve Müslümanların ibadet özgürlüklerini sistemli bir şekilde kısıtlıyor. Bu kısıtlamalar, en temel insan haklarını ve yasalarını ihlal ediyor ve Tel Aviv’deki rejimin ırkçı doğasını açığa vuruyor.” ifadelerini kullandı.
Hamas ve İslami Cihad Hareketi de dahil olmak üzere Filistinli gruplar, Hristiyanların Kutsal Kabir Kilisesi’ne erişiminin kısıtlanmasını kınarken, Filistin Yönetimi ABD’ye Kudüs’e, Hristiyanlığın ve İslam’ın kutsal mekanlarına yönelik saldırılara son vermesi ve ibadet edenler için koyduğu kısıtlamaları ve engelleri derhal kaldırması için İsrail işgal makamlarına baskı yapma çağrısında bulundu.
Filistin Dışişleri Bakanlığı dün, İsrail işgal makamlarının Kutsal Kabir Kilisesi ve Kutsal Cumartesi’yi kutlayanlara yönelik vahşi saldırılarını kınadı. Aynı zamanda, işgal makamları tarafından çok sayıda kişinin kilisede ibadet etmelerinin önlenmesi kapsamında getirilen kısıtlamaları, bariyerlerin kurulmasını, saldırı ve silahlarıyla bölgenin kutsallığına saygısızlık edilmesini, Hıristiyan ibadetçilere yönelik açık bir kışkırtma olarak tanımladı ve kınadı.
Hamas, işgal güçlerinin Kutsal Kabir Kilisesi’ne ve Hristiyanlara yönelik işlediği ihlalleri kabul etmediğini açıklayarak uluslararası topluma çifte standart politikasına son verme çağrısında bulundu. Diğer yandan İslami Cihad Hareketi de, işgal altındaki Kudüs’te İslamiyetin ve Hristiyanlığın kutsallarına yönelik ihlalleri kınadı. Halk Cephesi ise, işgalin din adamlarına yönelik saldırısının ve Kutsal Kabir Kilisesi’ndeki Kutsal Cumartesi’yi kutlayan insanların sayısına kısıtlama kararının, Kudüs’e karşı devam eden ve gerilimi artıran uygulamaların bir parçası olarak değerlendirdi.
Hristiyan cemaate yönelik saldırılar, Mescid-i Aksa’da ibadet eden Müslümanlara yönelik, şehirdeki gerilimi yükselten saldırılara tanık olunan uzun bir günün ardından gerçekleştirildi. Şehirdeki gerginlikle birlikte, İsrail polisi kutsal mekanlarda devam eden gerilimin arka planında, Kudüs ve İsrail’deki Arap şehirlerinde olası diğer gerilimlere karşı hazırlık yaptı.
İsrail’de yayın yapan Kanal 12’ye göre, İsrail Emniyet Genel Müdürü Kobi Shabtai “Şiddetin Umm el-Fehm ve Nasıra gibi şehirlere yayılmasına yönelik endişe nedeniyle, yedek sınır polis memurlarının acil çağrı için tetikte olmaları emri verildi.” açıklamasında bulundu. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu (KAN), İsrail İç Güvenlik Bakanı Omer Bar Lev’in, polislere mümkün olduğunca Mescid-i Aksa’nın avlularına girmekten kaçınmaları yönüne tavsiye verdiğini belirtti.
Yafa, Hayfa ve Umm el-Fehm şehirleri cuma günü Mescid-i Aksa’ya yönelik düşmanlığı kınayan yürüyüşlere tanık oldu. İsrail bir gözlatı operasyonu başlatmadan önce Umm el-Fehm’de çatışmalar patlak verdi. Cuma sabahı Mescid-i Aksa’da işgal güçlerinin camiyi basmasının ardından çıkan çatışmalar sırasında, İsrail işgal güçlerinin kurşunlarıyla biri ağır olmak üzere onlarca kişi yaralandı.

2 milyon İsrailli Arap var
Ülke nüfusunun 9 milyona ulaştığı İsrail’de nüfusun yaklaşık 2 milyonu "İsrailli Araplar" olarak tanımlanan İsrail vatandaşı Filistinlilerden oluşuyor.
İsrail vatandaşı Filistinliler ülke nüfusunun yüzde 20'sine tekabül ediyor. Tel Aviv rejiminin "İsrailli Araplar" olarak tanımladığı vatandaşlar, 1948'deki savaş ve sonrasında yaşanan işgale rağmen yurtlarında kalarak İsrail vatandaşı olan Filistinlilerden oluşuyor. Bu nüfusun dışında kalan ve İsrail vatandaşı olmayan Filistinliler ise Gazze ve Batı Şeria’da yaşıyor.
İsrail ve Filistin’de Hristiyanlar
İsrail içerisinde nüfusun yüzde 2’sini teşkil eden Hristiyanlar oluşturuyor. Ülkede 135 bin Hristiyan Arap, 22 bin Filipinli, 7 bin İtalyan Katolik, 5 bin Ermeni Ortodoks, 3 bin 500 Yunan Ortodoks, 3 bin İspanyol Katolik, bin 100 Asuri ikamet ediyor. Batı Şeria’da ise 50 bin Hristiyan Arap yaşıyor.
940 bin kişinin yaşadığı Kudüs’ün nüfusunun yüzde 62’si Yahudilerden yüzde 38’i Filistinlilerden oluşurken kentte en az 100 bin Hristiyan yaşıyor.



Arjantin lideri Milei, BMGK konuşmasını ünlü diziden çalmış

Milei, nüfusun yüzde 40'ının yoksulluk sınırı altında yaşadığı Arjantin'de enflasyonu bitirme vaadiyle seçilmişti (Reuters)
Milei, nüfusun yüzde 40'ının yoksulluk sınırı altında yaşadığı Arjantin'de enflasyonu bitirme vaadiyle seçilmişti (Reuters)
TT

Arjantin lideri Milei, BMGK konuşmasını ünlü diziden çalmış

Milei, nüfusun yüzde 40'ının yoksulluk sınırı altında yaşadığı Arjantin'de enflasyonu bitirme vaadiyle seçilmişti (Reuters)
Milei, nüfusun yüzde 40'ının yoksulluk sınırı altında yaşadığı Arjantin'de enflasyonu bitirme vaadiyle seçilmişti (Reuters)

Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei'nin Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda (BMGK) yaptığı konuşmanın bir kısmının, ünlü West Wing dizisinden çalındığı öne sürüldü.

Arjantin'in muhafazakar gazetesi La Nacion'un 3 Ekim'deki haberinde, Milei'nin geçen hafta BMGK'deki konuşmasında kullandığı bazı ifadelerin, West Wing'deki ABD Başkanı Josiah "Jed" Bartlet'ın monoloğuyla benzerlik gösterdiğine dikkat çekildi. Ülkenin solcu gazetelerinden Buenos Aires Times'ın cuma günkü haberindeyse bunun benzerliği aşan bir durum olduğu ve Milei'nin konuşmasının diziden "çalındığı" ileri sürüldü.

Geçen yıl aralıkta göreve gelen Milei, BMGK'deki ilk konuşmasında şu ifadeleri kullanmıştı: 

Herkesin hayatını savunmaya inanıyoruz. Herkesin mülkünü savunmaya inanıyoruz. Herkes için ifade özgürlüğüne inanıyoruz. Herkes için ibadet özgürlüğüne inanıyoruz. Herkes için ticaret yapma özgürlüğüne inanıyoruz... Ve bu çağda bir ülkede yaşananlar diğer ülkedekileri de hızla etkilediği için, ister siyasi baskı, ister ekonomik kölelik, ister dini fanatizm şeklinde olsun, tüm insanların zorbalık ve baskıdan uzak yaşaması gerektiğine inanıyoruz. Bu temel düşünce sadece sözde kalmamalı; diplomatik, ekonomik ve somut eylemlerle desteklenmelidir.

West Wing'de Amerikalı duayen oyuncu Martin Sheen'in canlandırdığı ABD Başkanı Bartlet'ın, dizinin 4. sezonunun 15. bölümünde geçen konuşması da şöyleydi:

Her yerde ifade özgürlüğünden yanayız. Her yerde ibadet özgürlüğünden yanayız. Herkes için öğrenme özgürlüğünden yanayız. Çağımızda, kendi ülkenizde bir bomba yapıp benim ülkeme getirebildiğinizden, ülkenizde olup bitenler beni çok yakından ilgilendiriyor. Bu nedenle ister siyasi baskı, ister ekonomik kölelik, ister dini fanatizm kisvesi altında olsun, her yerde zorbalığa karşı özgürlükten yanayız... Bu temel düşünce sadece bizim desteğimizle hayata geçirilemez. Bu düşünceyi gücümüzle de desteklemeliyiz: diplomatik, ekonomik ve somut olarak desteklemeliyiz. 

53 yaşındaki Arjantinli lider, konuşma metnindeki intihal iddialarına dair henüz açıklama yapmadı. Diğer yandan La Nacion'da ağustosta yayımlanan haberde, Milei'nin baş strateji danışmanı Santiago Caputo'nun West Wing dizinin senaristi ve yaratıcısı Aaron Sorkin'in büyük hayranı olduğu belirtilmşti. 

Sorkin'in 1999-2006'da yayımlanan West Wing'i, ilk sezonunda 9 Emmy Ödülü kazanarak rekor kırmıştı. 

Birleşik Krallık'ın (BK) önde gelen gazetelerinden Guardian, dizideki ABD Başkanı Bartlet'ın ilerici politikalar izleyen bir Demokrat olduğuna dikkat çekerek, Milei'nin konuşmasının bu karakterin monoloğundan çalınmasının "ironik" olduğunu yazıyor.

Arjantin lideri, kendisini eski ABD Başkanı Donald Trump, eski Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro ve Macaristan lideri Viktor Orban gibi sağcı siyasetçilere yakın görüyor. 

Guardian, benzer bir suçlamanın eski BK lideri Theresa May'e yöneltildiğini de hatırlatıyor. Muhafazakar Parti'nin 2017'de düzenlediği konferansta Mayı'in yaptığı konuşmanın bir kısmının West Wing'den çalındığı öne sürülmüş, Downing Street ise iddiaları yalanlamıştı.

Independent Türkçe, Guardian, Buenos Aires Times, La Nacion